ارتىمدا مولدىرەگەن ىلەم قالدى...
ولەڭدەر
ارمان
جالت ەتكەن جانارىڭدى جارىق كۇندەي،
ساعىنىپ وتىرمىن عوي تانىپ بىلمەي.
حابارسىز وتكەن ءار-ءبىر ۋاقىتىمدى،
وتۋدە بىلەسىڭ بە تامۇق تۇندەي؟!
تاڭ اتتى، تۇستەن كەيىن كەش كىرەدى،
بۇل ارمان بىرتە-بىرتە ەسكىرەدى.
كىم جەتكەن مۇراتىنا بۇل جالعاندا،
قىزىعى قىرعا بارماس بەس كۇن ەدى!.
شىرقاسام قانشا اسقاق مۇرات ءانىن،
ءدال سولاي سەزىمىمدى جۇباتامىن.
مەنىڭ دە جاتىر اتىپ قۇبا تاڭىم،
سەنىڭ دە جارىق بولسىن بۇلا تاڭىڭ!
جاقسى دەگەن ءسوز جاقسى
"جاقسى" دەگەن ءسوز قانداي جاراسىمدى،
جان قۋانار ەستىگەن بالا سىندى.
جاقسى سوزگە كەتەدى جايناپ الەم،
بىرەۋ اكەپ بەرگەندەي بار اسىلدى.
قالعان بىزگە جاقسىدان تاماشا ۇلگى،
وقىدى ەل جاقسىنى تاڭ اسىردى.
اۋىلىنان جاقسىنىڭ تاتقان ءدامىڭ،
بال تاتيدى ءبىر جۇتىم قارا سۋى.
ەسىمە السام كەشەگى ەگەيلەردى،
جاقسى جىرىم تاڭدايدان تۇلەي بەردى.
باتىرلاردىڭ ۇرپاعى ءبىزدىڭ قازاق،
جاقسىلىققا بولە قۇداي مەرەيلى ەلدى.
سان ءومىردىڭ كورسەك تە الامانىن،
جاماندىققا جول باسىپ جولامادىم.
جاقسىنى ىزدەپ شىعامىن ءار تاڭىمدا،
جاقسىنى ىزدەپ قايتادان ورالامىن.
ۇلىلاردىڭ كوزىندەي ۇعلان ۇل!
جانارىنان توگىلگەن شۇعىلا نۇر،
اق ارماننىڭ قاداعان شىڭىنا گۇل.
قايدا تۋىپ وسسەڭ دە قانداسىمسىڭ،
ۇلىلاردىڭ كوزىندەي ۇعىلان ۇل!
بۇل مەكەننىڭ تارتقالى ءدامى ءبىزدى،
ءساندى كوكتەم، وتكىزدىم سارى كۇزدى.
كوپتەن بولەك ارداعىم سەنى كوردىم،
جايساڭ جۇرەك، كەرىم سال، جانى ىزگى.
مۇراتى بەك، جىگىتسىڭ جانى جالىن،
شارلاپ جاتتى اسپاندى سالعان ءانىڭ.
ءتۇلپار تۇلعا، قىران كوز، بالۋان جوتا،
دارقاندىعىڭ توسىندەي سار دالانىڭ.
ءسوز تابا الماي تەڭەۋگە
قينالام كەپ،
ءومىر مەنى ءدال بۇلاي قيناعان جوق.
سىرعا تولى كوڭىلمەن جىرعا تولى،
ورىن بەردىم تورىمنەن سىيلى ادام دەپ.
ءومىرىمنىڭ "ولەڭدەي" وركەنىسىڭ
قاراشانىڭ التىسى جاڭبىرلى ءتۇن،
تەرەزەمدى قاعىپ تۇر جاعىمدى مۇڭ.
وڭىمدە ەمەس ءتۇسىمنىڭ الەمىسىڭ،
ساعىم قۋعان كۇنىم-اي ساعىندىردىڭ!..
