قاپ-قارا تۇنەكتى سەيىلت­كىسى كەلگەن ساۋلە كوز شاعىلىستىرادى. ءبىزدىڭ اۋىلدىڭ اسپانىندا اي جاسىرىنعانىمەن، جاساندى ساۋلە جارىق شاشادى. جارىق جىلدامدىعىنا ىلەسە المايتىن جىندى كوبەلەكتەر مەن شىركەيلەر باعانانى اينالىپ، شارق ۇرادى.
– ءبىرىمىزدىڭ تاعدىرىمىز جىندى كوبەلەككە، ءبىرىمىزدىڭ تاعدىرىمىز كىشكەنتاي  شىركەيگە ۇقسايدى. مەنىڭ كوبەلەككە ۇقساعىم كەلمەيدى، – دەپ كۇرسىندى ول.
– شىركەيگە كىمنىڭ ۇقساعىسى كەلەدى دەيسىڭ؟
مۇڭلى جىميىپ: – سەن قۇمىراعا وتىرعىزىلعان جابايى گۇلگە ۇقسايسىڭ، – دەدى.   
– اپپاق قۇسقا اينالىپ، اسپانعا ۇشىپ كەتكىم كەلەدى، – دەپ قيالىما ەرىك بەردىم.
– اپپاق كوگەرشىن جابايى گۇلدى ساباعىنان ايالاي ءۇزىپ، گۇلدى تۇمسىعىمەن  تىستەپ، اسپاندا ۇشىپ جۇرەدى، – دەپ قيالىما قانات ءبىتىردى. – اتتەڭ، كوبەلەكتىڭ قۇس ۇشاتىن بيىككە كوتەرىلە الماي، قاناتى تالادى.
– كوبەلەكتى ايايمىن. قىزىل-الا قاناتتى كوبەلەكتى ۇستاي الماعانىما ىزالانىپ، شالقان گۇلىنە قوناتىن اق، سارى كوبەلەكتەردى سىپىرتقىمەن ۇرىپ، تابيعاتتانۋدىڭ پاراقتارىن تولتىردىم.
ول مۇڭلى جىميىپ: – ەركەك پەن ايەلدىڭ قارىم-قاتىناسى گۇل مەن كوبەلەكتىڭ قارىم-قاتىناسىن قايتالايدى. سەن بيىك ۇيلەردىڭ تەرەزەسىنەن كورىنەتىن قىزىل گۇلگە كوبەلەك قونعانىن كوردىڭ بە؟ – دەپ بەتىمە سۇراۋلى جۇزبەن قارادى. 
– دالانىڭ جابايى ءارى تابيعي سۇلۋلىعىن جاساندىلىقپەن سالىستىرۋ – اقىماقتىق، – دەدىم. 
 – ءوز ءتانىن قۇمار ويىنىنا تىككەن جەزوكشە مەن كوبەلەكتىڭ ورتاق ۇقساستىعى: ولار ومىرمەن ەمەس، اجالمەن وينايدى، – دەگەن ول اڭگىمەسىن كىلت ءۇزىپ:  – قارا مىسىقتى كوردىڭ بە؟ – دەپ ۇركە قارادى. 
– قارا مىسىق؟
– الدىمىزدى كەسىپ وتكەن ۇلكەن قارا مىسىقتى شىنىمەن كورمەدىڭ بە؟
داۋسىندا تاڭدانۋ مەن سەنىمسىزدىك بار. 
– كورمەدىم.
