ەل گازەتتەرىنە بانكروت بولۋ قاۋپى ءتونىپ تۇر!
ەلدەگى قاعاز ۇلگىسىندە شىعاتىن ءباسپاسوز قۇرالدارى «قازپوشتا» ۇلتتىق كومپانياسىنىڭ مونوپوليالىق قىزمەتى سالدارىنان وتە قيىن قارجىلىق جاعدايعا تاپ بولۋدا.
قر پارلامەنتى ءماجىلىسىنىڭ جالپى وتىرىسىندا دەپۋتات ەرمۇرات باپي وسى پروبلەما تۋراسىندا مادەنيەت جانە اقپارات ءمينيسترى ايدا بالاەۆانىڭ، باسەكەلەستىكتى قورعاۋ جانە دامىتۋ اگەنتتىگىنىڭ توراعاسى مارات وماروۆتىڭ جانە «قازپوشتا» اق باسقارما توراعاسى بەكەجان جاكەەۆتىڭ اتىنا دەپۋتاتتىق ساۋال جولدادى.
سوڭعى 2-3 كۇننەن بەرى قازاقستاننىڭ ءبىراز ايماعىنان مەنىڭ اتىما شۇعىل جانە ۋاقىت كۇتتىرمەيتىن ماسەلە كوتەرگەن بىرنەشە ءوتىنىش كەلىپ ءتۇستى. الماتى، سەمەي، تۇركىستان، شىمكەنت جانە باسقا دا وڭىرلەردىڭ جۋرناليستىك ۇجىمدارى دابىل قاققان بۇل ماسەلەنىڭ ءمان-جايى مىناداي (قاز-قالپىندا):
«سوڭعى ۋاقىتتا «قازپوشتا» اق تاراپىنان كورسەتىلەتىن قاعاز گازەتتەرگە قاتىستى قىزمەت اقىلارىنىڭ بىرنەشە ەسە ءوسىرىلۋى رەسپۋبليكالىق تاۋەلسىز باسىلىمدارمەن قاتار، ايماقتىق، وبلىستىق جانە اۋداندىق گازەت رەداكتسيالارىنىڭ الاڭداۋشىلىعىن تۋعىزىپ، ولارعا بانكروت بولۋ قاتەرىن توندىرۋدە.
اتاپ ايتقاندا، بيىلعى جىلدىڭ شىلدە ايىندا پوشتا ارقىلى مەرزىمدى باسىلىمداردى تاراتۋ قىزمەتىنىڭ اقىسى 1000 پايىزعا دەيىن ارتقان بولاتىن. بۇل وزگەرىس ءباسپاسوز ۇجىمدارى ءۇشىن قاتتى سوققى بولىپ، وڭىرلىك جانە اۋداندىق گازەتتەردىڭ قارجىلىق جاعدايىنا اۋىر ءتيدى.
ال جۋىردا باسپاسوزگە جازىلۋ قىزمەتى ءۇشىن بۇرىنعى 17 پايىزدىق مولشەرلەمە بىردەن 41,76 پايىزعا دەيىن كوتەرىلگەنى جونىندە حابارلاما الدىق. بۇل شەشىم رەداكتسيالار مەن جۋرناليستەر قاۋىمى ءۇشىن كۇتپەگەن جانە اۋىر سوققى بولىپ وتىر.
سالىستىرمالى تۇردە ايتايىن: مىسالى، اپتالىق گازەتتىڭ ورتا ەسەپپەن 8 مىڭ تەڭگەلىك جازىلۋ اقىسىنىڭ 3 مىڭ 200 تەڭگەسى «قازپوشتانىڭ» تاراتۋ شىعىنىنا جۇمسالادى;
3 مىڭ تەڭگەگە جۋىعى قاعاز بەن باسپاحانا شىعىنىنا كەتەدى;
1 مىڭ تەڭگەگە جۋىعى كەڭسە جالداۋعا، كولىك جانە بايلانىس (ينتەرنەت) قاجەتتىلىگىن وتەيدى;
سوندا قالعان 1 مىڭ تەڭگە عانا رەداكتسيا قىزمەتكەرلەرىنىڭ جالاقىسىنا جۇمسالادى. بۇل جاعدايدا قاعاز ۇلگىسىندە شىعاتىن گازەتتەردى ساقتاپ قالۋ مۇمكىن ەمەس!
