سارسەنبى, 25 جەلتوقسان 2024
46 - ءسوز 10943 5 پىكىر 31 قاڭتار, 2019 ساعات 12:26

بارلىق نارسە ويدان باستالادى

باق كىمگە قونادى؟ ادەتتە ءبىز جولى بولعان ادام تۋرالى: " باق قونعان ەكەن!", "باعى جانعان ەكەن!", "باعى اشىلىپتى!" دەپ جاتامىز. باق تاڭداپ قونا ما، الدە كورىنگەن ادامعا قونا ما؟ باق قونسا ادامنىڭ قاي جەرىنە قونادى؟ قازاق رۋحانياتى بۇل تۋرالى نە دەيدى ەكەن، قۇلاق تۇرەلىك:
سويلەپ قال، قىزىل ءتىلىم، جاق بارىندا،
كەۋدەدە اقىل، ماڭدايدا باق بارىندا،
مىڭ سايتان، ءجۇز پالەكەت قاماسا دا،
ءبىر ءتاڭىرى قاعىپ شىعار ساقتارىندا ( شال اقىن).

ەندى بىلدىك - باق ادامنىڭ ماڭدايىنا قونادى ەكەن. " ماڭدايىنىڭ باعى بەس ەلى" نەمەسە: "ماڭدايىنىڭ سورى بەس ەلى" دەيمىز. ال ەندى ادامنىڭ ماڭدايىنىڭ جان- جاعىنا جۇپار شاشىپ، حوش ءيىستى، ماۋەسى سالبىراعان باققا اينالۋى نە ەل قونبايتىن، سورتاڭى شىققان سورعا اينالۋى نەگە بايلانىستى؟

ادامنىڭ تىرشىلىگى، بولمىسى ءۇش ۇستىنعا بەرىك بايلانعان: وي، ءسوز، ءىس! ەڭ ءبىرىنشى، البەتتە، وي: بارلىق نارسە ويدان باستالادى- جاقسىلىق تا، جاماندىق تا - ءبارى-ءبارى ويدان باستالادى. اباي: "كوكىرەگىنە كوپ جۇبانىش،
گۇلدەنىپ وي ولكەسى" دەيدى. سوندا ادامنىڭ ءوز قولىندا بولىپ تۇر عوي: ويىن گۇل قىلۋ دا، كۇل قىلۋ دا! قونعان باق باياندى بولۋ ءۇشىن نە ىستەمەك كەرەك؟ كومەككە بولتىرىك شەشەن كەلەدى:
"ويىڭ اق بولسىن.
ءسوزىڭ اق بولسىن.
ءىسىڭ اق بولسىن.
ويىڭنىڭ اق بولماعى - ارىڭنان،
ءسوزىڭنىڭ اق بولماعى - جانىڭنان،
ءىسىڭنىڭ اق بولماعى- اقىلدان".
ار- تازالىق، جان تازالىعى. ەڭ قيىنى وسى- جانىڭدى تازا ۇستاۋ; كەرەك بولسا تازالىق ءۇشىن جانىڭدى ء(ناپسىڭدى) قۇربان ەتۋ("مالىم-جانىمنىڭ ساداعاسى; جانىم- ارىمنىڭ ساداعاسى ").

سايىپ كەلگەندە ار دا، اقىل دا - جاننىڭ قاسيەتتەرى. كوپ ادامدا قازىر جان كۇيزەلىسى (دەپرەسسيا) ءجيى ورىن الادى. نەگە؟ ويتكەنى وسى مال(اقشا), جان، ار - دىڭ قارىم- قاتىناسىن جەتە تۇسىنە المايدى. وسى ۇشەۋىنىڭ يەرارحياسىن ايىرا المايدى. سودان باق قۇشام دەپ باتپاققا قالاي باتىپ كەتكەنىن دە ءوزى دە بىلمەي قالادى. 

ومار جالەلدىڭ facebook پاراقشاسىنان

Abai.kz

5 پىكىر

ۇزدىك ماتەريالدار

46 - ءسوز

تيبەت قالاي تاۋەلسىزدىگىنەن ايىرىلدى؟

بەيسەنعازى ۇلىقبەك 2025