كوركەم ەدى ءسوزىڭ دە، بورتە بەلدەي،
قالاي تۇرام وزىڭە ەركەلەمەي؟!
جاقىن ءجۇرىپ جانىمدى جارالايسىڭ،
حابارسىز قالعان ساتتە ورتەنەم عوي.
ماڭدايىمنان سىيپايسىڭ مارالىم دەپ،
جانار تاۋداي جاناردان جانادى وت.
ورىندالماس ول مەنىڭ ارمانىم شىن،
قايتالانباس ۋاقىتقا امالىم جوق!
ءمولدىر ەدىم وزىڭە بۇلاقتايىن،
جابىرقاسام جانىمدى جۇبات ءدايىم.
ءومىرىمنىڭ “ولەڭدەي” وركەنىسىڭ،
تاعدىرىما كەش كەلگەن كىنا
ارتپايمىن…
ارتىمدا مولدىرەگەن ىلەم قالدى
ەسىمدە اكەم جاتقان قوڭىر بەلىم.
قوڭىر بەل انام باردا كوڭىلدى ەدىم...
قوزعالىپ ساعىنشىم قاتىپ قالعان،
اعىپ تۇر جانارىمنان كوڭىل سەلىم.
ارتىمدا مولدىرەگەن ىلەم قالدى،
وزىڭە جازدىم ولەڭ جۇرەك جاردى.
شىرىلداپ قيماستىقتان بوز تورعاي ءۇن،
كوڭىلدىڭ بولمەسىندە تۇنەپ قالدى.
ىلەمنىڭ تولقي اققان ءۇنى قانداي.
كوڭىلدەن تارقامايتىن سىرى بالداي.
قۇشاقتاپ قارا ءتۇنىن قالعىپ بارام،
سەرگەلدەڭ سەزىم سىرىن ۇعىنا الماي،.
جان ەدىم تاعىلىمىنان تانىمى بار.
قىزىڭمىن جارالىنىڭ جانىن ۇعار.
بىلەرسىڭ، بىلمەيسىڭ بە ەي باۋىرىم؟
داۋسىمدا، بابا تاۋدىڭ سارىنى بار.
ارىنداپ تۋلاي اققان ىلەم ەدىڭ.
جالعاعان ءتاڭىر تاۋدىڭ جىر، ولەڭىن.
ءبورىلى ەل، بولتىرگى بولسام داعى،
الدىندا ساعىنىشتىڭ جۇرەلەدىم.
جاس جانىم اڭساۋمەنەن كۇندە عارىپ،
كوز جاسىم توگىلەدى تۇندە نالىپ.
ارالاپ تاۋ-تاسىڭدى قايتسام شىركىن،
قادىرلى، قالقاممەنەن بىرگە بارىپ.
ولەڭىم-اي!
سىرلاسىم، اق پەرىشتەم ولەڭىم-اي،
كەيسىڭ، وكپەلەيسىڭ نەگە بۇلاي،
بىلەسىڭ بە ءدايىم ءبىزدى ەركەلەتىپ،
حاق تورگە شىعارمايدى ءومىر ۇداي.
ولەڭىم، سەن بىلەسىڭ مەندىك سىردى،
كەلەمىز قول ۇستاسىپ جەڭىپ مۇڭدى.
بىرەۋلەر تۇعىرىڭا قوندىرعانمەن،
بىرەۋلەر قالقىپ تاستاپ كوبىك قىلدى.
ولەڭىم، ءبارىن ءبىلىپ سەزىنەسىڭ،
وكىنىپ كەيدە سولاي كوز ىلەسىڭ.
كەي جولدا، قالساڭداعى قۇر الاقان،
كەي كەزدە تابىلىپ ءجۇر ءوز ۇلەسىڭ.
ولەڭىم، ەشكىمدى دە كىنالاما،
سەنەمىن بيىگىڭ بار شىعار الدا.
"ونەر جول" دەيدى ەكەن ۇلىلىق جول،
ءتوزىم مەن سابىرىڭدى سىنار اللا.
