رەسەيدىڭ سىرتقى ىستەر ءمينيسترى سەرگەي لاۆروۆ تاعى دا بۇيرەكتەن سيراق شىعاردى. اقش سانكتسيالارى استانا ۇدەرىسىنە قارسى باعىتتالعان دەگەن مالىمدەمە جاساپ، سوناۋ قاڭتارداعى كۇن تارتىبىندەگى ماسەلە مەن ءدال بۇگىنگى سانكتسيالار سوققىسىن ءبىر-بىرىمەن قابىستىرىپ جىبەردى. 

لاۆروۆتىڭ ويىنشا، اقش سانكتسيالار ارقىلى استانادا وتكەن سيريا قاقتىعىسىن رەتتەۋ تۋرالى كەلىسسوزگە كەدەرگى جاساماق كورىنەدى. ويبوي-اۋ، سوندا بۇل كەلىسسوزدەرگە كەدەرگى جاساۋ ءۇشىن ترامپ بيلىگى التى اي ويلانىپ،  جەتى اي تولعانىپ پا؟

ياعني، "اقش-تىڭ رەسەي، تۇركيا جانە يرانعا جاڭا شەكتەۋلەر ەنگىزۋى استانا كەلىسسوزىن ەلەۋلى ناتيجەگە جەتكىزبەيدى" دەپ ساۋەگەيسۋ كۇلكىلى. "باتىس ەلدەرى بۇل تۋرالى تىكەلەي ايتپايدى" دەپ رەسەي بيلىگىنىڭ ساياساتىن اقتاپ الماق بولعان لاۆروۆتىڭ ويلاعانى نە؟

رەسەي سىرتقى ىستەر ءمينيسترى "رەسەي، تۇركيا جانە يران سيرياعا قاتىستى ۇستانىمدارى سايكەس بولماسا دا، ولار بۇل ماسەلەنى  شەشۋدە ۇلكەن قادامدارعا بارا الاتىنىن كورسەتتى. بۇل  سيرياداعى قاقتىعىستىڭ شەشىلۋىنە ايتارلىقتاي اسەر ەتتى", - دەي كەلىپ، "بۇل اقش-قا ۇنامايدى، سوندىقتان دا سانكتسيانىڭ استىندا قالىپ وتىرمىز" دەگەندى مەڭزەگىسى كەلەتىندەي.

ەستەرىڭىزگە سالا كەتەيىك، 2017 جىلدىڭ 23-24 قاڭتار كۇندەرى استانادا سيريا كەلىسسوزىنە قاتىستى جيىن وتكەن بولاتىن. كەيبىر ساراپشىلار ول كەزدەسۋدى “جەنەۆاجاعى نەگىزگى كەلىسسوزدەردى جانداندىرۋى مۇمكىن” دەپ باعالاعان. استانا كەلىسسوزى قازاق ەلىنىڭ گەوساياساتتاعى ورنىن بەلگىلەپ، بەيبىت ەل ميسسياسىن اتقارۋىنا مۇمكىندىك تۋعىزعان ەدى.

ال، اقش-تىڭ سوڭعى اپتاداعى سانكتسيالارى رەسەيدىڭ سىرتقى ساياساتىنا قارسى باعىتتالىپ  وتىر.

تاراتىپ ايتار بولساق، كەشە عانا اقش "كرەمل اگرەسسياسىنان امەريكا قاۋىپسىزدىگىن قورعاۋ تۋرالى زاڭ" دەپ اتالاتىن قۇجات قابىلدادى. بۇل زاڭ اقش پرەزيدەنتى دونالد ترامپتىڭ رەسەي ليدەرى ۆلاديمير پۋتينمەن 16 شىلدەدە حەلسينكيدە كەزدەسۋىنەن كەيىن ازىرلەنگەن.

زاڭ جوباسىندا قۇراما شتاتتار 1940 جىلى قابىلدانعان سوۆەت وداعىنىڭ بالتىق ەلدەرىن اننەكسيالاۋىن مويىنداماۋ جونىندەگى دەكلاراتسيا ۇلگىسى بويىنشا رەسەيدىڭ قىرىم اننەكسياسىن مويىندامايتىنى ايتىلعان. سونىمەن بىرگە قۇجات اقش پرەزيدەنتى اكىمشىلىگىنە ەلدىڭ ناتو قۇرامىنان شىعۋىنا باعىتتالعان قادامدار جاساۋىنا تىيىم سالادى.

زاڭ جوباسىنىڭ بولەك تاراۋلارىندا حيميالىق قارۋ قولدانعانى ءۇشىن (بريتانيانىڭ سولسبەري قالاسىندا سەرگەي جانە يۋليا سكريپالدىڭ ۋلانۋىنا قاتىستى), كيبەرشابۋىل جانە 2016 جىلى اقش پرەزيدەنتى سايلاۋىنا ارالاسقانى ءۇشىن رەسەيگە جاۋاپكەرشىلىك جۇكتەلەدى. مۇندا سونىمەن بىرگە رەسەيدىڭ سيريادا اسكەري قىلمىس جاساۋى مۇمكىندىگى دە ايتىلعان.

قۇجاتتا ول قابىلدانعاننان كەيىن، 180 كۇن ىشىندە اقش پرەزيدەنتى "رەسەي پرەزيدەنتى ۆلاديمير ءپۋتيننىڭ مۇددەسى ءۇشىن زاڭسىز جانە كوررۋپتسيالىق ارەكەتكە بارىپ جاتقان ساياساتكەرلەر مەن وليگارحتارعا جانە پۋتينمەن بايلانىسى بار ادامدار مەن ۇيىمدارعا قارسى سانكتسيالار ەنگىزىلۋى ءتيىس.

ەندى قاراڭىز، اقش-تىڭ ءوزى  سانكتسيالاردى نە ءۇشىن سالعانىن زاڭمەن شەگەلەپ كورسەتىپ بەرىپ وتىرعان جوق پا؟ ونى تەك استانا كەلىسسوزىنە بايلاپ، كوگەندەپ تاستاۋعا بولمايدى. رەسەيدىڭ كەسىرىنەن قازاقستان دا ەكونوميكالىق تۇرعىدا سوققى الىپ جاتىر. لاۆروۆ مۇنى بىلە تۇرا نەگە ماسەلەنىڭ تونىن اينالدىرا قويدى ەكەن؟

نۇربيكە بەكسۇلتانقىزى

Abai.kz