پروكۋروردى ۇرىپ، 15 جىلعا كەسىلگەن جىگىتتىڭ اناسى اراشا سۇرايدى
شىعىس قازاقستان وبلىسى، ءۇرجار اۋدانىنىڭ ءۇرجار اۋىلىندا بولعان توبەلەستىڭ سوڭى سوتقا جەتكەنى، پوكۋروردى ۇرعان جىگىتتەردىڭ الدى 15 جىلعا، ارتى 11 جىلعا سوتتالعانى جايلى ءبىراز اقپارات قۇرالدارى جازدى.
وسىعان بايلانىستى الماتى قالاسىندا ءباسپاسوز جيىنى ءوتتى. توبەلەسكەن ءام تۇرمەگە توعىتىلعان جىگىتتەردىڭ تۋىستارى جيىلىپ جانايقايلارىن جەتكىزدى. ءبىز دە سول جيىنعا باردىق. اراشا سۇراعان انانىڭ تىلەگىن تىڭداپ قايتتىق. ەندى سول جايلى ەگجەي-تەگجەيلى باياندايىق.
وقيعا 2017 جىلدىڭ 10-ناۋرىزىندا شقو، ءۇرجار اۋدانى، ءۇرجار اۋىلىنداعى «اتامەكەن» مەيرامحاناسىندا بولعان.
ءباسپاسوز جيىنىندا باياندالعانداي، توبەلەس نەگىزىنەن 4 ادامنىڭ اراسىندا بولىپتى. ولار: د.بوپاەۆ، ب.قارساباەۆ، ا.اۋباكيروۆ جانە ە.سادىقوۆ. ە.سادىقوۆ وبلىستىق پروكۋراتۋرانىڭ پروكۋرورى ءام مەيرامحانا قوجايىنىنىڭ ۇلى.
سودان، مەيرامحانا قوجايىندارىنىڭ ارىز جازۋىمەن، 3 ازاماتتىڭ ۇستىنەن قىلمىستىق ءىس قوزعالادى، ءىس سوتقا دەيىن جەتەدى. سوت قورىتىندىسى بويىنشا: د.بوپاەۆ 15 جىل 6 ايعا، ب.قارساباەۆ 12 جىلعا، ا.اۋباكيروۆ 11 جىل 3 ايعا سوتتالعان.
الماتىداعى جيىنعا وسى سوتتالعان ازاماتاردىڭ ەت-جاقىن تۋىستارى مەن سوتتا 3 ازاماتقا قارسى كۋالىك بەرىپ، كەيىن ءوز جاۋابىن وزگەرتكەن 2 كۋاگەر كەلىپ قاتىستى.
ءباسپاسوز جيىنىندا ءسوز العان قورعاۋشى جانبولات اكەجانوۆتىڭ اۋزىنان ايتىلعان اقپارعا سۇيەنسەك، ءىستىڭ ءمان-جايى بىلاي بولعان ەكەن:
2017 جىلدىڭ 10-ناۋرىزى كەشكى ۋاقتا دوستان بوپاەۆ ءوزىنىڭ ەكى تانىسىن ەرتىپ، الگى مەيرامحاناعا كەلەدى. ءۇرجار اۋىلىنداعى «اتامەكەن» مەيرامحاناسىندا عوي. ءتۇن اۋا، ساعات 01:00 شاماسىندا مەيرامحانا كۇزەتشىسىمەن دوستان بوپاەۆتىڭ اراسىندا كەلىسپەۋشىلىك ورىن الىپ، بوپاەۆ كۇزەتشىنى ۇرعان. بىراق، بۇل كوپكە سوزىلماي، ەرەگەسكەن ەكەۋ كەلىسىمگە كەلىپ، توبەلەس تىنشىعان.
