دۇنيەجۇزىلىك بانك: الەم ءبىز ويلاعاننان دا كەدەي!

دۇنيەجۇزىلىك بانك ەلدەردىڭ ساتىپ الۋ قابىلەتى تۋرالى جاڭارتىلعان دەرەكتەرگە سۇيەنە وتىرىپ، جاھاندىق كەدەيلىك شەگىن كۇنىنە 2,15 دوللاردان 3 دوللارعا دەيىن ۇلعايتقانىن حابارلادى.
حالىقارالىق قارجى ينستيتۋتى ءومىر ءسۇرۋ ءۇشىن قاجەتتى ەڭ تومەنگى تابىس دەڭگەيىن كوتەرە وتىرىپ، ءوزىنىڭ كەدەيلىك كريتەريلەرىن جاڭارتتى. جاڭا باعالاۋلار توتەنشە كەدەيلىكتە ءومىر سۇرەتىن ادامدار سانىنىڭ بۇرىن ەسەپتەلگەننەن ايتارلىقتاي جوعارى ەكەنىن كورسەتەدى.
دۇنيەجۇزىلىك بانك جاھاندىق كەدەيلىك شەگىن قايتا قاراۋدى جاريالاپ، ونى كۇنىنە ءبىر ادامعا 3 دوللارعا دەيىن ارتتىردى. بۇرىن بۇل كورسەتكىش $2,15 بولدى جانە 2017 جىلعى ساتىپ الۋ قابىلەتى پاريتەتى (سقپ) دەرەكتەرىنە نەگىزدەلگەن.
دۇنيەجۇزىلىك بانك ساراپشىلارى سقپ ءتۇرلى ەلدەر اراسىنداعى باعا دەڭگەيلەرىندەگى ايىرماشىلىقتاردى ەسكەرە وتىرىپ، ءارتۇرلى ۆاليۋتالاردى ءبىر ەسەپتەۋ ەكۆيۆالەنتىنە كەلتىرۋ ءتاسىلىن قولداناتىنىن جەتكىزدى.
بۇل دەرەكتەردىڭ جاڭارتىلۋى «كەدەيلىك شەگى» انىقتاماسىنىڭ ءوزىن قايتا قاراۋعا اكەلدى، ويتكەنى الەمدەگى ەكونوميكالىق جاعدايلار مەن ءومىر ءسۇرۋ قۇنى وزگەردى. ەڭ سوڭعى دەرەكتەر 2021 جىلى جينالىپ، 2024 جىلى جاريالاندى.
سونىمەن قاتار، كەدەيلىك شەگىن تۇزەتۋ تابىسى تومەن ەلدەردەگى ءومىر ءسۇرۋ دەڭگەيىن باعالاۋ ادىستەرىنىڭ سوڭعى جەتىستىكتەرىن ەسكەرەدى. اتاپ ايتقاندا، مۇنداي ەلدەر ازىق-تۇلىك، كيىم-كەشەك، باسپانا سياقتى نەگىزگى تاۋارلار مەن قىزمەتتەردىڭ قۇنى تۋرالى ەگجەي-تەگجەيلى ستاتيستيكالىق مالىمەتتەر جيناي باستادى.
بۇل وزگەرىستەر كەدەيلىك پەن الەۋمەتتىك تەڭسىزدىكتىڭ اۋقىمىن، سونداي-اق الەمنىڭ ءارتۇرلى ايماقتارىنداعى كەدەيشىلىكپەن كۇرەسۋگە باعىتتالعان شارالاردىڭ تيىمدىلىگىن دالىرەك باعالاۋعا مۇمكىندىك بەرەدى.
دۇنيەجۇزىلىك بانكتىڭ جاڭارتىلعان دەرەكتەرىنە سايكەس، 2022 جىلى شامامەن 838 ميلليون ادام نەمەسە الەم حالقىنىڭ 10,5 % كەدەيلىك شەگىنەن تومەن بولدى. تاۋلىگىنە 3 دوللارعا دەيىنگى شەكتى قايتا قاراۋ ادىستەمەدەگى وزگەرىستەرمەن بىرگە باعالاۋدىڭ 125 ميلليون ادامعا وسۋىنە اكەلدى.
سونىمەن قاتار، كەيبىر ناقتى فاكتىلەر، سونىڭ ىشىندە ۇندىستانعا قاتىستى جاڭارتىلعان دەرەكتەر، كەرىسىنشە، وتە كەدەي ساناتتاعى ادامداردىڭ سانىن ازايتتى. وڭتۇستىك ازيادا كەدەيلەر سانى 45 ميلليونعا ازايسا، الەمنىڭ باسقا ايماقتارىندا ءوستى.
اسىرەسە كەدەيلىكتە ءومىر سۇرەتىن ادامدار سانىنىڭ ايتارلىقتاي ءوسۋى ساحارانىڭ وڭتۇستىگىندەگى افريكادا تىركەلدى. وندا بۇل كورسەتكىش 111 ميلليون ادامعا ءوستى. ساراپشىلار بۇل ايماقتا كەدەيشىلىكتىڭ شوعىرلانۋى جالعاسىپ جاتقانىن، بۇل جاھاندىق دەڭگەيدە تومەن كەدەيشىلىكپەن كۇرەستى قيىنداتاتىنىن اتاپ ءوتتى.
«الەم ءبىز ويلاعاننان دا كەدەي جانە 2030 جىلعا قاراي توتەنشە كەدەيلىكتى جويۋ ىقتيمالدىعى ازايادى، ويتكەنى ول ساحارانىڭ وڭتۇستىگىندەگى افريكا مەن تۇراقسىز مەملەكەتتەردە كوبىرەك شوعىرلانعان»، — دەپ اتاپ ءوتتى دۇنيەجۇزىلىك بانكتىڭ ەكونوميستەرى.
كەرىمسال جۇباتقانوۆ،
تاريح عىلىمدارىنىڭ كانديداتى، س. سەيفۋللين اتىنداعى قازاق اگروتەحنيكالىق زەرتتەۋ ۋنيۆەرسيتەتىنىڭ دوتسەنتى
Abai.kz