قازاق كينوسى قورجىنى  سوڭعى ءتورت جىل ىشىندەگى ءىرى جوبا دەپ تانىلعان تاعى ءبىر تاريحي فيلممەن تولىقتى.  كوپشىلىككە تىرناقالدى تۋىندىسى – «قالادان كەلگەن قىز»، سونداي- اق، «قۇراق كورپە»، «ستالينگە سىيلىق»، «ەلباسى جولى» كينوەپوپەياسىنىڭ: «بالالىق شاعىمنىڭ اسپانى»، «تىعىرىقتان جول تاپقان»، «تەمىرتاۋ» اتتى فيلمدەرىمەن  كينوسۇيەر قاۋىمعا  كەڭىنەن تانىلعان رەجيسسەر رۇستەم ءابدراشوۆتىڭ تاريحي دراما «الماس قىلىش» ءفيلمىنىڭ تۇساۋكەسەرى ءوتتى.    

فيلم سيۋجەتىنىڭ نەگىزىنە ءىلياس ەسەنبەرليننىڭ «الماس قىلىش» تريلوگياسى الىنعان. كارتينادا قازاق حاندىعىنىڭ قۇرىلۋ تاريحى كورىنىس تاپقان. فيلم XV عاسىردىڭ ورتا تۇسىندا وردا ەجەننىڭ ۇپاقتارى — كەرەي مەن جانىبەكتىڭ اينالاسىنا بىرىككەن  جۇرتتىڭ ابىلقايىردان ءبولىنىپ شىعۋىنان باستالادى. سۇلتاندار موعولستاننىڭ بيلەۋشى ەسەنبۇعادان قونىستايتىن جەر الىپ، ەكى جاق مامىلە شارتقا قول قويادى. اڭىزعا اينالعان ابىز اسانقايعى دا كوشكە ىلەسىپ، ەلدىڭ ايرىلۋىنا سەبەپ بولعان وقيعالاردى جىرىنا قوسادى.

ءوز ۇلىستارىن قۇرۋعا بەكىنگەن جانىبەك پەن كەرەي ابىلقايىردىڭ حاندىعىنان ءبولىنىپ شىعادى.  كەرەي مەن جانىبەككە قوسىلعان رۋلاردىڭ باسشى-بيلەرى قۇرىلتاي وتكىزىپ، كەرەيدى حان سايلاپ، قازاق حاندىعىنىڭ قۇرىلعانىن پاش ەتەدى. ءفيلمنىڭ قىسقاشا مازمۇنى وسىنداي.  

«الماس قىلىش» فيلمىندەگى باستى رولدەردى – قايرات كەمالوۆ (كەرەي), ەركەبۇلان دايىروۆ (جانىبەك), ايان وتەپبەرگەنوۆ (بۇرىندىق), مەيىرعات امانگەلدين (قاسىم) جانە كورەرمەندەرگە «امانات»، «ا-عا ورالۋ» فيلمدەرىمەن تانىس قارلىعاش مۇحامەدجانوۆا ء(رابيا بەگىم),  دوسحان جولجاقسىنوۆ، دىنمۇحامەد اقىموۆ، يىسبەك ءابىلماجىنوۆ، بەكبولات تىلەۋحان، ارمان قوجا، شۇعىلا ساپارعالي، كامشات جولدىباەۆا  جانە ت.ب. كينو جانە تەاتر اكتەرلەرى   سومدايدى.

