قادىرلى دوستار، ءبىز ءبىر ۋاق، تۇتقىن تولى تاس قاراڭعى زىنداندا دۇنيەگە كەلىپ، سوندا ءوسىپ، بەلگىلى ءبىر سەبەپتەرگە بايلانىستى، سوندا ءومىر-باقي قالىپ قويعان ءبىر بەيباقتى كوزگە ەلەستەتەيىكشى. ارينە، ول بەيباق ءار تۇتقىننان جارىق دۇنيە تۋرالى كوپتەگەن اڭگىمەلەر ەستيدى، بىراق، سول اڭگىمەلەردەن ەشتەڭە ۇقپاۋى بىلاي تۇرسىن، ولاردىڭ ءمانىسىن كوزىنە ەلەستەتە دە المايدى. سەبەبى - ول قاراڭعىلىق پەن قاراڭعىلىقتاعى تىرلىكتەن وزگە ەشتەڭە كورمەگەن دە بىلمەگەن.

ءتۇپ جاراتۋشى مەن ونىڭ تاڭ-عاجايىپ الەمىنە دەگەن ءبىزدىڭ سەنىمىمىز بەن يمانىمىز دا ءدال سونىكىندەي - "زىنداندىق" سەنىم، كورتىشقاندىق پيعىل. ايتالىق، ماعان قۇدايدىڭ "توقسان توعىز كوركەم ەسىمى" ەشقانداي عىلىم دا، ءبىلىم دە ۇيرەتپەيدى. مەن ءۇشىن ولار - جاي عانا ەپيتەتتەر يا ەپونيمدەر. "مۇسىلماندىق بەس پارىز" تۋرالى "باپتار" دا - ەشقانداي عىلىمعا سۇيەنبەگەن قۇر كونستاتاتسيالار. اقىلدى ادام ءوزى كورمەگەن، بىلمەگەن نارسەگە سەنۋشى مە ەدى؟ سەنە قالعان جاعدايدا، ونداي سەنىم - جالعان سەنىم، جالعان سەنىمنىڭ قۋاتى جالعان دۇنيە شەگىنەن ارىگە بارا المايدى. ويتكەنى، "دۇنيەنىڭ كورىنگەن ءھام كورىنبەگەن سىرىن تۇگەلدەپ، ەڭ بولماسا، دەنەلەپ بىلمەسە، ادامدىقتىڭ ورنى بولمايدى" (اباي).

ءبىز، ءتىپتى، جەربەتىندىك بارشا تىرشىلىككە ءنارىن سەۋىپ تۇرعان كۇندى دە ەلەمەيتىن بولىپ الدىق قوي، يت تىرلىكتىڭ سوڭىنان سالپاقتايمىز دەپ!.. 

ارينە، بەلگىلى ءبىر مولشەردە، كوكىرەكتى جالعان سەنىممەن دە عۇمىر بويى جىلىتىپ جۇرۋگە بولادى. ءسويتىپ، ءوزىڭىزدى كادىمگىدەي تازا سەزىنىپ، اينالاعا ادەمى كورىنۋگە جەتىسەسىز; مىسالى، ناماز وقىپ، ءپىتىر ساداقا بەرىپ دەگەندەي. الايدا، جالعان سەنىمگە نەگىزدەلگەن ول قارەكەتىڭىز دە قياناتسىز نادانداردىڭ تىرلىگى بولىپ قانا شىعادى. شاھكەرىمنىڭ "قياناتسىز ناداندار اۋليەدەن كەم ەمەس" دەيتۇعىنى دا سودان. ونداي "اۋليەلىكتىڭ" ءتاڭىردى تانۋ حيمەتىنە قاتىسى قانشالىقتى؟ قاتىسى - ءنول! ءتاڭىردى تانۋ ءوزىڭدى تانۋدان باستالادى. ء"وزىن تانىعان - ءتاڭىرىسىن تانيدى" ناقىلى سولاي دەيدى. ال، ءوزتانىمنىڭ كەپىلى - ءسوزتانىم. ءسوزتانىم - بەستانىم (ادامتانۋ، تابيعاتتانۋ، كۇنتانۋ، عارىشتانۋ، ءتاڭىرتانۋ) قۇپيالارىنىڭ بىردەن-ءبىر رۋحاني كىلتى. ءبىزدىڭ ءوز اڭقىمالىق جازبالارىمىزدا قاشاندا قازاقتىڭ اتا تىلىنە، بايىرعى بابالارىمىزدىڭ الەمدە تەڭدەسى جوق سونداعى دانا دۇنيەتانىمىنا سۇيەنەتىندىگىمىزدىڭ ءمانىسى دە سوندا. "ەگەر، قازاق ءتىلىن بىلسە ەدى: د ءى ن دە وسىندا، عىلىم-ءبىلىم دە وسىندا، ءا ۋ ل ي ە ش ءى ل ءى ك تە وسىندا. سولاي بولعانى ءۇشىن، بۇرىنعى وتكەن اتا-بابالارىمىز ءبارى جاقسى بولىپ، ءا ۋ ل ي ە بولىپ ءوتتى" ( ءا ۋ ل ي ە ءماشھۇر ءجۇسىپ). اۋليەنىڭ بۇل وسيەتىن دە مانسۇقتاساق، "تاس قاراڭعى زىنداندا" قالعانىمىز قالعان!

تىنىشتىقبەك ابدىكاكىمۇلى.

Abai.kz