ومىردەن گەرولد بەلگەر دە ءوتتى.

كورنەكتى جازۋشى، اۋدارماشى، ەسسەيست، ءۇش ءتىلدى بىردەي مەڭگەرگەن ءبىرتۋار تالانت يەسى.

ارينە، گەر-اعانىڭ ءومىرى مەن تۆورچەستۆولىق جولى تۋرالى كەلەلى ماقالالار ءالى دە جازىلا جاتار. مەن بولسام، سان قىرلى تالانت يەسىنىڭ قازىرگى قوعامعا اسا ماڭىزدى ءارى كوكەيكەستى ەكى قىرى تۋرالى عانا ايتقىم كەلەدى.

ۇلتى نەمىس بەلگەر قازاقتىڭ نەبىر يگى جاقسىلارى ايتا الماي جۇرگەن ۇلتتىق ماسەلەلەردى اشىق تا باتىل قوزعاپ، قازاقتىڭ بىرەگەي جاناشىرى بولدى.

ال سول قازاق تىلىندە جازىپ جۇرگەن، قازاك وقىرمانىنان باسقا اۋديتورياسى جوق مىقتى قالامگەرلەر سىن ساعاتتاردا جۇبان مەن گەرولد سەكىلدى «مەن قازاقپىن!» داۋىس كوتەرىپ، ۇلتىنىڭ مۇڭىن جوقتاۋعا جاراماي قالادى.

مەنىڭشە، وسى جاعداياتتىڭ ءبىر تاريحي ءارى پسيحولوگيالىق سەبەبى بار. ويتكەنى، سوۆەت وداعى كەزىندەگى اسىرەشىل «پرولەتارلىق ينتەرناتسيوناليزم» يدەولوگياسىمەن ساناسى ۋلانعان (وزدەرى دە كەيبىر شىعارمالارى ارقىلى باسقالاردىڭ ساناسىن ۋلاعان) اعا بۋىن زيالىلارىندا ءبىر سيندروم قالعان: ولار ۇلتتىق ماسەلەنى اشىق قوزعاۋدى قۇددى ءبىر قىلمىس رەتىندە سانايدى! ستاليندىك رەپرەسسيالاردىڭ نەمەسە سۋسلوۆتىق ناسيحاتتىڭ سارقىنشاعى ما، بىلمەدىم، ايتەۋىر، سولاي!

ال گەر-اعا بولسا، قازاقتىڭ زيالىلارى ايتا الماعان تالاي شىندىقتى (جانە دە تەك قانا ۇلتتىق ماسەلەلەردى ەمەس، قوعام ءومىرىنىڭ باسقا سالالارىنا دا قاتىستى وتكىر ويلارىن) بۇكپەسىز ايتتى، جۇيەلى تۇرە جازدى. سونىسىمەن قازاقتىڭ سۇيىكتى جازۋشىسىنا اينالدى، سول جارقىن قالپىندا بارشامىزدىڭ جادىمىزدا قالادى دا.

ەكىنشى اڭگىمە قازىرگى قوعامداعى جازۋشىلاردىڭ ميسسياسىنا قاتىستى. ارينە، «ميسسيا» دەۋىم كەيبىرەۋ ءۇشىن تىم قاتتى ايتىلعان بولار. بىراق، مەن ورتاڭقول قالامگەرلەر تۋرالى ەمەس، شىن مانىندە قايتالانباس دارىن يەلەرى، ادەبيەتتە ءوز ورنىن ويىپ الاتىنداي قاۋقارى بار تانىمال تۇلعالار جايىندا جازىپ وتىرمىن.

ارينە، ولاردىڭ بارىنە «بيلىكتى سىپىرا جامانداساڭ عانا» ەلگە جاعاسىڭ دەپ ايتۋعا بولماس. قوعام ومىرىندە جاقسى جاڭالىقتار دا جوق ەمەس.

بىراق، وكىنىشكە وراي، ولار از دا، جاعىمسىز جاڭالىقتار – شاش ەتەكتەن.

ونىڭ ۇستىنە، ءوز باسىم ناعىز ادەبيەت پەن ساياسي پۋبليتسيستيكا اراسىنداعى ايىرماشىلىقتى بىلەمىن: جانرلارى دا، ماقساتتارى دا، فورمالارى دا، ستيلدەرى دە بولەك.

