«تاسجارعان» گازەتى  جابىلعان سوڭ اراعا ءبىراز ءۇزىلىس سالىپ «دات» جوباسى بويىنشا «وبششەستۆەننايا پوزيتسيا» اتتى باسىلىم جارىق كوردى. گازەتتىڭ باس وقىرمانى - ەرمۇرات باپي. باس رەداكتورى - روزلانا تاۋكينا.  «وبششەستۆەننايا پوزيتسيا» بۇگىنگى قوعامداعى كوزقاراستار مەن ۇستانىمدارعا ەركىن مىنبەر بولادى دەگەن ۇمىتپەن جۋرناليست كەنجەعالي

قوشىم-نوعايدىڭ جازۋشى سوفى سماتاەۆتان العان سۇحباتىن جاريالاپ وتىرمىز.

- سوفى اعا، «جاس الاش» گازەتiنە شىققان «مەن تiرiمiن!» اتتى داستانىڭىزدى وقىعاندا، بiر كەمەڭگەردiڭ: «قوعامعا تۇسكەن جارىقشاق اقىن جۇرەگiن الدىمەن سىزىپ وتەدi»،- دەگەن ءسوزi ەسكە ءتۇستi...

«تاسجارعان» گازەتى  جابىلعان سوڭ اراعا ءبىراز ءۇزىلىس سالىپ «دات» جوباسى بويىنشا «وبششەستۆەننايا پوزيتسيا» اتتى باسىلىم جارىق كوردى. گازەتتىڭ باس وقىرمانى - ەرمۇرات باپي. باس رەداكتورى - روزلانا تاۋكينا.  «وبششەستۆەننايا پوزيتسيا» بۇگىنگى قوعامداعى كوزقاراستار مەن ۇستانىمدارعا ەركىن مىنبەر بولادى دەگەن ۇمىتپەن جۋرناليست كەنجەعالي

قوشىم-نوعايدىڭ جازۋشى سوفى سماتاەۆتان العان سۇحباتىن جاريالاپ وتىرمىز.

- سوفى اعا، «جاس الاش» گازەتiنە شىققان «مەن تiرiمiن!» اتتى داستانىڭىزدى وقىعاندا، بiر كەمەڭگەردiڭ: «قوعامعا تۇسكەن جارىقشاق اقىن جۇرەگiن الدىمەن سىزىپ وتەدi»،- دەگەن ءسوزi ەسكە ءتۇستi...

- راس ايتاسىڭ، iنiم... سوڭعى ون جىلدا ءتان ازابىن دا، جان ازابىن دا كوپ تارتتىم. سولاردىڭ جۇرەكتi شىرىلداتا سىزداتارى، ارينە، - اقيقات. ءتان ازابىنىڭ ءتورت ينفاركت، ەكi ينسۋلت، بiر راك ارقىلى جەتكەنiن نەسiنە بۇركەمەكپiن. «اۋرۋىن جاسىرعان ولەدi» دەيدi دانا حالقىمىز. ال مەن وسى كەسەل-دەرتتەرiممەن قولىمنان كەلگەنiنشە، ءال-دارمەنiمنiڭ جەتكەنiنشە الىسىپ، ايقاسىپ، بەرiلمەي، السiرەسەم دە ازiرشە جەڭiلمەي كەلە جاتقانىمدى شۇكiرشiلiك قىلامىن. «كۇيرەك ەمەس، قايراقپىن!» دەگەن ولەرمەندiككە پاراپار وزiمدiك تايسالماس جiگەر-سەنiمiم بار. جىلدىڭ تورتتەن بiرiن اۋرۋحانانىڭ ابدەن جالىقتىرعان توسەگiندە وتكiزسەم دە، ومiرگە دەگەن قۇشتارلىعىمدى جوعالتقان جوقپىن. سوڭعى دەمiم ءۇزiلiپ بiتكەنشە ونى جوعالتپاۋعا تىرىسارىم - ءسوزسiز.

«مەن تiرiمiن!» داستانىم ءومiر مەن ءولiم ايقاسى كەزiندە ءوزiمدi-ءوزiم قايراۋدان، جاسىتپاۋدان تۋعان دۇنيەم ەكەنiن وقىرماندارىم سەزەتiن بولار.

- دەگەنمەن سۇڭعىلا وقىرمان «مەن تiرiمiن!» دەۋدiڭ استارىندا جان سەزiمiنەن باسقا دا ازاپ، ماسەلەن، قوعامعا قاتىستى ويلار جاتقانىن اڭعارعان سياقتى...

- ونداي سىزداۋىقتار دا بiراز بار-اۋ. قايسىبiرiن ايتىپ مۇڭ شاققانداي بولايىن. سول شاققان مۇڭدى، شەرتكەن كۇيدi بۇگiندە ەستiر قۇلاق، قابىلدار كوكiرەك قالدى ما ەكەن، باۋىرىم-اۋ. «جىلدىڭ ۇزدiك كiتاپتارى» اتال­عان بەس رومانىممەن مەملەكەتتiك سىيلىقتىڭ دوداسىنا بەس رەت ءتۇسiپ، كۇنشiلدiك پەن باقاس­تىقتىڭ باتىراشتىق سويىلىمەن ورتا جولدا بەس سوققىعا وڭباي جىعىلىپ، كومبە تۇگiل، كوڭiل ىقىلاسىنا دا جەتە الماي جۇرگەن جاي-جاعدايىم بار. ەلباسىنىڭ ءوزiنiڭ تiكەلەي تاپسىرماسىمەن ەكi رەت «قازاقستاننىڭ حالىق جازۋشىسى» دەگەن اتاققا ۇسىنىلىپ، تاعى دا بيلiكتiڭ بيiگiندە، تورەلiكتiڭ تورiندە وتىرعان قىزعانشاق «دوستارىمنىڭ» ماعان دەگەن «شەكسiز قامقورلىعىنىڭ» ارقاسىندا سول اتاقتى قانجىعاما بايلاتپاي، امان-ساۋ قۇتىلىپپىن. وسىناۋ «حالىق ءارتiسi»، «حالىق جازۋشىسى» دەيتiن اتاقتار بۇگiندە جويىلسا دا، سول اتاقتاردى بۇرىن يەمدەنگەندەردەن دە نەگە الىپ تاستامادى ەكەن دەيتiن بiر تۇيتكiل كەي-كەيدە ءبۇيiرiمدi بۇلك ەتكiزەتiنiن جاسىرا المايمىن. ويتكەنi شىعارماشىلىق سالماعى وزiڭنەن كوپ تومەن كەيبiرەۋلەردiڭ الگi اتاعىن كولدەنەڭ تارتىپ، تاپ بiر التىننان عانا جاراتىلعانداي كەردەڭدەي اتتاپ، كەۋدەڭدi باسىپ كەتەتiن كەزدەرiندە جiگەرiڭنiڭ قۇم بولارىن كiمگە ايعاقتارسىڭ.

