دەنيس تەن: «قۇلاماي، تۇرۋ مۇمكىن ەمەس»
وتكەن اپتادا بىرقاتار باق-دا 2014 جىلعى قىسقى وليمپيادا ويىندارىنىڭ جەڭىمپازى دەنيس تەننىڭ kaspi bank kaspi bank’ءتىڭ جارنامالىق كامپانياسىنا قاتىساتىنى تۋرالى اقپارات جاريالاندى. ءبىز سپورتشىدان بانك جارناماسىنا ءتۇسۋ ماقساتى تۋرالى سۇراعان ەدىك. وليمپيادا جەڭىمپازى «kaspi-مەن ورتاق نارسەلەرىمىز كوپ، مىسالى، كۇشتى بولۋعا ۇمتىلۋ، سىناقتاردا مۇقالماۋ جانە دەمالىسسىز، تىنباي ەڭبەك ەتۋ» ، -دەپ جاۋاپ بەردى.
- سپورتتاعى سياقتى، بارلىق ىستە چەمپيون بولۋعا بولادى، -دەيدى دەنيس.-چەمپيون بولۋ – بۇل انىق ماقسات، امبيتسيا جانە ءوز ماقساتىڭا جەتۋ. بۇل رەتتە kaspi نارىقتاعى چەمپيون، ونى مويىنداۋ كەرەك. سول ءۇشىن ۇسىنىس تۇسكەندە ويلانباستان كەلىستىم.
- دەنيس، بالا كۇنىڭىزدە سپورتتىڭ ءتۇرلى سالالارىن، ۇيىرمەلەر مەن مۋزىكالىق سىنىپتارعا قاتىسىپ كورگەنىڭىزدى بىلەمىز. نەگە مانەرلەپ سىرعاناۋدى تاڭدادىڭىز؟
- قانداي ىسپەن اينالىسسام دا، ونىڭ نەگىزىندە يدەيا تۇراتىن. مەن كەز-كەلگەن ىسكە تياناقتى قارايمىن. مىسالى: مەنىڭ سۋعا جۇزۋگە باۋلىعان جاتتىقتىرۋشىم «قاجەتتى تالاپتارعا سايكەس ەمەسپىن» دەپ ويلاعانىما قاراماستان كاسىبي جارىستارعا دايىنداي باستادى. جاتتىقتىرۋشى مەنەن جەڭۋگە دەگەن تالپىنىستى بايقادى. تۋرا وسىنداي جاعداي تەننيستە دە بولدى. الايدا، مانەرلەپ سىرعاناۋدى سپورتتىڭ باسقا تۇرلەرىنە قاراعاندا بىردەن ۇناتتىم. ويتكەنى ول بي، اكروباتيكا، مۋزىكانى بىرىكتىرەدى. مەنىڭ بويىمدا ارقاشان اتلەتتىڭ رۋحى بار. جىلدامدىقتى، ادرەناليندى ۇناتامىن، سوندىقتان مانەرلەپ سىرعاناۋشى بولامىن دەپ شەشتىم.
- العاشقى جاتتىعۋىڭىز ەسىڭىزدە مە؟
- ءيا، مۇز الاڭىنا كەلگەنىمدى ۇمىتقان جوقپىن. بىرەۋ مەنى مازاقتاپ، مەن ونىڭ ارتىنان كونكيمەن قۋعانمىن (كۇلەدى). وسىلايشا سىرعاناۋدى ۇيرەندىم. سول كۇنى مۇز ايدىنىندا سەگىز ساعات بويى سىرعانادىم.
- سپورتتى تاستاعىڭىز كەلگەن كەزدەر بولدى ما؟
- قاتتى شارشاپ، جاتتىعۋعا بارعىم كەلمەگەن كەزدەردى ەسىمە تۇسىرە الماي وتىرمىن. مەنىڭشە، بالالار جاتتىعۋدى راحاتتانۋ دەپ ۇعادى. بالالاردا ەنتۋزيازم كوپ، ولار ەڭبەكقور، قىزىققىش بولادى. ەگەر بالا شارشادىم دەسە، وعان ونىڭ اينالىسىپ جۇرگەنى قىزىق ەمەس بولۋى مۇمكىن. مۇمكىن، وعان باسقا نارسەنى تاڭداۋعا مۇمكىندىك بەرۋ كەرەك شىعار.
