ءبىزدىڭ ۇرپاق ابايدىڭ قارا سوزدەرىن، ولەڭدەرىن وقىپ، كوڭىلگە توقىپ ءوستى. مەكتەپتە اباي ولەڭدەرىنە، اباي تاقىرىبىنا ەرەكشە ءمان بەرىلەتىن. جاسىراتىنى جوق، بۇگىنگى جاستاردىڭ دەنى ابايدى سىرتتاي عانا، ورىسشا ايتقاندا «زاوچنو» بىلەدى دەپ نىق سەنىممەن ايتا الامىن. بۇل ماقالانى جازۋىما سەبەپ، «قاراكوز» گازەتىنىڭ تاپسىرماسى بويىنشا شىمقالامىزدىڭ اباي اتىنداعى ساياباعىنا بارىپ، جاستارمەن تىلدەسۋىم سەبەپ بولدى. ءوزىن سەرىك دەپ تانىستىرىپ، وقمۋ-دىڭ ينفورماتيكا جاعىندا وقيتىنىن جەتكىزگەن ستۋدەنتتەن ابايدىڭ قانداي ولەڭدەرىن بىلەسىز دەپ سۇراعانىمىزدا، كۇمىلجىپ، جاۋاپ بەرە المادى. اقىرىندا: «مەنىڭ ماماندىعىما اباي ولەڭدەرىنىڭ قاتىسى جوق» دەپ قۇتىلدى. ونىڭ مىنا سوزىنە قايران قالدىم. اباي تاعىلىمى، اباي فيلوسوفياسى، اباي ولەڭدەرى ءبىزدىڭ جاستار ءۇشىن تەك ماماندىعىنا بايلانىستى كەرەك بولعانى عوي؟ ماسەلەن، فيلولوگيا فاكۋلتەتتەرىنىڭ ستۋدەنتتەرى ءۇشىن... تاعى ءبىر بويجەتكەننەن ابايدىڭ قارا سوزدەرىن سۇرادىم. «اعاي مەن ورىس مەكتەبىن ءبىتىردىم، ابايدى بىلەم. جاقسى اتاشكا، ولەڭ جازعان دەيدى. قارا ءسوز دەگەندى تۇسىنبەدىم؟ ءسوزدىڭ دە اق-قاراسى بولا ما؟» دەپ سىقىلىقتاپ كۇلگەنى. بويجەتكەن راس وتىرىگىن قايدام، ءوزىن مايا دەپ تانىستىرعان ەدى. مايانىڭ «ولەڭ جازعان دەيدى» دەگەن نەمقۇرايدى ءسوزى وڭمەنىمنەن ءوتىپ-اق كەتتى.  مەنىڭ پايىمداۋىمشا، ورىس مەكتەپتەرىندە قازاق ادەبيەتى، ونىڭ ىشىندە ابايتانۋ وتە ناشار وتىلەتىن بولۋى كەرەك.

ءبىزدىڭ ۇرپاق ابايدىڭ قارا سوزدەرىن، ولەڭدەرىن وقىپ، كوڭىلگە توقىپ ءوستى. مەكتەپتە اباي ولەڭدەرىنە، اباي تاقىرىبىنا ەرەكشە ءمان بەرىلەتىن. جاسىراتىنى جوق، بۇگىنگى جاستاردىڭ دەنى ابايدى سىرتتاي عانا، ورىسشا ايتقاندا «زاوچنو» بىلەدى دەپ نىق سەنىممەن ايتا الامىن. بۇل ماقالانى جازۋىما سەبەپ، «قاراكوز» گازەتىنىڭ تاپسىرماسى بويىنشا شىمقالامىزدىڭ اباي اتىنداعى ساياباعىنا بارىپ، جاستارمەن تىلدەسۋىم سەبەپ بولدى. ءوزىن سەرىك دەپ تانىستىرىپ، وقمۋ-دىڭ ينفورماتيكا جاعىندا وقيتىنىن جەتكىزگەن ستۋدەنتتەن ابايدىڭ قانداي ولەڭدەرىن بىلەسىز دەپ سۇراعانىمىزدا، كۇمىلجىپ، جاۋاپ بەرە المادى. اقىرىندا: «مەنىڭ ماماندىعىما اباي ولەڭدەرىنىڭ قاتىسى جوق» دەپ قۇتىلدى. ونىڭ مىنا سوزىنە قايران قالدىم. اباي تاعىلىمى، اباي فيلوسوفياسى، اباي ولەڭدەرى ءبىزدىڭ جاستار ءۇشىن تەك ماماندىعىنا بايلانىستى كەرەك بولعانى عوي؟ ماسەلەن، فيلولوگيا فاكۋلتەتتەرىنىڭ ستۋدەنتتەرى ءۇشىن... تاعى ءبىر بويجەتكەننەن ابايدىڭ قارا سوزدەرىن سۇرادىم. «اعاي مەن ورىس مەكتەبىن ءبىتىردىم، ابايدى بىلەم. جاقسى اتاشكا، ولەڭ جازعان دەيدى. قارا ءسوز دەگەندى تۇسىنبەدىم؟ ءسوزدىڭ دە اق-قاراسى بولا ما؟» دەپ سىقىلىقتاپ كۇلگەنى. بويجەتكەن راس وتىرىگىن قايدام، ءوزىن مايا دەپ تانىستىرعان ەدى. مايانىڭ «ولەڭ جازعان دەيدى» دەگەن نەمقۇرايدى ءسوزى وڭمەنىمنەن ءوتىپ-اق كەتتى.  مەنىڭ پايىمداۋىمشا، ورىس مەكتەپتەرىندە قازاق ادەبيەتى، ونىڭ ىشىندە ابايتانۋ وتە ناشار وتىلەتىن بولۋى كەرەك. جاستار ابايدى بىلمەسە، اباي ولەڭدەرىنىڭ ەڭ بولماسا، «ايتتىم سالەم، قالامقاس»  ءانىن كوكەيىندە جاتتاپ وسپەسە، ونداي جاستاردان وتانىن سۇيگەن پاتريوت شىعادى دەپ ويلامايمىن. ونداي جاستاردان مەملەكەتتىك قىزمەتتە ءجۇرىپ، ەلىن، جەرىن سۇيگەن ازامات شىعادى دەپ سەنە المايمىن.