وسىعان بايلانىستى سىزدەرگە تومەندەگى سۇراقتارىمىزدى جولدايمىز:
- اقپارات قۇرالدارىمەن جاسالاتىن كەلىسىمشارتتار نەگە تەك ءبىر تاراپتىڭ – «قازپوشتانىڭ» مۇددەسىن قورعايدى؟ بۇل «قازپوشتانىڭ» مۇددەسىن كوزدەگەن كوپە-كورنەۋ مونوپوليالىق جاعداي ەمەس پە؟
- قىزمەت اقىسىنىڭ كوتەرىلۋى تۋرالى شەشىم نەگە الدىن الا ەسكەرتىلمەيدى جانە باق وكىلدەرىمەن تالقىلانبايدى؟
- كوپتەگەن وڭىرلەردە مەرزىمدى باسىلىمدار وقىرماننىڭ قولىنا ۋاقىتىلى جەتپەي جاتادى. بۇل ءۇشىن مينيسترلىك تاراپىنان «قازپوشتا» كومپانياسىنىڭ جاۋاپكەرشىلىگىن ارتتىرۋ ماقساتىندا نەگە تالاپتار قويىلمايدى؟
- سالالىق مينيسترلىكتىڭ ەسىنە سالايىق: رەداكتسيالار جازىلۋدان تۇسكەن قاراجاتتى بىردەن الۋ مۇمكىندىگىنەن ايىرىلعان. اقشا توقسان سايىن ءبولىپ بەرىلەدى. وسى قاراجات «قازپوشتانىڭ» ەسەپشوتىندا جاتقان كەزەڭدە كىمنىڭ مۇددەسىنە قىزمەت ەتەدى؟
بۇل ساۋالدار – ءبىر عانا باسىلىمنىڭ ەمەس، بۇكىل رەسپۋبليكالىق جانە وڭىرلىك قاعاز ۇلگىسىندەگى گازەتتەر شىعاراتىن بۇقارالىق اقپارات قۇرالدارىنىڭ ورتاق ماسەلەسى».
بۇل ماسەلەنى مەن بالاەۆا بيكەنىڭ وزىنە جەكە جولىعىپ، جۋرناليستەر قاۋىمىنىڭ ارىز-ارمانى رەتىندە تىكەلەي وزىنە ايتۋىما بولار ەدى. بىراق جاعدايدىڭ كۇردەلىلىگى سول – بۇل پروبلەمانى ءبىر مينيسترلىك شەڭبەرىندە شەشۋ مۇمكىن ەمەس. سوندىقتان «قازپوشتانىڭ» باساكوكتەگەن مونوپوليالىق قىزمەتىنە قاتىستى ماسەلە ەل پرەمەر-ءمينيسترى ولجاس بەكتەنوۆ مىرزانىڭ، باسەكەلەستىكتى قورعاۋ جانە دامىتۋ اگەنتتىگى مەن «سامۇرىق-قازىنا» ۇلتتىق كومپانياسىنىڭ باسشىلىعىنىڭ قۇلاعىنا جەتسىن دەپ، بۇل دەپۋتاتتىق ساۋالدى جاريا تۇردە جولداپ وتىرمىن.
ءبارىمىزدىڭ ەسىمىزدە بولۋى كەرەك جانە بىرلەسىپ شەشىۋىمىز ءتيىس ءبىر ماڭىزدى ماسەلە بار: مادەنيەت جانە اقپارات مينيسترلىگى مەن ءار دەڭگەيدەگى اكىمدىكتەر مەملەكەتتىك اقپارات تاپسىرىسىنا (گوسينفورمزاكاز) جالپى جيىنى ميللياردتاعان تەڭگە قارجى جۇمسايدى. بىراق وسى ميللياردتاردىڭ تەڭ جارتىسىنا جۋىعىن «قازپوشتا» ۇلتتىق كومپانياسى سىپىرىپ الاتىن بولسا، بۇل مەملەكەتتىك ساياساتتىڭ لوگيكالىق قيسىنى قانداي بولماق؟ تەك «قازپوشتانى» قارجىلاندىرۋ ءۇشىن عانا ما؟
ال ەل پرەزيدەنتى مەن مەملەكەتتىڭ ساياساتىن ناسيحاتتاۋ ماسەلەسى قايدا قالماق؟ ءبىز نەگە ءبىر كومپانيانىڭ قارجىلىق جاعدايى ءۇشىن ۇلتتىق ساياساتتى قۇربان ەتۋىمىز كەرەك؟!
سوندىقتان كوتەرىلگەن ماسەلەلەرگە تۇسىنىكتەمە بەرىپ، باق رەداكتسيالارىنا جاريا تۇردە جانە اقىلعا سىيىمدى جاۋاپ بەرۋلەرىڭىزدى سۇرايمىن! ايتپەسە ءارتۇرلى دەڭگەيدە گازەتتەر شىعاراتىن رەداكتسيالار باسشىلىعى تۇركىستان قالاسىنا جينالىپ، ەل پرەزيدەنتى اتىنا اشىق حات جولداۋعا دايىندالىپ جاتقانىن سىزدەردىڭ ەستەرىڭىزگە سالامىن!
ەرمۇرات باپي،
قر پارلامەنتى ءماجىلىسىنىڭ دەپۋتاتى
Abai.kz
