(1865 جىل...)

ءى

پاريجدە ساتىلمايتىن نارسە جوق:  كولگىرسىگەن وتىرىك تە، شىمىلدىق بۇركەنگەن شىندىق تا، كۇلكى مەن كوز جاسى دا، جەزوكشەلەر ەكىباستان. ەندى وعان ون ەكىدەن ءبىر گۇلى اشىلماعان قىزدار قوسىلدى.

دوستىعى ساقال سيپاعانشا عانا سوزىلاتىن ساۋدا پاتشالىعىندا سۇلۋلىقتىڭ ەڭ قىمبات تاۋار ەكەنىن بىلمەدىم دەي كورمەڭىزشى. ولاي بولسا قۇرالاي كوز، قيعاش قاس، ويماق اۋىز، ارشىن ءتوس دەيسىز بە، قىسقاسى، ايەل تانىنە ءار بەرەر ءاربىر دەتال، ءتىپتى جىميعاندا بەتتىڭ ۇشىندا بىلىنەر-بىلىنبەس بەلگى بەرەتىن ويىق تا – قىپ-قىزىل اقشا. ارينە، اقشا جۇرگەن جەردەن ء«ازازىل» قالسىن با، قارا بازارعا كەلگەندەردىڭ ءار جاق، بەر جاعىنا  شىعىپ، اقىرى تالاي قىز-كەلىنشەكتى بوتاداي بوزداتادى ول. كوز جاسىنىڭ ءمانى: قولدان جاساتقان قاسى مەن جالعان شاشىنىڭ ويداعىداي شىقپاعاننان عوي،  بىراق جاراتقان يەم بەرگەن بولمىسىن جاساندىلىققا ايىرباستاۋعا بەل بۋعانداردىڭ وزىنە دە وبال جوق.

ماقۇل، مۇنىڭ ءبارى وركەنيەتكە ۇمتىلعان جۇرتقا ءتان قۇبىلىس بولا قويسىن. سۇلۋلىق – و باستا پەندە جەرگە تۇسكەلى بەرى كوز قۇرتى، ساۋدانىڭ باستى كوزىرى.  دەسەك تە ءدال ديۋراندو قارتتىڭ كاسىبى ءتىپتى سۇڭعىلالاردىڭ سۇڭعىلاسىنىڭ دا ءۇش ۇيىقتاسا تۇسىنە كىرمەگەن بولار، ءسىرا. ول قۇبىجىق بەينە «ساتۋدى» قولعا العان. ءيا، ءيا، كادىمگىدەي قۇداي كورىك بەرمەگەن بەيباقتاردىڭ اجارسىزدىعىنان اقشا ساۋعا بولاتىنى جايلى وي العاش باسقانىڭ ەمەس، ونىڭ عانا «دانىشپان» باسىنا قايدان ساپ ەتە قالدى ەكەن؟..

