- ءسىزدى «مەملەكەتتىك سىيلىققا» ۇسىنىپ جاتىر. بۇنداي باقتالاستىق قالامگەردىڭ ەپيكالىق تىنىسىنا ولشەم بولا المايتىنى بەلگىلى عوي. سىزگە وسى سىيلىق نە ءۇشىن قاجەت؟

- مەن جاستايىمنان سىي-قۇرمەتكە بولەنگەن ازاماتپىن. ەل مەنى ەركەلەتىپ ءوسىردى. «ماحامبەت سىيلىعىنىڭ لاۋرەاتى»، «حالىقارالىق ايتماتوۆ اكادەمياسىنىڭ اكادەميگى»، «قر ەڭبەك سىڭىرگەن قايراتكەرى» سياقتى اتاقتاردىڭ بارلىعىن ءبىر باسىما تەلىپ قويدى، ءتىپتى اتىراۋ وبلىسىندا مەنىڭ اتىممەن اتالاتىن «راقىمجان» دەگەن كول بار. ەندى مەن الماعان سىيلىقتىڭ سوڭعىسى وسى ما دەپ ويلايمىن (كۇلدى). بىراق مىناۋ قازاقتا ءبىرىن-ءبىرى اياقتان شالىپ، توسكە ورلەيتىن تۇرپايى مىنەز بار ەمەس پە؟ سوعان ىشتەي كۇيىنىپ وتىرمىن. «راقىمجاننىڭ بايگەگە ۇسىنعان كىتابى كىشكەنتاي» دەگەن سىلتاۋمەن مەنى «مەملەكەتتىك سىيلىقتان» قۇلاتۋ ءۇشىن جوعارعى جاقتا ۇلكەن جۇمىستار جۇرگىزىلىپ جاتىر دەپ ەستىدىم. بىرەۋدىڭ اعاسى بار، بىرەۋدىڭ شاماسى بار دەگەندەي عوي. اينالايىندار-اۋ، سىلدىر ءسوزى كوپ، بىراق ساپاسى سىن كوتەرمەيتىن توم-توم كىتاپ كىمنىڭ ولشەمى بولىپ ەدى؟ جازۋشىلىقپەن وتكەن جارتى عاسىر ومىرىمدە قازاقتىڭ اتىنان الەمگە قاجەتتى ءبىر اۋىز ءسوز ايتا الدىم با دەگەن سۇراق مەنىڭ ويىما كۇنى-ءتۇنى مازا بەرمەيدى. شىعارمانى قىزىل ءسوز دەپ ەسەپتەيتىن، پافوس دەپ باعالايتىن كەرى كەتكەن كەڭەستىك كەزەڭنىڭ وبرازىنان ءالى شىعا الماي ءجۇرمىز. ايگىلى جازۋشى ە.حەمينگۋەي ءوزىنىڭ پىشاقتىڭ قىرىنداي جۇقا «شال مەن تەڭىز» اتتى شاعىن پوۆەستى ءۇشىن «نوبەل سىيلىعىنىڭ» لاۋرەاتى اتاندى. ادامنىڭ سوڭعى دەمى بىتكەنشە جارىق دۇنيەدەن ءۇمىتىن ۇزبەي، كۇرەسۋگە قابىلەتتى ەكەنىن كورسەتۋ ارقىلى بۇل شاعىن ەڭبەك وزەكتى بولىپ وتىر. انانىڭ اتاسى، مىنانىڭ باباسى ايتقان نەمەسە بي، شەشەن، جىراۋلاردىڭ جىرى جيناقتالعان قالىڭ كىتاپتى قازىر كىم وقيدى؟ كەشىرىڭىز، الەم ءبىزدىڭ ءسوز بەن ءماتىن عانا تەرىلگەن شيماي-شاتپاعىمىزعا پىسقىرمايدى. الەمدىك ادەبيەتكە تىڭ كوزقاراس قاجەت. وسى جاسىما دەيىن كوپ مەملەكەتتى ارالادىم. قازاقپىن دەسەڭ ەشكىم تانىمايدى، ءفيليپينسىڭ بە، تايسىڭ با، جاپونسىڭ با دەپ بارلىق ازياتتاردىڭ اتاۋىن تەلىپ شىعادى. ءبىز وزىمىزشە، مۇحتار اۋەزوۆتى الەمدىك دەڭگەيدەگى تۇلعا دەپ اۋىز كوپىرتكەندە الدىمىزعا جان سالماي جارىسامىز. ەۋروپادا اباي مەن مۇحتار تۇگىل قازاق دەگەن ەلدىڭ ءوزىن ەستەرىنە تۇسىرە المايدى. ءبىر جاعىنان وسىنداي ۇلى تۇلعالاردى شەتەلەگە تانىستىرا الماي جۇرگەن مەملەكەت كىنالى.