تاعى ءبىر ايتارىم، اباي ساياباعىندا جىن-ويناقتىڭ ورداسىنا اينالعان كافەنىڭ جۇمىس ىستەپ تۇرۋى-كوڭىلگە كىربىڭ اكەلەدى. سالىق كوميتەتى ورنالاسقان كوشەنىڭ قارسى بەتىندەگى كافەگە وبلىس باسشىلارىنىڭ ءالى جىلدار بويى كەلمەي-اق قويدى. وسىدان ءتورت-بەس جىل بۇرىن زاڭسىز جەكەشەلەنىپ كەتكەن ساياباقتار مەن ونىڭ ىشىندەگى نىسانداردى مەملەكەتكە قايتارۋ جونىندە ەلباسمىز ن. نازارباەۆ ءوز سوزىندە شەگەلەپ ايتقان-دى. الايدا، اسقار مىرزاحمەتوۆكە دەيىن اكىم بولعان شوكەەۆ ءبىراز «تەرلەپ» باققان. ناتيجەسى جامان بولمادى، ساياباقتاعى «جاستار» تويحاناسى  سۋرەتشىلەر ۇيىنە اينالدى. ال، مىنا كافەگە، اتىن اتاپ، جارناما جاساعىم كەلمەي تۇر، اسقار مىرزاحمەتوۆتىڭ ءتىسى باتار ەمەس. ءتىپتى ول تۋرالى ءسوز قوزعالمايدى دا. شاماسى، قوجايىنىنىڭ تىرەگى مىقتىلاردىڭ مىقتىسى بولسا كەرەك.  سونداي-اق، ساياباق تىم جۇپىنى، باياعى كەڭەس داۋىرىنەن قالعان دۇڭگىرشەكتەر، ويىن نۇكتەلەرى... ىشىندە ءجۇرىپ جالىعىپ كەتەسىڭ. قالاداعى «قيال الەمى» نەمەسە «كەن بابا» ساياباقتارىنا قاراڭىزشى! بۇگىنگى كۇن تالاپتارىنا ساي قايتا جابدىقتالعان! نەبىر  ويىن-ساۋىق سالوندارى بار. ال اباي ساياباعىنا كەلگەن جاستار تەمەكى شەگىپ، اعاشتاردىڭ اراسىندا سەرۋەندەگەننەن باسقا ەشتەڭە كورىنبەيدى. ايتايىن دەگەنىم، اباي ساياباعىندا اباي ەسكەرتكىشىنەن باسقا ەشتەڭە جوق. اللەيا شەتىنە اباي ولەڭدەرىنەن، قارا سوزدەرىنەن ورنەكتەپ، كوك تاستارعا قاشاپ جازىپ، ادەمىلەپ ورناتىپ قويسا ءارى ساياباققا كورىك بەرەر ەدى، ءارى جاستار كەتىپ بارا جاتىپ وقىپ الار ەدى دەگەن ۇسىنىسىم بار. ساياباقتا اباي كەشتەرى، اقىندار ءمۇشايراسى ءوتىپ تۇرسا... قىسقاسى، اباي ساياباعى ءوز اتىنا لايىقتى بولسا ەكەن دەيمىز.

«اباي-اقپارات»