«AMANAT» پارتياسى فراكتسياسىنىڭ مۇشەسى ءابۋتالىپ ءمۇتالىنىڭ پرەمەر-ءمينيستردىڭ ورىنباسارى – جاساندى ينتەللەكت جانە تسيفرلىق دامۋ ءمينيسترى جاسلان ماديەۆكە ۇلتتىق چيپ-ديزايندى دامىتۋ جونىندە دەپۋتاتتىق ساۋال جولدادى. ءبىز اتالعان ساۋالدى پورتال وقىرماندارىنىڭ نازارىنا ۇسىنامىز...

قازاقستان رەسپۋبليكاسى
پرەمەر-ءمينيسترىنىڭ ورىنباسارى –
جاساندى ينتەللەكت جانە
تسيفرلىق دامۋ ءمينيسترى
ج.ح. ماديەۆكە

قۇرمەتتى جاسلان حاسەنۇلى!

مەملەكەت باسشىسى قاسىم-جومارت توقاەۆ الداعى ءۇش جىلدا ەلىمىزدى تولىق تسيفرلاندىرۋ جانە جاساندى ينتەللەكتتى جان-جاقتى دامىتۋ جونىندە ستراتەگيالىق مىندەت قويدى.

ميكروسحەمالاردى جوبالاۋ جانە چيپتەر ديزاينى سالاسىنداعى ءوز بىلىكتىلىگىمىزدى دامىتپاي، بۇل ماقساتتارعا جەتۋ مۇمكىن ەمەس.

بۇگىنگى تاڭدا ميكروسحەمالار – تۇرمىستىق تەحنيكا مەن سمارتفونداردان باستاپ، قاۋىپسىزدىك جۇيەلەرى، كولىك جانە مەملەكەتتىك قىزمەتتەر كورسەتۋ سالالارىنا دەيىنگى بۇكىل تسيفرلىق ينفراقۇرىلىمنىڭ وزەگىنە اينالىپ وتىر. بۇل باعىتتى جەتىلدىرمەي، شىنايى تسيفرلىق ەگەمەندىك تۋرالى ايتا قيىن.

حالىقارالىق تاجىريبەگە سۇيەنسەك، چيپتەر ديزاينى يندۋسترياسىن دامىتۋ ءۇشىن مىندەتتى تۇردە ءوز فابريكالارىمىزدىڭ بولۋى شارت ەمەس. سينگاپۋردا ارنايى قولداۋ قورلارى زەرتتەۋلەرگە 700 ميلليون دوللار باعىتتاپ وتىر. قىتايدا ەكسپورتتىق شەكتەۋلەرگە قاراماستان جاساندى ينتەللەكتكە ارنالعان تاۋەلسىز شەشىمدەردى ازىرلەۋگە مۇمكىندىك بەرەتىن سالىقتىق جەڭىلدىكتەر مەن سۋبسيديالار ۇسىنىلىپ، تەحنولوگيالىق پاركتەر بەلسەندى جۇمىس ىستەۋدە.

سونىمەن قاتار، وندىرىستىك بازاسى بولماعانىنا قاراماستان بريتاندىق ARM كومپانياسى بۇگىندە الەمدەگى سمارتفونداردىڭ 95%-نىڭ ارحيتەكتۋرالىق نەگىزىن قالىپتاستىرىپ وتىر. سول سياقتى، نارىقتىق كاپيتاليزاتسياسى
4 تريلليون دوللاردان اسقان NVIDIA كومپانياسى دا ءوز ءوندىرىس ورىندارى جوق، بىراق الەمدەگى ەڭ ءىرى ميكروسحەما وندىرۋشىلەردىڭ بىرىنە اينالدى. قازاقستاننان  وسىنداي نارىقتارعا جاڭا ويىنشىلاردى شىعارۋ – ستراتەگيالىق ماڭىزى زور مىندەت.

