بۇگىنگى الەمدەگى «القاكول سۇلاما» زاماندا جان-جاقتا شاشىراعان قازاقتىڭ باسىن رۋحاني تۇرعىدا قوسۋ ماسەلەسى وتە وزەكتى. سونىڭ ءبىرى – وزبەكستانداعى قازاق قانداستارىمىزدىڭ ءجاي-كۇيى. وزبەكستاندا رەسمي تۇردە 1,5 ملن قازاق تۇرادى. ارعى جاعىن قازبالاماي-اق قويايىق. ەگەر قازبالاپ جىبەرسەك، 3 ملن-نان اسىپ جىعىلۋى دا ىقتيمال.

سول كورشى ەلدە قازاق مەكتەپتەرى جاپپاي جابىلۋدا. كورشىمىز دە  ۇلتتىق مەملەكەت قۇرىپ جاتىر، سوندىقتان ولارعا رەنجۋدىڭ ءجونى جوق. ودان دا ء«بىز، قازاق، نە ىستەي الامىز؟» دەگەن سۇراققا جاۋاپ ىزدەيىك.

وزبەكستانداعى ءبىلىم سالاسىنداعى نەگىزگى ماسەلە – ولار لاتىن الىپبيىنە كوشكەن، ال قازاق مەكتەپتەرى كيريلليتسانى قولدانادى. ياعني، ونداعى قازاق مەكتەبىن بىتىرگەن قانداستارىمىزدىڭ كورشى ەلدىڭ جوعارعى وقۋ ورىندارىنا ءتۇسۋ مۇمكىندىگى جوق دەسە دە بولادى. سوندىقتان كوپتەگەن اتا-انا ءوز بالدىرعاندارىن وزبەك مەكتەپتەرىنە بەرۋگە ءماجبۇر. بۇل – ءوزى از قازاقتىڭ ءبۇتىن ءبىر بۇتاعىن جوعالتىپ الۋ دەگەن ءسوز. ياعني، مەملەكەتتىك دەڭگەيدە شەشىلۋگە ءتيىس ماسەلە.

كورشى ەلدەگى قازاق مەكتەپتەرىنىڭ ازايۋ ديناميكاسىن مىنا دەرەكتەردەن كورۋگە بولادى. ماسەلەن، «وزبەكستان رەسپۋبليكاسى حالىققا ءبىلىم بەرۋ مينيسترلىگىنىڭ مالىمەتتەرى بويىنشا 2002-2003 وقۋ جىلىندا وزبەكستاندا 157 863 وقۋشى ءبىلىم الاتىن 581 قازاق جانە قازاق تىلىندە وقىتاتىن ارالاس مەكتەپ بولسا، 2006-2007 جج. 521  مەكتەپتە قىسقارىپ، ونىڭ 234-ءى قازاق مەكتەپتەرى، بار بولعانى 102 372 وقۋشى ءبىلىم العان». ال كەيىنگى دەرەكتەردە «قازاق مەكتەبى 207, قازاق تىلىندە وقىتاتىن سىنىپتارى بار مەكتەپتەر 265 (جالپى سانى – 472), قازاق تىلىندە وقيتىن وقۋشىلار سانى 61 873» دەگەن مالىمەتتەر كەلتىرىلگەن. كورىپ وتىرعانىمىزداي، وقۋشىلاردىڭ سانى كەيىنگى بەس جىلدا ەكى ەسەگە جۋىق ازايعان. ال وزبەكستانداعى دەموگرافيالىق دامۋ ءۇردىسىن ەسەپكە الساق، قانشاما قازاق بالاسىنىڭ رۋحاني الەمىنىڭ وزبەكتەنىپ بارا جاتقانىن بولجاۋعا بولادى.

وسى ءبىر ءتۇيىندى شەشۋدىڭ ءبىر جولى – وزبەكستاندا قازاق مەكتەبىن بىتىرگەن جاس جەتكىنشەكتەر ءۇشىن قازاقستانداعى جوعارعى وقۋ ورىندارىندا ءبىلىمىن جالعاستىرۋعا مۇمكىندىك بەرۋ. سوندا، ەگەر وڭتايلى تەتىك تابىلاتىن بولسا، شەتتەگى قازاقتىڭ ءبىراز بولىگىن ءوز قۇشاعىمىزعا قايتا الىپ، قاۋىشار ەدىك. مەكتەپتى جاڭا ءبىتىرىپ كەلگەن جاس بالا ءۇشىن ءۇي بەرۋ، كوتەرىم تولەۋ، جەر تەلىمىن قاراستىرۋدىڭ قاجەتى جوق. وقۋدى ءبىتىرىپ شىققاننان كەيىن ول ەلىمىزدە ءوز بەتىنشە-اق ورنىن تاباتىنى انىق.

بۇل وزەكتى ماسەلەنى ءتيىستى قۇزىرلى ورىنداردىڭ نازارىنا ۇسىنۋمەن قاتار، وڭتايلى شەشۋدى ءبىزدىڭ ءماجىلىس دەپۋتاتتارىنا جانە قازاقستان حالىقتارى اسسامبلەياسى توراعاسىنىڭ ورىنباسارى، جان-دۇنيەسى قازاقى، ىسكەر ازامات رەتىندە ەرالى توعجانوۆ (سۋرەتتە) مىرزاعا جولدايمىن!

1. وزبەكستانداعى قازاق مەكتەپتەرىن وقۋلىق، عىلىمي-ادىستەمەلىك ماتەريالدارمەن قامتاماسىز ەتۋ ماسەلەسىن قازاقستان حالىقتارى اسسامبلەياسى ءوز قۇزىرىنا السا دۇرىس بولار ەدى.
2. كورشى ەلدەگى قازاق مەكتەپتەرىنىڭ ءتىزىمى تۇگەل ەسەپكە الىنىپ، بەلگىلى ءبىر كاداستر جاسالسا.
3.  وزبەكستان رەسپۋبليكاسى حالىققا ءبىلىم بەرۋ مينيسترلىگىمەن بىرلەسە ەكى ەل ءبىلىم بەرۋ ستاندارتتارىن جاقىنداستىرا وتىرىپ، ول جەتكىنشەكتەردىڭ قازاقستان جوعارعى وقۋ ورىندارىندا ءبىلىمىن جالعاستىرۋىنىڭ تەتىگىن جاساۋ – كەزەك كۇتتىرمەيتىن ماسەلە.

 ەرالى لۇقپانۇلى!

ەگەر وسى كەزەك كۇتتىرمەيتىن ماسەلەنى ءتيىستى ورىندارعا جەتكىزە وتىرىپ، شەشۋ مىندەتىن ءوزىڭىز باسقارىپ وتىرعان ورگان ءوز باقىلاۋىنا السا، ەلىمىزدەگى ازاماتتىق قوعامنىڭ عانا ەمەس، قانشاما قازاقتىڭ باتاسىن الاتىنىڭىز ءسوزسىز!

اباي.kz