ايتەۋىر، بۇگىندە پاريج كوشەلەرىندە ەكى-ەكەۋدەن قولتىقتاسا قىدىرىستاپ جۇرگەن قۇربىلار كوبەيدى. ولاردى بايقاماۋ مۇمكىن ەمەس، ويتكەنى ولار وزدەرىن وقشاۋ ۇستايدى، ال جۇرىستەرى بەينە كول بەتىندە سىرعىپ بارا جاتقان اققۋلاردى ەلەستەتەتىندەي. جاستارى شامالاس، ءارى بىردەي كيىنىپ الاتىن سىلقىمداردىڭ ايتەۋىر ءبىر «جۇمباعى» بارىن اڭعاراسىز. الايدا، ول نە؟.. ازداپ شىداڭىز، ءسىز ءبارىن دە تۇسىنەسىز. پەندە بالاسىنىڭ ءوزى اڭعارا بەرمەيتىن ءبىر ادەتى بار، ول – مىندەتتى تۇردە الدىمەن ادەمىلىكتى كورۋ. قولتىقتاسقان ەكەۋدىڭ ءبىرى سونداي سۇيكىمدىلىگىمەن كوز تارتادى، الايدا ونىڭ بار قۇپياسى – قاسىنا ەرتكەن قۇربىسىندا ەدى. اۋەلى ادەمىسىنە كوز سالعان جىگىتتەر، ەرىكسىز ەكىنشىسىنە اۋىسا بەرە، ونىڭ جۇزىنەن شوشىنعانى سونشالىق، جالما-جان جانارلارىن تايدىرىپ اكەتىپ، قايتادان قۇربىسىنا قارايدى. ال ول جىمىڭ ەتە قالسا بولعانى، باتىرىڭ جەم شوقىعان كوگەرشىندەي ءبىرازدان سوڭ سىلق-سىلق كۇلە كەتىپ بارا جاتقان قوس قۇربىنىڭ ىزىنەن ەرىپ جۇرە بەرەدى. وسىلايشا ءبىر بەيباق  «تۇزاققا» ءتۇستى دەي بەرىڭىز. ەگەر، كورىكسىز قىز جالعىز بولسا، ەر كىندىكتى وعان ءتىپتى مويىن دا بۇرماس ەدى، سول سياقتى قاسىنداعىسىنا دا. سەبەبى جالعىز جۇرگەندە ول مۇلدەم سۇلۋ ەمەس. الايدا اجارسىزدىڭ قاسىندا كەز كەلگەن قاراپايىم ءتۇر كورىكتەنىپ، ءتىپتى قۇلپىرىپ كەتەدى. ديۋراندو ساۋداسىنىڭ بار قۇپياسى – مىنە، وسىندا.  ياعني، قۇبىجىق قىز – «سۇڭعىلا ساۋداگەردىڭ» قىزمەتكەرى. شال ونىڭ ءار ساعاتىنا بەس فرانك تولەيدى. ارينە، انادان اجارسىز بوپ تۋعانى ءۇشىن ەمەس، الدەبىرەۋدىڭ «باعىنا» ءوزىن قۇربان قىلعانى ءۇشىن.

II

ديۋراندو – كاسىپكەر ەدى، وندا دا ناعىز تىسقاققانى. ءوزىن ميلليونەرلەر قاتارىنا ىلىكتىرگەن سۇرىقسىزدار ساۋداسى تۋرالى وي وعان قالاي كەلدى دەيسىز عوي. ءبىر كۇنى كەشكىسىن تازا اۋا جۇتۋعا شىققان شال جەلەكجولعا جەتە بەرگەندە، كەنەت ەكى قىزدىڭ قارسى ۇشىراسقانى: ءبىرى – سۇلۋ، ەكىنشىسى وعان قاراما قارسى، جۇزىنەن كىسى شوشىرلىقتاي. سول ءبىر عانا ءسات ءبىزدىڭ ساۋداگەرگە «باعا جەتپەس بايلىق» سىيلاپ كەتكەن-ءدى. سۇلۋلىق ءۇشىن وپا-دالاپقا ءوزىنىڭ سوڭعى تيىنىن قيۋعا بار ايەل زاتىنىڭ ءدال مىنا «تاۋار» ءۇشىن بارىن بەرەتىنىنە ديۋراندونىڭ ەش كۇمانى بولعان جوق. ال تاۋار – اجارسىز قۇربى. قولتىقتاپ كوشەنى ءبىر ءجۇرىپ وتسە بولعانى، كەم دەگەندە ءبىر جىگىتتى قاراتپاۋى مۇمكىن ەمەس.  كارى تارلان شالاجانسارلىققا ەش بەرىلمەيتىن، سوندىقتان جاڭا كاسىبىنە قايتكەندە ەلدى بىردەن ەلەڭ ەتكىزۋدىڭ جولدارىن اسىقپاي ويلاندى. ساۋدانىڭ ۇڭعىل-شۇڭعىلىنا دەيىن ساناسىندا ابدەن پىسىرمەي، ءىستى باستاعان جوق. ويتكەنى نارىقتاعى باسەكەلەستەرى مۇنىڭ ءبىر عانا قاتەلىگىن كورسە، قاسقىرشا تالاپ جەۋى ابدەن مۇمكىن ەدى.

