جۇما, 29 ناۋرىز 2024
ديدار-عايىپ 6041 4 پىكىر 20 اقپان, 2018 ساعات 08:33

كوكە

قازاقتىڭ قارا ءسوزىنىڭ قابىلانى

راحىمجان وتارباەۆتىڭ رۋحىنا!

«يمانعالي كەزدەسىپ، حال سۇرادى. «جاقسى، – دەدىم...

– ءبىر بۇتىم – جايىقتا، ءبىر بۇتىم – قايىقتا...»

راحىمجان وتارباەۆ

 

كوكەسى!

جانى – زارلى، جايى – مۇڭدى،

كەشپەدىك ارتىق تۋعان «ايىبىڭدى»...

تاستى جارعان تالانتتى تاس-تالقان قىپ،

جايىعىڭ قايدا اكەتتى قايىعىڭدى؟..

 

ماحامبەت جەتتى مە الدە جەلكەنمەنەن؟..

الدىندا بايماعانبەت ەلپەڭدەگەن...

«اقىرىپ تەڭدىك سۇراۋ...» – ءبارى بەكەر،

قىرشىن-عۇمىر وتەدى «ەرتەڭ»-مەنەن...

 

قازاقتىڭ قابىلانى ەڭ – ءسوزىڭ دارا،

جازىلدى ما، ايتپاعىڭ-عازالناما؟..

ورتەڭدى ورتەيتۇعىن – ءوزىڭ ەمەس،

ەرتەڭگە جەتەتۇعىن – ءسوزىڭ عانا...

 

اعالىق اقپەيىلمەن دەمەدىڭىز،

«شەرحانامدى كەلىپ كور...» – دەپ ەدىڭىز...

شىعارمالىق سىر-ساندىق – تىم قۇپيا،

تۇڭعيىقتان تابىلدى كەرەگىڭىز...

 

تاريحتىڭ تىزبەلەدىڭ سىرىن باتىل،

تانىمىڭ – قان مەن جۇرەك، جۇلىندا تۇر...

قازاقتىڭ سەمگەن ءتىنىن تىلگىلەدى،

بەيبارىس، ماحامبەت پەن سىرىم باتىر.

 

مەزەت سايىن رۋحى جالىنداعان،

مۇڭ-زارى ءار دەمىمەن قالىڭداعان...

«كوكە» دەگەن ءدۇر ءسوزىڭ قانداي ءتاتتى؟!.» –

دەپ بالاشا قۋاندى ارىندى اعام.

 

«قازاقتىڭ ءاربىر ءسوزى – سەزىم-بالداي،

تىپىرشىتىپ، تۇرمايدى ءتوزىمدى الماي...»

ءۇزىلىس ۇزاق ۇستاپ، گۇر-سىلكىندى:

– ««كوكە» دەگەن، ءىنىم-اي، ءسوزىڭ قانداي!»

 

...«كوكە» دەسە، كورەمىن – ساعىمداردى،

كوكەلەرىم ورگىزگەن قالىڭ مالدى...

بۇل ءسوزدى ەسكى مىسىر جازىعىندا،

بەيبارىس بابام تالاي ساعىنعان-دى...»

 

...سالىستىرىپ سىرلى مەن سۇرسىزداردى،

الىستىرىپ قۇندى مەن قۇنسىزداردى...

وي-قيالمەن عاسىرلار قاشىپ كەتكەن،

كەنەتتەن راقىم كوكەم ءۇنسىز قالدى...

 

...«كوكە» دەسە – كوڭىل بوس، ەزىلەمىن...

ءوزىمدى پاك سابيدەي سەزىنەمىن.

قۇدىرەتىن ءدۇر ءسوزدىڭ شىن ۇعىنعان،

ءوز اكەمنەن كەيىنگى – ءوزىڭ ەدىڭ...

 

«كوكە» دەسە – اكەمدى كورگىم كەلگەن،

قولدان ۇستاپ، ارتىنان ەرگىم كەلگەن...

بالالىقتىڭ پاك ءيىسىن بۇرقىراتىپ،

اڭگەلەگىن باقشامنىڭ تەرگىم كەلگەن...

 

پاك شاعىڭ – بالاماسىز جالعىز باقىت،

سەن-داعى پاكتى ءسۇيدىڭ «بايعىزدى اتىپ...»

شىندىقتى الداسپانمەن قورعاشتادىڭ،

اينالا دۇشپانىڭدى اندىزداتىپ...

 

جەك كوردىڭ دارىنسىزدىڭ داليعانىن،

تەكتىلىك جولعا قۇربان – نار يمانىڭ...

قايىعىڭدى جەتكەرىپ، جالعادىڭ با،

كەمەسىنە ءابىش پەن فاريزانىڭ؟!.

 

ساعىنىپ، سارعايدىڭ-اۋ، اسىلداردى،

(كەتە باردىڭ قيىپ تا اسىل جاردى...)

ەسەپشىل ەسەرلەرگە ۇلگى قىلىپ،

شىن قىمبات قاستەرلىگە باس ۇرعاندى...

 

جۇرەكتى قايعى-كولگە باتىرعانداي،

سىيمادىڭ... سىيعىزبادى – تاقىر ماڭداي...

تىم اسىعىس-ۇسىگىس اتتان سالدىڭ،

ءابىشىڭ مەن فاريزاڭ شاقىرعانداي...

 

...ءپانيدىڭ الدى – شاتتىق، ارتى – جەتىم...

جاراتقاننىڭ كەتپەيدى شارتى شەتىن!

جولىقتىر جۇماقتىڭ ءبىر ساتىسىندا،

جالعاننىڭ كورە الماعان جارتى بەتىن...

 

ايىلىن جيا الماسا سوتقار-جۇرەك،

پايىمىڭ زاپىرانىن اقتاردى كەپ...

جۇرەكتىڭ ءبارى بىردەي تازا بولماس،

وكىنبە: «اق قاعازدا – داق قالدى!» دەپ...

 

...مۇراسى مولتىلدەگەن مول دايەكپەن،

سوزدەرىن نانعا جاققان مايداي ەتكەن...

مەن بىلەم ءبىر ادامدى كۇنگە ۇمتىلعان،

وزىنە كوڭىلى ءبىر تولماي وتكەن!..

 

...قيا الماي، ەسىل ەلىڭ – باتار مۇڭعا،

تارازىڭ تەڭسەلمەگەي – حاق الدىندا!

قياندا جۇرەك قونىپ، كوڭىل تولعان،

كوكەشىم، اق كۇنىڭە جەتە الدىڭ با؟!.

 

***** ***** *****

 

...جايىقتا التى الاشىڭ نالادا تۇر...

قايىققا نەگە اسىقتىڭ اعا-باتىر؟..

اق كەمەڭ اق جەلكەنىن جەلبىرەتىپ،

الىستا اعاراڭداپ بارا جاتىر...

 

مىڭجان بايجانين 

الماتى ءشارى.

18-20 اقپان 2018 جىل.

Abai.kz

4 پىكىر

ۇزدىك ماتەريالدار

العىس ايتۋ كۇنى

العىس ايتۋ كۇنى جانە ونىڭ شىعۋ تاريحى

جومارتبەك نۇرمان 1565
الاشوردا

قوجانوۆ مەجەلەۋ ناۋقانىندا (جالعاسى)

بەيبىت قويشىباەۆ 2260
عيبىرات

قايسار رۋحتى عازيز جان

مۇحتار قۇل-مۇحاممەد 3541