وتكەن عاسىردىڭ 70-ءشى جىلدارىنىڭ ءىشى بولسا كەرەك. كەڭەس وداعىنىڭ قايناپ تۇرعان كەزى. جازۋشى اكىم تارازيدىڭ ءبىر باۋىرى سول تۇستا جامبىل وبلىسىندا سوۆحوز ديرەكتورى بولىپ دۇركىرەپ تۇرسا كەرەك. ءبىر كۇنى الگى باستىق كوبىرەك «ءىشىپ-جەپ» قويعان با، ءىستى بولىپ، تەمىر تورعا قامالاتىن بولادى. ەندى نە ىستەۋ كەرەك؟ الماتىدا تۇراتىن، اجەپتاۋىر لاۋازىمى بار جازۋشى ءىنىسى ولاي دا، بۇلاي دا شاپقىلايدى، بىراق اعاسىن قۇتقاراتىنداي قولدان كەلەر قايران جوق. جانى قىسىلعان جازۋشى «بۇل ءىستى جابۋ ءبىر كەلسە، وسى باتىر كىسىنىڭ عانا قولىنان كەلەدى» دەپ، اتاقتى كومپوزيتور نۇرعيسا تىلەنديەۆكە جاتا جابىسىپ، قولقا سالادى. جان-جاعىنا شاراپاتىن شاشىپ جۇرەتىن كەڭ قولتىق نۇراعاڭ جازۋشى ءىنىسىنىڭ ءسوزىن جەرگە تاستاماي، تاس-ءتۇيىن بولىپ جولعا شىعادى.

جامبىل وبلىسى پارتيا كوميتەتىنىڭ ءبىرىنشى حاتشىسى سول تۇستا حاسان بەكتۇرعانوۆ ەكەن. نۇراعاڭ بۇرىنعى مايدانداس دوسى، بۇگىندە تۇكىرىگى جەرگە تۇسپەي تۇرعان وبلىس باسشىسىنىڭ الدىنان ءبىر-اق شىعادى.

جاستايىنان ەل بيلەپ، ابدەن ىسىلعان حاسان شاياحمەتۇلى بەكتۇرعانوۆ كورنەكتى ونەر قايراتكەرلەرىن ءبىر كىسىدەي سىيلايتىن سىرباز باسشى ەكەن. قان مايداندا بىرگە سوعىسقان دوسى، ونىڭ ۇستىنە قازاقتىڭ ءانى مەن كۇي ونەرىنىڭ كيەسى قونعان اتاقتى نۇراعاڭنىڭ ءوزى كەلىپ قولقا سالعان سوڭ، ءبىرىنشى باسشىنىڭ شەگىنەر جەرى قالمايدى. بىراق مەملەكەتكە شىن بەرىلگەن، تۋمىسىنان ءادىل كىسى ادالدىقتان اتتاي المايدى. ءوزى ەرەكشە قادىرلەيتىن كىسى ايتتى ەكەن دەپ، قىلمىستىق ءىستى جابا سالۋ قىزىل پارتيانىڭ قىلىشىنان قان تامىپ تۇرعان كەزدە مۇمكىن ەمەس. قۇيتاقانداي نارسەنىڭ ءبارى كرەملدىڭ باقىلاۋىندا. قادالعان جەرىنەن قان الاتىن نۇراعاڭ ايتەۋىر ءتىلىن تاپسا كەرەك، قايتپاس قايسار وبلىس باسشىسى الگى سوۆحوز ديرەكتورىنىڭ قىلمىستىق ءىسىن الدىرىپ، نۇراعاڭا تانىسىپ شىعۋعا بەرەدى. وعان قوسا، كابينەتىنە وبلسوت پەن وبلپروكۋروردى قوسا شاقىرادى. لاۋازىمدى تۇلعالار نۇراعاڭا سوۆحوز ديرەكتورىنىڭ قىلمىسكەر ەكەنىن دالەلدەپ، العان بەتىنەن كەرى قايتارۋى كەرەك قوي.