ول - ول ما، وتىز توعىز جىلدان بەرi مۇشەسi بولىپ كەلە جاتقان مەنi جازۋشىلار وداعىنىڭ باسشىلارى مۇلدە تiزiمنەن سىزىپ تاستاعان ءتارiزدi. حال-جاعدايىمدى سۇراپ بiلمەك تۇگiل، الماتىدا ءوتiپ جاتاتىن جينالىس، جيىندارىنا دا شاقىرىپ كورگەن ەمەس.

- «بيلiكتiڭ بيiگi مەن تورەلiكتiڭ تورiندە وتىرعان» اكiم-قاراعا بiراز شۇيلiككەن ەكەنسiز. شىعارماشىلىقتىڭ بەيبiت كۇيبەڭiندە جۇرگەن سiزگە دە سول پاقىرلاردىڭ تىرناقتارى باتقان كەزدەرi بولىپ پا ەدi?

- اكiم، تورەلەرمەن، ءوز باسىم، تiكەلەي ارالاسقان ەمەسپiن. كەيبiر پىسىق جiگiتتەردەي اكiم، تورەلەردiڭ قاس-قاباعىن اڭدىپ، جولىن توسىپ تۇراتىن جەلپiلدەك كوڭiل، جەڭiلتەك مiنەز، جەدەل قيمىلدى ءتاڭiر حاق مەنiڭ ماڭدايىما جازباپتى. وعان قۋانباسام، وكiنبەيمiن. سودان با، مەنi الپىس جىلدىق مەرەيتويىمدا وبلىسىم تۇگiل اۋدانىم دا، اۋىلىم دا شاقىرعان جوق. مەن دە ولاردىڭ iلتيپات-ىقىلاسىنا زارۋلiگiمدi سەزدiرگەن ەمەسپiن. بiراق ەلiمiزدiڭ بiرنەشە وبلىسىنان كەلگەن ارنايى شاقىرتۋلار مەن سىي-سىياپاتتار ءوزiمنiڭ قازاق دەيتiن تۋعان حالقىمنىڭ قادiرلi قالامگەرi ەكەندiگiمدi تاعى بiر نىقتاپ كەتكەن ەدi.

وبالى نەشiك، جەزقازعان وبلىسى تiرi تۇرعان كەزدە وبلىستىڭ بiرiنشi باسشىسىنان باستاپ، بارلىق اكiم-قارالارى الماتىعا جولدارى تۇسكەن سايىن ۇيiمە iزدەپ كەلiپ، كوڭiلدەرiنەن سۋ iشكiزiپ جۇرەتiنiن بۇگiندە نەمەرەلەرiمە اڭىز عىپ ايتىپ وتىرامىن.

ال قاراعاندى وبلىسى... جەتپiس جىلدان استام تاريحىندا ۇنەمi ورىس بيلەپ، ودان كەيiن قازاقىلىعى شامالى ورمان يلەپ كەتكەن سوڭ، زيالىسىن زياندىسىنداي كورەتiن ادەتكە بوي ۇرعان ءتارiزدi. قازiرگi اكiمدiكتەگi ازاماتتارمەن كەزدەسپەك تۇرماق، تەلەفونمەن بiر سويلەسۋدiڭ ءوزi قيامەتتiڭ قيىنىنا اينالىپ بارادى. اكiم تۇگiل، اكiمنiڭ الدەبiر ورىنباسارىمەن حابارلاسۋدىڭ ءوزi تۇرiكپەننiڭ تورiنەن جىلقى ايىرعانداي ارەكەتكە اينال­عان جوق پا. باستىعىن قىزعىشتاي قوريتىن قىزعانشاق حاتشىسى نەمەسە قىلىشتاي قىلشىلداعان قىتىمىر كومەكشiسi مۇرنىڭدى تەسپەي-اق نوقتالاپ الىپ، ەركiڭدi ۇرلاپ، ەسiڭنەن تاندىرىپ بۇلكiلدەتەدi دە قويادى. اپتالاپ، ايلاپ تەلەفونعا جiپسiز بايلاپ، iشتەي تىندىرىپ، دىمىڭدى شىعارتپاي كۇركiلدەتەدi دە قويادى.

اناۋ ميلليونداردى، ميللياردتاردى (ارينە، دوللار عوي) قوينى-قونىشىنا تىققىشتاعان مينيسترلەر مەن بانكيرلەر سەنi مەن مەنiڭ، ياعني حالىقتىڭ ۇلەسiنە قول سۇققانىن بارلىق اقپارات جۇيەسiنiڭ كورسەتiپ، جازىپ جاتقانى - جاۋىردى جابا توقىعىش ۇكiمەتتiڭ ءوزiن ىرقىنان جۇلىپ شىعارىپ، ەرiكسiز دۇبiرلەتكەن تiرلiك ەمەس پە. ايتپەسە كەشە عانا وزدەرi قورعاپ، قولپاشتاپ بيiك-بيiك كرەسلولارعا قونجيتقان سول بيلiك باسىنداعىلاردىڭ قوماعايلىعى مەن قورقاۋلىعى بiزدەردi عانا ءتۇڭiلتiپ قويماي، بيلiكتەگiلەردi دە ءتۇپ-تامىرعا ۇڭiلتە ويلانتسا، قايىرلى بولار ەدi عوي.