مەن سىزگە ءبىر قىزىق ايتايىن، «اباي جولى» رومانىن ەندىگى ۋاقىتتا ءجۇز جەردەن جارنامالاپ، مىڭ جەردەن تىقپالاساڭ دا ءبارىبىر وقىلمايدى. باي-شونجاردىڭ بالاسىنىڭ ءار جەرگە بارىپ كەڭەس قىلىپ، جيىن-توي وتكىزگەنى كىمگە كەرەك؟ وسىدان بىرنەشە جىل بۇرىن «بابالار ءسوزى» اتتى 100 تومدىق ەڭبەك شىعارىلدى دەپ بۇقارالىق اقپارات قۇرالدارى بوركىن اسپانعا اتتى. ياپىر-اي، دەپ قايران قالدىم. بابالارىمىز قازاقتى ۇشپاققا شىعاراتىن ءجۇز تومدىق ءسوز ايتىپ كەتسە ءبىز نەگە وسىنشاما سورلاپ ءجۇرمىز؟! ءجۇز تومدىق ادەبيتىمىز بولعاندا الەم ءبىزدىڭ تابانىمىزدىڭ استىندا جانشىلىپ قالار ەدى. سۇرىپتاپ، ىرىكتەپ كەلگەندە بابالاردىڭ قۇندى پىكىرى ءۇش تومدىق قانا بولادى.

- مەملەكەتتىك سىيلىققا قارسىلاستارىڭىزدان كىمدى لايىقتى دەپ ويلايسىز؟

- قارسىلاستارىمنىڭ ىشىندەگى اعامىز بەكسۇلتان نۇرجەكەەۆتىڭ شىعارماشىلىعىن جانە ادامدىق جەكە قاسيەتىن قاتتى قۇرمەتتەيمىن. «مەملەكەتتىك سىيلىقتى» ءبىر السا سول كىسى السىن، ودان ءوتىپ كەتسە مەن الۋعا ءتيىستىمىن. قالعان قاتىسۋشىلاردى قارسىلاس دەپ ەسەپتەمەيمىن. ولار «حالتۋرششيكتەر»! جاقىندا ءبىر تانىسىم كەلىپ: «اعا، ءسىز ۇلكەن دوداعا قاتىسىپ جاتىر ەكەنسىز، ءجۇرىڭىز ءسىزدى مادەنيەت جانە سپورت ءمينيسترى ارىستانبەك مۇحامبەديۇلىمەن تانىستىرايىن، قولىن الىپ قايت»، دەيدى. «مەن سول ءمينيستردىڭ الدىنا بارىپ باسىمدى ءيىپ، قولىن السام راقىمجان اتىم قۇرىپ كەتسىن. مەنىڭ جانىمدا ارىستانبەك كىم؟! مينيستر سىماعىڭا ءدال وسىلاي جەتكىز» دەدىم. مينيسترلەر اۋىسادى، قالامگەردىڭ اتى حالىقپەن بىرگە جاسايدى. اربىردەسىن بۇل ءجونى ءتۇزۋ ادامدى قورلاۋ ەمەس پە؟ وسىنداي قورلىق، سۇمدىقتىڭ ساداعىنا ءىلىنىپ، سىيلىق الۋ ءۇشىن مينيسترلىكتەردىڭ تابالدىرىعىن توزدىرىپ جۇرەتىن «ادامداردى» ايايمىن.

