رەسەي ەلى ءومىر ءسۇرۋ ساپاسى جاعىنان الەمدەگى ەڭ قاتەرلى ون ەلدىڭ تىزىمىنە ەندى. بۇنداي قورىتىندىنى حالىقارالىق الەم ينستيتۋتى توبى جاساعان.

BBC-ءدىڭ جازۋىنشا، Global Peace Index رەيتينگى بويىنشا، رەسەي  سولتۇستىك كورەيا مەن نيگەريانىڭ اراسىندا تۇراقتاعان. بۇل 162 ەل اراسىندا جاساعان ساراپتامانىڭ 152-ورنى. قاۋىپتى مەملەكەتتەر اراسىندا  يراك پەن اۋعانستان جانە سيريا بار.

قاتەرلى ون ەلدىڭ اراسىندا وڭتۇستىك سۋدان، ورتالىق افريكا رەسپۋبليكاسى، سومالي، سۋدان، كونگو دەموكراتيالىق رەسپۋبليكاسى، پاكىستان جانە سولتۇستىك كورەيا ەلدەرى بار. ۋكراينا بۇل تىزىمدە سوڭىنان ساناعاندا 12-ورىندى الىپ تۇر.

ال، ەڭ قاۋىپسىز ەل رەتىندە ءتىزىمنىڭ باسىندا تۇرعان ەل يسلانديا. ودان سوڭعى ورىن دانياعا، ءۇشىنشى ورىن – اۆسترياعا تيەسىلى. ءومىر سۇرۋگە جايلى ەلدەردىڭ العاشقى وندىعىن نەگىزىنەن ەۋروپا ەلدەرى يەلەگەن.  سونداي-اق،  كانادا (7-ورىن) جانە اۆستراليا (9-ورىن) ەلدەرى دە بار.

ساراپشىلار بۇل تىزىمگە اقش-تى 94-ەتىپ ورنالاستىرعان. ۇلىبريتانيا بولسا 39-ورىندا. ال، لاتىن امەريكاسىنان قاۋىپسىز ەل بولىپ تىزىمگە چيلي (29-ورىن) ەنسە، افريكادان – بوتسۆانا (31-ورىن) ەنگەن.

Global Peace Index رەيتينگى 2007 جىلدان بەرى وسىلاي ساراپتاما جاساپ كەلەدى. ولار بۇل قورىتىندىعا ەلدەردىڭ 23 فاكتورىنا تالداۋ جاساۋ ارقىلى كەلەدى. ونىڭ ىشىندە ەلدىڭ ىشكى قاۋىپسىزدىگى، قىلمىستار مەن كىسى ءولىمىنىڭ ازدىعى، حالىقارالىق قاتىناستارى مەن قورعانىس سالاسىنىڭ شىعىندارى بار.

اتالعان تىزىمدە قازاقستان 87-ورىندى يەلەنگەن.

ايتا كەتەر بولساق، 1992 جىلدىڭ 21 قازاندا قازاقستان رەسپۋبليكاسى مەن رەسەي فەدەراتسياسى اراسىندا ديپلوماتيالىق قاتىناستار ورناتىلدى. قازاقستان رەسەيمەن شانحاي ىنتىماقتاستىق ۇيىمىندا، تاۋەلسىز مەملەكەتتەر دوستاستىعىندا ءبىر ساپتا. ءارى، وسى ەكى ەلدىڭ قاتىسۋىمەن بيىلدىڭ ءبىرىنشى قاڭتارىنان باستاپ ەكونوميكالىق دەپ سيپاتتالعان، بىرنەشە مۇشەسى بار ەۋرازيالىق وداق قۇرىلدى.

نۇرعالي نۇرتاي

Abai.kz