«بولاشاق» باعدارلاماسى ارقىلى شەتەلدەردە كiمدەردiڭ وقىپ قايتاتىنى بۇگiندە بارشامىزعا ءمالiم. ولار - «مىقتىلار» مەن «تەكتiلەردiڭ» ەركەتوتايلارى مەن شولجاڭدارى. اۋىلدان بارىپ وقىپ كەلiپتi دەگەن بiر ادامدى ءوز باسىم كورمەك تۇگiل، ەستiگەن دە ەمەسپiن. الدا-جالدا اۋىلدان شەتەلگە بارىپ، وي ءورiسiن كەڭەيتiپ، بiلiمiن مولايتىپ كەلگەن ازامات بار بولسا، اۋىلدىڭ قازiرگi كۇيكi جاعدايىنا كوڭiل بولمەي تۇرا الماسى حاق. وكiنiشكە قاراي، الگi اسفالت اراسىنان قاۋلاعان قالتالى ءھام كرەسلولى پاپاسىنىڭ تiل مەن دiلدەن جۇرداي، بiراق جولدامامەن جولىن اشقان جەتكiنشەكتەرi (قالاي وقىعانىن قۇدا­يىم بiلسiن) الەمدi الاقانىندا ۇستاعانداي دۇرiلدەپ كەلiپ، تاعى دا سول قۇدiرەتتi «پرەدوكتارىنىڭ» قۇزىرىمەن بيiك ورىنتاقتارعا قونجيا-قونجيا قويادى. نە بiلiگiمەن، نە جۇمىسىمەن، نە iس-ارەكەتiمەن تانىلماعان سول بالا-مينيسترلەر شالا مينيستر قالپىنان اجىراي الماي، باسقارىپ وتىرعان سالاسىن ءارi اقساتىپ، ءارi مەكەمەنiڭ قارجى-قاراجاتىن قىمقىرىپ-جىمقىرىپ كەتەتiنiن كۇن سايىن تەلەديدار ارنالارى بiرiمەن-بiرi جارىسا ايعاقتاپ-اق جاتقانى.

- «تانىتسام دا

ءتاڭiر حاققا

شۇكiرلiك،

جان-تانiممەن

ماڭدايدى ۇرىپ،

زiكiر عىپ.

بۇدان بىلاي

جەڭiلمەن دەپ

جەلپiنiپ،

جاساعانعا

كەلتiرiپپiن

كۇپiرلiك»، - دەگەن شۋماعىڭىزدان جەگەن تاياعىڭىزدىڭ از ەمەستiگi سەزiلگەندەي. سونى تاراتا ايتىپ بەرە الار ما ەدiڭiز؟

- تورەلەردەن تاياق جەيتiندەي مەن ەشقاشاندا ولاردىڭ تولەڭگiتi بولىپ كورگەن ەمەسپiن. قايتا كوكiرەكتi ەشكiمگە باسقىزباسپىن دەيتiن وزiمدiك ورشiلدiگiم بiر باسىما جەتiپ ارتىلادى. بiر كەزدە ورتالىق كوميتەتتە كولبيننiڭ ۇردا-جىق ارەكەتتەرiنە اق ءۇيدiڭ iشiندەگiلەردەن جالعىز قارا بوپ قارسى شىعىپ، باس كوتەرگەنiمدi كادiمگiدەي داتكە قۋات سانايمىن. ال وبلىس اكiمدەرi بولعان قاجى­مۇرات ناعىمانوۆتىڭ ەش سەبەپسiز كورiنەۋ كوزگە وزiمە جاساعان قىساستىعىن، ءماجيت ەسەنباەۆتىڭ ەسiگiن تارس جاۋىپ العانداي ەسكەرگiسi كەلمەگەنiن ۇمىتا الماسپىن. تەك قانا اندا-ساندا وكسiتەردەي وكiنiشتiڭ وكپەمدi قىساتىنى بولماسا، قازiر ەندi ولارعا وكپەم جوق. ويتكەنi بيلiكتiڭ تiزگiنiن بiلەگiنە وتكiزگەندەردiڭ تالايىنىڭ كەۋدەلەرi نان عانا پiسiرمەي، مەتالل دا بالقىتاتىنىنا كۋا بوپ ءجۇرمiز عوي.

توردەگi تورەلەرگە بۇگiن تومەندەگiلەردiڭ كوزi تۇگiل ءسوزi دە جەتپەيدi. قازاقتىڭ اتاقتى قالامگەرi اتالىپ جۇرگەنiممەن، كەيبiر اكiمگە، الدەبiر مينيسترگە بiر جىلدىڭ مولشەرiندە تەلەفونمەن دە بiر مارتە بايلانىسا الماي مىسىم قۇريتىنىن كiمگە شاعىم ەتە الارمىن.

ال قالامگەر - حالقىنىڭ وكiلi, ەلشiسi, جوقتاۋشىسى دەسەك، بۇقارا جۇرتشىلىقتىڭ مۇڭى - مەنiڭ مۇڭىم. قاراشانىڭ قايعىسى - مەنiڭ قاسiرەتiم بولماس پا. بولادى، ارينە. اناۋ «شاڭىراقتاعى» شاڭىراعى شايقالعان شاراسىز قازاقتاردىڭ زارى، بiر باسپانا ءۇشiن بارلى-جوعىن قىرعىشتاپ جيناپ، ارامزالاردىڭ وڭەشiنە قۇيىپ الدانىپ قالعان ۇلەسكەرلەردiڭ زاپىران اعىزعان كوز جاسى، كۇن سايىن قىمباتتايتىن گاز، سۋ، ەلەكترگە ماردىمسىز زەينەتاقىسىن تۇگەلدەي تولەپ، اش-جالاڭاش كۇي كەشكەن زەينەتكەر زامانداستارىمنىڭ تەرەڭ كۇرسiنiسi, دالادان قالاعا شۇبىرىپ، ەكi قولعا بiر كۇرەك تاپپاي، كوشەلەردiڭ قوس قاباعىندا جۇمىس كۇتiپ، ەرتەدەن كەشكە دەيiن اركiمگە بiر ءموليiپ وتىراتىن قاراكوز iنi-قارىنداستارىمنىڭ كەۋدەسiن تiلگiلەيتiن كۇيi مەن كۇيiگi مەنi نەگە قينالتپاسىن. قينالتادى. قولدان كەلەر باسقا امالىم قالماعان سوڭ، كەۋدەمدi كەرنەگەن وكiنiش-وكسiگiمدi اق قاعازعا توگەم دە وتىرامىن. ءوزiمدi-ءوزiم وسىلاي ءمۇجيمiن. قانداستارىمنىڭ باسىنا تيگەن تاياق مەنiڭ شەكەمدi سولق ەتكiزەرiن باسقالار بiلمەسە دە، جازۋشى-جۋرناليست باۋىرىم-اۋ، سەن بiلۋگە تيiسسiڭ عوي! ويتكەنi «ادامگەرشiلiكتiڭ، شىنايىلىقتىڭ نەگiزiندە ەستەتيكا جاتۋى كەرەك» دەگەندi ۇعىپ وسسەك، سول ەستەتيكادان ەتيكا تۇزiلەدi دەپ جانە تۇجىرىمدايتىنبىز بۇرىن. ال سول «ەستەتيكا» مەن «ەتيكادان» مۇلدە جۇرداي بولعان بۇگiنگi تiرلiكتە كوشەدە كوز سۇزگەن قازاققا «مەرسەدەس»، «ۆولۆالارىنان»» مۇرنىن تىجىرا قاراپ، كوز قيىعىن تەز قاشىرىپ اكەتەتiن شەنەۋنiكتەردەن قالعان كوڭiلiمدi كوتەرەر، دەمدەر قۇدiرەتتiڭ اتىن اتاپ بەرە الارمىسىڭ. ەندەشە باسىما تيەتiن تاياق پەن ارقامنان سوعاتىن سويىلدىڭ ءسات سايىن ۇلعايىپ بارا جاتقانىن ءوزiڭ دە سەزەرسiڭ.

