حان كاڭ. باتىس توعاي
2024 جىلعى نوبەل ادەبيەت سىيلىعىن العان كورەي جازۋشىسى حان كاڭنان ءبىر اڭگىمە تاۋىپ الدىم. توتە جازۋدان بەرى قوتاردىم.
«نە ايتپاقشى ەكەنىن ءوزى دە تۇسىنبەي قالدى ما؟» دەپ قويامىن، ءبىر ويىم... بۇدان وزگە دە ءبىراز اڭگىمەلەرىن وقىدىم. ءبارى ءبىر ىرعاق. ەش جاڭالىق جوق.
باتىس توعاي
(اڭگىمە)
ول ەكەۋى توعايعا تاپبەرمە جەردەن ەكى قابات ءۇيدى جالعا الدى.
كوكتەمدە اپپاق شيە گۇلىنىڭ كۇلتەلەرى جىلعادان قۇلداي شاپقىلاعان بويى اق بۇلاقتىڭ جالىنا جارماسىپ، قالقىپ بارا جاتاتىن. ال جاز تۇنىندە الىستان كوكەكتىڭ شاتتانا شاقىرعان ءۇنى قۇلاققا كەلەتىن. كەشقۇرىم ەكەۋى ىلعي دا توعايعا بارىپ سەيىلدەيتىن. توعاي باتىسقا قاراي جايىلا ءتۇسىپ، قويۋ جاپىراقتارى باتار كۇننىڭ كولبەي تۇسكەن ساۋلەسىمەن شاعىلىسىپ، توقتاۋسىز تەربەلىپ تۇراتىن.
ميزام شۋاق باستالعاندا ولار سول ۇيدەن كوشپەك بولىپ، جۇكتەرىن سىرتقا شىعارىپ جاتقان شاقتا، كورشى ءۇيدىڭ ايەلى ونى ىزدەپ كەلە قالدى. ەكەۋى ءتۇستانىس قانا بولاتىن، مۇلدە ءتىل قاتىسىپ، سويلەسىپ كورمەگەن-ءدى. ول اققۇبالۋ كەلگەن سارىكىدىر ايەل بولاتىن. قوس ۋىستاپ الا كەلگەن جاپ-جاسىل شىلاندى* مۇنىڭ الاقانىنا سالدى.
– قايدا كوشتىڭدەر؟
– قالاعا بارماقپىز.
– يت ارقاسى قيانعا كەتەدى ەكەنسىڭدەر عوي.
– ونشالىق الىس ەمەس.
ول كورشى ايەلگە كۇلىمسىرەي ءتىل قاتتى. كورشى ايەل قىسىلىپ قالىپ، قولىن كويلەگىنىڭ ەتەگىنە سۇرتكىلەپ، ارتىنا بۇرىلىپ جۇرە بەردى. ونىڭ شىلانعا سىقاي تولعان جانقالتاسىنان قوش ءيىس بۇرقىرادى.
سول ۇيدەن كوشكەننەن كەيىن قوڭىر كۇز كەلدى.
ءبىر كۇنى كەشكە ولار ساندالدارىن كيىپ، ءۇيدىڭ ارتقى بالكونىنا شىقتى. باتىسقا قاراعان تەرەزەنىڭ ارعى جاعىندا كۇن باتىپ بارا جاتىپتى. سوناۋ الىستاعى قاز-قاتار ءزاۋلىم عيماراتتاردىڭ تەرەزەلەرى كەشكى شاپاقپەن شاعىلىسىپ، قىزعىلت ساۋلە شاشادى. جاقىن ماڭداعى ساۋدا سارايىنىڭ استىندا ارلى-بەرلى اعىلعان اۆتوكولىك پەن سابىلعان جۇرت. قايسى ءبىر جاقتان پوليتسيا ىسقىرىعىنىڭ شىرىلداعان ءۇنى كەلەدى.
ول ەكەۋى قوس قابات تەرەزەنى ايقارا اشىپ تاستادى. تەرەزە رامكاسىنىڭ جانىنداعى بولگىش تاقتايدا قۇرىسا باستاعان شىلان تۇرعان. ەكەۋى سول شىلاننان ءبىر-ءبىر تال الىپ اۋىزدارىنا سالىپ، ءتاپ-ءتاتتى شىرىنىن تاۋساپ، ءۇن-ءتۇنسىز الىسقا كوز سالدى.
*شىلان – جيدە تەكتەس جەمىس.
قىتاي تىلىنەن اۋدارعان تۇسەلحان بوبانۇلى
ۇلاربەك دالەيۇلى
Abai.kz