– كوزىمدى جۇمۋعا جۇرەكسىنەم. تۇسىمدە قارا مىسىق پەن بالالارى ەتىمە تالاسىپ، سۇيەگىمدى كەمىرىپ جاتادى. ۇيىقتاسام، كوزىمدى اشىپ، جارىق الەمگە قاراۋعا قورقام. قارا مىسىق تۋعان سايىن ەسكى شەلەكتى سۋعا تولتىرىپ، كوزىن اشپاعان ماۋلەندەردى كەزەك-كەزەك سۋعا باتىرىپ، ولتىرە بەردىم. كوكتەمدە ماۋلەندەرىن ءولتىرىپ جاتقان كەزىمدە قارا مىسىق جولبارىسشا اتىلىپ، بەتى-قولىمدى تىرنالاپ تاستادى. جاۋىز ادامنىڭ ۇكىمىمەن ءبىر كۇننەن ارتىق ءومىر سۇرمەگەن بالالارىن بىرتىندەپ ەسكى تامنىڭ ۇستىنە تاسىدى. قارا مىسىقتىڭ اۋزىندا دەنەسى سالاڭداپ تۇرعان قۇيتاقانداي مىشىم ءالى كۇنگە دەيىن كوز الدىمدا.  ماۋلەندەرىنىڭ ءولى دەنەسىن تىلىمەن سيپاپ جاتقان قارا مىسىقتى كۇرەكپەن ۇرىپ، ءولتىردىم. قاتىگەزدىگىمدى بالالىق تەنتەكتىككە بالاپ، اقتاۋدىڭ ءوزى – قىلمىس. بەسەۋمىزدى بەس ەركەكتەن تۋعان اناما دەگەن جەككورۋشىلىك سەزىمىم جىلىنا ەكى-ءۇش رەت بالالايتىن قارا مىسىققا دەگەن وشپەندىلىگىمدى وياتتى. سول كۇنى جابايى اڭ سەكىلدى ءبىزدى ءار كەزدەسكەن ەركەگىنەن تۋعان انامدى قارا مىسىق سەكىلدى ولتىرۋگە انت ەتتىم. جەزوكشەنىڭ ۇرپاق وربىتۋىنە قۇقى جوق، تۇسىنەسىڭ بە، قۇقى جوق! جەزوكشەدەن جەزوكشە تۋىلادى. ونىنشى سىنىپتا  وقىپ جۇرگەن كەزىمدە ەكى رەت تۇسىك جاساتقانىمدى بىلەسىڭ بە؟ بۇرىمىڭنان بوزبالا تارتىپ ويناسا، اعاڭا شاعىم ايتىپ، ۇرعىزاتىن اقىماق، مەنىڭ بالامدى ءوز قولىممەن ولتىرگەنىمدى بىلەسىڭ بە؟ – دەپ كوك كويلەگىمنىڭ جاعاسىنان تارتىپ، قىلقىندىرا باستاعاندا، قورقىنىشتان:  – قۇتقارىڭدار! ءولتىردى، قۇتقارىڭدار! – دەپ ايقاي سالدىم. بىراق ءوز داۋسىمدى ءوزىم ەستي المادىم. جاندۇنيەمنىڭ ايقايىن مىلقاۋ ءتۇن دە ەستىمەدى.  
– كەشىر، – دەدى اسپان جاققا كوز تاستاپ. – كەشىرشى. سەنى جاقسى كورە تۇرىپ، جەك كورەتىنىم ءۇشىن كەشىرشى. عاسىر... ول مەنىڭ سەزىمىمدى قورلادى.  عاسىرعا ءولىم تىلەيتىنىم ءۇشىن كەشىرشى. اپپاق الەمدى، اينالامدى قورشاعان ادامداردى جەك كورەتىنىم ءۇشىن كەشىرشى. سەن جازمىشقا سەنەسىڭ بە؟ – دەدى ول تەمەكىسىن تۇتاتىپ. سۇيرىك ساۋساقتارى ءدىر-ءدىر ەتەدى. يىعىنان قيىلعان قارا شاشىن جەل تەربەپ، اپپاق بەتىن جاس جۋىپ جاتتى. 
ونىڭ ءسوزىن انىق ەستىسەم دە قورقىنىشتان ويىمدى جيناقتاي المادىم.
– بىلمەيمىن...
– مەنەن قورقاسىڭ با؟ – دەپ مىرس ەتتى. – ءوزىم دە وزىمنەن قورقام.
دەنەم دىرىلدەپ، توڭا باستادىم.
– قوش بول! ءبىز ءالى كەزدەسەمىز، – دەپ كوڭىلسىز قوشتاستىم.
تاڭ اتقاندا عانا  كوز ءىلدىم. ۇيقىدان ويانعاندا دەنەم دەل-سال بولىپ، باسىمدى كوتەرە المادىم. قالاعا ەكى كۇن كەشىگىپ ورالدىم.