بۇل كەزدە پوليتسيا شاقىرتىلعان. كۇزەتشى، وقيعا ورنىنا جەتكەن پوليتسەيلەرگە بوپاەۆقا شاعىم جازبايتىنىن ايتقان. سالدەن سوڭ، پوليتسەيلەر سىرتقا شىعىپ كەتىپ، قاسىندا پروكۋراتۋرادا ىستەيتىن گ.سادىقوۆانىڭ ۇلى ە.سادىقوۆپەن بىرگە قايتا كىرەدى. ءسويتىپ، ەرلان سادىقوۆ دورەكى سويلەپ، دۇرسە قويا بەرەدى. ايتۋلارىنشا بۇل ەكەۋى ءبىر-ءبىرىن بۇرىننان تانيدى. ءبىر اۋىلدا وسكەن، جاستارى دا شامالاس كورىنەدى.
سودان ەكەۋىنىڭ ەرەگەسى توبەلەسكە ۇلاسادى. انىعىندا، سادىقوۆتىڭ بالاعات سوزىنەن كەيىن بوپاەۆ قول كوتەرگەن. وندا دا ءبىر رەت قانا سوققى جاساعان. سادىقوۆ تا قاراپ قالماي جۇدىرىق الا جۇگىرەدى. بىراق، سول جەردە تۇرعان پوليتسيا قىزمەتكەرلەرى ەكەۋىن اجىراتىپ جىبەرەدى. سادىقوۆ پروكۋرورلىق مانداتىن پايدالانىپ، پوليتسيالاردى بالاعاتتاپ، ارالاسپاۋىن تالاپ ەتەدى. اقىرى اسحاناعا وڭاشا كىرىپ، بوپاەۆپەن جەكە سويلەسپەك بولادى. پوليتسيا قىزمەتكەرلەرى پروكۋروردىڭ بۇيرىعىمەن سىرتتا قالىپتى. بۇل ادۆوكاتتىڭ ايتقان اقپارى عانا.
سالدەن سوڭ، دوستاننىڭ دوسى باۋىرجان قارسىباەۆ كىرەدى الگى اسحاناعا. سويتسە، سادىقوۆتىڭ قولىندا پىشاق، بوپاەۆتىڭ قولىندا ۇستەل بار ەكەن. اراشاعا ۇمتىلعان باۋىرجان قولىنا اسحانانىڭ ەت شابۋعا ارنالعان بالتاسىن الىپ، سادىقوۆتان پىشاعىن تاستاۋدى تالاپ ەتەدى. ايعاي-شۋدان ىشكە كىرگەن پوليتسيالار قايتادان ارا ءتۇسىپ، توبەلەستى توقتاتىپتى. قىسقاسى، ءىستىڭ سوڭى كەلىسىمگە كەلۋمەن بىتەدى دە، ەكى تاراپ قول الىسىپ ءۇيدى-ۇيىنە تاراسادى.
بىراق، ەرتەڭىنە سادىقوۆتار وتباسى سوتقا شاعىم تۇسىرەدى. ال، الگى 3 جىگىت ادام ولتىرمەك بولدى دەگەن اۋىر قىلمىس تاعىلعانىن ەستىپ، جاۋاپ بەرۋگە كەلمەي، قاشىپ كەتەدى. ارادا 10 كۇندەي وتكەن سوڭ ۇستالادى. ۇستالعان سوڭ سوت بولادى. سوتتىڭ ناتيجەسى جوعارىدا ايتىلدى. جابىرلەنۋشى تاراپتىڭ بەرگەن كۋالىكتەرى مەن ناقتى كۋاگەرلەر، – ونىڭ ىشىندە سول جەردە بولعان 8 پوليتسيا قىزمەتكەرى دە بار، – بەرگەن جاۋاپتار ەسكەرۋسىز قالا بەرىپتى.
سوت ۇكىمىندە 3 سوتتالۋشىنىڭ ماساڭ كۇيدە بولعاندارى ايتىلادى. ال، تۋىستارىنىڭ ايتۋىنشا ولاي بولماعان. كەرىسىنشە، سادىقوۆتىڭ اۋزىنان «ءيىس» شىعىپ تۇرعانى ايتىلادى. بىراق، مۇنىڭ ەشقايسىسىنا ءمان بەرىلمەي، سوتتى جەدەلدەتىپ، شاعىمدانۋشى تاراپتىڭ پايداسىنا شەشىپ بەرىپتى. بولعانى وسى.
