نۇرلان البان: قازىرگى جاستار قيىندىققا توزگىسى كەلمەيدى
- نۇرلان مىرزا، البان دەگەن لاقاپ تەگىڭىز بولسا دا ونىڭ جاۋاپكەرشىلىگىن ارقالاپ ءجۇرۋ وڭاي ەمەس بولار، ءسىرا...
- ء«بىر قۇمالاق ءبىر قارىن مايدى شىرىتەدى» دەگەن عوي. ءبۇتىن ءبىر رۋ مەن اسىل ارۋاق البان اتامنىڭ اتىنا كىر كەلتىرگىم كەلمەيدى. سوندىقتان بۇل اتاۋ نامىستى قولدان بەرمەۋ ماقساتىندا ءوزىمدى قامشىلاپ، اركەز العا ۇمتىلۋعا قۇلشىنىس بەرەدى. ەگەر ءوزىم جۇرگەن ساحنا تۇرعىسىنان ايتار بولسام، قولىمنان كەلگەنشە ەلىمە ادال قىزمەت ەتۋگە تىرىسىپ باعۋدامىن.
- جۇرت ادەمى قىزداردان تۇراتىن توپ قۇرىپ جاتقاندا ءسىزدىڭ اجەلەر ءانسامبلىن قۇرىپ، تىڭدارماندى قارتتاردىڭ ونەرىنە ءتانتى ەتىپ جۇرگەنىڭىز تاڭدانىس تۋدىراتىن قۇبىلىس سياقتى؟
- مەنىڭ اجەلەرىمنىڭ ونەر مەن قاتار ومىرىمدە دە الاتىن ورنى ەرەكشە. سەبەبى- وزىمە تىلەۋلەس ون ەكى انام بار. قينالعانىمدا اللاعا ءمىناجات ەتىپ، ءار ىسىمە ساتتىلىك تىلەيتىن سولاردىڭ اق باتاسىمەن كوگەرىپ كەلەمىن. سوندىقتان كوپ اناسى بار باقىتتى قازاق- جالعىز مەن بولارمىن.
- ءسىز حالىق اندەرىن «فولك-روك» جانرىمەن جەتكىزىپ جۇرگەن ءانشىسىز عوي. ايتسە دە ءبىزدىڭ تىڭدارماننىڭ باسىم كوپشىلىگىنىڭ قاراپايىم پوپ مۋزىكاعا جاقىندىعىن ەسكەرسەك، نۇرلان الباننىڭ تىڭداۋشىسى كىمدەر دەي الاسىز؟
- نۇرلان مىرزا، البان دەگەن لاقاپ تەگىڭىز بولسا دا ونىڭ جاۋاپكەرشىلىگىن ارقالاپ ءجۇرۋ وڭاي ەمەس بولار، ءسىرا...
- ء«بىر قۇمالاق ءبىر قارىن مايدى شىرىتەدى» دەگەن عوي. ءبۇتىن ءبىر رۋ مەن اسىل ارۋاق البان اتامنىڭ اتىنا كىر كەلتىرگىم كەلمەيدى. سوندىقتان بۇل اتاۋ نامىستى قولدان بەرمەۋ ماقساتىندا ءوزىمدى قامشىلاپ، اركەز العا ۇمتىلۋعا قۇلشىنىس بەرەدى. ەگەر ءوزىم جۇرگەن ساحنا تۇرعىسىنان ايتار بولسام، قولىمنان كەلگەنشە ەلىمە ادال قىزمەت ەتۋگە تىرىسىپ باعۋدامىن.
