سوڭعى كۇندەرى الەۋمەتتىك جەلىدە قازاق دالاسىنداعى كەسەنەلەردى «شيرك» دەپ اتاعان سۋرەت كوپ تالقىلاندى. وندا ارىستان باب، قوجا احمەت ياساۋي، بەكەت اتا سياقتى حالىق ءجيى بارىپ، زيارات ەتەتىن، ەل ۇعىمىندا قاسيەتتى سانالاتىن ورىندار دا بار. بۇل سۋرەتكە قاتىستى پىكىر بىلدىرەردە الەۋمەتتىك جەلى قولدانۋشىلارىنىڭ ويلارى ەكىگە جارىلدى. بىرەۋلەر كەسەنەلەرگە زيارات جاساۋ كەشىرىلمەس كۇنا ەكەنىن ايتىپ، اللاعا سەرىك قوسپاڭدار دەسە، ەكىنشى توپ ونىڭ ەش ابەستىگى جوق ەكەنىن دالەلدەۋ ءۇشىن ۇزاق-ۇزاق ارگۋمەنتتەر كەلتىرىپ جاتتى. فەيسبۋك جەلىسىندەگى ءبىر عانا ساياساتتانۋشى ايدوس سارىمنىڭ پاراقشاسىندا بۇل سۋرەت 392 لايك، 290 پىكىر جيناپ، 62 ادام ونى ءوز پاراقشاسىندا قايتا جاريالاعان. ءبىز وسىعان قاتىستى تەولوگ-عالىمداردىڭ پىكىرىن بىلگەن ەدىك.

دوساي كەنجەتاي، ءدىنتانۋ عىلىمدارىنىڭ دوكتورى.

 

يسلام مازاردى زيارات ەتۋدى، ياعني كەسەنەگە بارىپ، دۇعا وقۋدى، ولىلەردى قۇرمەتتەپ،  رۋحىنا قۇران باعىشتاۋدى جوققا شىعارمايدى. اۋليەلەردىڭ باسىنا بارىپ، قۇرمەت كورسەتۋگە، ەسكە الۋعا قارسى ەمەس. تەك ونى اللانىڭ ورنىنا قويىپ، وعان تابىنباسا بولعانى. دەگەنمەن، تۇركى مۇسىلماندارى ەشقاشان ونداي ابەستىككە بارماعان. ءبىر كەزدەرى كوشپەلى باداۋيلەردە سونداي تەندەنتسيانىڭ بەلەڭ العانى راس. قازاقتىڭ اۋليەلەرگە دەگەن قۇرمەتىن سولارمەن سالىستىرىپ، شيرك دەپ ۇكىم شىعارىپ تاستايتىن «بىلگىشتەر» قازىر وتە كوپ. اۋليە دەگەن - اللانىڭ ميراسقورى، ونىڭ دوسى. بۇعان دالەل - قۇران ءسوزى. قۇراندا ول جايلى جۇزدەگەن اياتتار بار. ماسەلەن، «يۋنۋس» سۇرەسى 62-64 اياتتاردا بىلاي دەيدى: "اۋليەلەرگە دۇنيەدە دە، اقىرەتتە دە اللانىڭ سىيى، ءسۇيىنشىسى بار. اللانىڭ دوستارى ءۇشىن، اۋليەلەر ءۇشىن ول كۇندە قورقۋ، قوبالجۋ بولمايدى". «انعام» سۇرەسىندە "اۋليەلەردى دارەجەگە كوتەرەمىز" دەسە، «فاتيح» سۇرەسىندەگى جيىرما توعىزىنشى اياتتا "اۋليەلەردىڭ جۇزدەرىندە ساجدەنىڭ ىزدەرى بار" دەلىنەدى. «الي عىمران» سۇرەسىندە "اللا قالاعانىن ءوز جاردەمىمەن قولدايدى" دەپ ايتىلادى. اۋليەلەردى جوققا شىعاراتىن - ۋاحاببيستەر. بۇل اعىم حانافي مازحابىن «كاپىرلەردىڭ مازحابى» دەپ تانيتىن، يسلامداعى رەۆوليۋتسيالىق سيپاتتاعى، ماتۋرۋدي اقيداسىنا توزىمدىلىگى جوق، قازىرگى زامان تالابىنا پىسقىرىپ قارامايتىن، قۇراندى جاتتاندى ەرەجەلەر مەن نورمالار رەتىندە قارايتىن، كەز كەلگەن اياتتى سوزدىك ماعىناسىندا تۇسىنۋگە شاقىراتىن، وزدەرىنەن باسقانىڭ بارلىعىن مۋشريك دەيتىن، وزدەرىنىڭ شاريعاتىنان باسقانىڭ بارلىعىنا بيدعات رەتىندە قارايتىن، عىلىم مەن بىلىمگە ەمەس، كورسوقىرلىققا باستايتىن، قازاقستاندا جاڭا سيپاتتا تانىلىپ جاتقان «يزم».

