رەسمي دەرەك بويىنشا وڭتۇستiك قازاقستان وبلىسىندا سۋارمالى جەر كولەمi 466 مىڭ گەكتاردى قۇرايدى. وبلىستىق جەر قاتىناستارى باسقارماسىنىڭ مالiمەتiنە سۇيەنسەك، توقسانىنشى جىلداردىڭ باسىندا وڭiردەگi سۋارمالى جەر كولەمi 495,8 مىڭ گەكتار بولعان ەكەن. وسى رەتتە، سۋارمالى القاپتاردى قوسىمشا 292,5 مىڭ گەكتارعا ۇلعايتۋ ماقساتىندا 2013 جىلى وقو اكiمدiگiنiڭ قاۋلىسىمەن تيiستi iس-شارالار جوسپارى بەكiتiلiپتi. بۇل بويىنشا بىلتىر 29,0 مىڭ گەكتار القاپتى جاڭادان اينالىمعا قوسۋ كوزدەلگەن. سونىڭ ناتيجەسiندە 10 ايدا جوسپار 18,3 مىڭ گەكتارعا ورىندالدى. سونداي-اق، سىرداريا وزەنiنiڭ سۋىن تيiمدi پايدالانۋ ماقساتىندا وبلىس اكiمiنiڭ قاۋلىسىنا سايكەس «سىرداريا وزەنiنiڭ وڭ جاعالاۋىن يگەرۋ» بويىنشا زەردەلەۋ جۇمىستارى جۇرگiزiلدi. سونىڭ نەگiزiندە 13,4 ملرد. تەڭگەنi قۇرايتىن 13 جوبا ەسەبiنەن 34,0 مىڭ گەكتار جەردi جاڭادان اينالىمعا قوسۋ مۇمكiندiگi انىقتالىپ، iس-شارا جوسپارى بەكiتiلدi.

جالپى، سىرداريا وزەنiنiڭ 340 شاقىرىمى وڭتۇستiك قازاقستان وبلىسى اۋماعىنان وتەدi. وسى وزەننiڭ وڭ جاعالاۋىنداعى قۇنارلى القاپتى ۇتىمدى پايدالانۋ كۇن تارتiبiندە تۇرعان وزەكتi ماسەلەلەردiڭ بiرi دەۋگە بولادى. ماسەلەن، شاردارانىڭ داريا جاعالاۋىنداعى 1700 گەكتار القاپ اۋىل شارۋاشىلىعى ماقساتىنا قولدانۋعا ابدەن جارايدى. وسى سياقتى تۇركiستان، ارىس قالالارىنداعى وزەن بويى جاعالاۋلارىنداعى القاپتاردى تيiمدi پايدالانۋ قاجەتتiگiنە دە ەرەكشە نازار اۋدارىلۋدا. ماماندار الداعى ۋاقىتتىڭ ەنشiسiندە تۇرعان بۇل ماقساتتاردى جۇزەگە اسىرۋ ءۇشiن وزەننەن ەگiسكە سۋ سورعى ورناتۋ ارقىلى القاپتاردى تيiمدi يگەرۋگە بولاتىنىن ءسوز ەتەدi.

سۋلاندىرۋ ماسەلەسi شەشiلمەي، سۋارمالى جەردiڭ جاعدايى جاقسارمايتىنىن ەسكەرسەك، ەلباسى نۇرسۇلتان نازارباەۆ وزبەكستان رەسپۋبليكاسىنا جاساعان iسساپارىندا ءدال وسى پروبلەمانى وتە ورىندى كوتەردi. پرەزيدەنت ءوزiنiڭ ارiپتەسi ي.كاريموۆپەن كەزدەسۋ بارىسىندا ورتالىق ازياداعى ترانسشەكارالىق وزەندەردiڭ سۋ رەسۋرستارى حالىق يگiلiگi بولىپ تابىلاتىنىن، بۇكiل ءوڭiردiڭ تۇراقتىلىعى مەن ءال-اۋقاتى وسى رەسۋرستاردى اقىلعا قونىمدى جانە ءادiل پايدالانۋعا بايلانىستى ەكەنiن ايتتى. بۇل ورايدا مەملەكەت باسشىلارى ءوڭiردiڭ بارلىق ەلدەرiن ترانسشەكارالىق وزەندەردە جاڭا گيدروتەحنيكالىق قۇرىلىستاردى سالۋ ماسەلەسiن قاراستىرۋ كەزiندە بۇۇ كونۆەنتسيالارىندا بەكiتiلگەن جالپىعا تانىلعان حالىقارالىق سۋ قۇقىعى نورمالارىن باسشىلىققا الۋعا شاقىردى.

وبلىس اكiمi بەيبiت اتامقۇلوۆتىڭ باسشىلىعىمەن الداعى ۋاقىتتا ەگiستiك القاپتاردىڭ كۇتiمiن جاقسارتىپ، جاڭادان سۋارمالى جەرلەردi اينالىمعا قوسۋ قولعا الىنباق. ءوڭiر باسشىسىنىڭ وبلىس تۇرعىندارىنىڭ الدىندا بەرگەن جىلدىق ەسەبiندە ايتىلعانداي، سۋ رەسۋرستارىن باسقارۋدىڭ مەملەكەتتiك باعدارلاماسى اياسىندا الداعى 5 جىلدا 500 ميلليارد تەڭگەدەن استام قارجى قاراستىرىلعان جانە ونىڭ 20 پايىزى بiزدiڭ وڭiرگە بولiنبەك. ءسويتiپ، ماقتاارال مەن شاردارا اۋداندارىندا 512 تiك درەناج قالپىنا كەلتiرiلiپ، 7 مىڭ شاقىرىمعا جۋىق قاشىرتقى مەن 3,4 مىڭ شاقىرىم كانال جوندەۋدەن وتكiزiلەدi. سونداي-اق، 525 مىڭ گەكتار سۋارمالى جەردiڭ جاعدايى جاقسارتىلىپ، 12 مىڭ گەكتار جەر جاڭادان اينالىمعا قوسىلادى.

ءا.نۇرجIگIتۇلى.

Abai.kz