- جۇرت ادەمى قىزداردان تۇراتىن توپ قۇرىپ جاتقاندا ءسىزدىڭ اجەلەر ءانسامبلىن قۇرىپ، تىڭدارماندى قارتتاردىڭ ونەرىنە ءتانتى ەتىپ جۇرگەنىڭىز تاڭدانىس تۋدىراتىن قۇبىلىس سياقتى؟
- مەنىڭ اجەلەرىمنىڭ ونەر مەن قاتار ومىرىمدە دە الاتىن ورنى ەرەكشە. سەبەبى- وزىمە تىلەۋلەس ون ەكى انام بار. قينالعانىمدا اللاعا ءمىناجات ەتىپ، ءار ىسىمە ساتتىلىك تىلەيتىن سولاردىڭ اق باتاسىمەن كوگەرىپ كەلەمىن. سوندىقتان كوپ اناسى بار باقىتتى قازاق- جالعىز مەن بولارمىن.
- ءسىز حالىق اندەرىن «فولك-روك» جانرىمەن جەتكىزىپ جۇرگەن ءانشىسىز عوي. ايتسە دە ءبىزدىڭ تىڭدارماننىڭ باسىم كوپشىلىگىنىڭ قاراپايىم پوپ مۋزىكاعا جاقىندىعىن ەسكەرسەك، نۇرلان الباننىڭ تىڭداۋشىسى كىمدەر دەي الاسىز؟
- ارينە «پوپ» ءستيلى قۇلاققا جەڭىل تيەدى. ال مەن الىپ جۇرگەن «ەتنو-پوپتىڭ» ەتنيكالىق ۇندەستىگى مەن اۋەزدىلىگىنىڭ وزىندىك ەرەكشەلىگى بار. سول سەبەپتى مەن سالعان اندەردى جۇرتتىڭ ءبارى قابىلدايدى دەپ ويلامايمىن. ويتكەنى مەنىڭ تىڭدارماندارىم بوزبالا مەن بويجەتكەندەر نە بولماسا وتىزداعى جىگىتتەر مەن كەلىنشەكتەر ەمەس، ەلۋدى ەڭسەرگەن انالارىمىز بەن اكەلەرىمىز، اجەلەرىمىز بەن اتالارىمىز.
- باياعىدا ۇزاق جىل مەملەكەت تىزگىنىن ۇستاعان ءبىر باسشى: «ونەر ادامدارى ءبىزدىڭ ەمەس، ءبىز ونەر ادامدارىنىڭ قولىنان ءسۇيۋىمىز كەرەك» دەگەن ەكەن. ال ءبىزدىڭ ەلدە بۇل جاعداي كەرىسىنشە كورىنىس تاۋىپ وتىرعان جوق پا؟
- مەن بۇل ماسەلەگە بولا جوعارى بيلىكتە وتىرعان اعا- اپكەلەرىمىزگە رەنىش ايتۋدان اۋلاقپىن. زامانىڭ تازى بولسا تازى بولىپ شال دەگەندەي، ۋاقىتتىڭ تالابى سولاي ماجبۇرلەپ وتىرعان شىعار. بىراق سولاي بولدى ەكەن دەپ، ونەردە جۇرگەن جانداردىڭ باعاسىن تومەندەتۋدىڭ قاجەتى جوق. بۇگىنگى كۇنى قالاي كيىنىپ، قانداي ءان ايتامىز دەسەك تە ەرىك وزىمىزدە. وتكەنمەن سالىستىرعاندا بۇگىنگى كۇنىمىزگە شۇكىرشىلىك ەتەمىن.
