ەلىمنىڭ ەرتەڭىن قالايتىن اقتاۋ گاۆانى
كاسپي تەڭىزىنىڭ شىعىس جاعالاۋىندا ورنالاسقان اقتاۋ حالىقارالىق تەڭىز ساۋدا ءپورتى ارتۇرلى قۇرعاق جۇكتەردى، شيكى مۇناي مەن مۇناي ونىمدەرىن تاسىمالداۋعا ارنالعان قازاقستاننىڭ بىردەن-ءبىر تەڭىز پورتى بولىپ تابىلادى. ۇستىمىزدەگى جىلى جارتى عاسىرلىق تورقالى تويىن اتاپ وتەتىن اقتاۋ پورتى سولتۇستىك پەن وڭتۇستىكتىڭ، شىعىس پەن باتىستىڭ اراسىندا حالىقارالىق ساۋدا قارىم-قاتىناستارىن جولعا قويعان التىن كوپىر بولىپ وتىر. بۇگىندە اقتاۋ پورتى كاسپي تەڭىزى، قاراتەڭىز، جەرورتا تەڭىزى جانە بالتىق تەڭىزى پورتتارى مەن پارسى شىعاناعى، وڭتۇستىك-شىعىس ازيا ەلدەرىنە شىعۋعا مۇمكىندىك بەرەتىن تراسەكا جانە سولتۇستىك-وڭتۇستىك حالىقارالىق كولىك دالىزدەرىنىڭ قۇرامداس بولىگى عانا ەمەس، سونىمەن بىرگە ەلىمىزدىڭ ەرتەڭىن قالايتىن قۋاتتى ەكونوميكالىق ايماققا اينالىپ وتىر. قازىرگى ۋاقىتتا قازاقستاننىڭ باتىس ايماعىندا كاسپي تەڭىزىنىڭ قازاقستاندىق سەكتورىن يگەرۋ جۇمىستارى قولعا الىنۋدا. وسىعان بايلانىستى ەلىمىز پورتتارى ارقىلى تاسىمالداناتىن مۇناي كولەمى جىلىنا 60 ملن. تونناعا دەيىن ۇلعايادى دەپ كۇتىلۋدە. سوندىقتان دا اقتاۋ پورتىن سولتۇستىك باعىتتا كەڭەيتۋ جۇمىستارى قىزۋ قارقىنمەن جۇرگىزىلۋدە. – اقتاۋ تەڭىز پورتى جىلىنا 1,5 تونناعا دەيىنگى قۇرعاق جۇكتەر مەن 10 ملن. توننادان استام مۇناي ونىمدەرىن تاسىمالداۋعا مۇمكىندىك بەرەدى.
كاسپي تەڭىزىنىڭ شىعىس جاعالاۋىندا ورنالاسقان اقتاۋ حالىقارالىق تەڭىز ساۋدا ءپورتى ارتۇرلى قۇرعاق جۇكتەردى، شيكى مۇناي مەن مۇناي ونىمدەرىن تاسىمالداۋعا ارنالعان قازاقستاننىڭ بىردەن-ءبىر تەڭىز پورتى بولىپ تابىلادى. ۇستىمىزدەگى جىلى جارتى عاسىرلىق تورقالى تويىن اتاپ وتەتىن اقتاۋ پورتى سولتۇستىك پەن وڭتۇستىكتىڭ، شىعىس پەن باتىستىڭ اراسىندا حالىقارالىق ساۋدا قارىم-قاتىناستارىن جولعا قويعان التىن كوپىر بولىپ وتىر. بۇگىندە اقتاۋ پورتى كاسپي تەڭىزى، قاراتەڭىز، جەرورتا تەڭىزى جانە بالتىق تەڭىزى پورتتارى مەن پارسى شىعاناعى، وڭتۇستىك-شىعىس ازيا ەلدەرىنە شىعۋعا مۇمكىندىك بەرەتىن تراسەكا جانە سولتۇستىك-وڭتۇستىك حالىقارالىق كولىك دالىزدەرىنىڭ قۇرامداس بولىگى عانا ەمەس، سونىمەن بىرگە ەلىمىزدىڭ ەرتەڭىن قالايتىن قۋاتتى ەكونوميكالىق ايماققا اينالىپ وتىر. قازىرگى ۋاقىتتا قازاقستاننىڭ باتىس ايماعىندا كاسپي تەڭىزىنىڭ قازاقستاندىق سەكتورىن يگەرۋ جۇمىستارى قولعا الىنۋدا. وسىعان بايلانىستى