نۇرا ماتاي. بەيسەنقۇل بەگدەسەنوۆ شارتتى تۇردە بوسادى. بىراق...
2011 جىلدىڭ 13 مامىرىندا اشحابادتىڭ كوپەتداگ اۋداندىق سوتى بەيسەنقۇل بەگدەسەنوۆتى تۇركىمەنستاننىڭ قىلمىستىق كودەكسىنىڭ ەكى بابى بويىنشا: 228ب. 4ت. («اسا ۋلكەن كولەمدە الاياقتىق») جانە 185ب. 2ت. («پارا بەرۋ») ايىپتى دەپ تاۋىپ، قازاقستان قوعامدىق كۇشتەرىنىڭ جاساعان مالىمدەلەرى مەن تۇركىمەنستان مەن قازاقستان پرەزيدەنتتەرىنە جازعان اشىق حاتتارىنىڭ ناتيجەسىندە وعان شارتتى جازا تاعايىندالىپ، قاماۋدان بوساتىلدى.
13 مامىر كۇنى شارتتى تۇردە سوت زالىنان بوساپ شىققان بەيسەنقۇل بەگدەسەنوۆ ۇيىنە ورالىسىمەن ازاتتىق راديوسىنىڭ تىلشىسىنە تەلەفون ارقىلى بەرگەن سۇحباتىندا: - جوق، مويىندامايمىن. مەن وسى جاقتىڭ قازاقتارىنا كومەكتەسەمىن دەپ ءجۇردىم عوي. ەڭ ءبىر وكىنىشتى جەرى - مەنىڭ ءوز قازاقتارىم وزدەرى قارسى ارىز بەرىپ، وزدەرى نە جازعانىن بىلمەي... مەن قۇرىلتايعا بارعاندا اسىقپاي وتىرىپ سويلەسسەك قايتەدى؟ - دەپتى.
الايدا، سوت ۇكىمى بويىنشا، بەيسەنقۇل وڭايۇلى ءوزى كومەكتەسىپ، پاتەرلەرىن جەكەشەلەندىرى بەرگەن ءاربىر قازاقتىڭ پاتەرىنىڭ قۇنىن تولەۋ كەرەك. ال، تۇركىمەنستاندا پاتەر قۇنىن شامامەن 20 مىڭ اقش دوللارى كولەمىندە كورىنەدى.
16-نشى مامىر كۇنى الماتى ءباسپاسوز ءماسليحاتىن وتكىزگەن بەيسەنقۇل بەگدەسەنوۆتىڭ ۇلدارى: الىبەك، ءامىر جانە باسقا قوعامدىق قورلار مەن ۇيىمداردىڭ، ساياسي پارتيالاردىڭ مۇشەلەرى بەيسەنقۇل وڭايۇلىنىڭ تاعىلىپ وتىرعان ايىپتاردىڭ نەگىزسىز ەكەنىن ءھام بەيسەنقۇل ارقىلى تۇركىمەنستانداعى بارشا قازاقتارعا قىسىم جاسالىپ وتىرعاندىعى ايتىستى.
2011 جىلدىڭ 13 مامىرىندا اشحابادتىڭ كوپەتداگ اۋداندىق سوتى بەيسەنقۇل بەگدەسەنوۆتى تۇركىمەنستاننىڭ قىلمىستىق كودەكسىنىڭ ەكى بابى بويىنشا: 228ب. 4ت. («اسا ۋلكەن كولەمدە الاياقتىق») جانە 185ب. 2ت. («پارا بەرۋ») ايىپتى دەپ تاۋىپ، قازاقستان قوعامدىق كۇشتەرىنىڭ جاساعان مالىمدەلەرى مەن تۇركىمەنستان مەن قازاقستان پرەزيدەنتتەرىنە جازعان اشىق حاتتارىنىڭ ناتيجەسىندە وعان شارتتى جازا تاعايىندالىپ، قاماۋدان بوساتىلدى.
13 مامىر كۇنى شارتتى تۇردە سوت زالىنان بوساپ شىققان بەيسەنقۇل بەگدەسەنوۆ ۇيىنە ورالىسىمەن ازاتتىق راديوسىنىڭ تىلشىسىنە تەلەفون ارقىلى بەرگەن سۇحباتىندا: - جوق، مويىندامايمىن. مەن وسى جاقتىڭ قازاقتارىنا كومەكتەسەمىن دەپ ءجۇردىم عوي. ەڭ ءبىر وكىنىشتى جەرى - مەنىڭ ءوز قازاقتارىم وزدەرى قارسى ارىز بەرىپ، وزدەرى نە جازعانىن بىلمەي... مەن قۇرىلتايعا بارعاندا اسىقپاي وتىرىپ سويلەسسەك قايتەدى؟ - دەپتى.
