سيرياداعى جارتى عاسىردان استام ۋاقىتتا سوزىلعان اكەلى-بالالى حافيز جانە باششار اساد بيلىگىنىڭ قۇلاۋى امەريكاداعى پرەزيدەنت سايلاۋىنان كەيىنگى وتكەن جىلدىڭ باستى ساياسي وقيعالارىنىڭ ءبىرى بولدى.

كەشكى اسىن جەۋگە ۇلگەرمەي، ءزاۋلىم سارايلارىن تاستاي قاشقان باشار اسادتىڭ ماسكەۋدى پانالاعانى ءمالىم بولدى. ول بيلىكتەن ايىرىلعانعا دەيىن-اق وتباسى مۇشەلەرى شام ەلى مەن ماسكەۋدىڭ اراسىن جول قىلعان ەكەن. رەسەيلىك باق-تىڭ جازۋىنشا، 2024 جىلدىڭ 29 قاراشاسىندا رەسەيدە وقيتىن ۇلكەن ۇلى حافەز رەسەيدىڭ ەڭ بەدەلدى ماسكەۋ مەملەكەتتىك ۋنيۆەرسيتەتىندە (مگۋ) ماتەماتيكادان ديسسەرتاتسياسىن قورعاعان.

2014 جىلدىڭ ساۋىرىندە باشار اساد كوتەرىلىسشىلەرمەن قيانكەسكى شايقاس جۇرگىزىپ جاتقان كەزدە رەسەيدىڭ بۇرىنعى جوعارى لاۋازىمدى شەنەۋنىگى سەرگەي ستەپاشينمەن داماسكىدە كەزدەسكەن. ودان پۋتينگە: «مەن ۋكراينا پرەزيدەنتى يانۋكوۆيچ ەمەسپىن جانە سيريادان ەشقايدا كەتپەيمىن» دەپ سالەم جولداعان.

سۋرەت: wikipedia.org

ۆيكتور يانۋكوۆيچ

رەسەيشىل ۋكراينانىڭ بۇرىنعى پرەزيدەنتى 2014 جىلدىڭ اقپانىنداعى 100-گە جۋىق ادامنىڭ ءومىرىن قيعان «مايدان توڭكەرىسىنەن» كەيىن ۋكراينادان قاشىپ كەتكەن. وسى وقيعالاردان كەيىن كرەمل قىرىمدى اننەكسيالاپ الىپ، ۋكراينانىڭ شىعىسىنداعى كيەۆكە قارسى شىققان رەسەيشىل سەپاراتيستەردى قولدادى.

«يانۋكوۆيچ توڭكەرىستىڭ قۇربانى بولدى جانە ونى تۇرمەدەن وزىنە ادال بولعان اسكەري وفيتسەرلەر الىپ شىقتى» دەپ مالىمدەدى.

يانۋكوۆيچ كرەملدىڭ 2022 جىلدىڭ 24 اقپانىندا باستالعان ۋكرايناعا قارسى كەڭ اۋقىمدى اگرەسسيۆتى سوعىسى تۋرالى اشىق پىكىر بىلدىرگەن جوق. كوپ ۇزاماي، 2023 جىلدىڭ اقپانىندا ۋكراينا پرەزيدەنتى زەلەنسكي ونى ۋكراينا ازاماتتىعىنان ايىردى.

سۋرەت: wikipedia.org

اسقار اقاەۆ

1991 جىلى كەڭەس وداعىنان تاۋەلسىزدىك العاننان كەيىن قىرعىزستان پرەزيدەنتى بولىپ سايلانعان ول 2005 جىلعى «قىزعالداق توڭكەرىسى» كەزىندە بيلىكتەن الاستالعان سوڭ رەسەيگە قاشىپ كەتتى. تاجىريبەلى عالىم قازىر ماسكەۋ مەملەكەتتىك ۋنيۆەرسيتەتىندە ساباق بەرەدى.

بۇرىنعى پرەزيدەنت مارتەبەسىنەن ايىرىلعانىنا قاراماستان، ول قىلمىستىق جاۋاپكەرشىلىككە تارتىلماعان جانە ءوز ەلىنە ورالۋعا قۇقىلى. اراعا ۇزاق جىلدار سالىپ ول 2021 جىلى كۋاگەر رەتىندە ەلىنە ءبىر رەت بارىپ قايتتى.