وتكەن عاسىردىڭ سەكسەنiنشi جىلدارىندا مەن دە شەنەۋنiك بولعانمىن. كومپارتيانىڭ ورتالىق كوميتەتiندە جەتi-سەگiز مينيستردi الدىنا شاقىرتىپ الىپ، قاعىپ-سiلكەتiن قۇدiرەتi بار سەكتور مەڭگەرۋشiسi قىزمەتiن اتقارىپ جۇرگەنiمدە بiر ادامعا قىلداي قيانات جاساماعىنىما، قايتا قولىمنان كەلگەنiنشە كومەك كورسەتۋگە تىرىسقانىما - جۇرتىم كۋا. «ار جازاسى - جان قازاسى» دەيتiن كرەدودان اتتاپ كورگەن ەمەسپiن. ەڭكەيگەنگە ەڭكەيگەم، شالقايعانعا شالقايعام. بiراق ورىنسىز شاتقاياقتاعان، ءجونسiز شامىرقانعان، جولسىز شالقاقتاعان ءساتiم بولماعانىنا يمانىم كامiل.

- «دەموكرات!» دەگەن ءسوزدiڭ تۋا ساپ، تۇياق سەرپپەي ولەتiنiن بiلمەپپiن»،- دەپ جازعان ەكەنسiز. راديونى اشىپ قالساق تا، تەلەديداردى باسىپ قالساق تا، بيلiك باسىلىمدارىن ءارلi-بەرلi پاراق­تاساق تا، بiزدەن اسقان دەموكرات ەلدiڭ جوقتىعىنا كوزiمiز جەتiپ، «ءتانتi» بولىپ وتىرامىز. سوندا مۇنىڭ ءبارi سiزدiڭشە بوس ساندىراق بولىپ قالعانى ما؟

- دەموكراتيا بiزدە، قازاقستاندا توقسانىنشى جىلداردىڭ ورتاسىنا دەيiن بولعان. دەموكراتتىڭ دەموكراتى - سول كەزدەردە نۇرسۇلتان نازارباەۆ ەدi-اۋ. الدى كەڭ، ەسiگi اشىق، كوڭiلi دارقان-تىن. باسقانى بiلمەيمiن، مەن ءوزiم ەلباسىنا سول كۇندەردە جىلىنا ءۇش-ءتورت رەت كiرiپ، سويلەسiپ، پiكiرلەسiپ، كەڭەسiپ قايتاتىنمىن. بازبiرەۋلەردiڭ ارالاسۋىمەن بە، الدە شەتەلدiك قاپتاعان كەڭەسشiلەرiنiڭ اسەرiنەن بە، ەلiمiزدە قالاي جەكەشەلەندiرۋ باستالدى، سولاي دەموكراتيا كەڭشiلiگi ساپ تىيىلدى. «دانiككەننەن قۇنىققان جامان» دەيتiن دانالىعىمىز تاعى دا اقيقاتتىلىعىن دالەلدەدi. وڭاي ولجاعا تۇمسىعىن تىققاندار زاڭدى دا، ءجون-جوسىقتى دا ىسىرىپ تاس­تاپ، قولىنداعىسىن قولتىعىنا قىستىرىپ، جولىنداعىسىن قوينى-قونىشىنا تىعىپ، ءدۇرديiپ، دۇرiلدەپ شىعا كەلدi. دەموكراتيادان اداسىپ قالعانىمىزدى ءالi كۇنگە دەيiن جاسىرماق بولىپ، «زاڭدىلىقتىڭ شەگiنە جەتتiك، جۇماقتىڭ تورiنە شىقتىق!» - دەۋمەن بيلiكتiڭ اقپارات باسشىلارى الەك. ارينە، ولاردى دا تۇسiنۋگە بولادى. اكiم، مينيسترلەر جىل سايىن دويبى تاسىنداي ساپىرىلىسىپ جاتقاندا، اقپارات پرەزيدەنتتەرi مەن باس رەداكتورلار قوماقتى كرەسلوسىنا قوس قولداپ جارماسىپ، ءار باسىلىمدى، ءار ارنانى ماداقتاۋ مەن قولپاشتاۋ تريبۋناسىنا اينالدىرىپ جiبەرمەگەندە قايتسiن. سولار بۇلبۇلشا سايراعان سايىن، سەنiڭ قىپ-قىزىل قانىڭ قارا قازانداي قاينايتىنى جانە وتiرiك ەمەس.

- كەلەسi جىلى «وبسە»-گە ەلiمiز توراعالىق ەتكەلi وتىر. مۇنداي ۇيىمعا باسشىلىق جاساۋ دەمو­كراتياعا بەت بۇرعان ەلدەردiڭ ەنشiسiنە تيەسiلi بولسا كەرەك. پارلامەنتiن بiر عانا پارتيا بيلەپ-توستەپ وتىرعان ەلدiڭ مۇنداي ۇيىمعا باسشىلىق جاساۋى الەمدiك ازاماتتىق قوعام قاعيداسىنا تومپاق كەلمەس پە ەكەن؟

- مۇمكiن، توراعالىقتىڭ وڭ اسەرi بولىپ، بiراز يگiلiكتi iستەرگە (جۋرناليستەرگە كەڭشiلiك، جابىلعان گازەتتەردi اشۋ، جۇمباق قىلمىستاردى قايتا تەكسەرۋ ت.ب.) قولىمىز جەتiپ قالار... ءجا، بۇنىم - سولاي بولسا ەكەن دەگەن دارمەنسiز دامەم عانا.

باۋىرىم، سەن سوناۋ امەريكادا، مىناۋ ەۋروپا ەلدەرiندە دەموكراتيا جايناپ، جارقىراپ، جاندانىپ تۇر دەگەنگە سەنەسiڭ بە؟ دەموكراتيالىق امەريكا وندا وڭاي ولجاعا كۇرك ەتە قالارلىق ەلدەرگە باس-كوزگە قاراماي ەندەپ ەنiپ، ويىنا كەلگەنiن نەگە جاسايدى. ادiلەتشiل ەۋروپا ەلدەرi وزدەرiنە پايدا تۇسەتiن جەرلەردە سول ادiلەت قۇرالى بولاتىن دەموكراتيانىڭ بۇعاۋ-بوگەتتەرiنەن نەگە اينالىپ ءوتiپ كەتە بەرەدi? مiنە، گاپ قايدا...

