قازاق ادەبيەتى مەن قازاق ويىنىڭ كاتەپتى قارا نارى، جازۋشىسى، ساياساتكەر، كورنەكتى مەملەكەت قايراتكەرى ءابىش كەكىلباەۆ 70 جاسقا تولدى. مەرەيتوي يەسىن ەلوردانىڭ تورىندە مەملەكەت باسشىسى نۇرسۇلتان نازارباەۆ قۇتتىقتاپ، اقجال تولقىن اتىپ اۋناعان سىندارلى جىلداردا قاسىنان تابىلعان شىنايى دوسى، ەل تاۋەلسىزدىگىنىڭ   نىعايا تۇسۋىنە بار قاجىر قايراتىن، اقىل پاراساتىن كول-كوسىر ەتىپ جۇمساپ كەلە جاتقان زاڭعار تۇلعا - ءابىش كەكىلباەۆ سىندى قازاق حالقىنىڭ ءبىرتۋار پەرزەنتىنە اق تىلەگىن اقتاردى.

- 1982-جىلى گەرمانيانىڭ «فولكونت ۆەرت» باسپاسى 20-عاسىردىڭ ۇزدىك ءجۇز قالامگەرىنىڭ ءتىزىمىن جاساپ، پورترەتتەرىن ءتىزدى. سول تىزىمدەگى اراگون، انتۋان دە سەنت ەكزيۋپەري، تاگور، شولوحوۆ، ستەينۆيك، پاستەرناك، سەمەنيون، كالۆيدا، نەرۋدا، ايتماتوۆ، عامزاتوۆ، ماياكوۆسكي، بلوك جانە تاعى باسقا اتاقتىلاردىڭ اراسىندا ءبىزدىڭ ءابىش كەكىلباەۆ تا تۇر. جۇرتىنىڭ مۇددەسى ءۇشىن جازارى تاۋسىلماعان جازۋشى بولۋ دا ءبىر باقىت قوي. شىركىن-اي، وسىنداي قازاق ەلىمىزدە كوبىرەك بولسا ەكەن دەپ تىلەيمىن, - دەدى اعىنان جارىلعان ەلباسى.

قازاق ادەبيەتى مەن قازاق ويىنىڭ كاتەپتى قارا نارى، جازۋشىسى، ساياساتكەر، كورنەكتى مەملەكەت قايراتكەرى ءابىش كەكىلباەۆ 70 جاسقا تولدى. مەرەيتوي يەسىن ەلوردانىڭ تورىندە مەملەكەت باسشىسى نۇرسۇلتان نازارباەۆ قۇتتىقتاپ، اقجال تولقىن اتىپ اۋناعان سىندارلى جىلداردا قاسىنان تابىلعان شىنايى دوسى، ەل تاۋەلسىزدىگىنىڭ   نىعايا تۇسۋىنە بار قاجىر قايراتىن، اقىل پاراساتىن كول-كوسىر ەتىپ جۇمساپ كەلە جاتقان زاڭعار تۇلعا - ءابىش كەكىلباەۆ سىندى قازاق حالقىنىڭ ءبىرتۋار پەرزەنتىنە اق تىلەگىن اقتاردى.

- 1982-جىلى گەرمانيانىڭ «فولكونت ۆەرت» باسپاسى 20-عاسىردىڭ ۇزدىك ءجۇز قالامگەرىنىڭ ءتىزىمىن جاساپ، پورترەتتەرىن ءتىزدى. سول تىزىمدەگى اراگون، انتۋان دە سەنت ەكزيۋپەري، تاگور، شولوحوۆ، ستەينۆيك، پاستەرناك، سەمەنيون، كالۆيدا، نەرۋدا، ايتماتوۆ، عامزاتوۆ، ماياكوۆسكي، بلوك جانە تاعى باسقا اتاقتىلاردىڭ اراسىندا ءبىزدىڭ ءابىش كەكىلباەۆ تا تۇر. جۇرتىنىڭ مۇددەسى ءۇشىن جازارى تاۋسىلماعان جازۋشى بولۋ دا ءبىر باقىت قوي. شىركىن-اي، وسىنداي قازاق ەلىمىزدە كوبىرەك بولسا ەكەن دەپ تىلەيمىن, - دەدى اعىنان جارىلعان ەلباسى.