ونىڭ ورىنىن باسقان قۇرمانبەك باكيەۆ تە 2010 جىلعى رەۆوليۋتسيادا تاقتان تايدىرىلدى. ول قازىر رەسەيمەن وداقتاس بەلورۋسسيادا تۇرىپ جاتىر.

سۋرەت: wikipedia.org

ميلوشەۆيچتىڭ وتباسى

2006-جىلى حالىقارالىق گااگا سوتىنىڭ تۇرمەسىندە قايتىس بولعان يۋگوسلاۆيا ەكس-پرەزيدەنتى سلوبودان ميلوشەۆيچكە دە كرەمل ساياسي باسپانا بەرگەن ەدى. ول پاقىر ماسكەۋگە جەتە المادى. ميلوشەۆيچتى سەربيا حالقى گەنوتسيد جاساعانى ءۇشىن حالىقارالىق سوتقا ۇستاپ بەردى. ونىڭ ايەلى ميريانا ماركوۆيچ پەن ۇلى ماركو ماسكەۋدى پانالادى. ميلوشەۆيچتىڭ ۇلى ءالى رەسەيدە تۇرادى

سۋرەت: wikipedia.org

ەدۆارد سنوۋدەن

2013 جىلدىڭ ماۋسىمىندا رەسەيدە بوسقىن مارتەبەسىن العان ەدۆارد سنوۋدەندى ۆاشينگتون ءالى كۇنگە دەيىن قايتارۋدى تالاپ ەتىپ كەلەدى. وعان اقش-تىڭ جاساندى سەرىكپەن باقىلاۋ ايماعىنىڭ قۇپياسىن اشكەرەلەپ، NSA-نىڭ ون مىڭداعان قۇجاتتارىن باق-قا بەرگەنى ءۇشىن حالىقارالىق ىزدەۋ جاريالانعان.

كۋبا مەن لاتىن امەريكاسىنىڭ باسقا ەلدەرىنە جەتە الماعان ول، رەسەيدى تاڭدادى. 2022 جىلى پۋتين وعان رەسەي ازاماتتىعىن بەردى.

ايەلى ليندسي ميللس جانە ەكى ۇلىمەن بىرگە سنوۋدەن ماسكەۋدە تۇرىپ جاتىر.

اتتان تۇسسە دە، ۇزەڭگىدەن تۇسپەگەن قازاقستاننىڭ تۇڭعىش پرەزيدەنتى نۇرسۇلتان نازارباەۆتىڭ دە ماسكەۋدە كوڭىلى ءجۇر. تاۋەلسىزدىك مەرەكەسى قارساڭىندا پۋتينمەن كەزدەسكەنى ەل نازارىن ەرەكشە اۋداردى. ونىڭ ارەكەتىن جىل باسىنداعى قازاق ءتىلدى باسىلىمعا بەرگەن سۇحباتىندا پرەزيدەنت توقاەۆ بىلاي دەپ ءتۇسىندىردى: «مۇنداي كەزدەسۋلەر ادەتتە نۇرسۇلتان ءابىشۇلىنىڭ باستاماسىمەن وتەدى. ول ءۇشىن مۇنىڭ ماڭىزى زور. بۇرىنعى قازاق كسر مينيسترلەر كەڭەسىنىڭ توراعاسى، پارتيا باسشىسى جانە ەگەمەن قازاقستاننىڭ پرەزيدەنتى رەتىندە نۇرسۇلتان ءابىشۇلىنىڭ كرەملمەن تىعىز مورالدىق جانە ساياسي بايلانىسى بارىن ەستەن شىعارماعان ءجون. ونىڭ تالاي ۋاقىتى ماسكەۋدە ءوتتى، سان مارتە ىسساپارعا باردى، سەزد جانە پلەنۋم وتىرىستارىنا قاتىستى، جۇمىس بابىمەن جانە رەسمي ساپارلارمەن دە بولدى».

Abai.kz