ولەڭىم سەن جەتەسىڭ ءان ساپ كوپكە،
پەندەسىن جەتكىزەمە ءمانساپ كوككە؟
سەن ءۇشىن مەن توزەيىن بارىنەدە،
تەك سەن مەنى تاستاپ كەتپە!
بەۋ دۇنيە!
دەسەم دە ءومىر كەيدە قاقپايلادىڭ،
ەلىنە سان جاقسىنىڭ ات بايلادىم.
كوڭىلىم ءبىر جاماننان قالعانمەنەن،
وياندى ءبىر جاقسىدان ءتاتتى ويلارىم.
سىعالاپ ۇكىلى ءۇمىت ەسىگىمنەن،
باقىتتىڭ تەربەتپەك بوپ بەسىگىمەن.
بەس كۇندىك جالعانىمنىڭ جارىعى ءۇشىن،
قارادىم بار پەندەگە كەشىرىممەن.
كەشىردىم كەرى سويلەپ ەسىرگەندى،
قۇداي دا سۇيەدى ەكەن كەشىرگەندى.
ساناۋلى عۇمىرىما ءسان كىرگىزىپ،
تارتتى العا ولەڭىمنىڭ كوشى مەنى.
بولسا دا بۇل جالعانىڭ اتتەڭى كوپ،
قۋانعان، مارقايعان دا ساتتەرىم كوپ.
قالعىپ بارىپ ويانام قالعىپ بارىپ،
بەۋ دۇنيە كەيدە نەتكەن قاتتى ەدىڭ دەپ.
قاناعات قىل
بەلگىسىز كىمگە ءتاڭىر باق بەرەرىن.
نامىستىڭ سەرتكە ءۇستادىم اق بەرەنىن.
التىننان بولماسا دا اق سارايىم،
وتىرعان ورىنىمدى تاق كورەمىن.
بابامنىڭ ارمانداعان مەكەنى بۇل،
كەش مەنى جازا الماسام جەتەلى جىر.
ءومىردىڭ سىيعا تارتقان بار قىزىعىن،
موينىمدا اتا-انامنىڭ وتەمى ءجۇر.
قىران قۇس باقپاسامدا تۇلكىنى ىلگەن،
كەتپەسىن وت باسىمنىڭ شىرقى مۇلدەم.
جالعاسى ەرتەڭىمنىڭ ۇرپاقتارىم،
گۇلدەي بوپ جارىپ شىققان بۇرشىگىنەن
جولبارىس جورتقان دالام جونىڭ بيىك،
ءداستۇردىڭ ورالدىم ەل تونىن كيىپ.
سەن ءۇشىن وتان مەندە ارمان بولماس،
قالانسام كىرپىشىڭە قولىم ءتيىپ.
توزەدى اۋىر كەيدە سىناققا ادام،
دۇنيە كىمگە بارىپ تۇراقتاعان.
بارىڭا تاۋبا، جوققا قاناعات قىل،
اراسى ءومىر، ءولىم ءبىر اق قادام.
ءسىز ماعان
سىناعىڭ با كۇندەرىڭ ءۇنسىز قالعان،
اشىلماعان قۇپيا سىرسىز ماعان،
ءتىل قاتپاۋعا كەلمەيدى ءالىم مەنىڭ،
ءجۇرسىز بە امان؟!
بولمايدى عوي ومىردە ءمىنسىز ادام،
ءساندى بولماق قالايشا گۇلسىز دالام.
ادالدىقتىڭ سيمۆولى ءوزىڭ عانا،
قوعامىمدا وسىناۋ قۇنسىزداعان
جالىقپادىم سىزگە ارناپ گۇل سىزعاننان،
كۇندەرىڭدى تىلەيمىن مۇڭسىز بولعان.
جاپىراعى جانىمنىڭ ۇزىلگەنشە،
كەرەكسىز ءبىر ءسىز ماعان...
زيراگۇل نۇردانبەكقىزى
Abai.kz