جۇما, 29 ناۋرىز 2024
46 - ءسوز 4768 1 پىكىر 9 شىلدە, 2015 ساعات 12:13

ينتەرنەتتىك ساۋدانى يگەرگەندەر كوش باستايدى

ءدال قازىرگى ۋاقىتتا الەمدەگى ءتورت ۇلكەن ترەندتىڭ ءبىرى – ينتەرنەت-ساۋدا جاساۋ ءادىسى. كوپتەگەن ەلدە قارا بازاردىڭ كۇنى ءوتىپ بارادى. اقش جاستارىنىڭ 64 پايىزى تەك ينتەرنەت ارقىلى ساۋدا جاساپ، ءوزىنىڭ بيزنەسىن دوڭگەلەتىپ ءجۇر. وسى سالانى جەتىك مەڭگەرگەندەردىڭ ىشىندە الەمدىك ەكونوميكانىڭ دامۋ باعىتىنا اسەر ەتىپ وتىرعان الپاۋىتتار شوعىرى دا جەتەرلىك. قازاقستانعا عالامتور ارقىلى كاسىبىن دامىتىپ، ساۋدا جاساۋ، بيزنەس اشۋ ۇعىمى ەندى كەلە باستادى. مۇندا دا ءورىستىلدى ورتانىڭ اياق الىسى جىلدام. بۇل سالانىڭ قىر-سىرىن ۇيرەتەتىن بيزنەس-ترەنينگتەردىڭ ءبارى تەك سول تىلدە وتەدى. بەلگىلى كاسىپكەر احمەتبەك نۇرسيلا عانا سول سەڭدى بۇزىپ، تۇڭعىش رەت قازاق تىلىندە بيزنەس-ترەنينگ وتكىزۋدى قولعا العالى ءبىراز ۋاقىت بولدى. گازەتىمىزدە بۇعان دەيىن دە شاعىن سۇحباتىن جاريالاپ، تۇششىمدى ويلارىن ۇسىنعان بولاتىنبىز. تومەندەگى قىسقا-نۇسقا اڭگىمەدەن دە ءبىراز جايدىڭ حابارىن بىلۋگە بولادى.  

– “بيزنەس-باستاۋ” جوباسىن قولعا اعانىڭىزعا ءبىراز ۋاقىت بولدى. ەلدىڭ ىقىلاسى قالاي؟

– مىنە، ءۇش ايدىڭ ءجۇزى بولىپ قالدى. شۇكىر، جامان ەمەس. وسىنداي بيزنەس ترەنينگتە اڭساپ، بىلىمگە سۋساپ جۇرگەن جاندارعا ءدوپ كەلدى. بىراق، ولار وتە كوپ ەمەس.  سول كەلگەندەرمەن جۇمىس جاساپ جاتىرمىز. ەپتەپ ناتيجەگە جەتكەندەرى دە بار.  تاباندى، جىگەرلىلەرىنىڭ، ارينە. قالعان جۇرت الدىڭعى توپ قانداي ناتيجەگە جەتەر ەكەن دەپ بايقاستاپ وتىر. ول زاڭدى دا.  كەيبىر ترەنينگتەردەن اۋىزدارى كۇيگەن ادامدار بار. سونداي-اق، قازاق تىلىندە تۇڭعىش رەت ۇيىمداستىرىلىپ جاتقاندىقتان، حالىق ءالى  بيزنەس-ترەننيگتىڭ نە ەكەنىن، قانداي ناتيجە بەرەتىنىن كورىپ، بىلە قويعان جوق. العاشقى توپتاعىلار ىستەرىن باستاپ، تابىس تابا باستاعان سوڭ قالعان جۇرت تا قوزعالادى عوي دەگەن ويدامىن

– الماتىدان بولەك، استانا، قىزىلوردا، اتىراۋ سەكىلدى بىرنەشە قالاعا بارىپ كەلدىڭىز. وزگە ايماقتارداعى جۇرتشىلىق ءسىزدىڭ باستاماڭىزدى قالاي قابىلداپ جاتىر؟

– جوعارىداعىداي. اتىراۋ سابىرمەن جانە سالقىنقاندىلىقپەن، كىزىلوردا بايقاستاپ وتىر. شىمكەنتتىك كاسىپكەرلەر بەلسەندىرەك. كەيدە وسىعان قاراپ، وبلىستارداعى بيزنەس دامۋىنىڭ دەڭگەيىن دە بىلۋگە بولاتىن سەكىلدى. باسەكە كۇشتى، شاعىن بيزنەس دامىعان قالالاردا بيزنەس-ترەنينگتەرگە سۇرانىس جوعارى بولادى، ادەتتە.

