بۇگىن ماڭعىستاۋ وبلىسىندا مەملەكەت باسشىسىنىڭ قاتىسۋىمەن قۇرىق پورتىنداعى پاروم كەشەنى مۋلتيمودالدىق كولىك حابىنىڭ تۇساۋكەسەرىنە ارنالعان سالتاناتتى شارا ءوتى، دەپ حابارلايدى اباي-اقپارات «قازاقستان تەمىر جولى» ۇك» اق ءباسپاسوز قىزمەتىنە سىلتەمە جاساپ.

سالتاناتتى شاراعا مەملەكەتتىك ورگاندار، ازەربايجان، گرۋزيا، تۇركيا، تۇرىكمەنستان، يران، قىتاي، رەسەي، وزبەكستان، تاجىكستان، قىرعىزستاننىڭ كولىك لوگيستيكالىق كومپانيالارىنىڭ وكىلدەرى، قازاقستاننىڭ كولىك سالاسىنىڭ ارداگەرلەرى قاتىستى.

«قازاقستان تەمىر جولى» ۇك» اق باسقارما توراعاسى قانات الپىسباەۆ مەملەكەت باسشىسىنا «نۇرلى جول» باعدارلاماسى اياسىنداعى قۇرىق پورتى پاروم كەشەنى قۇرىلىسىن جۇزەگە اسىرۋ بارىسى تۋرالى باياندادى.

قۇرىق پورتى حالىقارالىق كولىك دالىزىنە قوسىلدى. پورت ايدىنىنا تەمىرجول مەن اۆتوجول ماگيسترالدارى كەلىپ كىرەدى. تەمىرجول پارومى مەن اۆتوكولىك كەشەنى جىلىنا 7 ميلليون توننادان استام جۇكتى قابىلداپ، وتكىزەدى. پورتتىڭ كەدەندىك قىزمەتى مەن قىزمەت كورسەتۋ ينفراقۇرىلىمى كولىك قۇرالدارىن 30-40 مينۋتتا وڭدەي الادى. قۇرىق پورتىنداعى ماڭىزدى نىساندار تەرمينالدىق قويمالىق ينفراقۇرىلىمدى دامىتادى.

سالتاناتتى شاراعا وزبەكستان پرەمەر ء–مينيسترىنىڭ ءبىرىنشى ورىنباسارى اچيلباي راماتوۆ قاتىسىپ، ۇلى جىبەك جولىنىڭ جاڭعىرعانىن، ترانسكاسپي باعدارىندا تاسىمالدىڭ وسكەنىن تىلگە تيەك ەتتى.

COSCO كومپانياسىنىڭ باسقارۋشى ديرەكتورىنىڭ ورىنباسارى سۋيت تسزيۋن «نۇرلى جول» باعدارلاماسى مەن «ءبىر بەلدەۋ - ءبىر جول» باستاماشىلىعىنىڭ توعىسىپ، ەكى مەملەكەت باسشىلارىنىڭ تاپسىرمالارىمەن ورىندالعاندىعىن اتاپ ءوتتى.

«ازەربايجان تەمىر جولى» جاق باسشىسى دجاۆيد گۋربانوۆتىڭ ايتۋىنشا، قۇرىق پورتى قازاقستان مەن ازەربايجان اراسىنداعى تەمىرجولدى دامىتۋداعى تەحنولوگيالىق كوپىر بولىپ سانالادى. ازەربايجان تەمىرجولشىلارى قازاقستاندىق ارىپتەستەرىنىڭ لوگيستيكالىق ءىس تاجىريبەسىمەن ءبولىسىپ، تەمىرجول مەن تەڭىز كولىگىندەگى مۋلتيمودالدىق شەشىمدەردى بىرگە شىعارادى.

تۇساۋكەسەر بارىسىندا تاجەن شەكارالىق كەدەن بەكەتىندە اۆتوجولدىڭ اشىلۋ ءراسىمى وتكىزىلدى. «قورعاس شىعىس قاقپاسى» قۇرعاق پورتىنان قۇرىق پورتىنا ودان ءارى قاراي ترانسكاسپي دالىزىمەن يتالياعا بەت تۇزەيتىن تۇراقتى كونتەينەرلىك پويىز ساپارعا شىقتى.

تۇساۋكەسەرگە قاتىسۋشىلار اتالمىش وقيعانىڭ قازاقستاننىڭ كولىك لوگيستيكالىق جۇيەسىن دامىتىپ، ونى حالىقارالىق جۇك اعىنىنا قوسۋداعى ماڭىزىن جوعارى باعالادى. بۇل جول قۇرىق پورتىن ترانسكاسپي كولىك دالىزىمەن ورتا ازيا ەلدەرىن جالعاستىرادى.