- دەنيس، كوپتەگەن ساناتتار بويىنشا ءبىرىنشىسىز. مەملەكەت الدىندا، ءوزىڭىز ءۇشىن جاۋاپكەرشىلىك جۇگىن ارقالاپ ءجۇرۋ قانشالىقتى قيىن؟
- 11 جاسىمنان ماعان سەن مۇز ايدىنىنا بۇكىل ەل ءۇشىن شىعاسىڭ دەپ ۇعىندىردى. ۋاقىت وتە كەلە بۇل جاۋاپكەرشىلىك وسە ءتۇستى. قازىر مەن 20 مىڭنان استام كورەرمەن وتىراتىن مۇز ايدىندارىندا ونەر كورسەتەمىن. ويلاڭىزشى، سپورتشى مۇز ايدىنىنا شىققاندا، قالىڭ كورەرمەننىڭ نازارى تۇسەدى. ارينە، مۇنداي مينۋتتاردا قاتتى تولقيسىڭ. ماڭىزدىسى ءوزىڭدى دۇرىس قالىپتا ۇستاي ءبىلۋ. 15 جاسىمنان باستاپ بارلىق الەم چەمپيوناتتارىنا قاتىسىپ ءجۇرمىن. 20 جاسىما دەيىن ەكى وليمپياداعا قاتىستىم. بىراق، جاس مولشەرىمە قاراپ، ءالى ۇيرەنەتىنىم كوپ ەكەنىن تۇسىنەمىن. كورەرمەن الدىنا شىعۋ– بۇل ونەر جانە بارلىق سپورتشىلاردا تولقۋمەن كۇرەستىڭ وزىندىك ءتاسىلى بار. بىرەۋلەر جاياۋ ءجۇرىپ سەرگىسە، بىرەۋ تىنىشتىقتا بولعاندى قالايدى. مەنىڭشە، ادام وزىمەن ءتىل تابىسا بىلسە، تابىستى بولا تۇسەدى.
- ءسىز جەڭىمپاز بولعان تۋرنيرلەردىڭ بىرىندە جوق مەملەكەتتىڭ وكىلى دەپ اتادى. بۇل سىزگە قالاي اسەر ەتتى؟
- مۇنى سپورتتاعى وتە قۇرمەتتى ءبىر ادام ايتتى. سول كەزدە وزىمە قازاقستاندى بۇكىل الەم ءبىلۋى كەرەك دەپ ۋادە بەردىم. قازىر، ەلىمىز ءۇشىن بويىمدى ەرەكشە ماقتانىش سەزىمى بيلەيدى. بۇل اداممەن ءبىز جارىستاردا كەزدەسىپ قالامىز، بىراق، ەندى ول مەنى تەك جەڭىستەرىممەن قۇتتىقتايدى.
- وكىنىشتى جەڭىلىستەردى وتكەرۋگە نە كومەكتەسەدى؟
- مايكل دجوردان ايتقان: «سپورتىق ءمانسابىمدا 9 000 رەت دوپتى شەڭبەرگە سالا المادىم. 300 ويىندا جەڭىلدىم. 26 رەت ماعان ايىپ دوبىن سالۋدى جۇكتەدى، بىراق مەن كوماندانىڭ ءۇمىتىن اقتاي المادىم. قايتا-قايتا جەڭىلە بەردىم. بىراق، وسى جاعدايلار مەنى شيرىقتىردى، جەڭىسكە جەتەلەدى». بۇعان قوساتىنىم، قۇلاماي، تۇرمايسىز. جاعدايدى باعامداي الۋىڭىز ءسىزدىڭ كىم ەكەنىڭىزدى انىقتايدى: جەڭىمپازسىز با الدە جەڭىلۋشىسىز بە؟
مەنىڭ ومىرىمدە وكىنىشكە تولى جەڭىلىستەر كوپ بولدى. اسىرەسە، امەريكاعا كەتكەن كەزەڭىم وتە اۋىر بولدى. سول كەزدە مەن ۇلكەن تاۋەكەلگە باردىم. سپورتشىلاردىڭ ەل اۋىستىرىپ، جوق بولىپ كەتەتىن وقيعالارى كوپ قوي. مەن ءتىل بىلمەدىم، دوستارىم، ءۇيىم دە، كولىگىم دە بولعان جوق. جەرگىلىكتى حالىقتىڭ سالت-ساناسىن تۇسىنبەدىم. تۋعان-تۋىستارىما بارۋ مۇمكىندىگى بولمادى، قارجىلىق قيىندىقتار بولدى. بۇل اسا جاۋاپتى جىل بولدى. امەريكادا سىرعاناۋ تەحنيكاسىن وزگەرتە باستادىم جانە بۇدان كەيىنگى ءبىرىنشى جارىستار «اپاتتىق» جاعدايدا ءوتتى. ءدال سول كەزدەگىدەي ناشار سىرعاناپ كورمەپپىن. بىراق، ءبارىن نولدەن باستاۋعا تۋرا كەلدى. ناتيجەسىندە ءبارى مەن ويلاعانداي بولدى. قازىر ناتيجەسىن جامان ەمەس.