III

ديۋراندو قارتتىڭ قانجىعاسى بىردەن مايلانعان جوق. الدىمەن ابدەن قينالدى. نەلىكتەن دەيسىز عوي؟ كاسىپتى باستاۋدىڭ قيسىنىن كەلتىرە المادى. قالانىڭ ەل كورەدى-اۋ دەگەن بۇرىشتارىنا ءىلىپ كەتكەن «كورىكسىز قىزدارعا  جاقسى جۇمىس ۇسىنامىن، قۇبىجىق بەينە بولسا، ءتىپتى ەكى ەسە اقشا تولەيمىن» دەگەن حابارلاندىرۋىنا، و توبا، كەرىسىنشە ادەمى قىزداردىڭ اعىلىپ كەلمەسى بار ما؟! بىراق ولار قانشا جەردەن «جۇمىسقا الىڭىزشى» دەپ اياعىنا جىعىلسا دا، قازىمىر قارت سەلت ەتپەدى.
بىراق ول وسى تۇس ءوز ساتسىزدىگىنىڭ سىرىن ءتۇسىندى. سويتسە، قۇداي كورىك بەرمەگەن قىزدار «مەن ۇسقىنسىزبىن» دەپ، وزگە تۇگىلى وزىنە مويىندامايدى ەكەن-اۋ. سوندىقتان دا ساۋداگەر ءوز قولىمەن ىلگەن قاعازداردى ەرىنبەي قايتادان الىپ تاستاپ، اگەنت جالداۋعا كوشتى. ولاردىڭ مىندەتى – كوشە-كوشە، ءۇي-ءۇيدى كەزىپ، اجارسىز قىز-كەلىنشەكتەر تابۋ. تالعام مەن تاسىلگە باي دەگەندەردەن ىرىكتەلىپ الىنعان اگەنتتەرگە جەڭىل جۇك ارتىلعان جوق. «تاۋاردىڭ» مىنەز-قۇلىق، تۇرمىس دەڭگەيى ءبارى-ءبارىن ەسەپكە الىپ، ولاردىڭ جۇرەگىنە بارار جولدى تابۋ كەرەك. ايتپەسە، كىم بىردەن ۇسقىنسىزدىعىن ساتۋعا كەلىسە قويار دەيسىز؟! ءوزىڭىز ەلەستەتىپ كورىڭىزشى، «حانىم، كورىكسىز كەلبەتىڭىز ءۇشىن، ساعاتىنا وسىنشا تولەيمىن» دەپ تۇرعان ءساتتى. نەبىر شاپالاقتاردى جەپ، قانداي اۋىر سوزدەر ەستىمەدى دەڭىزشى، بايعۇس اگەنتتەر. بىراق، ءتۇبى جاعدايدىڭ بەتى بەرى قاراي باستادى. تامشى دا تاستى تەسەدى ەمەس پە؟..