- الايدا ەڭبەگى ەلەنبەي ومىردەن ءوتىپ جاتقان ونەر وكىلدەرىنىڭ ءومىرىن قايدا قويماقسىز؟
- ارينە، اعا بۋىن كوزى تىرىسىندە قۇرمەتكە بولەنىپ جاتسا، جاستاردىڭ ولاردى ۇلگى تۇتاتىنى جاسىرىن ەمەس. ماسەلەن، مەن ۇستازدىق ەتەتىن جۇسىپبەك ەلەبەكوۆ اتىنداعى ونەر ستۋدياسىندا ساحنا مەن ۇستازدىقتىڭ جۇگىن ارقالاپ كەلە جاتقان اعا- اپالارىمىز بار. قۇرمانعازى اتىنداعى ۇلتتىق كونسەرۆاتوريا مەن تەمىربەك جۇرگەنوۆ اتىنداعى ونەر اكادەمياسىنىڭ تابانىن توزدىرىپ جۇرگەن ونەر يەلەرى قانشاما. سولاردىڭ كيەلى ساحنانى قويىپ، ۇستازدىق ەتەتىن ءبىلىم وردالارىنىڭ وزىندە العان اتاقتارى دا جوق. الايدا، بيتكە وكپەلەدىم دەپ تونىمىزدى وتقا تاستايتىن ەمەس قوي. بار بىلگەندەرىن كەيىنگى تولقىنعا ۇيرەتىپ، قوعامعا قولعابىس بولىپ ءجۇر.
- وسىدان بولسا كەرەك، ەل اراسىندا « حالىق ارتىستەرى دە تويدا قاڭعىپ ءجۇر» دەگەن ماتەل قالىپتاستى عوي...
- بۇعان كەلىسپەيمىن. سەبەبى قازاقتىڭ توي دۋمانى ءانشى، جىرشىسىز وتپەگەن. ويتكەنى حالىققا جاقىن ءجۇرۋ ادامشىلىقتىڭ بەلگىسى. مەملەكەتتەن قارجىلاي قولداۋ كورمەسە دە، ءبىزدىڭ انشىلەر جالعا الۋ باعاسى قاسقالداقتىڭ قانىنداي ورتالىق سارايدا كونتسەرت بەرىپ حالىقتى ءان جىرىنا بولەپ كەلەدى.
- ونەر ادامدارى وسىلايشا كۇيكى تىرلىكپەن كونتسەرتىن ارەڭ وتكىزىپ جۇرگەندە، استانادان اشىلعان وپەرا مەن بالەت تەاترىن نەگە سونشا جارىلقاي بەرەدى دەپ ويلامايسىز با؟
- وپەرا مەن بالەت ەۋروپادان كەلگەن ونەردىڭ ءتۇرى بولسا دا، ءبىزدىڭ قازاق ولاردى جەتىك مەڭگەرگەنىن دالەلدەپ بەردى. سوندىقتان الەم ساحناسىنا قول سوقتىرىپ جۇرگەن مايرا مۇحامەتوۆا، نۇرجامال ۇسەنباەۆا، ءجاميلا باسپاقوۆا، ايمان مۇساحودجاەۆاداي تۋما تالانتتارىمىز تۇرعاندا ول تەاتردىڭ بولاشاعىنان ۇلكەن ءۇمىت كۇتۋگە بولادى.
- الايدا سول بولاشاقتى قالىپتاستىراتىن ونەرلى جاستاردىڭ دەنى ءوز ىشىمىزدەن قولداۋ تاپپاعان سوڭ مۇحيت اسىپ كەتىپ جاتقان جوق پا؟ قارىنى اش بالانى قاماپ ۇستاپ سىرناي تارتقىزا المايسىز عوي؟
- ءبىزدىڭ مەملەكەتتىڭ جارىتىپ جالاقى تولەۋگە شاما شارقى جەتپەيدى. ويتكەنى تاۋەلسىزدىگىمىزدى كۇنى كەشە عانا العان جاس ەلمىز. شەتەلدە ونەر كورسەتىپ جۇرگەن قازاقتار ۇلدە مەن بۇلدەگە ورانىپ ءجۇر دەگەنگە سەنبەيمىن. سوندىقتان شىدامدىلىق تانىتۋ قاجەت. ءبىر بايقاعانىم بۇگىن ديپلوم السا، ەرتەڭ كۇن باسپانا دا، اتاق تا بولسا ەكەن دەپ تۇرادى. قانداي ءدۇنينىڭ بولسىن باسى اششى بولسا، سوڭى ءتاتتى بولادى دەمەي مە؟ قيىندىقسىز ءومىردىڭ قىزىعى دا جوق. باسقاسى قايدام، ءوز باسىم سولاي پايىمدايمىن.