جاپوندار ءار ونجىلدىقتا ءبىر جازۋشىنى الەمدىك ارەناعا شىعارىپ وتىرادى

- ءسىزدىڭ شىعارمالارىڭىز شەت تىلىندە جاقسى وقىلادى دەپ ويلايسىز با؟ مەنىڭشە قازاقى سوزگە قان جۇگىرتكەن كوركەم ەڭبەكتەرىڭىزدە وقيعا شيەلەنىسى ازدىق ەتەتىن سياقتى...

- ماقتانعانىم ەمەس، مەنىڭ شىعارمام الەمنىڭ كوپتەگەن تىلىنە اۋدارىلدى. بىراق قاي دەڭگەيدە اۋدارىلعانىن ءتىل بىلمەيتىن مەن قايدان بىلەم. كەيبىر جيىنداردا «قازاقتىڭ ايشىقتى، كوركەم ءتىلى مەنىمەن بىرگە ولەدى» دەگەندى ايتىپ قالىپ ءجۇرمىن. ءسوز - ءتىرى قۇبىلىس. انا ءتىلىمىزدىڭ اكادەميالىق دارەجەسىنىڭ استارىندا قالىڭ وي، سۇڭعىلا سيۋجەتتىڭ سان ءتۇرىن تابا بەرۋگە بولادى. بىراق، قالامگەر ءۇشىن الەم قاجەت دەپ تاباتىن ءبىر اۋىز ءسوز ايتۋ قيىن. قازاقتىڭ مەن دەگەن جازۋشىلارى: ءابىش كەكىلباەۆ، ورالحان بوكەي، تاكەن الىمقۇلوۆتاردىڭ ءوزى بۇنداي دارەجەگە جەتكەن جوق. ولار بار بولعانى ورىس پەن ەۋروپا ادەبيەتىنىڭ ءساتسىز سۋرروگاتتارى. جاقىندا «ەگەمەن قازاقستان» گازەتىندە باقتىگۇل ماحانبەتوۆا دەگەن ايەلدىڭ «تۇڭعىش ادەبي اگەنتتىك» قۇردىم دەپ جارياعا جار سالعان ماقالاسى شىقتى. سوندا وسى ۋاقىتقا دەيىن قالعانىمىز اي ساناپ جۇرگەن بولدىق قوي؟ قازاق جازۋشىلارىنىڭ ىشىندە شەتەلدە ادەبي اگەنتى بار تۇڭعىش جازۋشى مەن بولعانمىن. سەنىڭ اگەنتىڭ بولماسا ەۋروپانىڭ كىتاپحانالارى مەن دۇكەندەرى ماڭىنا دا جولاتپايدى. كىتابىڭ شىققان كۇنى ءبارىن ءبىر جەرگە جيناپ، ورتەي سالسا دا تاڭقالمايمىن.

بىردە شىعارمالارىمدى فرانتسۋز تىلىنە اۋدارىپ جۇرگەن جازۋشىعا ايتتىم: «سەندەر، نەگە جاپوننىڭ حارۋكي مۋراكامي دەگەن جازۋشىسىن ىزدەپ ءجۇرىپ وقيسىڭدار. ول ناشار جازۋشى عوي، مەن مويىندامايمىن» دەدىم. سول كەزدە فرانتسۋز دوسىم، «ايتىپ وتىرعان ءۋاجىڭنىڭ ءبارى دۇرىس، بىراق بۇل جازۋشىنىڭ كەرەمەتتىگىنەن ەمەس، جاپونيا ساياساتىنىڭ كورەگەندىگىنەن عوي» دەدى. جاپوندار ءار ونجىلدىقتا ءبىر جازۋشىنى الەمدىك ارەناعا شىعارىپ وتىرادى ەكەن. ونىڭ كىتاپ تارالىمىن، جارناماسىن، بارلىق سىي-سىياپاتىن الىپ بەرۋگە ۇلكەن قارجى جۇمسايدى. ءبىزدىڭ نە ءۇشىن الەمدىك ارەنادا باعىمىزدىڭ جانباي جۇرگەنىن ءوزىڭىز باعامداي بەرىڭىز. ادام تانۋ عىلىمىنا ۇلكەن ادەبي شىعارما قوستىق دەپ تە ايتا المايمىن. قالىپقا قۇيىلعان مىڭجىلدىق تۇسىنىكتى بۇزباي ادەبي الەمىمىز كوپشىلىكتى تاڭقالدىرا المايدى. سول سەبەپتى مەن وزگەشە ويلاۋعا، وزىندىك ستيل قالىپتاستىرۋعا ءوزىمدى قامشىلاپ وتىرامىن.

