زاڭ جانە ءتارتىپ: پروكۋراتۋرا جارتى جىلدى قورىتىندىلادى

باس پروكۋراتۋرادا وبلىستاردىڭ جانە ولارعا تەڭەستىرىلگەن اۋماقتاردىڭ پروكۋرورلارىنىڭ قاتىسۋىمەن، سونداي-اق بارلىق اۋماقتىق پروكۋراتۋرالاردىڭ ونلاين-قوسىلۋىمەن كەڭەيتىلگەن القا وتىرىسى ءوتتى. وتىرىستا اعىمداعى جىلدىڭ ءبىرىنشى جارتىجىلدىعىنداعى پروكۋراتۋرا ورگاندارىنىڭ قاداعالاۋ قىزمەتىنىڭ قورىتىندىلارى شىعارىلدى.

سۋرەت: gov.kz سايتىنان الىندى.
باس پروكۋرور ب. اسىلوۆ قۇقىق بۇزۋشىلىقتاردىڭ الدىن الۋعا، قۇقىق قورعاۋ ورگاندارىنىڭ كۇش-جىگەرىن ۇيلەستىرۋگە، ازاماتتاردىڭ كونستيتۋتسيالىق قۇقىقتارىن، سونداي-اق ادال بيزنەس پەن مەملەكەتتىڭ مۇددەلەرىن قورعاۋعا باسىمدىق بەرە وتىرىپ، «زاڭ مەن ءتارتىپ» تۇجىرىمداماسىن ىسكە اسىرۋعا باسا نازار اۋداردى.
كاسىپكەرلەردى نەگىزسىز قىلمىستىق قۋدالاۋدى جويۋ قاجەتتىلىگى ەرەكشە اتاپ ءوتىلدى. باس پروكۋروردىڭ ءتيىستى نۇسقاۋىنان كەيىن 2022 جىلدان باستاپ مۇنداي فاكتىلەردىڭ سانى تۇراقتى تۇردە ازايىپ كەلەدى.
مەملەكەت باسشىسىنىڭ تاپسىرماسىن ىسكە اسىرۋ شەڭبەرىندە ينۆەستيتسيالىق جوبالاردى قۇقىقتىق سۇيەمەلدەۋ قامتاماسىز ەتىلدى. ازاماتتىق ىستەر بويىنشا مەملەكەتتىك ورگانداردىڭ ينەۆستورلارعا قارسى تالاپتارىنىڭ سانى 25%-عا، بيزنەسكە قاتىستى تىركەلگەن قىلمىستىق ىستەردىڭ سانى ءۇش ەسەگە قىسقاردى.
وتباسىلىق-تۇرمىستىق زورلىق-زومبىلىقتىڭ الدىن الۋ بويىنشا جۇيەلى جۇمىستىڭ ماڭىزدىلىعى اتاپ ءوتىلدى. ۇيىمداستىرۋشىلىق جانە قۇقىقتىق سيپاتتاعى شارالار قابىلداندى، وسى سالاداعى ۆەدومستۆوارالىق ءوزارا ءىس-قيمىلدىڭ تيىمدىلىگىن ارتتىرۋ جولدارى تالقىلاندى.