                                                 ***

ول ەكەۋمىز ءبىر سىنىپتا وقىدىق. باستاۋىش سىنىپتا ءبىر پارتادا وتىردىق. بالالاردىڭ سومكەسىنەن نان ۇرلاپ، ساباقتان دا بىرگە قاشتىق. ۇلكەن ۇزىلىستە سوڭعى پارتاعا ء(بىز سوڭعى پارتادا وتىراتىنبىز) داستارقان جازىپ، مەن ۇيدەن اكەلگەن مانتىنى، ايكوركەم اسحانادان ساتىپ العان ءتاتتى سۋسىندى، ۇلداردان ۇرلاعان ءپاتىر نان مەن سارىماي جاعىلعان تاندىر ناندى قويىپ، كىشىگىرىم «توي» جاسايتىنبىز. «تويعا» كەيدە قىزداردى شاقىرىپ قويامىز، بىراق ۇلدارعا اۋىز تيۋگە دە رۇقسات جوق.
– مەنىڭ ءپاتىر نانىمدى تاعى دا ۇرلاپ العانسىڭدار ما؟ – دەيدى قۇرباقا-دياس.
– سەنىڭ اپاڭنان باسقا ەشكىمنىڭ اپاسى ءپاتىر نان پىسىرمەي مە؟ – دەگەن ادەتتەگى جاۋابىمىزدى قايتالايمىز.
– كەشە اپام تاندىردا نانىن ۇمىتىپ كەتىپ، كۇيدىرىپ العان. تاندىر نانىمدى تانىپ تۇرمىن. نانىمدى بەرىڭدەر، ۇرىلار – دەپ كىجىنەدى مايمىل-قۇرماش.
– ءبىزدىڭ اپامدا ۇمىتشاق، ول دا كەشە ناندى كۇيدىرىپ العان، – دەيمىن مەن.  
جەتىنشى سىنىپتا ۇلداردان نان ۇرلامايتىن بولدىق، ءتىپتى ۇيدەن اكەلگەن ناندى ولاردان جاسىرىپ جەيتىنبىز. نان ۇرلاپ جەۋدى قويعاننان باستاپ، ايكوركەم مەنەن  الىستاي باستادى. ءبىر كۇنى دوستىعىمىزعا سىزات تۇسەتىنىن سەزسەم دە، ونى جوعالتۋدان قورقاتىن ەدىم. بالكىم، ول ەمەس، مەن ودان الىستاي باستاعان شىعارمىن.
تاۋەلسىزدىكتىڭ العاشقى جىلدارىنداعى داعدارىس كەزەڭىندە دە ايكوركەم مەكتەپكە قىزىل-جاسىلدى قىمبات كيىم كيىپ، ساندەنىپ كەلەتىن. كۇندە شەشەمنىڭ قۇربىسى تىگىپ بەرگەن قارا يۋبكا مەن اق كوفتانى كيۋدەن جالىققان مەن وعان قىزىعا دا، قىزعانا قارايتىنمىن. اۋىستىرىپ كيەتىن كوفتام بولسا دا، يۋبكام بولماعانى ەسىمدە. يۋبكام جەكسەنبى كۇنى جۋىلىپ، كەپپەسە، تاڭەرتەڭ كومەككە ۇتىك كەلەدى. ءبىر كۇنى يۋبكامدى كۇيدىرىپ الدىم. انام اكەمنىڭ قارا شالبارىنىڭ بالاعىن  ويىپ الىپ، جاماپ بەردى. سودان كۇزدە ماقتا تەرىپ، اقشا تاۋىپ، كيىم العانشا، جاماۋ تۇسكەن كيiمنەن قۇتىلمادىم. مەنىڭ جاماۋ تۇسكەن كيىمىم ايكوركەمدى مەنەن الىستاتسا، ونىڭ مىنەزىندەگى وزگەرىس مەنى ودان الشاقتاتتى. ايكوركەم ساباقتان ءجيى قالاتىن، وقۋ ۇلگەرىمى دە ناشارلاپ كەتتى.
ءبىر كۇنى ساباققا كەشىگىپ كەلسەم، ايكوركەم مەن ءاسيما ەكى جەردە جىلاپ وتىر.
– ايكوركەم شەشەسىنىڭ قاتەلىگى ءۇشىن ەشكىمنىڭ الدىندا جازىقتى ەمەس، – دەدى سىنىپ جەتەكشىمىز. – ءاسيما، سەن ودان كەشىرىم سۇراۋعا ءتيىسسىڭ.