پارلامەنتتi بiر عانا پارتيانىڭ بيلەپ-توستەۋi, ارينە، زاڭعا دا، دەموكراتياعا دا، كەرەك دەسەڭiز، ەجەلگi قازاقى سالت-داستۇرiمiزگە دە تومپاق. مۇمكiن، سوعان دەيiن پارلامەنتiمiزگە وزگەرiستەر ەنiپ تە قالار... قايتا سايلاۋى ما، باسقاسى ما، بiر ارەكەت جاسالار.

- دەگەنمەن وسىنداي جاعدايدا بيلiك وكiلدەرi كۇننەن-كۇنگە ەكونوميكامىزدىڭ قارىشتاپ، العا باسىپ كەلە جاتقاندىعىن ايتىپ، ەلدi كوپiرمە سوزبەن تويىندىر­عىسى كەلەدi. قاراپايىم بۇقارا سوندا كiمگە سەنۋi كەرەك؟

- ەكونوميكامىزدىڭ قارىشتاپ العا باسىپ بارا جاتقان نىشاندارى استانا قالاسىندا كەزدەسەر، بالكiم. اقورداعا جولىم ءتۇسiپ جاتپاعاندىقتان بيلiك وكiلدەرiنiڭ: «جاسادىق! جايناتتىق!» - دەيتiن لەپiرۋلەرiن جوققا شىعارا الماسپىن. ال مەنiڭ بiلەرiم - الماتىنىڭ مۇشكiل حالi. اپىراۋ، كەشە عانا بۇكiل رەسپۋبليكامىزدىڭ ابىرويىن كوتەرiپ اسقاقتاپ تۇرعان «ازتم» مەن كيروۆ زاۋىتتارىن، «احبك» مەن «ادك» كومبيناتتارىن، «جەتiسۋ» جانە كiلەم فابريكالارىن تىپ-تيپىل ەتiپ جويىپ جiبەرگەننەن شەكەمiزدiڭ شىلق ەتە قالعانى قانەكي. قازاقستاننىڭ تۇكپiر-تۇكپiرiنەن كەلگەن قىز-قارىنداستارىمىزعا قۇشاعىن كەڭ اشىپ، وندiرiستiك ورتانىڭ ايتۋلى iسكەرلەرiنە اينالدىرا قوياتىن ماقتا-ماتا كومبيناتىن جاۋىپ تاستاپ، اۋماعى اتشاپتىرىم الىپ قۇرىلىستى ساۋدا-ساتتىق ورنىنا اۋىستىرعاندا نە ۇتتىق؟ ارينە، ۇتقان (كiم ەكەنiن بiلمەيمiن) الگi كەڭ سارايدى تيىن-تەبەنگە عانا ساتىپ الىپ، جالعا بەرiپ قانا شاش ەتەكتەن بايلىققا باتىپ وتىرعان جەكەمەنشiك يەسi - قوجاسى عوي. ۇتىلعان - ءبارiمiز. ۇتىل­عان - ماقتاسى بار، ماتا شىعاراتىن فابريكاسى بار ەلدەن قىتاي مەن قىرعىزدىڭ بiر جۋعاندا-اق iرiپ-شiرiپ كەتەتiن بوزiنە دiلگiر بوپ قالعان قازاقتار.

سونداي-اق «ادك»-نى ساقتاپ قالعاندا، ارزان قۇرىلىس ماتەريالدارىمەن قانشاما ءۇي سالىنار ەدi. قانشاما جۇمىس ورنى اشىلار ەدi. بۇگiنگiدەي باسپانا ءۇشiن باسىنا قايعى-قاسiرەتتi ءۇيiپ العان ءۇيسiز-كۇيسiز ۇلەسكەرلەر ۇلارداي شۋلاماس ەدi. مەنiڭ بiر تۇسiنبەيتiنiم: فابريكا، زاۋىت، بالاباقشا عيماراتتارىن جەكە ادامدارعا تەگiن تاراتىپ بەرiپ، كۇندەلiكتi تۇرمىسقا قاجەتتi بۇيىمداردان بiر قاعىلساق، بۇرىن شەتەلدەرگە ۆاليۋتاعا ساتىپ كiرiس كiرگiزەتiن ستانوك، اسپاپ، اگرەگاتتاردان ەكi ايىرىلساق، بۇلدiرشiندەرگە قامقورلىق جاساپ، تاربيە بەرەتiن ايالى ۇياسىنان جانە اجىراساق، سولاردى سويتكiزۋگە قانداي زارۋلiك ەدi? قىتايدىڭ بiر ايدىڭ iشiندە جۇلىعى قاقىراپ، تابانى تiلiنiپ جاتاتىن سۇيرەتپەلەرiنە ىزا بولعاندا: «قۇداي-اۋ، ءسانi كەلمەسە دە، ساپاسى تىم ءتاۋiر «جەتiسۋدىڭ» اياقكيiمدەرiن قايتادان شىعارا الاتىن كۇنگە جەتە الامىز با؟» - دەيتiن جەرلەستەرiمنiڭ شاعىم-مۇڭى كiمنiڭ قۇلاعىنا قاشان جەتەر ەكەن؟

- مالىباي اۋىلىندا ۇيعىر جiگiتتەرi ايدىن حالىقۇلى اتتى قازاق ازاماتىن ۇرىپ ولتiرگەندiگi جايلى شىندىقتى جازعان جۋرناليست گۇلجانات شوناباي مەن سول ماقالانى گازەتiنiڭ بەتiندە جاريالاعان «تاسجارعاننىڭ» باس رەداكتورى باقىتگۇل ماكiمبايدى تۋراسىن ايتىپ، تورەلiك جاسايدى دەگەن سوتىمىزدىڭ ءوزi كiنالi ەتiپ شىعاردى. تۋرا بيلەردiڭ بۇل شەشiمiن ساناڭىزعا قالاي سiڭiرە الار ەدiڭiز؟

- «تۋرا بيدە تۋعان جوق» دەۋ - كەشەگi كۇننiڭ قاعيداسى. بۇگiنگi «تۋرا» بيلەر تۋراي بiلگەننiڭ قولىنا قاراپ دامەتiپ، تۋلاي بiلگەننiڭ كارiنە قاراپ قامالىپ وتىراتىندار عانا عوي. ال ءوز قازاعىن وزگەگە جىعىپ بەرۋ، ءوز قانداسىنا قارعىستى ءۇيiپ-توگۋ ۇردiسكە اينالىپ بارا جاتقانىن كiمنەن جاسىرارسىڭ. وسى ۇردiسكە بوي ۇرعان سوت، ارينە، جازىقسىز گۇلجاناتتى دا، تۇك كۇناسiز باقىتگۇلدi دە قۇرباندىققا وپ-وڭاي شالا سالعان. زاڭدىلىقتى ءادiل ۇستاسا، ءدال مۇنداي شەكتەن شىققان ارەكەتكە بارماس ەدi. قۇقىق قاداعالاۋشىلار باستىرماس ەدi. ءاي، بiراق...