سۋرەت: gov.kz سايتىنان الىندى.
باسىم باعىتتاردىڭ قاتارىندا – قاداعالاۋدى تسيفرلاندىرۋ.
باس پروكۋراتۋرا ازىرلەگەن جاساندى ينتەللەكت ەلەمەنتتەرى بار «تسيفرلىق قاداعالاۋ» باعدارلاماسى قۇقىق بۇزۋشىلىقتارعا نولدىك توزىمدىلىك قاعيداتىن ىسكە اسىرۋدىڭ ءتيىمدى قۇرالىنا اينالدى.
باعدارلاما دەرەكتەر مەن بولجامدى تالداۋعا نەگىزدەلگەن پرواكتيۆتى فورماتقا كوشۋدى كوزدەيدى. بۇل ۇدەرىستە قۇقىقتىق ستاتيستيكا جانە ارنايى ەسەپكە الۋ كوميتەتى قوعامدىق قاۋىپسىزدىك سالاسىنداعى تاۋەكەلدەردى ەرتە انىقتاۋ مەن الدىن الۋدىڭ اناليتيكالىق جانە تەحنولوگيالىق ورتالىعى رەتىندە شەشۋشى ءرول اتقارۋى ءتيىس.
IT-شەشىمدەردىڭ ارقاسىندا قىلمىسكەرلەر مەن بورىشكەرلەردى ىزدەستىرۋ جۇمىسى جاقسارىپ، ولاردىڭ سانى 2,5 مىڭعا قىسقاردى.
پروكۋراتۋرانىڭ باستاماسى بويىنشا باس بوستاندىعىنان ايىرۋ ورىندارىنان بوساتىلعان ادامداردى الەۋمەتتەندىرۋ جونىندەگى شارالار شەڭبەرىندە «وتباسىنىڭ تسيفرلىق كارتاسى» پلاتفورماسىمەن ينتەگراتسيا قامتاماسىز ەتىلىپ، 200 ەسەپتە تۇرعان ادامعا اتاۋلى كومەك كورسەتۋ مۇمكىن بولدى.
قارۋلى كۇشتەردەگى زاڭدىلىقتى ساقتاۋ ماسەلەلەرىنە ەرەكشە نازار اۋدارىلدى. باس پروكۋروردىڭ تاپسىرماسى بويىنشا اسكەري ورگاندارمەن بىرلەسىپ، مورالدىق-پسيحولوگيالىق احۋالدى جاقسارتۋعا جانە ارمياداعى قۇقىق بۇزۋشىلىقتار مەن وقيعالاردىڭ الدىن الۋعا باعىتتالعان «اسكەردەگى زاڭ مەن ءتارتىپ» جانە «تسيفرلىق پروفيلاكتيكا» اتتى تۇجىرىمدامالىق باعدارلامالار ازىرلەندى.
اسكەري قىزمەتكە شاقىرۋدى ۇيىمداستىرۋ تۇراقتى باقىلاۋدا. پروكۋرورلىق قاداعالاۋ شارالارى اياسىندا ازاماتتاردى اسكەرگە شاقىرۋ تۋرالى بۇيرىقتاردىڭ كۇشىن جويۋ جانە شاقىرۋ كوميسسيالارىنىڭ قۇرامىن زاڭ تالاپتارىنا سايكەستەندىرۋ بولىگىندە قورعانىس ىستەرى جونىندەگى دەپارتامەنتتەر مەن جەرگىلىكتى اتقارۋشى ورگاندارعا 10 نارازىلىق ەنگىزىلدى.
شاقىرۋ ءىس-شارالارى بارىسىندا، ونىڭ ىشىندە اسكەرگە شاقىرىلۋشىلاردى تاماقتاندىرۋعا، تاسىمالداۋعا جانە مەديتسينالىق تەكسەرۋگە بيۋدجەت قاراجاتىن زاڭسىز جۇمساۋعا بايلانىستى 213 ملن تەڭگە كولەمىندە زالال انىقتالىپ، ونىڭ 57 ملن تەڭگەسى وتەلدى.
اسكەرگە شاقىرىلۋشىلاردىڭ قۇقىقتارىن ساقتاۋ جانە ولاردى جيىن پۋنكتتەرىنە زاڭسىز جەتكىزۋگە جول بەرمەۋ ماقساتىندا پروكۋراتۋرا قورعانىس مينيسترلىگىمەن جانە ىشكى ىستەر مينيسترلىگىمەن بىرلەسىپ، اسكەرگە شاقىرىلۋشىلاردىڭ ءوز ەركىمەن كەلۋىن قامتاماسىز ەتۋ الگوريتمىن باستاماشىلىق ەتتى جانە ىسكە اسىردى.
كولىك سالاسىنداعى پروبلەمالىق ماسەلەلەر دە تالقىلاندى. باس كولىك پروكۋراتۋراسى كولىكتەگى قاۋىپسىزدىكتى قامتاماسىز ەتۋ، اپاتتىلىقتىڭ الدىن الۋ جانە ۆەدومستۆوارالىق ۇيلەستىرۋدىڭ تيىمدىلىگىن ارتتىرۋ باعىتتارىنداعى قاداعالاۋ قىزمەتىنىڭ قورىتىندىلارىن ۇسىندى.
پرەزيدەنتتىڭ ستراتەگيالىق باعىتىنا سۇيەنە وتىرىپ، پروكۋرورلار قاداعالاۋ پراكتيكاسى پريزماسى ارقىلى قوعامدا «ادال ازامات» — زاڭدىلىق پەن قۇقىقتىق ءتارتىپتى ۇستاناتىن ادال ازامات قاعيداتتارىن نىعايتۋدا.
قۇقىقتىق اعارتۋ جانە الدىن الۋ شەڭبەرىندە پروكۋراتۋرانىڭ ۇيلەستىرۋىمەن الەۋمەتتىك ماڭىزى بار جوبالار ىسكە اسىرىلۋدا: «زاڭ مەن ءتارتىپ» اتتى مەكتەپ ءپانىن ەنگىزۋ، بالالاردى تسيفرلىق قورعاۋعا ارنالعان «بالالار سيم-كارتاسى» جوباسى جانە باسقا دا باستامالار.
الەۋمەتتىك تۇراقتىلىقتىڭ ىرگەلى نەگىزى رەتىندە قاۋىپسىز قوعامدى قالىپتاستىرۋ ماقساتىندا، اعىمداعى جىلى الەۋمەتتىك-ەكونوميكالىق سالادا 2 ملن-نان استام ازاماتتىڭ قۇقىقتارى قالپىنا كەلتىرىلدى، 14 مىڭنان استام لاۋازىمدى تۇلعا جاۋاپقا تارتىلدى.
جەر قويناۋىن پايدالانۋ، مۇناي-گاز ءوندىرۋ، باعالى مەتالدار اينالىمى، بالىق اۋلاۋ جانە ەكسپورتتاۋ، مەديتسينالىق ساقتاندىرۋ، سپورت جانە باسقا دا الەۋمەتتىك ماڭىزى بار سالالارداعى تەكسەرۋلەردىڭ قورىتىندىسى بويىنشا 100 قىلمىستىق ءىس قوزعالىپ. 58 ادام سوتتالدى.