- اقش-قا نە ءۇشىن كەتتىڭىز؟
- مەندە ول جاققا «امەريكالىق ارماندى» قۋىپ بارعام جوق. جاتتىقتىرۋشىم ءۇشىن بارۋعا تۋرا كەلدى. ءبىراز ۋاقىت ماعان شابىت بەرەتىن ادام ىزدەدىم. فرەنك كەرولل مەن ىزدەگەن ادام بولىپ شىقتى. ونىڭ ارقاسىندا مەن كاسىبي سپورتشى بولىپ شىقتىم. ونىڭ كومەگىمەن سپورتتى قايتا باستادىم دەۋگە بولادى. ەگەر ول ادام تالدىقورعاننىڭ الىس اۋىلىندا تۇرسا، سول جاققا باراتىن ەدىم.
- اناڭىز ىلعي قاسىڭىزدى جۇرەدى، وتباسىڭىزدىڭ باسقا مۇشەلەرى تۋرالى ايتىڭىزشى.
- وتباسىم مەنىڭ جەتىستىگىم ءۇشىن جۇمىس ىستەيتىن كومانداعا اينالدى. اكەم ارقاشان كورىنبەۋگە تىرىسادى. ول وتباسىمىزدىڭ ىرگەتاسى. ءبىزدىڭ وتباسىمىز شىعىستىق وتباسى: اكەم جۇمىس ىستەيدى، انام بالالاردىڭ تاربيەسىمەن اينالىسادى. ارقايسىسى ءوز قىزمەتىن تابىستى اتقارۋدا. وزىمنەن ۇلكەن اعام بار، ول كاسىپكەرلىكتە باعىن سىناپ ءجۇر. وتە جان-جاقتى ادام. وتباسىمىزدا ەكەۋمىز تۋرالى «بىرەۋ-سپورتشى، بىرەۋى-اقىلدى» دەپ قالجىڭدايدى.
-ۇلكەن سپورتتان كەتكەن سوڭ، نەمەن اينالىساتىنىڭىزدى جوسپارلادىڭىز با؟
- كوپتەگەن سپورتشىلاردىڭ قاتەلىگى سپورتتىق مانسابى اياقتالعان سوڭ، ءومىر اياقتالعانداي بولادى. مەن باسقاشا ويلايمىن، بولاشاقتى قازىردەن جوسپارلاۋدامىن. مانەرلەپ سىرعاناۋدىڭ قىر-سىرىن تۇگەل بىلەتىندىكتەن، قازاقستاندىق بالالارعا باسقالار ۇيرەتە المايتىن ساباق بەرۋگە دايىنمىن. بىلگەنىمدى پايدالانباۋ اقىلعا قونىمسىز بولادى. قازىردىڭ وزىندە جىل سايىن بالالارعا شەبەرلىك سىنىبىن وتكىزىپ تۇرامىن. ولاردىڭ جىگەرىن جانىپ، ءبىر جىلعا-كەلەسى جىلى وتەتىن شەبەرلىك سىنىبىنا دەيىنگى ارالىققا تاپسىرما بەرۋگە تىرىسامىن. بولاشاقتا سپورت اكادەمياسىن اشۋ مۇمكىندىگى تۋىپ قالار.
- جاقىن ارادا قانداي جوسپارلارىڭىز بار؟
- كوكتەمنىڭ سوڭىنا تامان مۇز ايدىنىنداعى شوۋ وتكىزبەكپىز. ول جەرگە جاڭا باستاعان سپورتشىلار مەن مۇگەدەك بالالاردى شاقىرامىز.
- اقشاڭىزدى قايدا ينۆەستيتسيالايسىز؟
- مەن ءبىلىم جەتىلدىرۋدى دۇرىس دەپ سانايمىن. بولاشاقتا ءوز كاسىبىمدى اشقىم كەلەدى. بىراق، باستى ينۆەستيتسيا مەن ءۇشىن – ءبىلىم. سپورتتىق ءمانسابىم اياقتالعان سوڭ، اينالىسۋعا تىرىسامىن.
- نەگە kaspi-ءدى تاڭدادىڭىز؟
- ويتكەنى kaspi – ەڭ قولايلى بانك. قازاقستاننىڭ بارلىق وڭىرىندە فيليالدارى بار. مەنىڭ اكەم ءبىزدىڭ وتباسىمىزدا kaspi سالىمشىسى بولعان ءبىرىنشى ادام. بانك ۋاقىت پەن سىننىڭ تەزىنەن وتكەن، تەك قانا وسۋدە، سوندىقتان ونىڭ سەنىمدىلىگىنە كۇمينىم جوق. ءبىزدىڭ ۇقساستىعىمىز، دەمالىسسىز جۇمىس ىستەيتىندىگىمىزدە. كوپتەگەن ادامداردىڭ دۇيسەنبىنى ۇناتپايتىنىن بىلەمىن. بىراق، مەن ءوز ءىسىمنىڭ تابىنۋشىسىمىن. دەمالىسسىز جاتتىعامىن. Kaspi-دە سولاي جۇمىس ىستەيدى.
سۇحباتتاسقان ەرلان ەسەنگەلدى
اباي-اقپارات