قازاقستاندا كاسىپوداق مۇعالىمدەردى قورعايتىن بىردەن – ءبىر ۇيىم سانالادى. بىراق  سول كاسىپوداق  مۇعالىمدەردى قورعاي الا ما؟ ەگەر كاسىپوداق مۇعالىم قۇقىعىن قورعايتىن بولسا، ءبىز نەگە كوشە تازالاپ، قوقىس جيناپ ءجۇرمىز؟

19-مامىر 2016 جىلى  مەكتەپكە  قاراساي  اۋدانىنىڭ  اقساقالدارى  كەلىپ، جينالىس اشىپ، مەنىڭ ءتارتىبىمدى قارادى. بۇل تۋرالى  اbai.kz سايتىندا  «قاراسايلىق اقساقالدار ۇستازعا قىسىم كورسەتتى»( http://abai.kz/post/view?id=7969)  تاقىرىبىنداعى  ماقالادان وقىپ بىلۋگە بولادى.  

سول اقساقالدار جيىنىندا «پەدوگوگيكالىق ادەپ نورمالارىن ساقتامادى» دەپ مەكتەپ ديرەكتورى ب.نۇسىپبەكوۆا ماعان ەسكەرتۋ بەردى. بۇل جايت (http://www.azattyq.org/a/kazakhstan_rights_of_teachers/27784042.html)  ازاتتىق راديوسىندا «اقساقالدار اقىلىن تىڭداماعان مۇعالىمگە ەسكەرتۋ بەرىلدى»  تاقىرىبىنداعى ماقالادا  باياندالادى.

وزىمە بەرىلگەن تارتىپتىك شارامەن كەلىسپەگەندىكتەن سوتقا جۇگىنۋگە ءماجبۇر بولدىم.

5 قىركۇيەك كۇنى مەنىڭ تالاپ ارىزىم بويىنشا  قاراساي اۋداندىق  سوتىندا   شەشىم شىقتى. ول تۋرالى  اbai.kz, قامشى.كز، «ازاتتىق»   راديوسى  جازىپ (http://www.azattyq.org/a/27967250.html) ، «31»  ارنا جاڭالىقتاردان حابارلاعان بولاتىن.

بۇل جەڭىس – حالىق جەڭىسى . مەنى سوتتا قورعاپ شىققان زاڭگەرلەردىڭ جەڭىسى. مەن ءۇشىن سوت الدىندا تاڭنان كەشكە دەيىن سارىلىپ وتىرعان بەلسەندىلەردىڭ جەڭىسى. ءار مينۋتتى قالدىرماي باقىلاعان جۋرناليست قاۋىمنىڭ جەڭىسى. مەنىڭ باسىما ءىس تۇسكەن كۇننەن باستاپ  قولداپ، تىلەگىمدى تىلەپ  وتىرعان  جەلى قولدانۋشى حالىقتىڭ  جەڭىسى.  

وسى سوتتىڭ بارىسىندا  بار مۇمكىندىگىمدى پايدالانايىن  دەپ، ءوزىم 12 جىل بويى جارنا تولەپ كەلگەن  كاسىپوداققا حات جازدىم.  كاسىپوداقتىڭ  رەسپۋبليكالىق  توراعاسى امانتاەۆا مايرا تۇرعانقىزىنان،  ازاماتتىق ءىس جۇرگىزۋ كودەكسىنىڭ  58-باپ، 3-تارماعىنا ساي مەنىڭ قۇقىعىمدى قورعاۋ ماقساتىندا سوتقا قاتىسۋلارىن سۇرادىم. ماۋسىم، شىلدە، تامىز ايلارىندا  3 رەت حات جازدىم. مايرا امانتايقىزى الماتى وبلىستىق كاسىپوداققا حات جىبەرگەنىن ايتىپ جاۋاپ جازدى.

وبلىستىق كاسىپوداق ءۇنسىز وتىردى دا ،  اۋداندىق كاسىپوداق توراعاسى ەركىن قويشىباەۆ مىرزا 7-شىلدە 2016 جىلى مەنى اياق استى كەلىسىمگە كەلۋگە شاقىردى. ول جەردە 3 ساعاتقا جۋىق ۋاقىت وتىردىم. سۇحبات بارىسىندا «سەن سەنىپ وتىرعان حالىق، جەلىدەگىلەر كاليان شەككەندەر، الكاشتار، ولار حالىق ەمەس، حالىقتان ادرەم  قالسىن» دەگەن سوزدەر ايتتى.  مەن تابىناتىن حالىقتى وسىلاي قارالادى. سوتتا مەنىڭ قۇقىعىمدى قورعاۋعا زاڭگەر بەرگەن جوق. ەسەسىنە حالىق اراسىنان زاڭگەرلەر تابىلىپ، مارجان اسپاندياروۆا مەن  عاليا اجەنوۆا تەگىن كومەكتەستى.