سونىمەن، نۇراعاڭ ءتورت كوزى تۇگەل جينالعان دوكەيلەردىڭ قاق ورتاسىندا كوزىنە كوزىلدىرىك ءىلىپ، قىلمىستىق ءىس تىزىلگەن قوبىراعان كوپ قاعازعا شۇقشيىپ وتىرادى. ءبىر كەزدە قالتاسىنان «زاجيگالكاسىن» شىعارىپ، الگى جازۋشىعا ۇستاتىپ قويعان ءىس قاعازدىڭ بۇرىشىنا جالما-جان وت قويادى. سوت پەن پروكۋروردىڭ كوزدەرى باقىرايىپ كەتەدى. بەكتۇرعانوۆ نە ىستەرىن بىلمەي، قولىنا قالامىن الىپ، ۇستەلىن توقتاۋسىز تىقىلداتا بەرەدى. بارعان سايىن قاتتىراق تىقىلداتقاننان باسقا قولىنان كەلەر قايران جوق. تىقىلداعان قالامدى لاپ ەتە قالعان وت تىڭداي ما، قوبىراعان قاعاز لەزدە ۇلبىرەگەن كۇلگە اينالىپ بارادى. جازۋشىنىڭ قولى كۇيىپ بارادى. وبلىس باسشىسىنىڭ كابينەتى كوك تۇتىنگە كومىلىپ، وتىرعاندار قاقالىپ-شاشالىپ جاتىر. قالامىن ءالى تىقىلداتىپ وتىرعان وبلىس باسشىسى جانعان قاعازدىڭ قالدىعىن «ۋرناعا تاستا» دەگەننەن باسقا ءسوز ايتا المايدى.

اپىر-اي دەسەڭىزشى، كوكبەت كومپارتيانىڭ زامانىندا بۇل نە دەگەن جۇرەك جۇتقان ەرلىك دەسەڭىزشى! مۇنداي ىرىلىك تەك نۇراعاڭنىڭ عانا قولىنان كەلسە كەرەك.

ودان بەرى دە جيىرما-وتىز جىل ۋاقىت زىرعىپ وتەدى. شاماسى، نۇراعاڭ دۇنيەدەن وتەر 1998 جىل بولسا كەرەك. ايگىلى كومپوزيتور قاتتى سىرقات مەڭدەپ، اۋرۋحانا توسەگىنە تاڭىلعان. ءبىر كۇنى ىشىندە جازۋشى اكىم تارازي بار ءبىر توپ قالامگەر نۇراعانىڭ كوڭىلىن سۇراپ بارادى.

كەلگەندەر ىشكە كىرىپ، امانداسىپ جاتقاندا، اكىم اعا كىبىرتىكتەپ، نەگە ەكەنىن، ەسىك اۋزىندا بوگەلىپ قالادى. ونى بايقاپ قالعان نۇراعا: «اكيمچيك، بەرى كەل» دەيدى سۇق ساۋساعىمەن وزىنە شاقىرىپ. اكىم اعا جاقىنداپ كەلگەندە: «قۇلاعىڭدى اكەل» دەيدى. ءسويتىپ، ەڭكەيە بەرگەن جازۋشىنىڭ قۇلاعىن شاپ بەرىپ تىستەپ، قىرشىپ الادى... «ءبارىن كەشىردىم، جاقسى كورگەن ادامىمنىڭ قۇلاعىن تىستەيتىن وسىنداي ادەتىم بار» دەيدى سودان سوڭ.

ەكى تۇلعانىڭ اراسىندا نە بولعانى وسى وقيعاعا كۋا بولعاندارعا دا، ولاردان ەستىگەن بىزگە دە جۇمباق. ارينە، جوعارىداعى وقيعادان كەيىن اكىم اعانىڭ اعاسى سوتتالماي امان قالعان. ەسەسىنە ول كەزدە جاپ-جاس ەسەپشى بۋحگالتەر، بۇگىندە اۋىلدا تۇراتىن سەكسەندەگى قارت سوتتالىپ، 12 (ون ەكى) جىل وتىرىپ قايتقان ەكەن. بالكىم، ەكى تۇلعانىڭ اراسىنداعى ءبىز شەشە الماعان جۇمباق كىلتيپاننىڭ ءبىر ۇشى سوندا جاتقان بولار...

تورەعالي تاشەنوۆ

Abai.kz