ماعاۋيندى كلاسسيك جازۋشىلاردىڭ قاتارىنا جاتقىزبايمىن

- مەنىڭ ويىمشا كەڭەس ۇكىمەتى ليبەرال جازۋشى مەن ىشتەن تىناتىن زيالى قاۋىم وكىلدەرىن ءوسىرىپ شىعاردى. بىراق ازات ەل بولعانىمىزبەن «باياعى جارتاس، سول جارتاس» سياقتى؟

- ول راس، قازىر اقساقالدىڭ قۇتى قاشقان زامان بولدى. ونىڭ بارلىعىنا زيالى قاۋىم وكىلدەرىنىڭ وزدەرى كىنالى. ەلباسىنىڭ الدىنا بارسا ەل جايىن ايتۋدىڭ ورنىنا، قارا باسىنىڭ قامىن ءسوز ەتۋدەن ءارى اسا المايدى. قازىرگى قازاقتىڭ سول قولىنان، وڭ قولى ۇزارىپ العا شىقتى. بىزگە وتىز ەكىدەگى ساياسي ءناۋباتتىڭ ءتىسى باتىپ كەتكەن. بىرەۋ مانسابىنا مالدانادى، بىرەۋ ءۇي سۇرايدى، بىرەۋ بالا-شاعاسىنىڭ قىزمەتىن ايتىپ باس قايعى بولىپ جاتادى. كەيدە وسى قىلىقتىڭ بارىنەن جيىركەنەم. بۇل ەلدەن جىراققا كەتىپ، تىنىش ءومىر سۇرگىم كەلەتىن كەزدەر بولادى. قازىر تۇركيادا ەكى بولمەلى پاتەرىم مەن جارتىلاي ازاماتتىعىم بار...

- سوندا ءسىز شەتەلگە كوشىپ كەتكەن كلاسسيك جازۋشى مۇحتار ماعاۋيندى قولدايسىز عوي؟

- سەنىڭ قانداي دەرەكتەرگە سۇيەنىپ وتىرعانىڭدى بىلمەيمىن، بىراق مەن ماعاۋيندى كلاسسيك جازۋشىلاردىڭ قاتارىنا جاتقىزبايمىن. ول ناشار جازۋشى، جامان ادام. تۇلا بويى تولعان كەك، بىتپەيتىن ىزا، تارقامايتىن اشۋ. شىعارمالارىنان دا سونى بايقادىم. ەشقانداي سۋرەتكەرلىك جوق. ءوزىڭىز ويلاپ قاراڭىزشى، باس اياعى جوق سىنىق سويلەممەن كوركەم شىعارما جازۋعا بولا ما؟ دەگەنمەن، ونىڭ تاباندى ەڭبەگى مەن عالىمدىعىن مويىندايمىن. تەك، جىراۋلار پوەزياسىن عالىم حانعالي سۇيىنشاليەۆتىڭ ەڭبەگىنەن ۇرلاپ، ءوز اتىنا مەنشىكتەپ جاريالاعانىن ايتا كەتەيىن. ونى مەن كەز-كەلگەن جەردە دالەلدەپ بەرە الامىن.

- بىزدە شەت جايلاپ، كومەسكى تارتىپ تاسادا قالعان تالانتتار كوپ دەپ جاتادى عوي. وسى قاتاردان كىمدى كورەسىز؟

- اتىراۋدا وزىمنەن ون جاس ۇلكەن مارات وتاراليەۆ دەگەن اقىن دوسىم بولدى. ءوزى بىربەتكەي، مىنەزدى جىگىت ەدى. سول مىنەزىنىڭ كەسىرىنەن كەڭەستىك كەزەڭدە بولمايتىن نارسەلەر ءۇشىن سوتتالىپ، ءوز ءومىرىن قۇرتىپ الدى. ءبىر-اق اقىندىعى وت ەدى. ولەڭدەرىن ءالى كۇنگە دەيىن جاتقا ايتام.