ايتا كەتەرلىگى، بۇل فيلم – سەريالدىڭ كينونۇسقاسى. ياعني، ون سەريادان تۇراتىن تەلەحيكايانىڭ سىعىمدالعان نۇسقاسى. و باستا سەريال بولىپ جوسپارلانعان بۇل ءفيلمنىڭ ستسەناريىنىڭ بىرنەشە جوباسى دا جازىلعان. ونى جازۋعا شەت ەلدىك ماماندار ەمەس، ءوزىمىزدىڭ جازۋشى،  دراماتۋرگ سماعۇل ەلۋباي، تيمۋر جاقسىلىقوۆ ەسىمدى ازامات پەن ءفيلمنىڭ رەجيسسەرى رۇستەم ءابدىراشوۆ بىرلەسە  جازىپ شىققان. جالپى تۋىندىنى جاساۋعا 500-گە جۋىق كينو ءوندىرىسىنىڭ ماماندارى جۇمىلدىرىلعان. قويۋشى -وپەراتورلارى - ساپار كويچۋمانوۆ، الەكساندر پلوتنيكوۆ جانە اندرەي ماسلوۆ. ءفيلمنىڭ سۋرەتشىلەرى قازاق كينوسىنىڭ ۇزدىك قويۋشى سۋرەتشىلەرى – ءسابيت قۇرمانبەكوۆ، ومىرزاق شمانوۆ سىندى ازاماتتار.

قازىر كينو ءتىلىنىڭ زامانى. كوپشىلىك بارلىق اقپاراتتى  تەلەۆيزيا نەمەسە كينو ارقىلى الىپ وتىر. وسى ورايدا، تاريحي تۋىندىلاردى كوپتەپ ءتۇسىرۋ اسا قاجەتتى. حالقىمىزدىڭ وتكەنى مەن بۇگىنى تۋرالى، ۇلت ماقتانىشىنا اينالعان تۇلعالار تۋرالى فيلمدەردى كورسەتۋ ارقىلى عانا كەيىنگى ۇرپاق ساناسىنا تاريحىمىزدى سىڭىرە الامىز. ۇلتتىق رۋحتى جاڭعىرتامىز.

جالپى، «الماس قىلىش» ءفيلمى جايلى اقپارات ءتۇسىرىلىم جۇمىستارى باستالماي جاتىپ-اق كەڭىنەن تارالىپ كەتكەن ەدى. ءفيلمنىڭ بارلىق كەزەڭدەرىن  بۇقارالىق اقپارات قۇرالدارى ءجىتى باقىلاپ، فيلم جايلى اقپارات تاراتىپ وتىردى. بۇل دا قازاقستاندىق كورەرمەننىڭ سوڭعى جىلدارى قازاق كينوسىنا دەگەن قىزىعۋشىلىعىنىڭ ارتقاندىعىن كورسەتەدى.

رۇستەم ءابدىراشوۆتىڭ بۇل جۇمىسى - تاريحي دراما جانرىنداعى العاشقى قادامى ەمەس. ونىڭ ۇستىنە رۇستەم ءابدىراشوۆ سۋرەتشى. ول ءوز فيلمدەرىندە  سول زاماننىڭ بەينەسىن اينىتپاي بەرۋدىڭ شەبەرى.

ءفيلمنىڭ ۇتىمدى جاقتارى بارشىلىق. ماسەلەن،  باستى كەيىپكەرلەر مەن جاناما اكتەرلەردىڭ كوستيۋمدەرى، جوڭعار مەن قازاق ساربازدارىنىڭ  وقا-اشەكەيلەرى، قارۋ-جاراقتارى، ساۋىت-سايماندارى مەن ات-ابزەلدەرى ۇلكەن ىجداعاتتىلىقپەن، اسقان شەبەرلىكپەن جاسالعانى، بارلىق اكتەرلەردىڭ اتقا جايداق ءمىنۋ،  ساداق اتۋ، قارۋ ۇستاۋعا   ارنايى داعدىلانعاندارى انىق بايقالادى. 

«الماس قىلىش» ءفيلمى – 2016 جىلعى قازاق كينەماتوگراف سالاسىنداعى ەڭ ءىرى، ءارى بىرەگەي جوبا. رەجيسسەر رۇستەم ءابدىراشوۆ تۇسىرگەن بۇل فيلم قاڭتار ايىنىڭ 5-ءشى جۇلدىزىنان باستاپ  كورەرمەندەر نازارىنا ۇسىنىلاتىن بولادى.

ساتىبالدى نارىمبەتوۆ،

كينورەجيسسەر، كينودراماتۋرگ، قر مەملەكەتتىك سىيلىعىنىڭ يەگەرى

Abai.kz