– اناسى ءبىزدىڭ وتباسىمىزدى ويرانداعانى ءۇشىن كەشىرىم سۇراۋعا ءتيىسپىن بە؟ ول، بالكىم، مەنىڭ اپكەم شىعار؟ مەنەن ەكى اي ۇلكەن عوي، ونى «اپكە» دەيىن. اپكەتاي! اپكە، – دەپ ءاسيما ونى كەلەكە ەتە باستادى.
– انام اكەمنەن ۇرسىپ جاتقان كەزدە «ايكوركەم، بالكىم، سەنىڭ قىزىڭ شىعار» دەگەنىن ەستىپ قالعانمىن. ول مەنىڭ قارىنداسىم بولۋى مۇمكىن، – دەدى اڭقاۋ  قۋانىش. 
ءۇنسىز جىلاپ وتىرعان ايكوركەم: – مالعۇن! ءوشىر ءۇنىڭدى، مالعۇن!– دەپ ايقاي سالدى. – جەكسۇرىن! «اپكە» دەمە مەنى، جەكسۇرىن، – دەپ ءاسيمانىڭ جاعىنان تارتىپ-تارتىپ جىبەردى. – مالعۇن، مەن سەنىڭ قارىنداسىڭ ەمەسپىن، – دەپ پارتا ۇستىندەگى كىتاپتى قۋانىشتىڭ بەتىنە لاقتىردى. مەن ونى جۇباتپادىم. جۇباتا دا المايتىن ەدىم. اناسى جەزوكشە بولعانى ءۇشىن ونىڭ جازىقتى ەمەسىن ءبىز تۇسىنە المادىق. ەرتە بوي تۇزەگەنى ءۇشىن ەمەس، جەزوكشەنىڭ قىزى بولعانى ءۇشىن ودان الىستاپپىن. ايتپەسە، ەرتە بوي تۇزەگەن قىز از با؟! ەكى بۇرىمىمدى تارقاتقاننان باستاپ، شەشەمنىڭ ونىمەن دوستىعىما قارسىلىعى دا وعان دەگەن جاندۇنيەمنىڭ قارسىلىعىن وياتىپتى. سول كۇننەن باستاپ ءبىزدىڭ ارقايسىمىزدىڭ سانامىزدا «ول ءبىزدىڭ اكەمىزدىڭ قىزى شىعار، بولماسا، اتامىزدىڭ نە اعامىزدىڭ قىزى ما؟» – دەگەن كۇدىكتى وي قىلاڭ بەرگەن ەدى. ونى ءبىر-بىرىمىزگە اشىپ ايتپاساق تا، ول جوق كەزدە ءبارىمىز ونىڭ اكەسىن بىرگە «ىزدەيتىنبىز».
ءبىزدىڭ اۋىلدىڭ مومىن تراكتوريسىنە ءتورت قىزىمەن تۇرمىسقا شىققان ايەلدىڭ سۇلۋلىعى  ەركەكتەردى ءتانتى ەتىپتى. ايەلدىڭ ەسىمى جۇپار.  اۋىلدىڭ شەتىندەگى جالعىز ءۇيدى ەرلەر جاعى «جۇپار ءيسى» دەيتىن. «جۇپار ءيسى» ءۇيىن ءبىزدىڭ اۋىلدىڭ ايەلدەرى جەك كورەتىن.  ء«تايىرى «ساسىق ءۇيدى» «جۇپار ءيسى» دەپ اتاعانى نەسى، ەي»، – دەپ كۇيىپ-پىسەتىن ءداۋ اپام. ءبىزدىڭ اۋىلدىڭ قارتاقۇمارلارى كارتاداعى جالاڭاش ايەلدىڭ بەينەسىن دە سول ايەلدىڭ اتىمەن اتايتىن. ءبىز مادەنيەت ءۇيىنىڭ كىتاپحاناسىنان ەرتەگى كىتاپ جازدىرىپ الىپ، وقىپ جۇرگەن كەزدە كۇيەۋى سومكە-سومكە كىتاپ اكەتەتىن. كىتاپقۇمار ەدى. ءبىزدىڭ بالا  قيالىمىز كىتاپتى كوپ وقيتىن ادامدى «دانىشپان» دەپ پايىمدايتىن. ەسىمدى بىلگەن كەزدە ونىڭ ايەلىنىڭ جەڭىل ءجۇرىستى ەكەنىن ەستىگەندە العاشىندا سەنبەدىم. قالايشا «دانىشپان ادامنىڭ» ايەلى جەزوكشە بولادى؟ «ايەلى دۋالاپ تاستاعان. سوندىقتان ايەلى نە ىستەسە دە، وعان قارسى تۇرا المايدى»، – دەپ تۇسىندىرەتىن ۇلكەندەر. جۇپاردى العاش كورگەن كەزدە ءبىز كورىپ جۇرگەن ايەلدىڭ بىردە-بىرىنە ۇقسامايتىنىن تۇيسىگىممەن سەزىندىم. سول سەزىنۋ مەن ءتۇيسىنۋ – قورقىنىشتى ەدى. ايەلدى كورگەن سايىن بويىمدا تۇسىنىكسىز قورقىنىش سەزىمى وياناتىن. ايەل قالادان اۋىلعا جىل قۇسىنداي سيرەك كەلەتىن. ءبىز جەتىنشى سىنىپتى بىتىرگەن جازدا كۇيەۋى جىندانىپ كەتتى. قولىنا شىبىق ۇستاپ، «اتىن ەرتتەپ»، كوشەدە شاۋىپ جۇرەتىن. «دانىشپان ادام» قورقىنىشىمدى ەمەس، اياۋشىلىق پەن جەككورۋشىلىك سەزىمىمدى وياتاتىن. ايكوركەمنىڭ ءتورت اپكەسى دە تۇرمىس قۇرمادى. ەسەسىنە ءبىزدىڭ اۋىلدا نەكەسىز ءسابي كوبەيدى. ايكوركەم...  سۇلۋلىعىنا ءبىزدىڭ اۋىلدىڭ بۇكىل جىگىتى سۇقتانعان كوركەم...  ءبىزدىڭ اۋىل سۇلۋلىقتى باعالاي المادى. سۇلۋ ايەلگە ەركەك بىتكەن اش قاسقىرداي ءوش ەكەن.  دوستىعىمىز سىنالاتىن قىل وتكەلدەن مەن ونىڭ قولىنان جەتەكتەپ وتە الماعانىم ءۇشىن، قاپ-قارا كوزىندەگى مۇڭىن تۇسىنە الماعانىم ءۇشىن جازىقتىمىن.   

                                                                ***
سول قوشتاسۋدان كەيىن  ايكوركەم ەكەۋمىز ارادا سەگىز جىل وتكەن سوڭ  كەزدەستىك. تولىسىپ، كوز الدىنا ۇساق ءاجىم ءتۇسىپ، كوزىندەگى مۇڭ دا تەرەڭدەپتى.
– ادەمى ەرنىڭنەن جىگىت ءسۇيدى مە؟ – دەپ قۋلانا سۇرادى.
شامدانىپ قالدىم.
– مەن بالاباقشا تاربيەلەنۋشىسىنە ۇقسايمىن با؟
– جوق، سەن قۇمىرادا وسكەن جابايى گۇلگە ۇقسايسىڭ. 
– ۇمىتپاپسىڭ. تەك ءالى اپپاق كوگەرشىن اسپانعا الىپ ۇشقان جوق.
– عاسىر ءالى ۇيلەنبەپتى. ەكەۋمىز دە ءبىر مەزگىلدە ءبىر ادامعا عاشىق بولدىق.
– مەن عاسىردى ۇمىتىپ كەتتىم، – دەسەم دە ءوزىم العاش رەت عاشىق بولعان بوزبالانى  اندا-ساندا ەسىمە الاتىنىمدى، ءتىپتى كەيدە ساعىناتىنىمدى جاسىرىپ قالدىم. – مەن ساعان جيىرما حات جازىپ، بىردە-بىرىنە جاۋاپ الا المادىم، – دەدىم.
– عاسىردى مەن ۇمىتا المايمىن. سەبەبى، ول مەنىڭ سەزىمىمە جاۋاپ قاتپاعان جالعىز ەركەك. ول مەنى ەمەس، سەنى ءسۇيدى. مەن سەكىلدى سۇلۋ قىزعا كوز قيىعىن سالماۋى كۇلكىلى عوي.
– كەي سۇلۋلار ەركەكتىڭ مازاعىنا عانا لايىق، – دەدىم قىرسىعىپ.
ول تۇك تە اشۋلانعان جوق.
