سوڭعى ونجىلدىقتاردا رەسەي ءتۇرلى قاقتىعىستارعا بەلسەنە ارالاسىپ، حالىقارالىق قاۋىمداستىقتىڭ الاڭداۋشىلىعىن تۋدىردى. كەيبىر ساراپشىلار رەسەيدىڭ كۇيرەۋى سىرتقى اگرەسسيانىڭ تومەندەۋىنە اكەلىپ، بۇكىل الەم ءۇشىن پايدا بولۋى مۇمكىن دەپ سانايدى. دەگەنمەن، امەريكا قۇراما شتاتتارىندا ىقتيمال تۇراقسىزدىق پەن يادرولىق قارۋدىڭ تارالۋىنا بايلانىستى مۇنداي ستسەناريگە قاتىستى الاڭداۋشىلىق بار.

اقش رەسەيدىڭ كۇيرەۋىنەن قورقادى

امەريكالىق ساراپشىلار رەسەيدىڭ كۇيرەۋى – يادرولىق قارۋدىڭ باقىلاۋسىز تارالۋىنا جانە جاھاندىق تۇراقسىزدىققا اكەلۋى مۇمكىن دەپ الاڭدايدى. پروفەسسور مارلەن لارۋەلدىڭ ايتۋىنشا، ۇلى دەرجاۆانىڭ كۇيرەۋى – ازاماتتىق سوعىستاردى تۋدىرۋى مۇمكىن. وندا جاڭا قۇرىلىمدار شەكارالار مەن ەكونوميكالىق اكتيۆتەر ءۇشىن كۇرەسەدى، ال ەليتالار مەن بارلاۋ اگەنتتىكتەرى سەپاراتيزم ارەكەتتەرىن باسادى. بۇعان قوسا، اقش پرەزيدەنتى اكىمشىلىگىندە مۇنداي ەلدەگى تۇراقسىزدىقتىڭ مۇناي مەن گاز جەتكىزىلىمى مەن ازىق-تۇلىك قاۋىپسىزدىگىنە اسەر ەتەتىن جاھاندىق سالدارى بولۋى مۇمكىن ەكەنىن ەسكەرە وتىرىپ، رەسەيدەگى تۇراقتىلىققا قاتىستى سۇراقتار تالقىلانعان.

باتىس ساراپشىلارى رەسەي تۋرالى نە دەيدى؟

رەسەي باسشىلىعى باتىستا بەلگىلى ءبىر تۇسىنىك قالىپتاستىرۋعا كۇش سالۋدا. رەسەيلىك وپپوزيتسيالىق جۋرناليست يگور ياكوۆەنكونىڭ ايتۋىنشا، رەسەي باتىستىق ساراپشىلار مەن ساياساتكەرلەردى ءىشىنارا ساتىپ الۋدا. سونداي-اق ءپۋتيننىڭ ىقپال ەتۋ اگەنتتەرى باتىس ساراپشىلارىن – ۆالداي كلۋبىنا شاقىرۋ ارقىلى ىقپال ەتۋدە.

رەسەيدىڭ ىدىراۋىنىڭ ىقتيمال سالدارى

رەسەيدىڭ ىدىراۋى يدەياسىن جاقتاۋشىلار – بۇل سىرتقى اگرەسسيا دەڭگەيىن تومەندەتۋى جانە كسرو ىدىراعاننان كەيىن بولعان جاڭا مەملەكەتتەردەگى ەركىندىك دەڭگەيىن ارتتىرۋى مۇمكىن دەپ سانايدى. دەگەنمەن، بۇل ستسەناريدىڭ قارسىلاستارى حالىقارالىق قاۋىپسىزدىككە، سونىڭ ىشىندە ازاماتتىق سوعىستار مەن ەكونوميكالىق تۇراقسىزدىققا اكەلەتىن اپاتتى سالدارى تۋرالى ەسكەرتەدى.

رەسەيدىڭ كۇيرەۋى – ساراپشىلار اراسىندا ءارتۇرلى پىكىرلەر تۋدىراتىن كۇردەلى جانە كوپ قىرلى تاقىرىپ. ءبىر جاعىنان، اگرەسسيانىڭ ازايۋىنا جانە ەركىندىكتىڭ ارتۋىنا ءۇمىت بار. ەكىنشى جاعىنان، جاھاندىق تۇراقسىزدىق پەن يادرولىق قارۋدىڭ تارالۋىنا قاتىستى الاڭداۋشىلىق بار. بۇل ماسەلەگە الەۋەتتى پايدا مەن تاۋەكەلدى ەسكەرە وتىرىپ، تەڭگەرىمدى جانە ويلاستىرىلعان كوزقاراس قاجەت.