سوڭعى ون جىلدا ەۋرازيالىق كولىك ءدالىزىن دامىتۋ ماقساتىندا كولىك-لوگيستيكالىق سالاسىنا 30 ملرد. دوللار شاماسىندا ينۆەستيتسيا قۇيىلدى. جاڭا ينفراقۇرىلىم جاساقتاۋ قۇرىلىسى مەن جاڭعىرتۋ جۇمىستارى جانە Iت-ينفراقۇرىلىم جاسالۋدا. 2020 جىلدارى بۇعان 8,4 ملرد. دوللار جۇمسالاتىن بولادى. بۇل ۇلى جىبەك جولىنىڭ جاڭعىرۋىنا سەرپىن بەرەتىن بولادى.

بۇگىنگى تاڭدا ەۋرازيا نارىعىنا قۇرلىق ارقىلى 10-12 مىڭ شاقىرىمدى 13-16 كۇندە كوكتەي ءوتۋ مۇمكىن بولدى. بۇل ءوز كەزەگىندە قازاقستان اۋماعىندا تەمىرجول ينفراقۇرىلىمىن پايدالانىپ، ازيا مەن ەۋروپا باعدارىندا تاسىمالداۋعا سۇرانىستىڭ وسكەندىگىن كورسەتەدى. ول قارقىن جىلما –جىل ەسەلەپ كوتەرىلىپ كەلەدى.

2014 جىلى قازاقستان مەن قىتاي بىرلەسىپ ليانيۋنگان پورتىندا لوگيستيكالىق تەرمينال تۇرعىزدى. وندا قازاقستانعا باعىتتالىپ ورتالىق ازيا مەن ەۋروپاعا شىعاتىن قىتاي جانە وڭتۇستىك شىعىس ازيا ەلدەرىنىڭ ترانزيتتىك جۇك اعىندارى شوعىرلاندىرىلادى. بۇل بىرلەستىك قازاقستان ارقىلى ترانزيتتىك جۇكتەردىڭ ەكسپورتقا عالامدىق مۇحيتتارعا تىكەلەي شىعۋىنا مۇمكىندىك اپەرەدى.

ترانسكاسپي حالىقارالىق كولىك ءدالىزى ەۋرازيا كولىك جۇيەسىنىڭ ماڭىزدى بولىگى بولىپ سانالادى. ترانسكاسپي ءدالىزىن دامىتۋ ءۇشىن ەكى مىڭ شاقىرىمدىق تەمىرجول جەلىسى سالىندى. ول ارقىلى ەلىمىزدىڭ شىعىسى مەن باتىسى ينفراقۇرىلىمدىق تىزبەككە جالعاندى. جەزقازعان سەكسەۋىل ستانتسياسى ارقىلى بەينەۋگە جەتكىزىلىپ، قازاقستاننىڭ ونەركاسىپ ورىندارىن شيكىزات قورلارىمەن ونى كاسپي پورتىمەن وزەن- بولاشاق ودان ءارى تۇركمەنستانمەن پارسى شىعاناعى ەلدەرىمەن تىكە ءارى قىسقا جولدارمەن جالعادى.

اقتاۋ پورتى جاڭعىرتىلدى. قۇرىق پورتىندا جاڭا مۋلتيمودالدىق پاروم كەشەنى تۇرعىزىلدى. بۇلار قىتايدان كەلەتىن جۇكتەردى ورتالىق ازيا ەلدەرىنە رەسەيدىڭ ورال ءسىبىر وڭىرلەرىمەن ترانسكاسپي ءدالىزىن قوسادى.

قازىرگى تاڭدا قازاقستاننىڭ كاسپي تەڭىزىندەگى لوگيستيكالىق تىزبەگى جىلىنا 26 ميلليون توننا جۇكتى وتكىزە الادى. سەرىكتەس ەلدەر وزدەرىنىڭ الەۋەتىن ۇلعايتىپ، نىساندارىن جاڭعىرتۋدا.

بۇل ءوز كەزەگىندە ترانسقۇرلىقتىق جۇك اعىندارىنىڭ الەمنىڭ قۇرلىقتارىن ساۋدا جولدارىمەن قوساتىن بولاشاق باعدارلاردى ايقىندايدى.

بارلىق اتقارىلعان شارالار ينۆەستيتسيا تارتۋعا، جۇك اعىندارىن ارتتىرۋعا، سونىمەن قاتار ءوڭىردىڭ دامۋىنا ىقپال ەتەتىن بولادى.

Abai.kz