وسىدان كەيىن جەلىدەگى جۇزگە جۋىق مۇعالىم  «قازاقستان مۇعالىمى»  پاراقشاسىندا ، قاراساي اۋدانىنىڭ كاسىپوداق توراعاسى ە.قويشىباەۆ مىرزانى ورنىنان الىپ تاستاۋىن سۇراپ، بۇل تالاپتارى ورىندالماسا كاسىپوداق قۇرامىنان شىعىپ كەتەتىندىكتەرىن ەسكەرتىپ،  امانتاەۆا مايرا تۇرعانقىزىنا حات جازدى.

وسىعان بايلانىستى  «قازاقستاندىق سالالىق  ءبىلىم جانە عىلىم قىزمەتكەرلەرىنىڭ كاسىپتىك وداعى» قوعامدىق بىرلەستىگى اتقارۋ كوميتەتى قاۋلى شىعاردى.

بىراق وزگەرگەن ەشتەڭە بولمادى. 26 جىل قاراساي اۋداندىق كاسىپوداعىن باسقارعان  ە.قويشىباەۆ  ءالى ورنىندا وتىر.

ءوزىمدى-ءوزىم قانشا  سابىرعا شاقىرعانىممەن، حالىققا ءتىل تيگىزگەنىن ۇمىتا الار ەمەسپىن.

وسىدان بىرەر  كۇن بۇرىن  رەسپۋبليكالىق كاسىپوداق قىزمەتكەرلەرى قوڭىراۋ شالىپ ، قاراساي اۋدانىنا  ا.ج.وماشەۆ  كەلەتىنىن  ايتىپ ، ول سەميناردا  ە.قويشىباەۆتىڭ  ورنىنان  كەتۋىن  تالاپ ەتۋىمە  بولاتىنىن  ايتىپ  ەسكەرتتى.  بۇگىن مەن سول سەميناردا بولدىم.

سەمينار ورتاسىندا ماعان ءسوز بەرۋىن سۇرادىم. ە.قويشىباەۆ مەنى كوردى دە ءسوز بەرىلمەيتىنىن ايتتى. مەن: «سويلەۋىم كەرەك ، وبلىستىق كاسىپوداق توراعاسى  وماشەۆقا ايتارىم بار» دەدىم.

قويشىباەۆ  مەنىڭ سويلەۋىمە ءۇزىلدى-كەسىلدى قارسى بولدى.

- مەن كاسىپوداققا جارنا تولەپ وتىرمىن، قالاعان جيىنىما قاتىسىپ، ءوز ويىمدى ايتۋعا قۇقىعىم بار. مەن ءسوزىمدى، سوتقا زاڭگەر سۇراعانىمنان باستادىم.  قويشىباەۆ تاعى دا اۋزىما قاقپاق قويا  باستادى.  

- سەن ول اڭگىمەنى قوزعاما ، شەشىلدى عوي، نەمەنەگە سەن سوندايسىڭ ، مەنى استاناعا شاقىردى،   شە دابيۆاەش، ارتىما ءتۇسىپ الدىڭ عوي ، - دەدى  قويشىباەۆ.  ول كەزدە مەن ءالى ەشتەڭە ايتپاعان ەدىم. ونىڭ ماعان ءسوز بەرمەي، تيىسە باستاعانىنا تاڭ قالدىم.

- اسان جۇماقانۇلى ءسوزىمدى اياقتاۋىما بولا ما؟ - دەدىم وبلىستىق كاسىپوداق توراعاسىنا قاراپ .

ول ءۇنسىز، جاز بويى دا ءۇنسىز وتىرىپ ەدى، ءالى سول ۇنسىزدىگى جالعاسۋدا.

- جوق ، جارىس ءسوز ەمەس ميكروفوندى ءوشىر، جارىس ءسوز بەرىلمەيدى ، سۇراق بەرەسىڭ بە بەر، ەلدىڭ باسىن قاتىرما، دۇرىس پا مەنىڭ ايتقانىم، دۇرىس پا، قول كوتەرىڭدەر،- دەدى  قويشىباەۆ زالعا قاراپ..