سۆەتلانا بوپاەۆا، سوتتالعان د.بوپاەۆتىڭ اناسى:
-مەن بوپاەۆا سۆاتلانا مۇقاتقىزى، شقو، ءۇرجار اۋدانىنىڭ تۇرعىنىمىن. بۇگىندە 15 جىل 6 ايعا قاتاڭ رەجيمدە جازالانىپ وتىرعان بوپاەۆ داستان بولاتۇلىنىڭ اناسىمىن. 2017 جىلدىڭ ناۋرىزىندا، 14-نەن 15-نە قاراعان ءتۇنى، «اتامەكەن» مەيرامحاناسىندا، كاراوكە باردا وتىرعان جاستار اراسىندا كۇزەتشىمەن كەلىسپەۋشىلىك بولىپ، كيكىلجىڭ شىعادى. مەيرامحانا قىزمەتكەرلەرى سادىقوۆا گۇلشيرانى شاقىرىپتى. ورنىنا بالاسى ەرلان سادىقوۆ كەلەدى. ول ۋاقىتشا پروكۋرور قىزمەتىن اتقارۋشى. ەرلان تۇنگى ساعات 01:00 شاماسىندا مەيرامحاناعا كەلىپ، «بۇل جاعدايدى ءوزىم رەتتەيمىن» دەپ، سول جەردەگى پوليتسيا قىزمەتكەرلەرىن ارالاستىرماي، ءوز بەتىمەن ارەكەت ەتەدى. سول جەردە بالاعات سوزدەر ايتادى. ونى سول جەردە بولعان پولتسەيلەر دە راستاپ وتىر. كەيىننەن سادىقوۆ ەرلاننىڭ اس بولمەسىنە كىرىپ، قولىنا پىشاق الىپ تۇرعانى دا ايتىلدى. سوت الدى تەرگەۋ كەزىندە بۇل فاكتىلەر ايتىلسا دا، ەش جەڭىلدىك بولماي وتىر. بۇگىندە بوپاەۆ دوستان بولاتۇلى 15 جىل 6 ايعا، قارساباەۆ باۋىرجان 12 جىلعا، اۋباكيروۆ اسلان 11 جىل 3 ايعا باس بوستاندىعىنان ايرىلىپ وتىر.
بۇل جەردە سادىقوۆ ەرلان ءوزى پروكۋرور بولا تۇرا، ءوز بەدەلىن پايدالانىپ، باس پروكۋراتۋرادا وتىرعان تۋىستارىنىڭ بەدەلىن پايدالانىپ، وسىنداي ۇكىمدى شىعارتىپ وتىر. سادىقوۆ ەرلان نەگىزى وبلىس ورتالىعىندا ىستەپ كەلىپ، ءبىزدىڭ ءۇرجار اۋدانىنا ۋاقىتشا مەرزىمدە پروكۋرورلىق قىزمەتكە تاعايىندالعان.
ال وقيعا ورىن العان جەر سول ەرلاننىڭ اناسىنىڭ مەيرامحاناسى. ءبىرىنشى سوت ءبىتىپ، ۇكىم شىعارىلعان. ءبىز اپپەلياتسيالىق سوتقا شاعىمداندىق. ەكىنشى سوت ۇكىمى، مىنە، كۇشىنە ەندى. سول ءبىرىنشى سوتتا شىعارىلعان شەشىم ەكىنشى سوتتا دا وزگەرگەن جوق. مەنىڭ بالاما جانە ەكى ازاماتقا جالعان جالا جابىلىپ، ۇستەرىنەن 5 باپ بويىنشا ءىس قوزعاپ وتىر. نەگىزى بۇل بۇزاقىلىق قوي. جالعان مالىمەتتەر بەرىلگەن. جالعان كۋالىك بەرىلگەن. سول العاشقى سوتتا 3 ازاماتقا قارسى كۋالىك ەتكەن ەكى قىز بۇگىن ءوز پىكىرلەرىن وزگەرتىپ، «سوتتالعان ازاماتتارعا قياناتىمىز ءتيدى» دەپ، ءوز كۋالىكتەرىن تەرىستەپ وتىر. ولارعا جاڭاعى گ.سادىقوۆا ىقپال جاساپ، اۋىزدارىنا ءسوز سالىپ بەرگەن. ءتىپتى، سوت ءىسى اياقتالىسىمەن اقشا بەرەتىنىن دە ايتقان.