سۋرەت: Google ىزدەۋ جۇيەسىنەن الىندى.

ونىڭ ۇستىنە رەسەيدىڭ وزىندە ەلدى كۇيرەۋگە اپارىپ سوقتىراتىن تار ويلى بيلەۋشى ​​باسقارىپ وتىر دەپ سانايتىن نارازى توپ بارعان سايىن ۇلعايىپ بارادى.  وسىعان بايلانىستى رەسەيدىڭ تاتارستان، داعىستان، ساحا (ياكۋتيا), باشقۇرتستان جانە باسقالار ۇلتتىق رەسپۋبليكالارىنداعى ايماقتىق ەليتالار ورتالىقپەن، اتاپ ايتقاندا ماسكەۋمەن قارىم-قاتىناستارىن قايتا قاراستىرعىسى كەلەدى.

پروفەسسور ليپسيتس جاقىندا ماسكەۋدىڭ شىعىسقا قاراي نەگىزگى كولىك باعىتتارىن جابۋىمەن، رەسەيدىڭ وزىندە كوپتەگەن ۇلتتىق رەسپۋبليكالار قازاقستان مەن كاسپي تەڭىزى ارقىلى وتەتىن بالاما جولدارعا نازار اۋدارا باستادى. بۇل ايماقتاعى ەكونوميكالىق بايلانىستاردى نىعايتۋعا جانە ازيالىق نارىقتاردىڭ ىقپالىن ارتتىرۋعا كومەكتەسەدى.  بۇل، اسىرەسە، رەسەي قۇرامىنداعى تۇركى رەسپۋبليكالارى مەن باسقا دا ۇلتتىق قۇرىلىمداردىڭ قازاقستان جانە ازەربايجانمەن تاريحي-مادەني بايلانىستارىنا نازار اۋدارا باستاعان ۋاقىتتا جۇزەگە اسىرىلۋدا. جەرگىلىكتى ەليتا بارعان سايىن وزدەرىنىڭ ىقپالى مەن رەسۋرستارىن ماسكەۋگە بەرمەي، قالاي ساقتاپ قالۋ تۋرالى ويلانۋدا.

بۇل تەك ەكونوميكالىق عانا ەمەس، سونىمەن قاتار رەسەي فەدەراتسياسىنىڭ ۇلتتىق رەسپۋبليكالارى وزدەرىنىڭ رەسۋرستارىن باقىلاۋعا جانە تاۋەلسىزدىككە ۇمتىلاتىن ساياسي ۇردىستەردى كورسەتەدى. ۇلتتىق رەسپۋبليكالارداعى جەرگىلىكتى ەليتا ماسكەۋدىڭ اسكەري قيمىلدارعا جىبەرىپ جاتقان قاراجاتىنىڭ ءتيىمسىز جۇمسالىپ جاتقانىن تۇسىنەدى.

سونىمەن بىرگە ولار ينفراقۇرىلىم مەن ساۋدانى قوسا العاندا، ءتۇرلى سالالاردا ينۆەستيتسيا مەن ىنتىماقتاستىقتى ۇسىناتىن قىتاي تاراپىنان قىزىعۋشىلىقتىڭ ارتىپ وتىرعانىن كورىپ وتىر. بۇل ايماقتىق ەليتالاردى دامۋدىڭ جاڭا جولدارىن ىزدەۋگە ىنتالاندىرادى، جانە ولاردىڭ رەسۋرستارىن ساقتاۋعا جانە كوبەيتۋگە، سونداي-اق ءوز حالىقتارىنىڭ ۇزاق مەرزىمدى ءال-اۋقاتىن قامتاماسىز ەتۋگە مۇمكىندىك بەرەدى.

كەرىمسال جۇباتقانوۆ،

تاريح عىلىمدارىنىڭ كانديداتى، س. سەيفۋللين اتىنداعى قازاق اگروتەحنيكالىق زەرتتەۋ ۋنيۆەرسيتەتىنىڭ دوتسەنتى

Abai.kz