– سەن ەرەكشە سۇيكىمدىسىڭ، – دەپ ەركەلەتە بەتىمنەن ءسۇيدى. – بىلەم عوي، سەن مەنىڭ بولمىسىمنان قورقاسىڭ، سۇيە تۇرىپ، سەزىمىن تۇنشىقتىرىپ تاستايتىن سەنەن مەن دە قورقام. ءبىر-بىرىمىزگە مۇلدەم ۇقساماساق تا نەگە سەنى ىزدەيمىن؟ مەنىمەن ءبىر داستارقان باسىندا وتىرعانىڭا نامىستانبايسىڭ با؟
– تۇسىنبەدىم؟
– مۇلايىمسىمەشى، تاكاپپار اقىماق،  – دەدى ىزعارلى ۇنمەن. – ءتانىمدى ءبىر تۇنگە ساۋدالاعان ەركەكتەر مەنىڭ ەسىمدە قالماسا دا، ولار مەنىڭ ءتانىمدى ۇمىتپايدى. ەركەك ءوزىن ءومىر بويى ايالاعان ايەلدىڭ جاقسىلىعىن ەستەن شىعارسا دا، اقشاعا ساتىپ العان ءلاززاتىن ۇمىتپايدى. مەنىڭ جانىم سەزىمدى ىزدەمەيدى، ءتانىم بولسا، اقشانى سۇيەدى. ءتانىم ار-ۇياتىم مەن نامىسىمنان دا قىمبات. سەزىمىم مەن ءۇمىتىم، قيالىم مەن ارمانىم الداپ كەتتى. قارىزعا قۇربىم بەرمەگەن اقشانى ءتانىم تاۋىپ بەردى.     
– سەنىڭ ءومىرىڭ – سەنىڭ عانا شىندىعىڭ، – دەگەننەن باسقا اۋزىما ءسوز تۇسپەدى.    
– كەشە ۇيقىمنان  تاعى دا شوشىپ وياندىم. تۇسىمدە قارا مىسىق بەيىتىمنىڭ باسىنا بالالاپتى. قابىرىمە بارا قالساڭ، بەيىتىمنىڭ توپىراعىن شاشىپ، تىرنالاپ جاتقان مىسىقتى قۋا كورمەشى، – دەدى جالىنىشتى ۇنمەن. – قابىرىمە گۇل قويماي-اق قوي، مىسىققا ءسۇت اكەلشى. قايدا بارسام دا، قارا مىسىق كولەڭكەم سەكىلدى ەرىپ جۇرەدى. تەرەزەدەن قاراپ تۇرعان مىسىقتى  كوردىڭ بە؟  – دەپ كوزىن باعجيتىپ، ءۇنسىز قالدى.  
– ساندىراق. قالادا كەدەيدىڭ مىسىعى دا ەركىن ەمەس. ەلەس،  – دەپ تەرەزەگە موينىمدى بۇرعانىمدا بىزدەن كوز الماي قاراپ وتىرعان ءداۋ قارا مىسىقتى كورىپ، قورقىنىشتان جۇرەگىم توقتاپ قالا جازدادى. ونىڭ قۇددى ادام سەكىلدى جەك كورە قاراعان جاپ-جاسىل كوزىنە ۇزاق قاراۋعا ءداتىم بارمادى. كوز الدىم قاراۋىتىپ، باسىم اينالدى.  
ەرتەسىنە كوزىمدى اشسام، اۋرۋحانا توسەگىندە جاتىر ەكەم.
جاس دارىگەر:
– ءسىز قارا مىسىق تا، كوك مىسىق تا كورگەنىڭىز جوق. دەپرەسسياعا تۇسكەن قۇربىڭىزدىڭ قورقىنىشى سىزگە دە اسەر ەتىپ، قارا مىسىقتىڭ بەينەسىن قيالىڭىزبەن  كوز الدىڭىزعا ەلەستەتەسىز. قۇربىڭىزبەن ۇزاق ۋاقىت كەزدەسۋىڭىزگە تىيىم سالامىن. ايتپەسە، ءسىز دە قۇربىڭىز سەكىلدى جۇيكە اۋرۋىنا شالدىعاسىز، – دەدى.
– قارا مىسىقتىڭ كوزىندەگى وشپەندىلىكتى سەزىنسەڭىز، ءسىز دە اۋرۋحانا توسەگىندە  جاتار ەدىڭىز.
– ءسىزدىڭ جۇيكەڭىز شارشاعان.