ءار تاڭىن ديۋراندو سۇرىقسىزداردى سۇرىپتاۋدان باستايتىن. اۋەلى سارى حالاتىن كيىپ، كرەسلوعا شالقايا تۇسكەن كۇيى قولىنداعى بۋى بۇرقىراعان كوفەسىن ۇرتتاپ قويىپ، الدىنا كەلگەندەردى كەزەگىمەن قارايدى. قىزا-قىزا سوڭىندا ورنىنان تۇرىپ كەتىپ، ءار «تاۋاردىڭ» ءتۇر-ءتۇسى، ءپىشىنىن، اۋماعىن، سالماعىنا دەيىن ءبارىن تاپتىشتەي قاراعانى، سىرت كوزگە كيىم ولشەمىن الىپ جاتقان تىگىنشىنى ەلەستەتەتىن. قۇبىجىق بەينە كوڭىلدەن شىقسا شال ءماز بولىپ، ەكى الاقانىن ىسقىلايدى. سويتەدى دە ونى تاۋىپ كەلگەن اگەنتتىڭ قولىن قىسقانى بىلاي تۇرسىن، ءتىپتى ۇسقىنسىز قىزدى قالاي قۇشاقتاپ العانىن اڭعارماي قالاتىن كەزدەرى كوپ بولدى. بىراق كوركى كەلىسپەسە دە، قىز قىلمىڭداپ تۇراتۇعىن بولسا، وندايدى شال بىردەن جارامسىز قىلىپ تاستادى. ونىسى دا ورىندى، سەبەبى تۇرىمەن بولماسا دا، قىلىعىمەن ەركەكتىڭ قۇمارىن قوزدىرۋى ادەن مۇمكىن عوي. وندايدا الگىنى تاپقان اگەنتكە قاباعىن تۇكسيتسە،  ايەلدىڭ وزىنە جاي عانا جىلى سوزبەن شىعارىپ سالادى.   سۇرىقسىزدىقتى سۇرىپتاۋ سۇلۋدى تابۋدان قيىن بولماسا، وڭاي شارۋا ەمەستىگىن وسى ءبىر قارت ساۋداگەردەن ارتىق ەشكىم بىلمەيتىن شىعار، ءسىرا.   دەگەنمەن،  ديۋراندو وسى تۇستا ءوزىنىڭ كانىگىلىگى مەن كورەگەندىلىگىن مويىنداتتى. ادام بويىندا كوپشىلىك كورە بەرمەيتىن   قۇشتارلىق پەن سەزىمنىڭ سيقىرىنا قانىققان ول جەتكىلىكتى مولشەردە كورىكسىز قىزداردى تاپتىم-اۋ دەگەن تۇستا مىناداي ءماتىندى سۋ جاڭا اگەنتتىك ەسىگىنىڭ ماڭدايشاسىنا ءىلدى:

IV

«اجارسىزدار اگەنتتىگى»

ل.ديۋراندو. 

پاريج، م… كوشەسى 18.  كەڭسە ەسىگى تاڭعى 10.00-دەن ءتۇس قايتا ساعات 16.00-گە دەيىن اشىق.
        مارتەبەلى حانىمدار،  مەن ءسىزدىڭ سۇلۋ جۇزىڭىزگە ودان سايىن ءار بەرەتىن سۋ جاڭا ءتاسىل ويلاپ تاپتىم. اشەكەي مەن وپا-دالاپتىڭ ءار بەرەرىنە داۋىمىز جوق، بىراق ءبىز كورسەتەتىن بۇل قىزمەتتىڭ جانىندا ولار ءجىپ ەسە دە الماي قالادى.  سەبەبى قانشا جاسىرساڭىز دا، بوياۋ مەن كيىم-كەشەك، القا-سىرعاڭىز كوزگە كورىنىپ قالادى، ال مەنىڭ تاپقان جاڭا ءتاسىلىمنىڭ قۇپياسىن ەشكىم بىلە المايدى. تابيعات بەرگەن اجار-كوركىڭىزگە قىلداي قيانات كەلتىرمەي، ۇستىڭىزگە ءبىر ساباق ءجىپ تە قوسپاي-اق، مەن ءسىزدىڭ جۇزىڭىزگە قاراعان جىگىتتى سيقىرلاپ الاتىنداي كۇش بەرەمىن.