– باستاماڭىزدا “دايىن بيزنەسكە يە بولۋ” دەگەندى ايتىپ ءجۇرسىز. وسىنى تارقاتىپ ايتاسىز با؟ قانداي كومەك كورسەتەسىزدەر؟

– “دايىن بيزنەس” دەگەن دايىن تاماق سياقتى. قاسىق پەن شانىشقى عانا كەرەك، پىشاق پەن قازان-وشاق ىزدەپ كەرەگى جوق…

قالجىڭسىز ايتار بولساق، بۇل پالەنباي جىل بۇرىن ويلاپ تابىلعان، ەۋروپا مەن امەريكادا كەڭ تاراعان فرانشيزا جۇيەسى.  ول – ءبىر ادام ءبىر بيزنەستى ويلاپ تاۋىپ، نارىقتى زەرتتەپ، جارناماسىن جولعا قويىپ بولعان سوڭ، بيزنەسىن باسقا وڭىرلەرگە تاراتۋ ءادىسى.  مىسالعا «ماكدونالدس»، «KFC » دەگەن  اتاقتى ماركالاردى ءبارىمىز بىلەمىز.  سولار  وسى ادىسپەن الەمگە تاراپ كەتتى. پايدالى جاعى: بۇل جولعا قويىلعان بيزنەس، ونىمەن سەرىكتەس بولعان ادامنىڭ كوپ نارسەگە باسى قاتپايدى. ساتىلىم بولادى ما، بيزنەستى قالاي جۇرگىزۋ كەرەك دەگەن ەڭ باستى سۇراقتار وزىنەن ءوزى شەشىلەدى.  بيزنەستى ەندى باستايمىن دەگەن كوپتەگەن ادامدار ونىڭ قىر-سىرىن مەڭگەرگەنشە كوپتەگەن ۋاقىت كەتەدى جانە اركىمنىڭ قولىنان كەلە دە بەرمەيدى.  سوندىقتان ءبىز قازىر حالىققا، وسى ۋاقىتقا ەڭ كەرەك جۇيە وسى ما دەپ شەشتىك.  ءبىزدىڭ شاكىرتتەرىمىزدىڭ اراسىنان تالابى مەن ءبىلىمى مولدارىنىڭ بيزنەستەرىن وسىلاي كولەمىن ۇلكەيتىپ، وزگە قالالارعا تاراتىپ جاتىرمىز. اللا قالاسا، الداعى بىرەر ايدا ءوز ناتيجەسىن كورسەتەدى.

– شەتەلدەردەن ارىپتەس تابۋ ءۇشىن تۇركيا، قىتاي ەلدەرىندەگى قازاقتارمەن قارىم-قاتىناس ورناتقانىڭىزدى بىلەمىز. وزگە ەلدەگى قانداستارىمىزدىڭ ءسىزدىڭ باستاماڭىزعا قولۇشىن بەرۋگە ازىرلىكتەرى قالاي ەكەن؟

– تۇركيا، وڭتۇستىك كورەيا، قىتاي ەلدەرىندەگى قانداستارىمىزبەن تىعىز بايلانىس ورناتۋعا تىرىسىپ جاتىرمىز.   بىردەن باستاپ، تاۋعا شىعىپ كەتە قويۋ، ارينە، وڭاي ەمەس، دەگەنمەن سەڭ قوزعالدى دەسە بولادى. ءبارى ءوز جۇلگەسىنە تۇسكەن سوڭ جەمىسىن شەت ەلدە جۇرگەن قانداستار دا، ءبىز دە كورە جاتارمىز دەگەن سەنىمدەمىز.

 

دالا مەن قالا گازەتى

1 پىكىر

ۇزدىك ماتەريالدار

العىس ايتۋ كۇنى

العىس ايتۋ كۇنى جانە ونىڭ شىعۋ تاريحى

جومارتبەك نۇرمان 1583
الاشوردا

قوجانوۆ مەجەلەۋ ناۋقانىندا (جالعاسى)

بەيبىت قويشىباەۆ 2283
عيبىرات

قايسار رۋحتى عازيز جان

مۇحتار قۇل-مۇحاممەد 3620