- «داعدارىستان - دامۋعا!» دەگەن ۇران سوزدەر ەلiمiزدiڭ تۇكپiر-تۇكپiرiندەگi كورنەكتi جەرلەردە كوزگە ۇرىپ تۇر. وسىنى وقىعاندا: «داعدارىس كەلمەسە دامي الماي قالعانداي ەكەنبiز-اۋ»، - دەگەن ويعا كەلەسiڭ. سiزدiڭشە، مۇنداي دابىرانىڭ شەتi-شەگi بار ما، ءوزi?

- «داعدارىستان - دامۋعا!» دەگەن ۇران العاشقىدا مەنiڭ دە قۇلاعىما تۇرپiدەي تيەتiن. كەيiننەن: «ءاي وسى ۇران كەرەك تە شىعار-اۋ؟!» - دەيتiن بiر تۇيسiككە تiرەلە بەرەتiن بولدىم. نەگە دەيسiڭ بە؟ داعدارىس بەيقام جۇرتتى وياتۋعا، دەل-سال بيلiكتi تۇرتكiلەۋگە، قامسىزدىقتان قاراكەتكە كوشiرۋگە سەبەپكەر بولعان سياقتى دەپ ويلاپ قالام-اۋ. ورىنسىز شاشىلۋدان تىيىلىپ، ەتەك-جەڭدi جيناتقىزار بiر دۇربەلەڭ بiرازدان بەرi قاجەت ەدi. سول ءوزi داعدارىس بولىپ جەتتi دە، وڭ-سولعا قاراۋعا، وڭ-تەرiستi انىقتاۋعا بەت بۇرعىزدى ما ەكەن، جەمقور اكiم، مينيسترلەر اشكەرەلەنiپ، تۇيەنi تۇگiمەن جۇتقان بانكيرلەر تۇتقىندالىپ، ەلدi ەلەڭ ەتكiزگەن كۇندەر باستالىپ تا كەتتi عوي. جەمقورلىقپەن كۇرەستi شىنداپ قولعا الىپ، شەن-شەكپەنiنە، تۋىس-جەكجاتتىعىنا قاراماي، ورتا جولدا بوگەلiپ، تۇرالاپ قالماي اياعىنا دەيiن جەتكiزسە، بiراز بىلىقتىڭ بەتi اشىلار ما ەدi. ايتپەسە باياعى كۇيبەڭ تiرلiك كۇيبەڭ تۇرiندە قالا بەرەرi - ءسوزسiز.

ال داعدارىستىڭ مەنiڭ دە اۋلەتiمە قاراجاتسىزدىق دەيتiن قيىنشىلىقتى ۇيمەلەتە جەتكەنiن بiرەۋ بiلسە، بiرەۋ بiلمەس. ەكi جوعارى وقۋدان بiتiرiپ، ەكi-ءۇش شەتەل تiلiن مەڭگەرگەن مەنiڭ ءۇش بالام دا بيزنەس پەن كوممەرتسيادان تازا قۇرىلىسقا بايلانىستى جۇمىس iستەۋشi ەدi. داعدارىستىڭ «ارقاسىندا» ۇشەۋi دە ەكi جىلداي جۇمىسسىز وتىر. كوڭiل جەتەر جەردەگi تiلەكتەستەرiم ساناپ جۇرگەن بiرەر اكiمگە بالالارىما قارايلاسىپ، قول ۇشىن سوزار ما دەپ قۇلاققاعىس بiلدiرiپ ەدiم. جىلدان استى. سولاردان مۇلدە حابار-وشار جوق. «كوڭiلiم قالدى دوستان دا، دۇشپاننان دا» دەپ ءۇنسiز ىڭىرانىپ قويام كەيدە...

- وقىرمان قاۋىمعا العاشقى جىر جيناعىڭىز ارقىلى اقىن رەتiندە تانىلىپ ەدiڭiز. الايدا كەيiنiرەك پروزا مەن دراماتۋرگياعا بiرجولا بەت بۇرعانداي دا بولدىڭىز. اقىندىعىڭىز پروزاڭىزدىڭ تاساسىندا قالىپ قوي­عاندايتىن-دى. كەيiنگi جىلدارى سول اقىندىق شىبىتىڭىزعا قايتا مiنiپ ءجۇرسiز. وسىنىڭ سىرىن قالاي ءتۇسiندiرiپ بەرەر ەدiڭiز؟

- العاشقى «استانا وتتارى» اتتى ولەڭدەر جيناعىم باسپادا التى جىل جاتىپ، ارەڭ شىعىپ ەدi. نەگە ەكەنiن بiلمەيمiن، الدە ماسكەۋدەگi بولات جانە قورىتپالار ينستيتۋتىن بiتiرگەن ينجەنەرلiگiم كۇدiكشiل كۇنشiل­دەرiمە ماعان «تەمiر-تەرسەك» دەيتiن لاقاپ ات تاققىزىپ قويعاندىقتان با، باستاپقىدا كiتاپتارىم باسپادا التى-جەتi جىلداپ جاتىپ، ابدەن سۇرلەنiپ بارىپ ارەڭ جارىق كورەتiن. 1962 جىلى شىعاتىن تۇڭعىش جيناعىم جاتىپ-جاتىپ، 1968 جىلى كەشiگiپ شىققان سوڭ، پوەزياعا دەگەن ىنتىقتىعىم بiراز سۋىڭقىراپ قالدى ما، پروزاعا بiرجولاتا دەن قويىپ كەتكەن ەدiم. ول مۇمكiن كوپ تومدى «ەلiم-ايىما» دەگەن ۇزدiكسiز قۇلشىنىسىمنىڭ اسەرiنەن دە شىعار. دەگەنمەن پوەزيادان دا ادا-گۇدە قول ءۇزiپ كەتە قويماعام. كەۋدەنi تۇرتكiلەيتiن مازاسىز ويلاردى ءار كەزەڭدە قويىن داپتەرiمە ولەڭمەن ءتۇسiرiپ وتىراتىن ادەتiمنەن ءالi كۇنگە جاڭىلعان ەمەسپiن.