كوپ سالەم تانىس جاندارعا،

ولاردى كورۋ جاقسى-اق شىن.

دوسىم سەن ەلگە بارعاندا-اۋ،

مەن جايلى كوپ سىر اشپاسسىڭ

وزگەلەر سەنىڭ ەركىڭدە،

كەۋدەڭە تالاي جىر كەلسىن.

تەك قانا اق شاش كەمپىرگە،

«جالعىزىڭ امان ءجۇر» - دەرسىڭ، دەپ ورىلەتىن سىرشىل ولەڭدەر ءبارىمىزدىڭ اۋىلعا دەگەن ساعىنىشىمىزدى قوزداتىپ جىبەرەتىن. سونداي جانباي قالعان جارىق جۇلدىزداردىڭ ءبىرى ساعات ابدۋعاليەۆ ەدى عوي، شىركىن. ءوزى اسپاندا ەكى جۇلدىز قاتار جانسا ءبىرىنىڭ جارىعىن ءبىرى باسىپ كەتەدى. ولەڭدە دە وسى قاعيدا ومىرشەڭ. ماسەلەن، تولەگەن ايبەرگەنوۆ وزىمەن قاتار شىققان تالانتتى اقىن مەڭدەكەش ساتىبالديەۆتىڭ جارىعىن باسىپ كەتتى. سول سياقتى ساعات اقىننىڭ اتاعىن جاراسقان ابدىراشەۆتىڭ اتى بۇركەمەلەدى. كەزىندە سول جاراسقان «ساعاتتىڭ الدىندا ولەڭ وقۋعا ۇيالاتىنبىز» دەپ ايتاتىن. وسىنداي دارىندى تۇلعالاردى كوپشىلىك بىلمەي، ءبىرلى-جارىم ادامدار عانا تىلگە تيەك ەتىپ جۇرسە، كومەسكىلەنبەگەندە قايتەدى؟ پروزادا ومىردەن ەرتە كەتسە دە، كەيكى باتىر تۋرالى جازىلعان «قۇلاننىڭ اجالى» اتتى شىعارماسىمەن عانا قازاق ادەبيەتىنىڭ كوشىن باستاپ تۇرعان اقان نۇرمانوۆتىڭ اتاعى جەر جارىپ تۇر دەپ ايتا المايسىڭ. جالپاق جۇرت بىلە بەرمەيدى...

- نەگە ەكەنى بەلگىسىز، ماعان ءسىزدىڭ شىعارماڭىز جۇمەكەن اقىن پوەزياسىنىڭ پروزاعا اينالعان كەيپىن كورسەتەدى. بۇل ۇقساستىق پا، الدە ەلىكتەۋ مە؟

- جۇمەكەننىڭ قولىنا سۋ قۇيۋعا جاراساق ۇلكەن جەتىستىك ەمەس پە؟! مەنىڭ ويىمشا ونىڭ پوەزياسى الدىنا جان سالمايتىن جانە قايتالانبايتىن ينتەلەكتۋالدىق ولەڭنىڭ بيىك مەجەسى. ونىڭ شىعارماشىلىعىن ماسكەۋگە دەيىنگى، جانە ماسكەۋدەن كەيىنگى دەپ قاراستىرۋ كەرەك. ومىرىندە ۇلكەن ءۇش پوەما جازدى. قازاقتا ابايدىڭ اقىندىق مەكتەبىنەن كەيىنگى كوشتى جۇمەكەننىڭ مەكتەبى قالىپتاستىردى دەسەك ارتىق ايتقاندىق ەمەس. اقىننىڭ ولەڭدەرىن تارقاتىپ، تالداپ بەرۋگە بۇل قازاقتىڭ ورەسى جەتە قويماس. ول ءۇشىن جۇمەكەن بولىپ تۋىلۋ كەرەك، ونىڭ ويلاۋ كورسەتكىشىن يگەرۋ قاجەت.