الايدا، سوت ۇكىمى بويىنشا، بەيسەنقۇل وڭايۇلى ءوزى كومەكتەسىپ، پاتەرلەرىن جەكەشەلەندىرى بەرگەن ءاربىر قازاقتىڭ پاتەرىنىڭ قۇنىن تولەۋ كەرەك. ال، تۇركىمەنستاندا پاتەر قۇنىن شامامەن 20 مىڭ اقش دوللارى كولەمىندە كورىنەدى.
16-نشى مامىر كۇنى الماتى ءباسپاسوز ءماسليحاتىن وتكىزگەن بەيسەنقۇل بەگدەسەنوۆتىڭ ۇلدارى: الىبەك، ءامىر جانە باسقا قوعامدىق قورلار مەن ۇيىمداردىڭ، ساياسي پارتيالاردىڭ مۇشەلەرى بەيسەنقۇل وڭايۇلىنىڭ تاعىلىپ وتىرعان ايىپتاردىڭ نەگىزسىز ەكەنىن ءھام بەيسەنقۇل ارقىلى تۇركىمەنستانداعى بارشا قازاقتارعا قىسىم جاسالىپ وتىرعاندىعى ايتىستى.
تۇركىمەنستانداعى قازاقتار تاريحا وتانى - قازاقستانعا ورالۋى ءۇشىن اۋەلى رەسەيگە بارىپ، سوسىن ەلگە كوشىپ كەلەدى. سەبەبى،تۇركىمەنستاننان بىردەن قازاقستانعا قونىس اۋدارسا، وندا دۇنيە-مۇلكىن تۇركىمەنستان بيلىگى مەملەكەت مەنشىگى رەتىندە الىپ قالادى. ال، بالا-شاعاسىن شۋلاتىپ ەلگە كەلگەندە تەسىك تيىنى جوق باۋىرلار تۇرمىس تاۋقىمەتىن تارتادى. بەيسەنقۇل بەگدەسەنوۆ بولسا، تۇركىمەنستان مەن رەسەي اراسىنداعى كوشى-قونعا بايلانىستى جاسالعان كەلىسىمدەردەن جول تاۋىپ، ەلگە قايتام دەگەن قازاقتىڭ ءۇيىن جەكەشەلەندىرىپ، سودان تۇسكەن پۇلىن قالتاسىنا سالىپ بەرىپ، اقجول تىلەپ اتاجۇرتقا شىعارىپ سالىپ وتىرعان. بەگدەسەنوۆتىڭ بار كىناسى - وسى.
جانە دە ءباسپاسوز ءماسليحاتىندا ءسوز العاندار تۇركىمەنباسشىنىڭ كەزىندە قازاقتارعا الاكوز بولماعان تۇركىمەن بيلىگى بەردىمۇحامەدوۆ كەلگەننەن بەرى بوتەن مىنەز كورسەتىپ وتىرعانىن جەتكىزدى.
باجايلاپ وتىرساق، بۇل جەردە قازاقستان مەن تۇركىمەنستان اراسىنداعى كوشى-قون ساياساتىنىڭ سولقىلداقتىعى كوزگە ۇرادى. جانە ەكى ەل اراسىنداعى حالىقارالىق ادام قۇقىقتارى تۋرالى كەلىسىمدەردىڭ جوقتىعى بەگدەسەنوۆ سياقتى ازاماتقا دەر شاعىندا ارا تۇسۋگە كەدەرگى بولدى. دەمەك، الدا دۇنيەجۇزى قازاقتارى قاۋىمداستىعىنىڭ IV قۇرىلتايىن وتكىزگەلى وتىرعان قازاقستان قىتاي، وزبەكستان، تۇركىمەنستان قازاقتارىنىڭ تاعدىرى مەن ولاردىڭ تۋعان ەلگە كەلەر جولىندا كەرۋلى ارقان، قازۋلى ور بولماۋى ءۇشىن مىقتاپ ويلانىپ، ناقتى ءارى باتىل قادامدار جاساۋى ءتيىس. جەر بەتىندەگى ءاربىر قازاقتى جوقتاۋسىز تاستامايتىنىن كۇن وتكەن سايىن ءىس-ارەكەتىمەن ءبىلدىرىپ كەلە جاتقان قوعامدىق كۇشتەردەن بيلىك بۇگىن ساباق الماسا، ەرتەڭ قويىلار ساۋال اششى، ايتىلار تالاپ تاستاي بولماق.
جانە دە بەيسەنقۇل بەگدەسەنوۆتىڭ ۇلدارى الىبەك پەن ءامىر قازاقستاننىڭ رەسمي بيلىگىنەن جانە قوعامدىق ۇيىمداردان، سونداي-اق، جەكەلەگەن ازاماتتاردان اكەلەرىنە تاعىلعان ايىپتان ارشىپ الۋعا اراشا بولۋ ءۇشىن كومەككە شاقىرادى.
قارىنداس باۋىر قاپالى، مەيىرلەن، الاش!
«اباي-اقپارات»