«سادىقوۆ ەرلان باس جاراقاتىن الدى، بۇيرەگىنە وتا جاساتتىق، باسىنا 3 رەت وتا جاساتتىق، جاق سۇيەگى مەن بەت سۇيەگى سىندى» دەپ اناسىنىڭ جازعان ارىزى بار. بىراق، ونىڭ بارلىعى راستالعان جوق. سادىقوۆ ەرلان اۋداندىق اۋرۋحاناعا كەلگەندە كەۋدە كلەتكالارىن رەنتگەنگە ءتۇسىرىپ، باس سۇيەگىن تەكسەرگەندە بەلگىلى بولدى. ونداي جاراقاتتاردىڭ بولماعانى دالەلدەندى. تەك تاناۋى قاناپتى. ال سادىقوۆ وبلىستىق اۋرۋحانادان جالعان انىقتامالار جاساتىپ العان. ءبىز مەدەكسپەرتيزا جاساتۋعا شاقىرعانبىز. بىراق، ەرلان سادىقوۆ كەلمەدى. ەرلان ەشبىر سوتقا قاتىسقان جوق. تەك ونىڭ اناسى عانا كەلىپ ءجۇردى.
مەن سىزدەرگە وسى بالالاردىڭ ادىلەتسىزدىكپەن سوتتالىپ بارا جاتقانىن ايتىپ، اراشا سۇرايمىن! ءبىز كۇنكورىس قامىمەن جۇرگەن ادامدارمىز. 22 جىلدان بەرى جالعىزباستى انامىن، دوستاندى جالعىز ءوزىم ءوسىردىم. دوستاننىڭ ايەلى، 3 بالاسى بار، ۇلكەنى بيىل عانا مەكتەپكە بارعان. جەرمەن اينالىساتىن، ازداعان مالىنا قارايدى، اۋىلدا ودان باسقا نە بار؟ مەن ءوزىم زەينەتتەگى اداممىن، بازاردا كىشكەنتاي بۋتيگىم بار، ۇساق ساۋدامەن اينالىسام، تىگىنشى بولىپ ىستەگەم. ءبىزدىڭ قاسىمىزدا سادىقوۆتار ءۇرجار اۋىلىنىڭ ەڭ ىقپالدى، بەدەلدى ادامدارى دەۋىمە بولادى. ەرلان سادىقوۆ پروكۋراتۋرادا قىزمەت ەتەدى. بۇلار سونى پايدالانىپ، كىشكەنە عانا توبەلەستى ۋشىقتىرىپ، بالاما 15 جىل، 6 اي كەسىپ بەردى.
مەن مويىندايمىن، بۇل بۇزاقىلىق. ەندەشە سول بۇزاقىلىق بويىنشا جازا كەسسىن. 15 جىل 6 اي دەگەنىڭىز سۇمدىق قوي. بالام كىسى ولتىرگەن جوق. توبەلەستى. ەرلان دا قاراپ تۇرعان جوق. بۇل ادەتتەگى تەتەلەستەردىڭ توبەلەسى عانا عوي.
بولات قارساباەۆ، سوتتالعان باۋىرجان قارساباەۆتىڭ اعاسى:
-مەنىڭ ءىنىم باۋىرجان ءوزى 3-توپتاعى مۇگەدەك. ءبىر كوزى جوق. ناماز وقيتىن، ىشىمدىك ىشپەيتىن، تەمەكى شەكپەيتىن جىگىت. 4 بالاسى بار. ءتورتىنشى بالاسىن ءوزى دە كورگەن جوق، مىنە. سول جەردە جىگىتتەرگە اراشا تۇسپەكشى بولعانى ءۇشىن 12 جىل جازا كەسىپ وتىر. بۇل ادىلەتسىزدىك قوي. بۇكىل ءبىر ادامنىڭ ءومىرىن ويران ەتىپ وتىر. وتباسىن، شاڭىراعىن شايقالتىپ وتىر.