مەن ونىڭ اعالىق ىستىق ىقىلاسىنا بولەنىپ ءوستىم. جانىنان ەكى ەلى تاستامايتىن ەدى. بىردە ەكەۋمىز سول كىسىنىڭ باسىنا بورىك الۋ ءۇشىن دۇكەن ارالادىق. اقىن ءار بورىكتى ءبىر كيىپ، تالعامىنا ساي كەلەتىنىن تاپپادى. «اقىلدى باسقا، اقىماق بورىكتى كيىپ قايتەسىز» دەپ قىلجاقتاپ ەدىم، اعام كۇلىپ جىبەردى. كەيدە ويلايمىن، جۇمەكەن اقىن ءوزىن تۇسىنبەگەن ورتادان تالانتىنا تەڭ دەڭگەيدە باعا الا الماي ومىردەن وتكەنىنە ىشتەي نالىعان دا شىعار. اقىن ءومىرىنىڭ سوڭىن جۇرەك اۋرۋىمەن ەمحانادا وتكىزدى. سوڭعى كىتابىن سول جەردە جازىپ ءبىتىردى. دارىگەرلەردىڭ بەرگەن ءدارىسىن ىشپەي، توسەگىنىڭ استىنا تىعا بەرەدى ەكەن. سول دارىلەردى جانىندا اسقازانى اۋرىپ جاتقان شال ۇرلاپ، ءىشىپ قوياتىن كورىنەدى. سونى ەستىپ كۇلكىگە قارق بولاتىن ەدىك. سول تۋرالى كەيىن ولەڭ دە جازدى. اجالمەن ارپالىسىپ اۋرۋحانادا جاتىپ سانالى ولەڭدەر جازۋعا بولاتىن شىعار، بىراق جارتى جۇرەكپەن ءبۇتىن ءبىر كىتاپتى جازىپ شىعۋ دەگەنىڭىز ادام اقىلىنا سىيمايدى عوي. اقىنداردىڭ ىشىندە اقىلدى ادام كورۋىم جۇمەكەن ەدى...

كەز-كەلگەن قازاقتىڭ باسىندا بولاتىن قيىنشىلىق جاس كەزىمدە مەنىڭ دە باسىمنان ءوتتى. الماتىدا ءۇي-كۇيى جوق قىزمەتكەر كەزىم بولاتىن. جەزقازعان وبلىسىنان جاڭا قىزمەتكە ورنالاسۋعا مۇمكىندىك بولدى. «پاتەر مەن كولىك ماسەلەسىن بىردەن شەشىپ بەرەمىز» دەدى. كوڭىلىم ارقاعا قاتتى اۋدى. اۋرۋحانادا جاتقان جۇمەكەن اقىنعا كەلىپ ءمان-جايدى ءتۇسىندىردىم. اعام ءبىر اۋىزدان قارسى شىقتى. «ەگەر باسقا قالاعا كەتسەڭ الماتىعا قايتىپ كەلە الماي قالاسىڭ، بارما» دەدى. قوشتاسىپ، اۋرۋحانادان ەندى شىعا بەرگەن كەزىمدە «ساعان دا ءبىر جاقسىلىق جاساي المادىم عوي» دەپ وكىنىپ تۇردى. ەرتەڭىنە جۇمىسقا كەلگەن كەزدە گازەت بەتىنەن قارالى حاباردى كورىپ، ەڭكىلدەپ جىلاپ جىبەردىم. مەن سول كەزدەسۋدىڭ سوڭعى تىلدەسۋ ەكەنىن قايدان بىلەيىن...