بىراق، مەنىڭشە، قوعامدى ءدۇر سىلكىندىرگەن وقيعالار بوپ جاتقاندا ءوزىن جازۋشىمىن دەپ سانايتىن كەز كەلگەن ۇلكەن تۇلعا ءۇنسىز قالۋى مۇمكىن ەمەس. تاريح ۇلكەندەردىڭ ۇنسىزدىگىن كەشىرمەيدى! باسقاشا ايتسام، قانشاما كلاسسيك دەسەك تە، ءوز حالقىنىڭ ومىرىندە قيىن-قىستاۋ ساتتە ول تالانت ءبىر ساتكە بولسا دا، ۇستانىمى جاعىنان - ازامات، جانر جاعىنان - پۋبليتسيست بولۋى مىندەتتى! گەر-اعا ۋاقىت پەن حالىق الدىنداعى سول جاۋاپكەرشىلىگىن ءتۇسىنىپ قانا قويعان جوق: كوركەم شىعارما (رومان، پوۆەست، ەسسە، اۋدارما) جازاتىن ءتىل شەبەرى سوڭعى كەزدە ادەبيەت پەن پۋبليتسيستيكا (كەيدە ونى كوسەمسوز دەپ تە اتاپ ءجۇر) اراسىنا التىن كوپىر سالىپ كەتتى! كەرەك دەسەڭىز، ول ار مەن ادەبيەت اراسىنداعى التىن كوپىر!

الەمنىڭ ءبىر دىنىندە: «اۋەلى ءسوز بولعان. ول ءسوز قۇداي ەدى» دەگەن بارشاعا بەلگىلى ءبىر وي بار.

مەنىڭشە، ونداي ءسوزدى ايتۋ كەز كەلگەن پەندەنىڭ قولىنان كەلە بەرمەيدى.

جانە دە سول ءسوزدى كىم ايتىپ جاتقانىنا دا كوپ نارسە بايلانىستى.

گەر-اعا بيىك ەدى. سوندىقتان ول ايتقان ءسوز دە بيىك بولدى. جانە دە سول سوزىمەن ول باسقالاردى سول بيىكتىككە جەتەلەدى.

گەر-اعام مەنىڭ، گەر-اعام!

حابارعا قالاي سەنە الام؟

نەمىس بوپ قازاق بوپ كەتتىڭ،

كوڭىلىڭ قانداي كەڭ، اعام.

گەر-اعام، مەنىڭ گەر-اعام،

وزىڭە لايىق ءتور، اعام!

شىندىقتا ايتتىڭ شىرىلداپ

وزىڭە كەلمەس تەڭ ادام.

گەر-اعام، مەنىڭ گەر-اعام!

قازاقتا قالدى كەك، اعام!

ۇلتشىلدىقپەنەن ۇلاسقان

اركىمگە كەرەك تەك، اعام!

گەر-اعام مەنىڭ، گەر-اعام.

كەڭسايدا، بىلسەڭ، كەڭ الاڭ!

ءبىر پەندەڭ ەنەر قوينىڭا

قابىل ال ونى، جەر-انام!

...ءسوز سوڭىندا ايتارىم مىناۋ. گەر-اعا قايتىس بولدى دەگەن حابار جەتكەندە مەن فەيسبۋكتە «ول كىسىنى پانتەوندا جەرلەۋ كەرەك» دەگەن سىڭايدا پىكىر ءبىلدىرىپ ەدىم.

سويتسەك، گەر-اعاڭ ءبارىن ءوزى شەشىپ كەتىپتى. «كەڭسايدان ورىن تاپسام» دەگەن وسيەتىن قالدىرىپتى. قازاقتىڭ نەبىر يگى جاقسىلارى ماڭگىلىك قونىس تەپكەن قاسيەتتى دە كيەلى جەردەن تىنىش تاپتى.

كوزى تىرىسىندە قازاق حالقىنا ادالدىعىن دالەلدەپ كەلگەن نەمىستىڭ ءبىر اقساقالى سول ادالدىعى ءبىر عۇمىرلىق قانا ەمەس، ماڭگى ەكەنىن تانىتتى! ال بىزدە ءوز ۇلتىنا ءبىر ساتتىك ادالدىعىن كورسەتە الماي كەلە جاتقان ءوز قانداستارىمىز قانشاما!

اللا ريزا بولسىن، گەر-اعا!

سىزگە قازاق ريزا! ءارى قارىز!

"قالام مەزگىل" (اشىق الاڭ), №5, 12 اقپان 2015 جىل.