بيلىك مەنى «حالىق جاۋى» ەتپەكشى بولىپ، نەشە كۇن بولدى، ءىزىمدى كەسىپ، قازىر اڭدۋدامىن، ياعني 1937 جىلعىداي «حالىق جاۋى» بولىپ شىقتىم...

قاڭتاردىڭ 10-ى كۇنى (2017) اقمولا وبلىسى، بۋراباي اۋداندىق اكىمشىلىگىنىڭ ارنايى شاقىرۋىمەن بارسام، ول جەردەن بىلگەنىم – مەن اتىراۋ قالاسىنداعى ماكس بوقاەۆ پەن تالعات اياننىڭ اپەللياتسيالىق سوتىنا بارماۋىم كەرەك ەكەن. ەگەر بارار بولسام، اتىراۋلىقتار كوتەرىلىس جاسايدى-مىس...

«مەن كوتەرىلىس جاساۋعا ەمەس، جەرىمىزدى قورعاعاندارى ءۇشىن جازىقتى بولىپ، 5 جىلدان سوتتالىپ كەتكەن قازاعىمنىڭ ەكى ازاماتى – ماكس پەن تالعاتتى الىستان بولسا دا كورىپ، ءوز اتىمنان اق باسىمدى ءيىپ، تاعزىم ەتىپ، العىسىمدى بىلدىرمەكشى بولعام...» – دەدىم.

«نە ىستەسە دە، قۇدايعا تاپسىردىم، نە بولسا دا، جولعا شىعايىن» – دەپ، الدىن الا الىپ قويعان بيلەتتەرىممەن جولعا شىققان ەدىم (14.01.2017 ج.).

بۋراباي تەمىر جول بەكەتىنىڭ كۇتۋ زالىنا كىرىپ، ەندى وتىرا بەرگەنىمدە، ءبىر پوليتسيا مايورى ەكى قازاق ازاماتىنا ەسكەرتۋ جاساعان بولىپ، مەنىڭ قۇجاتىمدى تەكسەرىپ، انانداي جەرگە بارىپ، بىرەۋگە ۇيالى تەلەفون سوقتى. مەنىڭشە، «قۋانىش مۇقتاي دەگەن جولاۋشى كۇتۋ زالىندا وتىر» دەسە كەرەك؟ ءبىر سۇمدىقتىڭ بولارىن ءىشىم سەزگەندەي، قىلپ ەتە قالىپ ەدى...

استانادا مەنى پوەزدان قايىرلى ومار باۋىرىم جەڭىل كولىگىمەن كۇتىپ الدى. بىلاي شىعا بەرە: «قۋانىش اعا، ءسىز ارتىڭىزدان «قۇيرىق» ەرتىپ كەلىپسىز عوي. مىناۋ ارتىمىزدا كەلە جاتقان جەڭىل ماشينا مانادان بەرى ءبىز قايدا بارساق، سوندا بۇرىلىپ، قىر سوڭىمىزدان قالاتىن ەمەس...» – دەدى.

قالانىڭ ىشىندە ءبىر ساعاتتاي قاشىپ ءجۇرىپ، اقىرى «قۇيرىقتان» قۇتىلىپ، باسقا جەڭىل كولىكتى ۇستاپ، ەسىل قالاسىنا تارتتىق. ويىمىز سول جەردەن جاڭاعى اتىراۋعا باراتىن پوەزعا وتىرۋ. بيلەتىمدى قاراپ الايىنشى دەپ، پوەزعا مىنەتىن بيلەتتى ءاميانىمنان ىزدەسەم – بيلەت جوق. بيلەتپەن بىرگە جەكە كۋالىگىم، زەينەتكەرلىك كۋالىگىم، «التىن عاسىر» گازەتىنىڭ ءتىلشىسى دەگەن كۋالىگىم جوق، ال اقشا ورنىندا – الماپتى. اڭ-تاڭ قالدىم: «استاپىراللا، اقشا ۇرلامايتىن دا ۇرىلار بولادى ەكەن-اۋ؟!» – دەپ.

