اۋىلدى «ۇستايتىن» جىگىتتەر دەگەن بولۋشى ەدى، اۋىلدى «ۇستايتىن» كەمپىر دەگەندى ەستىپ پە ەدىڭىز؟ ءبىزدىڭ اۋىلدى جەنەيدىڭ اپاسى «ۇستايتىن». «ۇستاعاندا» دا ءجاي ەمەس، ءبۇرىپ «ۇستايتىن».

ول كىسى وتىرعان جەردەن، اسىرەسە، قىز-كەلىنشەكتەر اينالىپ وتۋگە تىرىساتىن. كويلەگىنىڭ جاعاسى تومەن نەمەسە ەتەگى جوعارى بولىپ قالسا جەنەيدىڭ اپاسى وتىرعان جەرگە اتتاپ باسپايتىن. ول كىسى كوپ ىشىندە ء«اي، پالەننىڭ كەلىنى»،ء«اي، پالەننىڭ قىزى» دەپ وزىنە قاراتىپ الىپ كەسىپ-كەسىپ ايتىپ تاستاعاندا قىز-كەلىنشەكتەردىڭ بەتىنەن وتى شىققانىن بالا كەزىمىزدە تالاي كورگەنبىز. تويدا ءۇي تولى ادامعا تۇرعان بويدا ەڭكەيىپ شاي قۇيىپ جاتقان كەلىنشەكتىڭ كەۋدەسى اشىلىپ قالعاندا ايتقانى اۋىر ەندى… ء«اي، بايبولدىڭ قاتىنى! جارقىراتپاي جاپ انداعى ەمشەگىڭدى! ەركەك بىتكەندى ەمىزەيىن دەپ ەدىڭ، ەنتەلەيسىڭ عوي ءوزىڭ» دەگەندە شاي قۇيىپ تۇرعان كەلىنشەك جىلاپ وتىرا كەتكەن ەكەن. ءاي، مىڭبولعىر، تۇقىمىڭ وسكىر ءبىزدىڭ اۋىلدىڭ كەلىندەرى-اي، بىرەۋى ءسوز قايتارماعان دەيدى سول كىسىگە! اۋىلداعى كىسىلەردىڭ ايتۋىنشا كەيدە ءتىپتى ءجونسىز دە سوقتىعىپ كەتەتىن كەزدەرى دە جوق ەمەس سەكىلدى. ء«اي، قاتىن! كۇيەۋىڭ وتاردا، مالدا جاتىر. سەن نە عىپ سونشا جاڭا تۇسكەندەي سىلاڭداپ العانسىڭ؟ بايقا!» دەيتىن كورىنەدى. كەيىن ەستىدىم، ول كىسى ءتىپتى ءجۇرىسى جەڭىل قىز-قىرقىن، قارلىق قىلعان قاتىن-قالاشتىڭ ايىبىن دا اڭداتىپ، «اياقتارىڭدى اڭدىپ باسىڭدار تەگىندە» دەپ تەكتەۋ جاساپ وتىرادى ەكەن. سوندىقتان دا ءبىزدىڭ اۋىل ول كىسىنى «ساقشى كەمپىر» اتاپ كەتكەن. كوبى «جەنەيدىڭ اپاسى» دەيدى.
سونىمەن نە كەرەك، سول جەنەيدىڭ اپاسى قازاقستانعا كوشىپ كەلدى. تالدىقورعاننىڭ كوكسۋ اۋدانى، قىزىلارىق اۋىلىنا قونىستاندى. باردىم، امانداسىپ شىقتىم. ماڭايداعىلاردىڭ ايتۋىنشا اپامىز ول اۋىلدى دا «ۇستاي» باستاپتى. ۇيلەرىنە ورامالسىز كەلىنشەك كىرگىزبەيدى ەكەن. ايت، مەرەكە كۇندەرىندە قىدىرىپ كەلگەن كورشى ايەلدەردىڭ جالاڭباس كەلگەنى بولسا: ء«اي، قاتىن! بايدان قايتىپ كەلىپ پە ەدىڭ؟ باسىڭدى ورا!» دەپ تىكەسىنەن تارتادى ەكەن. كەلىن، نەمەرەلەرى كەلگەن قوناقتاردان كەشىرىم سۇراپ الەك دەيدى. اپامىز قايتپايدى. «جالاڭباس كەلسەڭ، ەكىنشى كىرمەي-اق قوي» دەپ كەسىپ تاستاپ قاراپ وتىرادى ەكەن.
ءبىر كۇنى مىناداي ءبىر قىزىق بولىپتى.
بۇرىن كوشپەلى تۇرمىستا بالا ءوزى وتىرىپ «كىش» ەتكەنگە قولايلى بولۋ ءۇشىن شالبارىنىڭ اۋىن اشىپ قويادى ەكەن. شالبارىن ءوزى شەشىپ وتىرىپ تۇرعانعا، ياعني، ەكى-ءۇش جاسقا دەيىن سولاي ىستەيدى. شالبار بىلعامايتىنداي ەس كىرگەندە بارىپ اۋىن تىگىپ بەرەدى. سول ادەت (قازىر پامپەرس، گارشوك بار بولسا دا) ءبىزدىڭ اۋىلدا ءالى بار. قازاقتىڭ «ول مەن كورگەندە اۋى اشىق بالا بولاتىن» دەيتىن ءسوزى سودان قالعان عوي. قىسقاسى، تالدىقورعانعا كوشىپ كەلگەن اساۋ اپامىزدىڭ ۇيىنە كورشى كەلىنشەكتەر قىدىرىپ كەلمەي مە! اۋىن اشىپ تاستاپ، سالاقتاتىپ وتىرعان اپامىزدىڭ كىشكەنتاي نەمەرەسىن كورمەي مە! سودان ءبىرىن-ءبىرى تۇرتكىلەپ، سىقىلىقتاپ تۇرىپ كۇلمەي مە! وندايعا ءۇنسىز قالمايتىن اپامىز: «نە بولدى ءاي قاتىندار! سايتان ءتۇرتىپ وتىر ما؟» دەپ تۇيىلمەي مە! كەلىنشەكتىڭ بىرەۋى: «انانىڭ انە جەرىن نەگە اشىپ قويعانسىزدار؟» دەپ ساۋساعىمەن كورسەتىپ، اۋزىن باسىپ ايتا الماي كۇلەدى. سوندا اپامىز، ءاي ءسوز تاپقىش قوي: ء«بىز سەندەر قۇساپ ابدەن ۇلكەيگەندە اشپاي، كىشكەنتاي كەزىندە اشىپ قويامىز. تازا بولادى» دەگەن ەكەن. وتىرعاندار شولاق كويلەكتەرىنىڭ ەتەگىن تىزەلەرىنە تارتقىلاپ قىسىلىپ قالىپتى. شۇكىر، ول اۋىلدىڭ ادامدارى دا اپامىزدى قاتتى سىيلايدى ەكەن. «اساۋ اپا» دەپ اتاپ كەتىپتى. كەلىندەر البا-جۇلبا بولىپ الدىنان شىقپاۋعا، ورامالسىز ۇيىنە بارماۋعا تىرىسادى ەكەن.
ال ءبىزدىڭ اۋىلدىڭ كەلىنشەكتەرى ءبىر-بىرىنە: «ساقشى كەمپىر كەتتى ايتەۋىر…» دەپ ازىلدەسەتىن كورىنەدى. كەتەدى عوي، قانشا جۇرەر دەيسىڭ…

ۇلاربەك نۇرعالىمۇلى
Namys.kz