- مەنىڭ اتىما، قاراپايىم وتانداسىڭىزعا كورسەتكەن پەيىل-ىقىلاسىڭىزدى اللا قابىل كورسىن. جۇرت الدىنداعى ازدى-كەم ەڭبەگىمدى اسا جوعارى باعالادىڭىز. قازاقستان رەسپۋبليكاسىنىڭ ەڭبەك ەرى اتاعىن بەرىپ، ومىراۋىما «التىن جۇلدىز» قادادىڭىز. بۇل اسا زور باعا، بيىك قۇرمەت. جەر بەتىندە قالامگەر ەڭبەگىنىڭ قادىرى ازايىپ، قاسيەتى كەمىپ جاتقاندا، ءبىزدىڭ ەلىمىزدە ول بۇرىنعىسىنشا ارداقتالىپ، بۇرىنعىسىنشا ۇلىقتالۋدا, - دەپ جاۋاپ قايىردى مەرەيتوي يەسى.

حالىق جازۋشىسى، سەنات دەپۋتاتى پرەزيدەنت نازارباەۆتىڭ جارلىعى بويىنشا «قازاقستاننىڭ ەڭبەك ەرى» اتاندى.

ءابىش كەكىلبايۇلىمەن قاتار سول كۇنى «قازاقستاننىڭ ەڭبەك ەرى» اتاعى، ەلىمىزدىڭ ەكونوميكالىق دامۋىنا قوسقان ۇلەسى مەن وندىرىستىك قىزمەتتەگى ۇزدىك جەتىستىكتەرى ءۇشىن، قوستاناي وبلىسى، مەڭدىقارا اۋدانىنداعى «قاركەن» سەرىكتەسىگىنىڭ ديرەكتورى سايران بۇقانوۆ پەن شىعىس قازاقستان وبلىسى «وسكەمەن تيتان-ماگني كومبيناتى» اكتسيونەرلىك قوعامىنىڭ پرەزيدەنتى باعدات شاياحمەتوۆكە دە بەرىلدى.

زاڭعار جازۋشىنىڭ سالتاناتپەن اتالىپ وتكەن مەرەيتويىنىڭ ۇستىندە قر پرەزيدەنتتىك مادەنيەت ورتالىعىنىڭ ديرەكتورى مىرزاتاي جولداسبەكوۆ:

- ءابىش، سەن تولقيتىنداي وقيعا بولدى، باۋىرىم. بۇل اتاققا اۋەزوۆ جەتە العان جوق. ءوزىڭ بىلەسىڭ, وزگە دە دانالار جەتە العان جوق. سەن جەتتىڭ. سەنىڭ جەتكەنىڭ بۇكىل ادەبيەتتىڭ جەتكەنى. سەنىڭ جەتكەنىڭ بۇكىل مادەنيەتتىڭ، رۋحانياتتىڭ، قازاق وركەنيەتىنىڭ جەتكەنى, -  دەءدى.