جوعارىدا بiراز كەسەلدi باستان كەشتiم دەپ ايتىپ كەتتiم عوي. سول اۋرۋلاردىڭ اعزامدى قاتتى قينايتىنى سالدارىنان بۇرىنعىداي ۇستەل باسىندا سارىلىپ ۇزاق وتىرا المايمىن. ال پروزا جانرى - سالماعى اۋىر جەرiڭ­دi ورىندىققا قاداپ قاشايتىن جان­كەش­تiلiكتi تالاپ ەتەتiن كۇرمەۋi كوپ كۇردەلi جانر. «ەلiم-اي» رومانىمنىڭ ءتورتiنشi كiتابىن باستاعانىما ءۇش-ءتورت جىلدىڭ مۇعدارى ءوتiپتi. قاشان اياقتارىمدى بiر اللام بiلەر. ال كۇن­دەلiكتi كۇيبەڭ تiرلiك ءوز دەگەنiن جاساتادى ەكەن. اۋرۋحانادا دا، ۇيدە دە ارقامدى توسەككە توسەي بەرگەن سوڭ، سالماعى ونشا بiلiنبەيتiن كiشكەنە بلوكنوتسىماققا قالام سۇيكەكتەتۋگە اۋەس بوپ الدىم. وندايدا قالامنىڭ سۇيكەك­تەتەرi, ارينە، ولەڭ جولدارى. ۇلى اباي ايتپاي ما: كۇڭگiرت كوڭiلiم سىرلاسار

سۇرعىلت تارتقان بەيۋاققا.

تومەن قاراپ مۇڭداسار،

وي جiبەرiپ ءار جاققا، - دەپ. مەن دە ءار جاققا وي جۇگiرتiپ، كۇڭگiرت كوڭiلمەن بەيۋاققا سىر شەرتكەندە نەنi ايتام؟ ارينە، توڭiرەگiمنەن ەستiلگەن وكiنiشتi ايتامىن. وكسiكتi قوزعايمىن. الاياقتىڭ ازاماتقا جاساعان قىساسىنان جەرiنەم. قۇرعاق ۋادەگە جەتكiز­بەي­تiن اكiمسىماقتاردىڭ تايىزدىعى مەن پارىقسىزدىعىنان تۇڭiلەم. زامانداستارىمنىڭ كۇنشiلدiگiنەن، باقاستىعىنان شەككەن كۇيiگiمدi, تارتقان تاقسiرەتiمدi قاعاز بەتiنە تۇسiرەم. وتكەن ءومiردiڭ سوقپاقتارىنا كوڭiل كوزiن سۇرiندiرسەڭ-اق كەۋدەڭنەن زاپىرانىڭ اقتارىلىپ سالا بەرەدi. ال «ولەڭ شiركiن - وسەكشi» عوي. Iشi-تىسىڭداعى قۇپياڭدى جۇرتقا جايىپ، كورiنگەنگە كوزتۇرتكi ەتەرi دە ءمالiم.

- اقىندىق شابىتقا مiنiپ، اششى-اششى ويلارىڭىزدى ءباسپاسوز بەتتەرiنەن وقىرماندارىڭىزعا تايسالماي جايىپ سالىپ ءجۇرسiز. ەرتەڭگi كۇنi وزiمە بiر قىرسىعى تيiپ كەتەر دەپ قورىقپايسىز با؟

- ءيا، باۋىرىم، اششى-اششى ويلارىمدى ءباسپاسوز بەتتەرiنەن ايتىپ-ايتىپ تاستاعانىمدى جۇبايىم دا ونشا جاقتىرا بەرمەيدi. ونىسى مەنi ساقتاندىرعىسى كەلگەنi دە شىعار. ءوزiمنiڭ دە جۇرەكسiنەتiن كەزدەرiم بولادى. اناۋ جۋرناليست قىز-جiگiتتەردiڭ مەزگiلسiز جەتكەن جۇمباق قازالارى، iز-ءتۇزسiز جوعالىپ كەتۋلەرi كiم-كiمدi بولسا دا تۇرشiكتiرمەي قويار ما. مەن وتiرiك، وسەك ايتقان ەمەسپiن. جازعاندارىم - كورگەندەرiم. كوڭiلiمدi قوبالجىت­قان كۇدiك پەن كۇيiكتەرiم عانا. ەشكiمنiڭ ەنشiسiنە تيiسiپ، پالە جاۋىپ، ازاماتتىعىنا، ارىنا كiر كەلتiرiپ، داق تۇسiرگەن ەمەسپiن. ارينە، ارىن، ازاماتتىعىن قادiرلەيتiندەر ار-ۇياتىنا كiر جۇققىزباۋعا تىرىسىپ، تاكاپپارلىقتان، مەنمەندiكتەن، اسقاقتاۋدان وزدەرiن اۋلاق ۇستايدى عوي. مەن ونداي ازاماتتاردى قاتتى قۇرمەتتەيمiن.

وتكەن جىلى ون جەتi تومدىق شىعارمالار جيناعىمدى جارتىسىن دەمەۋشiلەر ارقىلى، جارتىسىن قارىزدانىپ شىعاراردا بۇكiل وبلىس باسشىلارىمەن الدىن الا حات ارقىلى حابارلاسىپ، كiتاپتارىمدى وبلىستارىندا تاراتۋىما جاردەمدەسۋلەرiن سۇراپ ەدiم. ءتاڭiر جارىلقاعىر سەرiك ۇمبەتوۆ iنiمنەن باس­قا بiردە-بiر اكiم تىرس ەتكەن جوق. ءسiرا، سوعان قاراعاندا، بiزدiڭ ات ۇستiندە جۇرگەن مىقتىلارىمىز ادەبيەت پەن مادەنيەتكە ونشا بەت بۇرا قويماعان ءتارiزدi. وزگەلەر تۇگiل، قول ۇشىن سوزامىز دەگەن ءوز وبلىسىم ءۇنسiز قالعان سوڭ، وكپەمدi تەككە وشiرمەيiن دەيتiن قور­عانشاق كونبiستiككە ەرiكسiز مويىنسۇنىپ، كiتاپتارىمدى ۇيiمە قالاپ، قاماپ وتىرمىن.