- دەسە دە كەنى مەن جەرى بايتاق بارشا قازاقتىڭ سىباعاسىن ساناۋلى الپاۋىتتاردىڭ سارقىپ ءىشىپ جاتقانىن قايدا قويامىز؟ ادام بالاسىنا قارىننىڭ قامى ءۇشىن قىزمەت ىستەۋ قالىپتى جاعداي دەسەك تە، تىلىمدەي جەر مەن باسپانا ءۇشىن جانكەشتى تىرلىكپەن كۇن كەشۋ ادىلەتتى مە؟
- مۇناي-گاز سالاسىنا كوڭىل بولۋگە شاشام جەتپەيدى. مەن تەك ونەردىڭ قايناعان ورتاسىندا جۇرگەن اداممىن. سوندىقتان بۇل قازاقتىڭ قامىنا بولىسامىن دەپ جۇرگەندەردىڭ ار ۇياتىنا قاتىستى ماسەلە. ولاردىڭ دا مەنىڭ ءانىم جايلى باس اۋىرتپاسى انىق…
- ايتسە دە بارلىعى بىرىمەن ءبىرى ۇشتاساتىن دۇنيە عوي. مىنا تۇرعان تۇرىكتەر ءبىر عانا تۋريستىك يندۋسترياسىنىڭ ارقاسىندا مۇقىم ەلگە تەلەسەريالدارىن تاماشالاتىپ، اندەرىن تىڭداتىپ قويعان جوق پا؟
- مەن بۇل ارادا تاعىدا شۇكىرشىلىك ەتۋدى العا تارتامىن. كۇنى كەشە وزىمىزدە دايىن كادرلار بولماعاندىقتان، شەتەلدىك ماماندار مەن ينۆەستورلاردى كىرگىزىپ العانىمىز راس. الايدا، بىلىكتى ازاماتتار قالىپتاسسا ءوز دۇنيەمىزگە ءوزىمىزدىڭ قوجالىق ەتەتىن كۇن دە تۋار. «كورىنگەن تاۋدىڭ الىستىعى جوق» دەگەن. وعان بولا قىزبالىقپەن ءبىر- بىرىمىزگە وق بوراتۋدىڭ قاجەتى جوق دەپ ويلايمىن.
- بۇگىندە باس جارىلىپ، كوز شىعىپ جاتقان ۋاقىتتا كەشەگى بۇركىت پەن ۇزاق باتىرداي، جامەڭكە شەشەندەي ۇل تۋدىرعان الباننىڭ اراسىنان العا شىعار ازاماتتار نەگە بوي كورسەتپەي وتىر؟
- ءسىز ايتىپ وتىرعانداي قاي قازاقتىڭ باسى جارىلىپ جاتىر ەكەن...
- ماسەلەن، حالىققا وق اتىلعان جاڭاوزەن ماسەلەسى مەن قازاسى قۇپيا قالعان التىنبەك پەن زامانبەكتەي ارىستاردىڭ ارۋاعىن ايتام؟
- ول ىشكى ساياساتىمىزدىڭ ەنشىسىندەگى ماسەلە عوي. ەگەر مىقتى ساياساتكەر بولسام، ويىمدى اشىق ورتاعا سالار ەدىم. مەنىڭ بار ايتارىم دا، كوكسەيتىنىم دە- قازاقتىڭ ونەرى. ايتسە دە ول كىسىلەردىڭ جۇمباق قازاسىنىڭ سىرىن ەرتەڭ كۇن ۋاقىت ءوزى دالەلدەپ بەرەر. قاپىلىستا قازا بولعان سول اعالارىمىزعا حاق تاعالا جۇماقتان ورىن ءناسىپ ەتسىن دەيمىن.
اڭگىمەلەسكەن دينار كاميلوۆا
Abai.kz