كەكىلبايۇلى ءابىش 1939 جىلى 6 جەلتوقسان كۇنى ماڭعىستاۋ وبلىسى، ماڭعىستاۋ اۋدانى (بۇرىڭعى گۋرەۆ وبلىسى), وڭدى اۋىلىنىڭ مىرزايىر دەگەن جەرىندە تۋعان. ارعى اتاسى جاڭايۇلى قوجانازار قازاقتار كوشىن ماڭعىستاۋعا باستاپ كەلگەن توپتان. بەلگىلى  بىلىكتى، بەدەلدى، داۋلەتتى ادام. اتا شاڭىراعىن ۇستاپ قالعان ۇرپاعى جامانقۇل نەمەرەسى كەكىلبايدى ۇيلەندىرگەن سوڭ، 1924 جىلى وڭدىدا قايتىس بولعان. 
1928-31 جىلدارى اسىرا سىلتەۋ، تاركىلەۋ كەزىندە كەكىلباي اتا مەكەننەن باز كەشىپ تۇركمەنستاننىڭ كراسنوۆودسك پورتىندا جۇكشى، بەكداش حيميا كاسىپورنىندا ءبىراز جىل جۇمىسشى بولىپ ىستەپ، ەلگە 1937 جىلى باكۋ مەن ماكاچكالا ارقىلى ورالعان سوڭ وڭدىداعى كولحوزدا كولحوزشى، تاۋشىق كەنىشىندە شاحتەر بولدى. 1942 جىلى سوعىسقا الىنىپ، مايداندا 3 رەت جارالانىپ، ستالينگراد ماڭىندا قايتىس بولادى. 
ءابىش كەكىلبايۇلىنىڭ اناسى ايساۋلە جۇمابايقىزى داۋلەتتى، ەل ىشىندە اتى شىققان ءبيدىڭ وتباسىندا دۇنيەگە كەلىپ، تاربيەلەنگەن. 1936 جىلى اۋەلى وڭدىدا كولحوزشى، تاۋشىقتا 1942-45 جىلدار ارالىعىندا ستاحانوۆشى شاحتەر، 1945-62 جىلدارى «ەكپىندى» كولحوزىندا جۇمىس ىستەدى. 
ءابىش كەكىلبايۇلى 1957 جىلى تاۋشىقتاعى مەكتەپتىڭ 1 سىنىبىنا بارىپ، 1948-1954 جىلدارى وڭدى ورتالاۋ، ال 1956-57 جىلدارى ۇشتاعانداعى ورتا مەكتەپتە وقيدى. 
ادەبيەتكە قۇمارلىعى مەكتەپ قابىرعاسىندا باستالادى. 1957 جىلى 5 مامىر  «لەنينشىل جاستىڭ»  بەلسەندى اۋىلدىق ءتىلشىسى رەتىندە قازاقستان كومسومولى ورتالىق كوميتەتىنىڭ ماقتاۋ قاعازىمەن ماراپاتتالادى. 
1957 جىلى قازاق مەملەكەتتىك ۋنيۆەرسيتەتىنىڭ فيلولوگيا  فاكۋلتەتىنە تۇسەدى. ۋنيۆەرسيتەتتە ادەبيەت بىرلەستىگىن باسقارىپ، جاس تالاپتار شوعىرىن جارىققا شىعارادى.  سوڭعى كۋرستا وقىپ ءجۇرىپ، «قازاق ادەبيەتى» گازەتىندە قىزمەت اتقارادى. مۇندا ول سىنشىلىق قابىلەتىمەن كوزگە تۇسەدى. «قازاق ادەبيەتىنەن» كەيىن 1962-65 جىلدار ارالىعىندا «لەنينشىل جاس» گازەتىندە ءبولىم مەڭگەرۋشىسى بولىپ ىستەدى.  
1965-68 جىلدارى قازسسر مادەنيەت مينيسترلىگىندە، 
1968-70 جىلدارى كەڭەس ارمياسىنىڭ قاتارىندا، 
1970-75 جىلدارى «قازاقفيلم» ستۋدياسىندا باس رەداكتور، 
1975-84 جىلدارى قازاقستان كپ وك مادەنيەت بولىمىندە نۇسقاۋشى، سەكتور مەڭگەرۋشىسى، 
1984-86 جىلدارى قازسسر مادەنيەت ءمينيسترىنىڭ ورىنباسارى، 
1986-88 جىلدارى قازاقستان جازۋشىلار وداعى باسقارماسىنىڭ 2-ءشى حاتشىسى، 
1989-90 جىلدارى قازسسر تاريحي جانە مادەني ەسكەرتكىشتەردى قورعاۋ قوعامى ورتالىق كەڭەسىنىڭ تورالقا توراعاسى، 
1990 جىلى قازاقستان كپ وك ءبولىم مەڭگەرۋشىسى. 
1991 جىلى قازاقستان رەسپۋبليكاسى جوعارى كەڭەسىنىڭ مادەنيەت، ءتىل جانە ۇلتارالىق قاتىناستاردى دامىتۋ جونىندەگى كوميتەتتىڭ توراعاسى، 
1992-93 جىلدارى «ەگەمەن قازاقستان» گازەتىنىڭ باس رەداكتورى، 
1993-95 جىلدارى قازاقستان رەسپۋبليكاسىنىڭ مەملەكەتتىك كەڭەسشىسى. 
1994-95 قازاقستان رەسپۋبليكاسى جوعارعى كەڭەسىنىڭ توراعاسى، 
1996-2002 جىلدارى قازاقستان رەسپۋبليكاسىنىڭ مەملەكەتتىك حاتشىسى بولىپ ىستەدى. 
2002 جىلدان باستاپ قازاقستان رەسپۋبليكاسى پارلامەنت سەناتىنىڭ دەپۋتاتى. ءابىش كەكىلبايۇلى قازاقستان جوعارعى كەڭەسىنە ەكى رەت، ماجىلىسىنە ءبىر رەت بالامالى نەگىزدە دەپۋتات بولىپ سايلانادى.