استانادان ەسىل قالاسىنىڭ اراسى 350 شاقىرىمداي ەكەن، تاكسيست جىگىتكە اقشاسىن بەرىپ، ەسىل تەمىر جول بەكەتىنە كەلدىك. كاسسيردەن مەنىڭ بيلەتىمنىڭ كوشىرمەسىن سۇراساق، جەكە كۋالىگىمدى سۇرايدى. قايتادان بيلەت الايىق دەسەك، «كۋالىگىڭىزدى اكەلىڭىز» دەيدى. بيلەتىم مەن قۇجاتتارىمدى ۇرلاتىپ العانىمدى ءتىپتى تىڭداعىسى جوق، اقىرى «پوليتسيا شاقىرتامىن» دەپ قورقىتتى.

اقىرى نە كەرەك، قايىرلى باۋىرىمدى اتىراۋدىڭ پوەزىنا مىنگىزىپ جىبەردىم. ءوزىم ەسىل قالاسىنىڭ مەيمانحاناسىنا تۇنەپ، تاڭەرتەڭ كوكشەتاۋعا باراتىن اۆتوبۋسقا ءمىنىپ وتىرسام، دەنەسى دونەننىڭ جارتى ەتىندەي ءبىر ازامات اۆتوبۋستىڭ ىشىنە كىرىپ، كوزىمەن ءبىر شولىپ ءوتىپ، مەنى كورگەن سوڭ كوڭىلى جاي تاپقان بولۋ كەرەك، ۇيالى تەلەفونىنا مەن وتىرعان جاقتى «بايقاتپاي» ءتۇسىرىپ الىپ، جونىنە كەتتى. شىعا بەرە ۇيالى تەلەفونىمەن سويلەسىپ جاتقانىنا قاراعاندا، ايتسا كەرەك، «اناۋ قىزىل كوز بالەكەت كەيىن قاراي، ۇيىنە كەتىپ بارا جاتىر» دەپ...

كىم قالاي ويلاسا – سولاي ويلاسىن، ال بىراق باسىمنان كەشكەن حيكايام وسىنداي، ەرتەگىگە بەرگىسىز بولدى. كوكشەتاۋدان ششۋچە قالاسىنداعى ۇيىمە جەتسەم، پوليتسيا كەلىپ، مەنى سۇراستىرىپ، كومپيۋتەردە كىم وتىراتىنىنا دەيىن تاپتىشتەپ كەتىپتى. ەندىگىدە ماعان كومپيۋتەرگە وتىرىپ، ماقالا، جىر جازۋعا بولماي قالعان سياقتى؟

ال سوندا كونستيتۋتسيامىزدا التىن ارىپتەرمەن جازىلعان مەنىڭ باس بوستاندىعىم، قۇقىم جانە بيلىكتىڭ قاينار كوزىنىڭ حالىق ەكەندىگى، ياعني سول قاينار كوزىنىڭ ءبىرى مىناۋ اقىن، ساياساتكەر مەن ەكەندىگىم قايدا قالدى؟!

جەرىمىزدى، ەلدىگىمىزدى قورعاۋ ءۇشىن بەيبىت شەرۋگە شىققان قازاقتىڭ ار-ۇجدانى – ماكس بوقاەۆ پەن تالعات ايانداي باتىر باۋىرلارىم، سەندەردى ءبىر جاراتقان يەمە تاپسىردىم! كەبىن كيگەن كەلمەيدى، كەبەنەك كيگەن كەلەدى! سەندەر كەبەنەك كيگەن ەرسىڭدەر!

بارا المادىم اتىراۋعا! سەندەردىڭ توبەلەرىڭدى كورىپ، اق باسىمدى ءيىپ تۇرىپ، ءتاجىم ەتۋ اقىن اعالارىڭا جازباپتى! سول ءۇشىن كەشىرىم سۇرايمىن! كەشىرىڭدەر، اينالايىندار!

قۋانىش مۇقتاي،

اقىن، قوعام قايراتكەرى

16.01.2017 جىل

تۇپنۇسقاداعى تاقىرىپ: "اڭدۋدا ءجۇرىپ،  اتىراۋداعى سوتقا بارا المادىم"

«وبششەستۆەننايا پوزيتسيا»

(پروەكت «DAT» №2 (366) وت 19 يانۆاريا 2017 گ.