ايدانا سماعۇلوۆا، سوتتالعان ا.اۋباكيروۆتىڭ قارىنداسى:
-اسلان مەنىڭ اعام. ونىڭ باسقا ەشكىمى جوق. اكەسى دە، شەشەسى دە جوق. تۇل جەتىم. ءوزى مەنىڭ قاراۋشىم ەدى. جاي عانا ەسىكتىڭ قاسىندا قاراپ تۇرعانى ءۇشىن 11 جىل 3 ايعا سوتتالىپ كەتتى. ەرلان سادىقوۆتىڭ ءوزى اۋەلباستا اسلاننىڭ كىناسى جوق ەكەنىن، ەشقانداي شاعىم تۇسىرمەيتىنىن ايتقان ەدى. ءوزى سوتقا مۇلدە كەلمەدى.
ءتۇيىن. الماتىداعى القا-قوتان جيىندا ايتىلعان اقپاردىڭ اۋانى وسى. ەندى كاساتسيالىق سوت استانادا وتەدى. بالكىم، ءىستى قايتا قاراۋ كەزىندە جىگىتتەردىڭ جازاسى جەڭىلدەپ قالار. قورعاۋشى جانبولات اكەجانوۆتىڭ ايتۋىنشا، ءىس دالەلدەنگەن جاعدايدا بوپاەۆقا 5 جىل كەسىلۋى كەرەك. ال بىرگە سوتتالعان ەكى جىگىتتىڭ ەش ايىبى بولماعاندىقتان، تۇرمەدەن بوساتىلۋى كەرەك. سادىقوۆتىڭ دەنە جاراقاتى جايلى انىقتاما جالعان ەكەندىگى دالەلدەنسە، بوپاەۆتىڭ قاماقتان بوساپ شىعۋى دا ىقتيمال دەيدى ادۆوكات.
ءبىز ماسەلەنىڭ ءمان-جايىن بىلمەككە ارىز جازعان، «اتامەكەن» مەيرامحاناسىنىڭ قوجايىنى گ.سادىقوۆا حانىمعا حابارلاستىق. «جو-جوق، مەن سىزدەردىڭ ارىپتەستەرىڭىزگە بايقاماي پىكىر ايتىپ قويىپ ەم، تەلەديداردان تاراتىپ، جۇرتقا ماسقارا بولدىم. مەن ەشقانداي پىكىر ايتپايمىن. سوتتىڭ شەشىمى بار. سونى وقىپ تانىسىڭىزدار. بولدى»، - دەپ قىسقا قايىردى.
سودان سوڭ، ءبىز باس پروكۋراتۋرانىڭ ءباسپاسوز وكىلى وكسانا لوكسۋتوۆا حانىمعا حابارلاستىق. الايدا، وكسانا حانىم بىزگە جازباشا تۇردە ساۋال جولداۋىمىزدى سۇرادى.
ەستەرىڭىزگە سالا كەتەيىك، وكسانا لوكسۋتوۆا حانىم اتالعان ءىس العاش الەۋمەتىك جەلىگە تاراي باستاعاندا پىكىر ءبىلدىرىپ، «فەيسبۋك» جەلىسىندە جۇرتتى ءىستىڭ اقىرىن كۇتۋگە شاقىرعان ەدى. ءىستىڭ اقىرى وسىلاي اياقتالىپ وتىر.
ايتپاقشى، سۆەتلانا بوپاەۆا قر باس پروكۋراتۋراسىنا حات جولداعان ەكەن. ول حاتى شىعىس قازاقستان وبلىستىڭ پروكۋراتۋراسىنا جولدانعان. شقو پروكۋراتۋراسى سۆەتلانا بوپاەۆاعا جاۋاپ حات جولداپتى. ونىسى مىنە:
نۇرگەلدى ابدىعانيۇلى
Abai.kz