ەلىمىز پورتتارى ارقىلى تاسىمالداناتىن مۇناي كولەمى جىلىنا 60 ملن. تونناعا دەيىن ۇلعايادى دەپ كۇتىلۋدە. سوندىقتان دا اقتاۋ پورتىن سولتۇستىك باعىتتا كەڭەيتۋ جۇمىستارى قىزۋ قارقىنمەن جۇرگىزىلۋدە. – اقتاۋ تەڭىز پورتى جىلىنا 1,5 تونناعا دەيىنگى قۇرعاق جۇكتەر مەن 10 ملن. توننادان استام مۇناي ونىمدەرىن تاسىمالداۋعا مۇمكىندىك بەرەدى. سولتۇستىك باعىتتا كەڭەيتۋ جۇمىستارى اياقتالعاننان كەيىن پورتتىڭ جۇك وتكىزگىشتىگى ايتارلىقتاي ارتادى،-دەدى «اقتاۋ حالىقارالىق تەڭىز ساۋدا پورتى» رەسپۋبليكالىق مەملەكەتتىك كاسىپورنى ديرەكتورىنىڭ كورپوراتيۆتىك دامۋ جونىندەگى ورىنباسارى داۋرەن قۇتپانباەۆ. اقتاۋ پورتىن سولتۇستىك باعىتتا كەڭەيتۋ 2006 جىلى باستالىپ، كۇنى بۇگىنگە دەيىن جوبا بويىنشا 10,8 ملرد. تەڭگە نەمەسە 86,2 ملن. اقش دوللارى قاراجاتىنىڭ جۇمىستارى ىسكە اسىرىلدى. جوبانىڭ ءبىرىنشى كەزەڭىندە 6,6 ملرد. تەڭگەگە نەمەسە 53,4 ملن. اقش دوللارىنا كەمەلەردى تەڭىز تولقىندارىنان قورعايتىن ارنايى قابىرعا، 4,2 ملرد. تەڭگەگە نەمەسە 32,8 ملن. اقش دوللارىنا «تولقىنتويتارعىش» نىسانى تولىقتاي سالىنىپ ءبىتتى. قازىرگى تاڭدا جوبانىڭ 2012-2013 جىلدارعا ارنالعان ەكىنشى كەزەڭى بويىنشا 3,6 ملرد. تەڭگەگە نەمەسە 24,3 ملن. اقش دوللارىنا تەڭىز تۇبىن تەرەڭدەتۋ جۇمىستارى جۇرگىزىلۋدە. ءجوبانىڭ بىرىنشى جانە ەكىنشى كەزەڭدەرى «قازاقستاننىڭ دامۋ بانكى» اكتسيونەرلىك قوعامىنىڭ زايمدارى ارقىلى «اقتاۋ حالىقارالىق تەڭىز ساۋدا پورتى» رەسپۋبليكالىق مەملەكەتتىك كاسىپورنىنىڭ ەسەبىنەن قارجىلاندىرىلۋدا. 2013-2014 جىلدارى ىسكە اسىرىلاتىن جوبانىڭ ەكىنشى كەزەڭىندە 18 ملرد. تەڭگەگە نەمەسە122 ملن. اقش دوللارىنا كونتسەسسيالىق نەگىزدە 3 قۇرعاق جۇك تەرمينالى سالىنادى. اقتاۋ پورتىنىڭ سولتۇستىك باعىتتا كەڭەيتىلەتىن بولىگىنىڭ بارلىق جوبالىق قۋاتى جىلىنا 2,5 ملن. توننا جۇك اينالىمىن قۇرايدى. بۇگىنگى تاڭدا اقتاۋ پورتىنان يران يسلام رەسپۋبليكاسىنىڭ انزالي، اميراباد، نەكا، نوۋشاحر، رەسەي فەدەراتسياسىنىڭ استراحان، وليا، ماحاچكالا، ءازىربايجان رەسپۋبليكاسىنىڭ باكۋ، تۇرىكمەنستان رەسپۋبليكاسىنىڭ تۇرىكمەنباشى پورتتارى بويىنشا جۇكتەر تاسىمالدانۋدا. سونىمەن قاتار اقتاۋ–باكۋ، اقتاۋ–وليا جانە اقتاۋ–انزالي پارومدىق جەلىسى جۇمىس ىستەيدى. مۇنىڭ ۇستىنە ەڭبەك ۇجىمى ارقىلى اقتاۋ پورتىن دامىتۋ جوسپارى ىسكە اسىرىلىپ، جۇك تاسىمالداۋ باعىتتارىن ءارتاراپتاندىرۋ جۇمىستارى جۇرگىزىلۋدە.
Abai.kz