- ءوزiڭiز سەكiلدi ەلگە تانىمال اقىن-جازۋشىلارىمىزدىڭ كوپشiلiگi كەلەلi جەرلەردە تىعىلماق ويناعانداي، ايتار سوزدەرiن iشكە بۇگiپ قالىپ جاتادى. نەمەسە كەيبiرi ات-شاپان دامەتكەندەي، الدەكiمدەردi قولدان پايعامبار جاساۋعا تىرىسىپ جاتادى. مۇنى قالاي تۇسiنسەك ەكەن؟

- پەندەدەن تۇلعاعا كوتەرiلۋ قانداي قيىن بولسا، تۇلعادان پەندەگە قۇلدىراۋ سونداي جەڭiل. بiز «اۋىردىڭ ۇستiمەن، جەڭiلدiڭ استىمەن» جۇرۋگە ابدەن ماشىقتانىپ قالعان جۇرتپىز. سوندىقتان كەيبiر قالامگەرلەردiڭ جەڭiل جاققا جەلە جونەلەتiندەرiنە كوزiمiز ابدەن ۇيرەنiپ كەتكەن. «ادەبيەت - اردىڭ iسi» دەپ ءجۇرiپ، سول اردى اتتاپ وتەتiن ابىرويسىزدىعىمىز، ارينە، قىنجىلتادى.

تۇرمىستى جاعداي بيلەيتiن، ادامدى (اقىندى دا) اكiم يلەيتiن قازiرگi زاماندا سۇيەك-ساياق دامەتكەن تiلەمسەك كوزدەر كوبەيiپ كەتپەدi مە. قالاماقى جۇيەسi مۇلدە جويىل­عان سوڭ، كۇنكورiسi ناشارلاعان قالامگەر قاۋىم جوعارىداعىلارعا كiرپiك قاداپ، جاپاقتاپ قالعانىن نەسiنە جاسىرامىز. جازۋشىنىڭ تاۋارى - كiتابى دەسەك، سول جىلداپ جازىلاتىن كiتابىنا مەملەكەتتەن سوقىر تيىن الماسا، بۇگiندە ولاردىڭ (شىعارماشىلىق يەلەرiن ايتامىن دا) قايىر سۇراپ كەتپەگەنiنە ءتاۋبا قىلساق قايتەدi. سول سەبەپتi دە ات-شاپان دەيسiڭ بە، وڭ قاباق دەيسiڭ بە، ايتەۋiر، قولىنا تيەر الدەبiر ولجانى (قايداعى ولجا-قالجانى) اڭساعان پەندە - قالامگەردiڭ الدەكiمدەردi پايعامبار جاساۋعا تىرىساتىنىن كۇستانالاۋعا قاقىم دا جوق. ويتكەنi سوعان يتەرمەلەيتiن قيانات - قالاماقىدان قاعىلۋ عانا. ءوز ەڭبەگiنiڭ جەمiسiن جەي المايتىن شىعارماشىلىق يەسiنiڭ بۇگiنگi كورسوقىر تاعدىرى عانا.

بۇرىنعى كەڭەستiك كەزدەگiدەي قالاماقى جۇيەسi ساقتالعان بولسا، مەن ون جەتi تومىما مىس-مىس قاراجاتتى كۇرەپ الىپ، شىن مانiندەگi ەلiمiزدەگi ەڭ تازا، ەڭبەگiمەن جەتكەن شىنايى ميلليونەر اتانار ەدiم. ونداي اتتى كۇن قاشار تۋار ەكەن دەپ قۇر ارمانداۋمەن ءومiردi وكسiتۋمەن كەلەمiز ءالi. ەگەردە بۇرىن­عىداي ءوز قولىمىز ءوز اۋزىمىزعا جەتەر بولسا، بالكiم، ەتiك جالاپ، ەتەك سۇيۋدەن تىيى­لارمىز دا...

- ەلiمiزدiڭ ەرتەڭi ەرەن بولۋى ءۇشiن بiزدiڭ كەزەك كۇتتiرمەس قانداي iستەردi اتقارۋىمىز كەرەك دەپ ويلايسىز؟

- ەرتەڭiنەن ەرتەگiدەي قيال-عاجايىپ تiرشiلiكتi اڭساماس جان بولماس-اۋ، ءسiرا. بۇگiنiنەن تۇڭiلگەن ادامنىڭ ەرتەڭiنە يەك ارتارى ەجەلدەن بەلگiلi. سوندىقتان مەن دە ەرتەڭiمە - ەرتەگiمە، ورتەڭiمە جەتەردەي ال­قىنا ۇڭiلەم. بiراق سول ەرتەڭنiڭ تاپ بۇگiننەن باستالاتىنىن ۇقپايتىن كەڭكەلەس تە ەمەسپiن. بۇگiنiم بۇلىڭعىر بولىپ تۇرعاندا، ەرتەڭگi تاڭىمنىڭ جارقىراپ اتارىنا ءشۇبالانا قارايتىنىم راس.

ال ەرتەڭiمiز نۇرلى، قۇندى، قۇنارلى بولۋى ءۇشiن كوپ نارسەنiڭ قاجەتi از. ەڭ الدىمەن مادەنيەتكە باسا كوڭiل ءبولiپ، حالقىمىزدىڭ شىنايىلىعى مەن مولدiرلiگiن كiر-قوقىستان تازارتىپ العان لازىم.

ەكiنشiدەن، گاز، مۇناي جانە شيكiزاتتان تۇسەتiن پايدا كوزiن ءوندiرiس ورتالىقتارىن كوپتەپ اشۋعا جۇمساۋ كەرەك. ۇشiنشiدەن، قازاق - قاۋىمشىل جۇرت. الiمساقتان قاۋىمداسىپ، قوردالاسىپ تۇرمىسىن كۇيتتەگەن. سول قالپىنا قايتا ورالتۋ ءۇشiن ۇجىمشار ما، باسقاسى ما - اۋىل شارۋاشىلىعى بiرلەستiكتەرiن تەزدەتiپ قۇرىپ، جانداندىرۋ اسا قاجەت. سوندا عانا ەرتەڭiمiزدەن ەرتەگiدەي عاجايىپ كۇتە الامىز. وسىعان بار پارمەنiممەن سەنەمiن. ءدال وسى تiلەگiم ەلباسىنىڭ قۇلاعىنا جەتسە ەكەن دەيمiن...

- راقمەت، تiلەگiڭiز قابىل بولعاي! «قوي ۇستiنە بوزتورعاي جۇمىرتقالار» سونداي زامان بارشا حال­قىمىزدىڭ iزگi ارمانى عوي.

كەنجەعالي

قوشىم-نوعاي

«وبششەستۆەننايا پوزيتسيا»

(پروەكت «DAT» № 7 (32) وت 18 نويابريا 2009 گ.

سۇحبات  «قاراشانىڭ قايعىسى

مەنiڭ قاسiرەتiم بولماس پا...» دەگەن تاقىرىپپەن شىققانىن ەسكەرتەمىز.