قازىرگى ۋاقىتتا ەلىمىزدە ميكروسحەمالاردى مودەلدەۋ مەن سىناقتان وتكىزۋگە ارنالعان زەرتحانالار, ءبىلىم بەرۋ باعدارلامالارى, عىلىمي-زەرتتەۋ ينفراقۇرىلىمى جانە مەملەكەتتىك قولداۋ شارالارى جەتكىلىكسىز. سالادا حالىقارالىق تاجىريبەسى بار ينجەنەرلەر مەن تالىمگەرلەر تاپشى، ال ۋنيۆەرسيتەتتەر مەن ونەركاسىپ اراسىنداعى بايلانىس ءالسىز.

ناتيجەسىندە ءبىز ميكروسحەمالاردى يمپورتتاۋعا ءماجبۇرمىز. الايدا ەڭ وكىنىشتىسى – جاھاندىق جارتىلاي وتكىزگىشتەر يندۋسترياسىنان شەت قالىپ وتىرمىز. بۇل نارىقتىڭ كولەمى قازىردىڭ وزىندە جۇزدەگەن ميلليارد دوللارمەن ولشەنسە، بەس جىلدان كەيىن 1 تريلليون دوللارعا، ال 2035 جىلعا قاراي 2 تريلليون دوللارعا دەيىن وسەدى دەپ بولجانىپ وتىر.

ميكروسحەمالاردى جوبالاۋ سالاسىن دامىتۋ قازاقستانعا بىرقاتار ەلەۋلى ارتىقشىلىق بەرەدى.

بۇل ۇلتتىق قاجەتتىلىكتەرگە بەيىمدەلگەن تەحنولوگيالىق شەشىمدەردى ازىرلەۋگە، تسيفرلىق جۇيەلەردىڭ سەنىمدىلىگى مەن مەملەكەتتىك قاۋىپسىزدىگىن ارتتىرۋعا، سونداي-اق ميكروسحەمالار مەن دايىن ءونىم يمپورتىنىڭ كولەمىن ازايتۋعا جول اشادى.

سونىمەن قاتار، سالادا جاڭا جوعارى تەحنولوگيالىق جۇمىس ورىندارى پايدا بولىپ، جاستاردىڭ ينجەنەرلىك ماماندىقتارعا قىزىعۋشىلىعى ارتادى. دايىن چيپتەر ديزاينى ءۇلگىلەرىن جانە زياتكەرلىك مەنشىككە قاتىستى ليتسەنزيالاردى ەكسپورتتاۋ مۇمكىندىگى ارتىپ، ەكونوميكانىڭ شيكىزاتتىق ەمەس سەكتورى نىعايادى.

جوعارىدا ايتىلعانداردى ەسكەرە وتىرىپ، ۇكىمەتكە چيپتەر ديزاينى سالاسىن دامىتۋ بويىنشا كەشەندى مەملەكەتتىك ساياساتتى ازىرلەۋدى جانە بەكىتۋدى ۇسىنامىن. ۇكىمەت شۇعىل ءارى ناقتى شارالار قابىلداۋى قاجەت.

كەشەندى مەملەكەتتىك ساياسات اياسىندا ۋنيۆەرسيتەتتەر مەن كوللەدجدەردە زەرتحانالار اشۋ, ميكروسحەمالاردىڭ ۇلتتىق ديزاين-ورتالىعىن قۇرۋ، جوبالاۋ جانە تەستىلەۋ ينفراقۇرىلىمىن دامىتۋ، عىلىمي جوبالار مەن ستارتاپتاردى قولداۋ، سونداي-اق ميكروسحەمالاردى جوبالاۋ بويىنشا وقۋ باعدارلامالارىن ەنگىزۋ كوزدەلۋى ءتيىس.

ءدال وسى بازالىق ينفراقۇرىلىمدى قۇرۋ ەلىمىزدىڭ شىنايى ءارى تۇراقتى تسيفرلاندىرۋىن قامتاماسىز ەتەدى.

قابىلدانعان شارالار تۋرالى زاڭنامادا بەلگىلەنگەن تارتىپپەن جازباشا تۇردە اقپارات بەرۋدى سۇرايمىن.

قۇرمەتپەن، قازاقستان رەسپۋبليكاسى پارلامەنتى ءماجىلىسىنىڭ دەپۋتاتى، «AMANAT» پارتياسى فراكتسياسىنىڭ مۇشەسى ءابۋتالىپ ءمۇتالى

Abai.kz