سۋرەت: gov.kz سايتىنان الىندى.
پروكۋراتۋرانىڭ تۇراقتى باقىلاۋىندا — كريمينوگەندىك جاعداي. ەل بويىنشا قىلمىس دەڭگەيى 5%-عا تومەندەدى (56 369-دان 53 379-عا دەيىن).
مەملەكەتتىك ايىپتاۋ 12,5 مىڭ قىلمىستىق ءىس بويىنشا قولداۋ تاپتى. قاداعالاۋ شەڭبەرىندە 425 ادامعا قاتىستى سوت اكتىلەرى زاڭعا سايكەستەندىرىلدى، 248 سوتتالۋشىنىڭ جاعدايى جاقساردى.
ەسىرتكى جانە كيبەرقىلمىسپەن كۇرەس بويىنشا بەلسەندى جۇمىس جالعاسۋدا. پروكۋراتۋرانىڭ باستاماسى بويىنشا 10 ملرد تەڭگەدەن استام سوماعا ون مىڭنان استام «تامشى» جانە ەسىرتكى دۇكەندەرىنىڭ شوتتارى بۇعاتتالدى.
كيبەرالاياقتىققا قارسى كۇرەس شەڭبەرىندە اعىمداعى جىلى ءۇش حالىقارالىق قىلمىستىق كولل-ورتالىق جويىلدى. پروكۋراتۋرانىڭ ۇيلەستىرۋىمەن «سيم-بوكستاردى»پايدالانۋ بويىنشا 47 سوتقا دەيىنگى تەرگەۋ باستالدى، 82 قۇرىلعى جانە 50 مىڭنان استام SIM-كارتا تاركىلەندى، 36 ادام، ونىڭ ىشىندە 16 شەتەلدىك ۇستالدى. 4 ءىس بويىنشا ۇكىم شىعارىلدى.
ارنايى پروكۋرورلاردىڭ وندىرىسىندەگى رەزونانستىق ىستەر بويىنشا ۇكىمدەر شىقتى.

سۋرەت: gov.kz سايتىنان الىندى.
حالىقارالىق ىنتىماقتاستىق بەلسەندى دامىپ كەلەدى. اعىمداعى جىلى كاتار جانە كيپرمەن ءۇش كەلىسىم راتيفيكاتسيالاندى. 27 ادام ەكستراديتسيالاندى، 66 ادام شەت مەملەكەتتەرگە بەرىلدى.
قازاقستان ەۋروپالىق قۇقىقتىق كومەك تۋرالى كونۆەنتسياعا قوسىلۋ جونىندە رەسمي شاقىرۋ الدى. بۇل – قۇقىقتىق جانە ديپلوماتيالىق ۇلكەن جەتىستىك. بۇل – ەۋروپالىق وداقتىڭ قازاقستاننىڭ قۇقىقتىق جۇيەسىن مويىنداۋى. مۇندا مەملەكەت باسشىسىنىڭ ءرولى ەرەكشە بولدى.

سۋرەت: gov.kz سايتىنان الىندى.
وتىرىس قورىتىندىسى بويىنشا باس پروكۋرور باسىم مىندەتتەردى ايقىنداپ، الداعى كەزەڭگە ناقتى تاپسىرمالار بەردى. پروكۋراتۋرا “زاڭ مەن ءتارتىپ” تۇجىرىمداماسىن ىسكە اسىرۋدى، ازاماتتار مەن بيزنەستىڭ قۇقىقتارىن قورعاۋدى، اكتيۆتەردى قايتارۋ، قۇقىق بۇزۋشىلىقتاردىڭ الدىن الۋ جانە قاداعالاۋ قىزمەتىنىڭ باسقا دا ماڭىزدى باعىتتارى بويىنشا بەلسەندى جۇمىستى جالعاستىرادى، قىلمىسقا قارسى كۇرەستى ۇيلەستىرۋدى قامتاماسىز ەتەدى.
Abai.kz