ءسىز بايقادىڭىز با، ومىردە بارلىق نارسە جاقسى-جامان، اق پەن قارا، بايلىق پەن قايىرشىلىق بولىپ بولىنەتىنىن، سول سەكىلدى كورىكسىز قۇربى دا ءسىزدىڭ سۇيكىمىڭىزدى ارتتىرا تۇسەتىنى سونشالىق، ءتىپتى ءوزىڭىز دە تاڭ قالاسىز. ءبىز سىزگە بار بولعانى – اجارىنان ادام شوشيتىن قۇربى بەرەمىز. ماعان سەنىم ارتقان سۇلۋ ءوز شەشىمىنە وكىنبەيدى، كەلىڭىز، كوز جەتكىزىڭىز! قىمباتتى قىز-كەلىنشەكتەر، سىزدەردىڭ ارقايسىڭىز سۇيىكتى بولۋعا، ەر ازامات اتاۋلىنى ەستەن تاندىرۋعا لايىقسىزدار. جاساندى كىرپىك، جاساندى قاس، ۇلاما شاش، ءبارىن-ءبارىن لاقتىرىڭىز دا ماعان كەلىڭىز! 

اگەنتتىك سونداي-اق «قۇدالىققا» باراتىن «اتا-انا»، «اپكە-جەزدە»، «اعا-جەڭگە» تاۋىپ بەرە الادى. باعالار قولجەتىمدى. بار بولعانى – ساعاتىنا بەس فرانك، ال 50 فرانك تولەسەڭىز، كۇنى بويى سىزگە قىزمەت ەتۋگە بارمىز. 

V

ناتيجە ءتىپتى ويلاعاننان دا اسىپ ءتۇستى. كەلەسى كۇنى-اق اگەنتتىك اۋلاسى كەزەك كۇتكەن قىز-كەلىنشەككە تولدى. بىرىنەن ءبىرى وتەتىن كورىكسىز قۇربىلارىن كورگەندە قىزداردىڭ قۋانعانى سونشا، كوزدەرى بەينە قانسوناردا جەمتىگىن تاپقان بۇركىتتەي شوق بوپ جاندى. «ماتا داڭقىمەن ءبوز وتەر» دەگەندەي، سۇرىقسىزدىڭ قاسىندا سۇلۋ بولىپ كورىنەتىنى ونىڭ ىشتەگى ءازازىل دەرتىن قوزدىرىپ،  مەنمەندىگىن اسقاقتاتا ءتۇستى. ءتىپتى، ەڭ كورىكسىز قۇربى ءۇشىن جينالعانداردىڭ بىرىمەن-ءبىرى تالاسقانىن قايتەرسىز؟.. انشەيىندە ءوزىن كوپپەن بىردەي سانايتىن قىزىمىزدى ديۋراندو قارتتىڭ قاقپاسىنان «قۇربىسىن» قولتىقتاي شىققان كەزدە كورسەڭىز تانىماس ەدىڭىز. كەۋدەسىنە نان پىسەردەي كەردەڭدەي باسىپ، ءتىپتى مىنا تۇرىمەن تۋعان اناسى نە اكەسى الدىنان شىقسا دا كوز قيىعىن سالماي وتسە، تاڭ قالماڭىز. سەبەبى ول ءوزىن الەمدەگى ەڭ سۇلۋ حانشايىم سەزىنىپ بارا جاتىر. مىنە، ديۋراندونىڭ دانىشپاندىعى، سۇڭعىلالىعى دا وسىندا ەدى. ول ايەل اتاۋلىنىڭ ەڭ وسال تۇسىن تاۋىپ، تامىرىن تاپ باسا الدى. ەندى ونىڭ تاسى ورگە دومالاپ، ساۋداسى قىزا تۇسپەسە، ماعان كەلىڭىز.

دەيتۇرعانمەن، ديۋراندونىڭ شارىقتاعان كوڭىلىن ءاپ-ساتتە سۋ سەپكەندەي باساتىن ايەلدەر كەزدەسپەي قالمادى. كۇندەردىڭ ءبىر كۇنى ايەل، ايەل ەمەس، ءابجىلان دەرلىك دولىنىڭ كەلگەنى. اگەنتتەر «تاۋاردى» تۇگەل ءتىزىپ قويىپ، ونسىزدا ءوز تابيعاتىنا وكپەلى بايعۇس قىزداردىڭ قيسىق اياق، قوڭقا مۇرىن، قىلي كوز، بۇدىرايعان شەكە، جىرىق ەرىندەرىن العا تارتسا دا، الگى ايەل بىردە ءبىرىن جاراتپاي قويعانى. سەبەبى ونىڭ ءوزى الدىندا ءتىزىلىپ تۇرعان «تاۋاردىڭ» قاتارىنان بولاتىن. بىراق ونى قايدان مويىنداسىن؟.. اتتەڭ، سول كۇنى قاس قىلعانداي ديۋراندونىڭ ءوزى بولماي قالدى، ايتپەسە ول بۇل ايەلدىڭ وزىنە بىردەن «قۇدا تۇسەر» ەدى…