ءابىش كەكىلبايۇلىنىڭ العاشقى ولەڭدەر جيناعى «التىن شۋاق» 1962 جىلى، «ءبىر شوكىم بۇلت» 1965 جىلى جارىق كوردى. 
اۋىل ومىرىنەن جازىلعان پوۆەست، اڭگىمەلەر جيناعى «دالا باللادالارى» - ءابىش كەكىلبايۇلىنىڭ كەڭ تىنىستى ەپيك، سۋرەتكەرلىك بولاشاعىن تانىتادى. 1974 جىلى «داۋىرمەن بەتپە-بەت» سىن ماقالالار جيناعى، «ءبىر ۋىس توپىراق»،  1979 جىلى «تىراۋ تىراۋ تىرنالار»، ماڭعىستاۋ تۇبەگىنىڭ وتكەنى، بۇگىنى، بولاشاعى تۋرالى «ۇيقىداعى ارۋدىڭ ويانۋى» تاريحي تانىمدىق بايان، 1982 جىلى «شىڭىراۋ» پوۆەستەر جيناعى، 1992-93 جىلدارى تاڭدامالى ەكى تومدىق، 1995 جىلى «زامانمەن سۇحبات» 1998 جىلى «ازاتتىقتىڭ اق تاڭى»، پۋبليتسيستيكالىق ماقالالارى، تولعامدارى، 1999 جىلى 12 تومدىق شىعارمالار جيناعى جارىققا شىقتى. 
ءابىش كەكىلبايۇلىنىڭ «ۇركەر» (1981), «ەلەڭ-الاڭ» (1984) روماندارى قازاق ادەبيەتىنىڭ ۇلكەن تابىسى رەتىندە باعالانىپ، قازاق سسر مەملەكەتتىك سىيلىعىن الدى. 
2001 جىلى شىققان «تالايعى تاراز»، 2002 جىلى شىققان «شاندوز» اتتى ەڭبەكتەرى تاريحي تاقىرىپتى عىلىمي دايەكپەن، دەرەكپەن تۇسىنىكتى ۇعىمدى ەتىپ جەتكىزۋدىڭ جاڭا باعىت-باعدارىن بەلگىلەپ بەردى. 
2009 جىلى «سىر دەستە» دەپ اتالاتىن اۆتوردىڭ كوپ جىلدىق وي-تولعاۋلارى، ەسسە، ەستەلىك، سويلەگەن سوزدەرىنىڭ 5 تومدىق جيناعى جارىققا شىقتى. 
ءابىش كەكىلبايۇلىنىڭ كوپتەگەن شىعارمالارى تمد حالىقتارى مەن شەتەل تىلدەرىنە اۋدارىلعان. ول قازسسر مەملەكەتتىك سىيلىعىن 1986 جىلى، قازاقستان رەسپۋبليكاسى پرەزيدەنتىنىڭ بەيبىتشىلىك جانە رۋحاني كەلىسىم سىيلىعىن 1995 جىلى، «وتان» وردەنىن 1999 جىلى، تۇركى ەلدەرى قاۋىمداستىعىنىڭ شەشىمىمەن «تۇركى دۇنيەسىنە سىڭىرگەن ەڭبەگى ءۇشىن سىيلىعىن» الادى. 2003 جىلى «قازاقستاننىڭ تۇڭعىش پرەزيدەنتى نۇرسۇلتان نازارباەۆ» وردەنىمەن ماراپاتتالدى.

مەرەيتوي يەسىنىڭ قىسقاشا ءومىربايانى مەن شىعارماشىلىعى تۋرالى دەرەكتەر

www. Kekilbaev. kz سايتىنان الىندى.

«اباي-اقپارات»