سەرىك تاجىباەۆ، قازاقستان رەسپۋبليكاسىنداعى لاڭكەستىك جانە ەكسترەميزم ماسەلەلەرىن زەرتتەۋ ورتالىعىنىڭ ساراپشىسى، ءدىنتانۋشى.

  تاريحتا زىندىقتار دەگەن اداسقان توپ بولعان. ولار قاجىلىقتىڭ ورنىنا كەسەنە ارالاپ، قابىر باسىن تاۋاف ەتسەك بولعانى، دەگەن تۇجىرىممەن قاسيەتتى قاعبانى - قابىرستانمەن اۋىستىرىپ العان. ولاردى كوپتەگەن الەمگە ايگىلى يسلام عۇلامالارى سىنعا العان بولاتىن. كەيىن كەلە بۇل ماسەلەنىڭ شەشىمى تابىلىپ، زىندىقتار جوعالىپ كەتتى. دەگەنمەن، بۇگىنگى تاڭدا اق جول، اقتىرنا ت.ب. سىندى زيراتقا تابىنىپ، ولگەن ادامعا ارناپ مال سويۋشىلار كوبەيىپ كەتتى. ولگەن ادامنىڭ كەسەنەسىن تاۋاپ ەتىپ، ءبىر سوزبەن ايتقاندا، سونى كاسىپكە اينالدىرعان توپتار پايدا بولدى. مۇسىلماندار قايتتى؟ دۇرىس بۇرىسىن بىلگىسى كەلگەن ءيسى مۇسىلمان قاۋىم جاۋاپ ىزدەۋگە كىرىستى. ءداستۇرلى يسلامدى ۇستاناتىندار ءبىلىمدى يمامدار مەن تەولوگتاردان انىق قانىعىن ايقىنداپ الدى. ال سالافيلىك باعىتتاعى توپتار شەت ەلدەگى شەيحسىماقتارىنان ءپاتۋا الىپ، شيرك - حارام دەگەن شەشىمدەرىن ەستىدى. بۇل وتە نازىك ماسەلە. ەگەر ادام - كەسەنە، قابىرستانعا بارىپ - تاۋاپ ەتىپ، ءيىلىپ ساجدە جاساپ، مالدى سول ولگەن ادام رازى بولسىن دەگەن نيەتتە سوياتىن بولسا، وندا بۇل ارەكەتى - يسلام ءدىنى بويىنشا حارام! ال ەگەر كەسەنە، قابىرگە بارىپ، اتا-باباسىنىڭ جاتقان جەرىنە بارىپ، قۇران وقىپ، اللادان ولارعا كەشىرىم سۇراپ، مال سويعان جاعدايدىڭ وزىندە - اللا رازىلىعى ءۇشىن، وسى قابىردە جاتقان بابالارىمىزدىڭ ارۋاقتارىن اللا كەشىرىم بەرسىن دەگەن ويمەن، سونداي-اق سول ولگەن ادامداردى كورىپ، ءبىزدىڭ دە بارار جەرىمىز سول جاق، ءبىز دە ماڭگى ەمەسپىز دەگەن ءولىمدى ەسكە الۋ ماقساتىندا باراتىن بولسا - وندا رۇقسات! يسلام تىيىم سالمايدى!

جانات كاپالباەۆا

قازاقپارات