ءجا، ايتەۋىر، سويتە-سويتە سۇرانىس ۇلعايدى، «اجارسىزداردىڭ» ەشقايسىسى جۇمىسسىز قالعان جوق. باسىندا كاسىپ قۇرلى عانا كورگەن بۇل ءىسىن ديۋراندونىڭ ءوزى ءسۇيىپ قالعانى سونشا، ءتىپتى اقىرىندا ول ءوزىن ادامزاتتى باقىتقا كەنەلتۋشى ەكەنمىن دەپ شات-شادىمەن كۇيگە ءتۇستى. ايتسە دە، ول بىرەۋدى باقىتقا كەنەلتەم دەپ، قولاستىندا جۇمىس ىستەيتىن قىزداردىڭ كۇنى بويعى كورگەن قورلىعىنان ءتۇن بالاسى كوز ىلمەي، جاستىقتارىن جاسقا شىلاپ شىعاتىنىن ەسەپكە الۋدى ۇمىتىپ كەتىپ ەدى. ءسوز جوق، باياعىداي بەيشارا حالدە ەمەس، بۇگىندە ديۋراندو قىزدارىنىڭ ءار كۇنى ۇلدە مەن بۇلدەگە ورانىپ، بۇرىن تەك قيالىندا عان كورەتىن جەرلەردى كۇيمەمەن ءجۇرىپ ارالايتىن  اقسۇيەكتەردىڭ قاسىندا وتەدى. سولارعا ەتىلگەن تاعزىم بۇعان دا بۇيىراتىن بولعان. بىراق كەشكىسىن قىزمەتتەن ۇيىنە ورالعان سوڭ جىبەك كويلەك پەن اشەكەيلەرىن شەشىپ، اينا الدىندا ءوز ۇسقىنىمەن بەتپە-بەت تۇرعان ساتتەگى بايعۇس قىزدىڭ كوڭىل-كۇيىن ءتىپتى الەمنىڭ ەڭ قايعىلى سيمفونياسى دا جەتكىزە المايتىن شىعار… ءسىرا، التىن بالىقتى ۋىسىندا ۇستاپ تۇرىپ،  بىراق سوڭىندا جىرىق استاۋمەن قالاتىن قاريا مەن كەيۋانا دا تاپ مۇنداي قۇلازي قويماعان شىعار… ياعني، كۇنى بويعى قىزىقتىڭ قۇنى – بۇلاردىڭ كورىكسىزدىگى… قۇدايدىڭ تۇرگە جارىتپاعانى ازداي، ادامدار دا ولاردى اياماي اياققا تاپتاپ، اشىعان جاراعا تۇز سەبە تۇسەتىنىن قايتەرسىڭ؟.. ءبىر جاعىنان، ديۋراندونى بايىتىپ، ەكىنشى جاعىنان كۇن سايىن قانشاما قىزدىڭ باعىن اشاتىن بۇل بەيباقتاردىڭ ءوز باسىن وسىنشا قورلىققا سالارلىق نە جازىعى بار ەدى؟!. بەيشارا قىزدى بىرەۋ ايمالاپ، ءسۇيۋ بىلاي تۇرسىن، تىم قۇرىسا كوز سالسا ەتتى… مىنە، سىزگە – تراگەديا!
         

