ءبىز جەر بەتىنە قۇدىرەتتى دە مەيىرىمدى يەمىزدى تانۋ ءۇشىن، نىعمەتىن سەزىنىپ، شۇكىرلىك جاساۋ ءۇشىن; «ءدىن-ماحاببات» اماناتىن ارقالاپ، «ورىنباسارىم» دەگەن سەنىمىن اقتاۋ ءۇشىن; تىرشىلىككە ءسان مەن ءمان دارىتۋ ءۇشىن، ناتيجەسىندە ماڭگىلىك سىيىنا يە بولىپ، قادىر-قۇرمەتكە بولەنۋ ءۇشىن كەلگەنبىز! وسى ماقساتتى جۇزەگە اسىرۋ ءۇشىن ۇلى راببىمىز ءبىزدى سىناق-تاربيەسىنەن وتكەرەدى...

رامازان – تاربيە ايى; تاقۋالىققا، سابىرعا تاربيەلەيتىن اي! ال تاربيە دەگەنىمىز – رۋحتى كۇشەيتىپ، ءناپسىنى ء(تان مەن مەنمەندىكتى) باعىندىرۋ; مەيىرىم، پاراسات، ەرىك-جىگەر، ار-نامىس سەكىلدى رۋحاني سيپاتتاردى جەتىلدىرىپ، مەنمەندىك، تاكاپپارلىق، كورەالماۋشىلىق، جالقاۋلىق، ناپسىقۇمارلىق، نەمقۇرايدىلىق سەكىلدى ءناپساني سيپاتتاردان بارىنشا ارىلۋ; «مەن» دەگەن سەزىم-تۇيسىكتى رۋحاني وزەككە – جۇرەككە باعىتتاۋ، سول رۋحاني وزەگىڭدى «باسشى» قىلۋ. ياعني تاربيەنىڭ ماقساتى – ار-يمانىڭا سۇيەنە وتىرىپ، رۋحاني جەتىلۋ; پەندەدەن ادام بولۋعا ۇمتىلۋ...

ورازا قۇلشىلىعى وسىنى ىسكە اسىرادى: تابەتىڭىزدى شەكتەيسىز، قۇمارلىعىڭىزدى تەجەيسىز – ءتانىڭىزدى تىزگىندەيسىز; ابايلاپ سويلەپ، بايقاپ قارايسىز، سۇرىپتاپ تىڭداپ، اڭداپ باساسىز، ويىڭىزدى باقىلاپ، اشۋ-ىزاعا ىلەسپەيسىز، كوڭىل-كۇيىڭىزگە (ناستروەنيە) باعىنبايسىز – ناپسىلىك قۋاتتى مەڭگەرىپ ۇيرەنەسىز! وسىلايشا ءبىر اي بويى تانگە، ەگوڭىزعا بايلانعان «مەنىڭىز» بىرتە-بىرتە رۋحاني وزەككە اۋىپ، «جالعان مەن»-ءىڭىز بەن «ناعىز مەن»-ءىڭىزدىڭ ايىرماسىن باعامداپ ۇيرەنەسىز. اقىرى «مەن» دەگەندە جان-جۇرەگىڭىز، رۋحىڭىز «سويلەيتىن» بولادى!

بايقايسىز با: ورازانى كىم (نە زات) ۇستاعىسى كەلمەيدى، نامازعا تۇرۋعا كىم (نە زات) ەرىنەدى، ساداقا بەرۋدەن كىم (نە زات) تارتىنادى، كىم (نە زات) شارشاپ-جۇيكەلەپ تۇرادى؟ تانگە بايلانعان ءناپسى عوي! وسى قۋدىڭ اسەر-كۇشىن كىم جەڭە الادى، سول ەر بولادى! «جيھادتىڭ ۇلكەنى – ناپسىمەن كۇرەس» دەپ سول ءۇشىن ايتقان ارداقتى پايعامبارىمىز (ول كىسىگە اللانىڭ يگىلىگى مەن سالەمى بولسىن!)

ءيا، پەندەلىك «مەنىنەن» كوتەرىلە بىلگەن، رۋحىن (ناعىز مەنىن نەمەسە ءوز بولمىسىن) تاپقان جان – ناعىز مۇسىلمان، مىقتى ازامات، ادال دوس بولادى! جاسامپاز، قۇربانشىل، كەشىرىمشىل، تاۋبەشىل، شۇكىرشىل ادام بولادى!..

رۋحىنا باعىنعان جان ازات ادامعا اينالادى! ويتكەنى: ءتۇپ ماعىناسىندا رۋحقا باعىنۋ – جاراتۋشىعا باعىنۋ!.. ال، وسى جولدىڭ، وسى دامۋ ءۇردىسىنىڭ باسى – قاراپايىم تاندىك قاجەتتىلىكتەردى تىزگىندەپ ۇيرەنۋدەن، ورازا تۇتۋدان باستالادى...

ءيا، ورازا ارقىلى ءناپسىمىزدى تىزگىندەپ، ءوزىمىزدى مەڭگەرۋدى ۇيرەنەمىز (ال ءوزىن مەڭگەرگەن – وتباسىن مەڭگەرەدى، وتباسىن مەڭگەرگەن – اۋىل-ايماعىن، ەلىن مەڭگەرە الادى...). «پەندەلىك مەننەن» كوتەرىلىپ داعدىلانامىز. اللانىڭ نازارىن سەزىنىپ، اقىرەتتىك سانانى قالىپتاستىرا تۇسەمىز. رۋحىمىز – بي، ءناپسىمىز – قىزمەتشىگە اينالادى!..

زەر سالساڭىز، ادامنىڭ ءومىر جولى وسى دامۋ ءۇردىسىن، وسى ءوسۋدى كورسەتىپ تۇر ەمەس پە؟ بالا كەزىڭدە ءوزىڭدى عانا ويلاساڭ، ەسەيە كەلە دوس پايدا بولادى: «ءبىز» دەي باستايسىڭ، دوسىڭ ءۇشىن نامىستانىپ، جاۋاپكەرشىلىك ارقالايسىڭ; ۇيلەندىڭ – «مەندىك شەكاراڭ» «وتباسى» دەيتىن كوكجيەككە كەڭەيىپ، كەۋدەڭ قۇندىلىققا تولا باستايدى; جاسىڭ ۇلعايعان سايىن «تۋىسىم»، «اۋىلداسىم»، «ەلىم» دەپ، كوپتىڭ قامىن ويلاپ، جۇگىن ارقالاپ، ەسەيە تۇسەسىڭ! اقىر سوڭىندا «ادام بالاسى – باۋىرىم، مۇسىلمان بالاسى – جاقىنىم، ءار قازاق – مەنىڭ جالعىزىم!» دەگەن ساناعا كوتەرىلەمىز (بۇيىرسا). عيبراتتى، ءماندى عۇمىر – وسى بولسا كەرەك!..

باعالاعانعا باق تۇرىپ، قادىرلەگەنگە قۇت قوناتىنى – انىق. ەندەشە رامازاندى دا قادىرلەي بىلگەن جانعا قۇت-بەرەكە دارىماق!..

العاداي ابىلعازىۇلى

Abai.kz