زالدىڭ جارتىسى جارىلىپ ،  شۋ ەتە قالدى. سەميناردا 50-گە جۋىق مەكتەپ ديرەكتورلارى مەن  مەكتەپتەردىڭ  كاسىپوداق  توراعالارى جانە ءبىلىم ءبولىمىنىڭ وكىلدەرى بار بولاتىن.

- دۇرىس، دۇرىس، - دەپ زالداعىلار مەنىڭ  داۋىسىمدى ەستىرتكىسى كەلمەدى مە ، شاپالاق سوعا باستادى.

مەن كاسىپوداقتىڭ سوتقا قاتىسۋىن سۇراعانىمدى، ءوتىنىشىم قاناعاتتاندىرىلماعانىن ايتا باستاپ ەدىم، قولىمداعى ميكروفونىمدى ء وشىرىپ تاستادى.   

زالداعىلار: «ميكروفوندى تارتىپ الىڭدار، سويلەتپەڭدەر» دەپ شۋلاي باستادى.

ء بارىبىر ايتقىم كەلگەنىن ايتىپ قالدىم.

مۇعالىمدەردىڭ مايرا امانتايقىزىنا جازعان حاتىن   ا.وماشەۆقا دا  تاپسىردىم. (حاتتىڭ تولىق نۇسقاسى فەيسبۋك الەۋمەتتىك جەلىسىنىڭ «قازاقستان مۇعالىمى»  پاراقشاسىندا بار)

ا.وماشەۆ : «16 قاڭتاردا بۇل ماسەلەنى قايتا قارايمىز» دەپ قىسقا قايىردى.

رەسپۋبليكانىڭ مۇعالىمدەرىنىڭ جينالىپ جازعان حاتىندا:

جالپى كاسىپوداق مۇعالىمدەر قۇقىن قورعاي المايتىن بولسا «قازاقستاندىق سالالىق ءبىلىم جانە عىلىم قىزمەتكەرلەرىنىڭ كاسىپتىك وداعى» قوعامدىق بىرلەستىگى جارعىسىنىڭ 4.11-تارماعىنا سايكەس كاسىپوداق قۇرامىنان باستاۋىش كاسىپوداق ۇيىمىنا جەكە ءوتىنىش بەرۋ ارقىلى كاسىپوداق مۇشەلىگىنەن شىعۋعا بولاتىنىن ەسكەرتكىمىز كەلەدى، – دەپتى.

«اي سايىن 1000 تەڭگەنى كاسىپوداققا تولەگەنشە، قايىرىمدىلىق قورىنا اۋدارعانىمىز دۇرىس بولار» - دەگەن وي كەلدى ماعان دا.

ايتپاقشى، جيىن سوڭىندا جاڭاتۇرمىس مەكتەبىنىڭ بۇرىنعى ديرەكتورى  ب.نۇسىپبەكوۆاعا ە.قويشىباەۆ اقشالاي  سىياقى مەن ماقتاۋ قاعازىن تابىستادى. ب.نۇسىپبەكوۆا جيىندا بولماعاندىقتان سول مەكتەپتىڭ كاسىپوداق توراعاسىنا امانات قىلدى.  الداعى كۇندەردە رەسپۋبليكالىق كاسىپوداقتان اۋدان اتقامىنەرلەرىنە،  اتاپ ايتقاندا ديرەكتورلار مەن اكىمگە ماراپات سۇراپ وتىرعانىن، جاقىن كۇندەردە كەلەتىنىن ايتتى.

ءبىر ادامنىڭ قاتەلىگىنەن العان جازاسى، مىڭ ادامدى قاتەلىك جاساۋدان ساقتايدى. ە.قويشىباەۆتى ورنىنان الدىرعاندا تاباتىن ەشتەڭەم جوق، بىراق  كاسىپوداقتاردىڭ زاڭ بۇزۋىنا جول بەرمەيتىنىمىز شىندىق.

حالىق – قۇدايدىڭ اتى. حالىققا ءتىل تيگىزۋ،  كەشىرۋگە كەلمەيتىن كۇنا، تۇزەۋگە كەلمەيتىن قاتەلىك!   كاسىپوداق شەندىلەردى ماراپاتتاپ، زاڭ بۇزعانداردى قولداۋدان ارىعا بارا المايتىنىنا كوزىم جەتتى.  سەنسەڭ حالىققا سەن، قولداساڭ حالىقتى قولدا.  حالىق امان بولسىن!

ايمان ساعيدۋللا، «اعارتۋشى» قوعامدىق قوزعالىسىنىڭ مۇشەسى،  جاڭاتۇرمىس مەكتەبىنىڭ  مۇعالىمى

Abai.kz