VI

قادىرلى وقىرمان، مەن اۋەلدە جاي عانا ديۋراندونىڭ كاسىبى جايلى ايتپاقشى ەدىم، بىراق سوڭىندا وقيعانىڭ ءوزى وسىلاي ءوربىپ جۇرە بەرگەنى… ەگەر ءبىر كۇنى مەن كانىگى قارت كاسىبىنىڭ كورىگىن قىزدىرا تۇسكەن «جەمتىكتەردىڭ» ءومىرى جايلى ءبىر شىعارما جازسام، تاڭ قالماڭىز. سەبەبى ولاردىڭ ءبىرى ماعان كەلىپ، ىشكى سىرىن جايىپ سالعان ەدى…  «ايەل جىلاپ السا اجارلانىپ كەتەدى» دەگەن ءسوزدىڭ راستىعىنا سول ساتتە مەن تاڭ قالدىم، ءتىپتى ەڭ كورىكسىز دەگەن قىزدىڭ ءوزى مۇڭىن شاعىپ جىلاپ وتىرعاندا، دۇنيەدەگى ەڭ سۇلۋ جانداي كورىنىپ كەتتى كوزىمە. ول ءوز ومىرىندە قانشا ايەلدىڭ «قۇربىسى» بولماعان دەڭىزشى، ءتىپتى اراسىندا ءپاريجدىڭ ەڭ اتاقتى دا اۋقاتتى دەگەن اقسۇيەكتەرى دە بولىپتى. سولاردىڭ نەبىر قۇقايىن كورىپتى ول.

ءاي، ايەلدەر-اي، ادەمى بولعان جاقسى عوي، بىراق كۇنى بويى سول سۇلۋلىقتى تولىقتىرا تۇسكەن  تور جاۋلىقتى تاعىپ بولعان سوڭ،  دار ايىرمايسىز عوي؟ سول تور جاۋلىق قۇرلى قۇنى بار ەدى عوي «قۇربىڭىزدىڭ». ولار بولماعاندا، ءسىزدى كىم سۇلۋ دەپ سانار ەدى؟… بۇكىر حانزادا دا باقىتتى بولدى ەمەس پە، ەرتەگىدە. سول سەكىلدى «مۇڭلىق قۇربىڭىزدىڭ» دا باعى اشىلۋى مۇمكىن بە ەدى. بەيشارانىڭ بار مۇڭى دا سوندا، ول ءوزى «تۇزاققا» ءتۇسىرىپ بەرگەن، بىراق قىزىعىن ءسىز كورگەن ءار جىگىتكە عاشىق ەدى… سول ساتتە ول ءسىزدى سۇمدىق جەك كورەتىن، بىراق سوندا دا بەيشارا سىزگە قىزمەت ەتۋگە ءماجبۇر ەدى. ويتكەنى ول كوپ ءۇشىن تەك تاۋار ەدى، ايتسە دە ءسىز ايەلسىز عوي، سوندىقتان قۇربىڭىزدىڭ زات ەمەس، ءتىرى جان ەكەنىن ۇمىتپاۋىڭىز كەرەك ەدى…

بىراق، وكتەمسىگەن وركەنيەت مۇڭلىقتاردىڭ كوز جاسىن قايتسىن، ەلەڭ دە قىلمايدى. بىرەۋ قاسىرەت شەكتى ەكەن دەپ، ادامزات العا جىلجۋىن توقتاتۋى كەرەك پە؟!. ول استە مۇمكىن ەمەس. ال ديۋراندو قارتتىڭ اتى تاريحتا ماڭگى قالادى. ويتكەنى ول «اتىن شىعارۋ ءۇشىن جەر ورتەدى عوي»، بىراق ول ءوزىنىڭ عانا شوعىن ۇرلەپ قويعان جوق، بۇگىنگى مىنا ءسىز بەن ءبىز كورىپ جاتقان وركەنيەتتىڭ ءورتىن لاۋلاتا تۇسكەن ەدى…

ورىسشا «پريمانكي» نۇسقاسىنان

قازاقشالاعان

ءماريام ءابساتتار

20.02.2014 جىل

Abai.kz