– جۇيكەمنىڭ شارشاعانى راس. بىراق ۇنەمى دەپرەسسيادا جۇرەتىن ادامداردىڭ «قارا مىسىق ەلەستەدى» دەگەنىن ەستىسەم، قۇلاعىم كەرەڭ بولسىن.
دارىگەر جاۋاپ قاتپاي، كۇلىمسىرەدى. 
جاس دارىگەردىڭ سۇيكىمدى ءجۇزى، تۇڭعيىق جانارى عاسىردى ەسىمە ءتۇسىردى. سول ساتتە عاسىرعا دەگەن سەزىمىمدى ونىمەن بىرگە اۋىلدا قالدىرىپ كەتكەنىمدى سەزىندىم.  قالا عاسىرعا دەگەن سەزىمىمدى سۋىتىپ، ساعىنىشىمدى عانا ساقتاپ قالىپتى. 
– شىنايى سەزىم دە ۇمىتىلادى، – دەپ كۇبىرلەدىم.
– نە دەيسىز؟ – دەپ دارىگەر بەتىمە سۇراۋلى جۇزبەن قارادى.
– ءسىز بالا كەزىڭىزدە قىردان قىزعالداق تەردىڭىز بە؟ 
ول جىميىپ، باسىن شايقادى: – ءبىزدىڭ اۋىلدا تۋىسىمىز بولعان ەمەس. اتا-انام بالالار ۇيىندە تاربيەلەنگەن. قىردان قىزعالداق تەرە المادىم. ساياجايدا كوشەت وتىرعىزىپ، باۋ-باقشانى سۋعارىپ، الما جينادىم. 
ەرتەسىنە ويانعانىمدا ۇستەل ۇستىندە قۇمىرادا تۇرعان بەس تال قىزعالداق پەن قاسىمدا ۇيقىمدى كۇزەتىپ وتىرعان سۇيكىمدى دارىگەردى كوردىم. 
– قىزعالداقتى قىردان ارنايى سىزگە ارناپ تەردىم، – دەپ ۇيالا جىميعان دارىگەر اياعىن جەڭىل باسىپ، بولمەدەن شىعىپ كەتتى.
دالانىڭ ءيسى شىقپايتىن قىزعالداقتى كەۋدەمە باسىپ، اياعىمدى قورقا باسىپ، تەرەزەگە جاقىندادىم. دالادا كوكتەمنىڭ ءيسى شىعادى. سۋ تامشىلاعان ورىكتىڭ جاپىراعى ءدىر-ءدىر ەتەدى. ورىكتىڭ بۇتاعىنا قوناقتاعان تورعاي سۋىقتان توڭىپ، بۇرسەڭدەيدى. اعاشقا ورمەلەگەن مىسىقتان قورقىپ، كوزىمدى جۇمدىم. كوزىمدى اشقاندا ۇرى جۇرىسپەن، تورعايعا جاقىنداپ قالعان شۇبار مىسىقتى كوردىم. ەكى تال قىزعالداقتى لاقتىرىپ، قۇستى ۇركىتىپ جىبەردىم.   
– قورىقپاڭىز، اۋرۋحانا اۋلاسىنان بۇل جابايى مىسىقتى مەن كۇن سايىن كورەم، – دەگەن داۋىستى ەستىپ، ارتىما جالت قارادىم. جاس دارىگەر جۇمباق جىميىپ: – سەزىمنىڭ يەسى – قىزعالداق ەمەس، جۇرەك، – دەدى.
ءبىرى اعاشتىڭ بۇتاعىنا ءىلىنىپ، ءبىرى جەرگە تۇسكەن قىزعالداققا كەزەك-كەزەك قاراپ، ۇيالعانىمنان كوزىمدى الىپ قاشتىم.  
– ءسىز مەيرىمدىلىگىڭىز ءۇشىن ۇيالۋعا ءتيىستى ەمەسسىز، – دەدى ول. – ءسىز گۇلدى لاقتىرىپ تاستاعان جوقسىز، تورعايدى اجالدان اراشالاعىڭىز كەلدى.
جاۋاپ قاتپاستان قۇمىراعا قولىمداعى ءۇش تال گۇلدى سالىپ، دارىگەرگە كوزىمنىڭ قيىعىمەن قاراعانىمدا، ول كۇلىمسىرەپ تۇر ەدى. دالانىڭ ءيسى شىقپاعان قىزعالداقتان سەزىمنىڭ ءيسىن سەزىندىم...

Abai.kz