- اقىن وتەجان نۇرعاليەۆ پەن جازۋشى اسقار سۇلەيمەنوۆتىڭ جانە ءسىزدىڭ مىنەزىڭىزدەن ۇلكەن ۇقساستىقتى كورەم. وزدەرىن كلاسسيككە باعالايتىن ادەبيەتشىلەر ومىرشەڭ تۋىندى جازا الدى ما؟

- ماعان كەلەتىن بولساق، مەن قازاقتىڭ ءسوزىن قويداي ورگىزەتىن اداممىن. تانقالماڭىز، انا ءتىلىمىزدىڭ شۇرايلى تىركەستەرىن توپتاستىرىپ ءبىر قوراعا قاماي الامىن. مەنى عابيت مۇسىرەپوۆتىڭ مەكتەبىنەن شىققان جازۋشى دەپ جاتادى، بىراق مەن ءوزىمدى بەيىمبەت ءمايليننىڭ شاكىرتىمىن دەپ ەسەپتەيمىن. جانىما سول جاقىن. بىراق، قازاققا كەرەك شىعارمانى جازا الدىم با، الدە جازبادىم با دەگەن سۇراق بولاشاقتىڭ ەنشىسىندە.

وتەجان جاقسى اقىن. باستاپقى ولەڭدەرى ادەبي ورتاعا جاعىمدى اسەر ەتتى. بىراق ول ءومىرىنىڭ سوڭىندا ەينشتەين سياقتى باس اۋرۋىمەن اۋىردى. مەنىڭ مىنەزىم قانشالىقتى قىڭىر بولعانىمەن ونىڭ كەيىنگى ولەڭدەرىن قابىلداي المادىم. ال، اسقار سۇلەيمەنوۆ جازۋشى ەمەس. ونىڭ «اق كەمپىرى» مەن «قارا شالىنان» باسقا ءجونى ءتۇزۋ كوركەم شىعارماسى جوق. ول بار بولعانى ءوزىنىڭ ەركىندىگىن عانا قورعاعان ادام. بىراق، الەمدىك دەڭگەيدەگى ەتنوگروف، عالىم ەدى. بىلمەيتىن دۇنيەسى جوق. دەگەنمەن، ەكەۋى دە وزدەرى ايتقانداي كلاسسيكالىق تۋىندى قالدىرعان جوق. ادەبيەتتى تەك قانا حوببي رەتىندە قاراستىراتىن بىرقاتار جازۋشىلار بولدى. ماسەلەن، عابيت مۇسىرەپوۆ پەن تاكەن الىمقۇلوۆ سونداي ەدى. تاكەن ءوز تالانتىنا، ونىڭ ىشىندە قازاق ادەبيەتىنە قيانات جاسادى. ول ادەبيەتتى حوببي رەتىندە ەمەس، تۇتاس ۇلتتىڭ قۇندىلىعى رەتىندە قاراستىرعاندا ۇلكەن شىعارمالار جازىپ كەتۋگە ىشكى قۋاتى جەتىپ ارتىلاتىن...

- شىعارماشىلىق جولىڭىزدى پوەزيادان باستاپسىز عوي. جاقسى اقىندار ىعىستىرىپ تاستادى ما؟

- يا، ونىڭىز راس. جاس كەزىمدە جازعان ولەڭدەرىمدى گازەت-جۋرنالدار جاريالاپ تۇردى. ءبىر ولەڭىم كەڭەس ۇكىمەتىنە قارسى پىكىر ايتتى دەپ ساياسي قۋعىن-سۇرگىنگە ۇشىرادى. سول ءۇشىن جۋرنال باسشىسى تۇمانباي مولداعاليەۆ جوعارعى جاقتان ەسكەرتۋ الدى. سودان كەيىن تۇماعاڭ «سەن بالا وسىدان باستاپ ولەڭ جازۋدى دوعار» دەدى (كۇلدى). اعالاردىڭ تىلەگىن قالاي اياق استى ەتەسىڭ؟ ءالى كۇنگە دەيىن ولەڭ جازعان ەمەسپىن.

- زامانداسىڭىز تىنىمباي نۇرماعامبەتوۆكە قانداي كىتاپ وقۋعا كەڭەس بەرەسىز؟

- ويباي-اۋ، سەن دە قويمايتىن سۇراقتى قويادى ەكەنسىڭ. تىنىمباي دەگەنىڭىز ۇلى جازۋشى عوي. وعان كىتاپ وقىماسا دا بولادى.

- ەركىن كوسىلگەنىڭىزگە قۋانىشتىمىز!

سۇحباتتاسقان باعلان ورازالى

 ادەبيەت پورتالى