«الماس قىلىش» نەمەسە ۇلتتىق رۋحتى وياتۋ
ۇستىمىزدەگى جىل قازاق حالقى ءۇشىن ايتۋلى جىل. بيىل ەلىمىزدىڭ تاۋەلسىزدىك العانىنا تۋرا 25 جىل. شيرەك عاسىر. وسى ورايدا، قازاقستان رەسپۋبليكاسىنىڭ مادەنيەت جانە سپورت مينيسترلىگىنىڭ تاپسىرىسىمەن ش.ايمانوۆ اتىنداعى «قازاقفيلم» كينوستۋدياسى تۇسىرگەن «الماس قىلىش» ءفيلمىنىڭ تۇساۋكەسەرى مەرەكەگە تۇسپا-تۇس كەلۋى ءجاي سايكەستىك ەمەس دەپ ويلايمىن. فيلم مەرەكەگە ادەمى تارتۋ بولدى. قازاق كينوسى قازاققا قاجەت تۋىندىمەن تولىققاندا ىشتەي قۋانىپ وتىرامىن. ءاردايىم تاريحىمىزدان سىر شەرتەتىن درامالار كوپتەپ شىقسا ەكەن دەيمىن. ونداي تۋىندىلاردىڭ حالىققا، وسكەلەڭ ۇرپاققا بەرەرى مول، تاعىلىمى مول. كارىڭ بول، جاسىڭ بول، ادامدى ەرەكشە رۋحقا جەتەلەيدى. بۇل اۋقىمدى جوبانىڭ اۆتورى پرەزيدەنت نۇرسۇلتان ءابىشۇلى نازارباەۆ. ەلباسى قازاقستاندىق بۇقارالىق اقپارات قۇرالدارىنا بەرگەن سۇحباتىندا كەرەي مەن جانىبەك – شىڭعىس حاننىڭ ۇرپاقتارى ەكەنىن ايتىپ، شۋ بويىندا قازاق حاندىعىن قۇرعاندىعى تۋرالى ايتىپ وتكەن. سونداي-اق، ەلباسى تاعى ءبىر سوزىندە: «تامىرى تەرەڭ قارا ەمەن، قاسقايا كۇتەر داۋىلدى» دەگەن ناقىل بار. تامىرىڭ تەرەڭ بولسا، قانداي داۋىل بولسا دا قاسقايا كوتەرەسىڭ. تاريحىمىزدى زەرتتەپ، حالقىمىزدىڭ تاريحىمىز تۋرالى ءبىلىمىن ارتتىرۋ قاجەت»، - دەگەن بولاتىن. ەلباسىنىڭ بۇل سوزدەرىمەن تولىق كەلىسە وتىرىپ، ءبىز تاقىر جەردەن پايدا بولعان ەل ەمەسپىز دەگىم كەلەدى.
ءبىز - تامىرى تەرەڭگە تارتقان، تاريحقا باي ەلمىز. بىلتىر عانا قازاق مەملەكەتتىلىگىنىڭ قۇرىلعانىنا 550 جىل تولعان بولاتىن. ونى بۇكىل رەسپۋبليكا دەڭگەيىندە اتاپ وتتىك. قازاق حاندىعىنىڭ 550 جىلدىعىنا وراي ءتۇرلى ءىس-شارالار اتقارىلدى. سولاردىڭ ءبىرى «قازاق ەلى» كينوسەريالى.
رەجيسسەر رۇستەم ءابدىراشوۆ اكتەر تاڭداۋدا جاڭىلماعان. فيلمدەگى تاريحي تۇلعالاردى ەلىمىزدىڭ تانىمال اكتەرلەرى سومداپ شىققان. كەرەيدى – ءرول تالعامايتىن قايرات كەمالوۆ، جانىبەكتى - جاس تا بولسا تالانتتى ەركەبۇلان دايىروۆ، اسانقايعىنى – مىقتى اكتەر يىسبەك ءابىلماجىنوۆ، شايبانشاھتى – قاي رولگە سالساڭ دا قىرانداي قالىقتايتىن دوسحان جولجاقسىنوۆ، ەسەنبۇعانى – ءور تۇلعالى دىنمۇحامەد اقىموۆ، قازتۋعاندى – داۋىلپاز ءانشى بەكبولات تىلەۋحان سومداعان. ءفيلمدى كورىپ، ارقالانىپ قالعانىم راس. كارتيناداعى الاشتاپ ۇرانداعان سۇلتانداردىڭ بەينەسى ۇزاققا جادىمدا ساقتالادى دەپ ويلايمىن.
نە دەۋگە بولادى، مينيستر ارىستانبەك مۇحامەديۇلىنىڭ، مادەنيەت مينيسترلىگىنىڭ باعىتى دۇرىس. ەڭ باستىسى، قانداي دا ءبىر قيىندىقتارعا، كەدەرگىلەرگە قاراماستان، ۇلتتىق رۋحتى وياتاتىن وسىنداي فيلمدەردىڭ كوپتەپ دۇنيەگە كەلۋىنە بارىنشا ات سالىسىپ ءجۇر. قايسى ءبىرىن ايتاسىڭ، كەشەگى «قۇنانبايدى» الىڭىز، «اناعا اپارار جول»، «امانات»، «28 پانفيلوۆشىلار»، كەرەي مەن جانىبەك انيماتسياسىن، «كونە قىپشاق جازۋى» دەرەكتى ءفيلمى، باسقا دا جوبالار وسىنىڭ ايعاعى ەمەس پە! ارزانقول دۇنيەگە ەلىكتەپ كەتكەن ءبىزدىڭ رەجيسسەرلار كەيىنگى كەزدە ناعىز حالىق كورەتىن تۋىندىلار جاساي باستادى. مەنى قۋانتاتىنى – وسى!
ءاسانالى ءاشىموۆ،
كسرو جانە قازاقستاننىڭ حالىق ءارتىسى، اكتەر، رەجيسسەر
Abai.kz