دەگەنمەن، قازىرگى تاڭدا قوعامدا كامەلەتكە تولماعان بالالاردىڭ قۇقىعىن اياق استى ەتۋ وقيعالارى ءىشىنارا ورىن الۋدا. وكىنىشكە وراي، ءار ءتۇرلى تەرىس پيعىلدى ءدىني اعىمداردىڭ شىرماۋىنا كامەلەتكە تولماعان بالالاردىڭ ءجيى تۇسەتىنى جاسىرىن ەمەس. كوبىنە بالانى ەكسترەميستىك يدەولوگياعا تارتۋ ۇدەرىسى عالامتور كەڭىستىگىندە ەكسترەميستىك سيپاتتاعى ءدىني اقپاراتتى كەڭىنەن قولجەتىمدى ەتۋ جانە ءداستۇرلى ەمەس ءدىني اعىم وكىلدەرىنىڭ زاڭسىز تۇردە كۇماندى ادەبيەتتەردى تاراتۋى ارقىلى ىسكە اسادى. وسىلايشا ەكسترەميستىك سيپاتتاعى اعىمدار يدەولوگتارى ساناسى تولىق قالىپتاسىپ ۇلگەرمەگەن جاسوسپىرىمگە شەتىن كوزقاراستاردى ماجبۇرلەپ تاڭادى.

كەي جاعدايدا وزدەرى تەرىس پيعىلدى اعىم جەتەگىندە جۇرگەن اتا-انالار دا ءوز بالالارىنىڭ ساناسىنا تىكەلەي اسەر ەتىپ،  ءدىني اقپاراتتاردى   ناسيحاتتايدى. ادەتتە ساناسى تولىق جەتىلمەگەن بالا اتا-اناسىنىڭ قالاۋىنا قارسى شىعا المايدى. زاڭعا سايكەس مەملەكەت ادامنىڭ دىنگە قاتىناسىن ايقىنداۋىنا، اتا-انالاردىڭ نەمەسە بالالاردىڭ وزگە دە زاڭدى وكىلدەرىنىڭ بالالاردى ءوز نانىمدارىنا سايكەس تاربيەلەۋىنە ارالاسپايدى. دەگەنمەن تاربيە بەرۋ بالانىڭ ءومىرى مەن دەنساۋلىعىنا قاتەر توندىرگەن جاعدايدا مەملەكەتتىڭ وتباسىنداعى تاربيە ماسەلەسىنە ارالاسۋعا قۇقىعى بار. بۇل ماسەلە قر «ءدىني قىزمەت جانە ءدىني بىرلەستىكتەر تۋرالى» زاڭىنىڭ 3 بابىنىڭ 8 تارماعىندا  كورسەتىلگەن.

ەلىمىزدىڭ قولدانىستاعى زاڭناماسى بويىنشا ءدىني ادەبيەتتەر مەن باسقا دا ءدىني مازمۇنداعى ماتەريالداردى تەك عيبادات ۇيلەرىندە (عيماراتتارىندا), ءدىني ءبىلىم بەرۋ ۇيىمدارىندا، جانە وبلىستىڭ، مەملەكەتتىك ماڭىزى بار قالالاردىڭ جانە استانانىڭ اتقارۋشى ورگاندارى بەلگىلەگەن ارنايى ستاتسيونارلىق ورىنداردا عانا تاراتۋعا رۇقسات ەتىلگەن.

سونىمەن قاتار، ءدىني ادەبيەتتى جانە باسقا دا ءدىني مازمۇنداعى ماتەريالداردى تاراتۋعا تەك ءدىنتانۋ ساراپتاماسىنىڭ وڭ قورىتىندىسىن العان جاعدايدا عانا جول بەرىلەدى.

وسىنداي شارالار ارقىلى مەملەكەت كامەلەتكە تولماعان بالالاردى، وسكەلەڭ بۋىندى قازاقستان قوعامىنىڭ بىرلىگى مەن تۇتاستىعىن بۇزۋعا ۇمتىلعان قاۋىپتى ەكسترەميستىك اعىمداردىڭ ىقپالىنان قورعاۋ شارالارىن باقىلاۋدا ۇستايدى.

شەتەلدىك تاجىريبەلەرگە نازار سالساق، رەسەيدە مەملەكەتتىك بيلىك ورگاندارى بالا دەنساۋلىعىنا، ونىڭ رۋحاني-ونەگەلىك دامۋىنا زيان كەلتىرەتىن، ءدىني تەڭسىزدىكتى ناسيحاتتايتىن اقپاراتتان، ۇگىتتەر مەن ۇندەۋلەردەن، سونداي-اق زورلىق-زومبىلىقتى ناسيحاتتايتىن باسپا ونىمدەرىنەن، دىبىستىق جانە بەينە ونىمدەرىنىڭ ىقپالىنان بالالاردى قورعاۋ شارالارى زاڭنامالىق دارەجەدە قاراستىرىلادى.

قىرعىزستان مەن تۇركمەنستاندا ءدىني سيپاتتاعى ادەبيەتتەردى، باسپا ماتەريالدارىن، دىبىستىق جانە بەينەماتەريالداردى قوعامدىق ورىنداردا (كوشەلەر، جەلەكجولداردا), پاتەرلەردى ارالاۋ ارقىلى، بالاباقشالاردا، مەكتەپتەر مەن جوعارى وقۋ ورىندارىندا تاراتۋعا تىيىم سالىنعان.

زاماناۋي قاۋىپ-قاتەرلەردى ەسكەرە وتىرىپ، ادامنىڭ جانە ازاماتتاردىڭ قۇقىقتارى مەن بوستاندىقتارىن قورعاۋ ماقساتىندا قازاقستان رەسپۋبليكاسى بيلىگى كامەلەتكە تولماعان بالالاردىڭ ءارتۇرلى ءدىني اعىمدار مەن توپتاردان يدەولوگياسىنان ساقتاۋ شارالارىن زاڭنامالىق تۇردە قاراستىرۋعا مۇددەلى.

ايدار ءابۋوۆ

Abai.kz