شىعىستىڭ تۇرعىندارى ءوز ساۋاتتىلىقتارىن رەسەي ۇيىمداستىرعان جاپپاي ديكتانت ارقىلى تەكسەردى. ديكتانقا قاتىسقان وسكەمەن مەن ريددەر قالاسىنىڭ تۇرعىندارى ورىس جازۋشىلارىنىڭ شىعارمالارىنان ءۇزىندى جازاتىن كورىنەدى. بۇل تۋرالى ايماقتىق Altainews سايتى جازدى.

ساۋاتتىلىقتى “انىقتايتىن” بۇل ناۋقان الەمدىك جاپپاي ديكتانت دەپ اتالادى ەكەن. بيىل بۇل سىناققا ورىستىڭ پاۆەل باسينسكي دەگەن جازۋشىسىنىڭ شىعارماسى تاڭدالىپتى. ال، ۇيىمداستىرۋشىلاردىڭ سوزىنە سەنسەك، سىناققا جالپى 81 مەملەكەتتەن ادامدار قاتىسقان كورىنەدى.

ونىڭ ىشىندە قازاقستاننىڭ 16 قالاسى بار. ءبىز ءسوز ەتىپ وتىرعان شىعىس قازاقستاننىڭ وسكەمەن مەن ريددەر قالالارىنان 9 بەن 78 جاس ارالىعىنداعى 174 ادام ساۋاتتىلىق دەڭگەيىن تەكسەرگەن.

بۇل ناۋقاندى ۇيىمداستىرعان “توتالنىي ديكتانت” دەپ اتالاتىن ۇيىم ەكەن.

الايدا، ۇيىمداستىرۋشىلارىنىڭ ايتۋىنشا، بۇل ديكتانتتىڭ ماقساتى شىن مىقتىنى انىقتاۋ ەمەس. جاي عانا، ءوز ساۋاتتارىن تەكسەرىپ كورسە دەگەن “يگى ماقسات”. جانە، ادامداردىڭ ساۋاتتى جازۋعا دەگەن قۇلشىنىسىن ارتتىرۋ ەكەن. ال، ۇيىم مۇشەسى ولگا رەبكوۆەتستىڭ سوزىنشە، شىعىس تۇرعىندارىنىڭ 30-ى ديكتانتتى وتە جاقسى جازىپ شىققان كورىنەدى.

بىرىنشىدەن، قازاقتىڭ ساۋاتىن نەگە رەسەيدەن كەلگەن ادام تەكسەرۋ كەرەك؟ ولارعا مۇنداي قۇقىقتى كىم بەردى؟

ەكىنشىدەن، بۇل ديكتانتتىڭ استارىندا رەسەيدىڭ ءوز ءتىلىن تاعى دا قازاق ساناسىنا تىقپالاۋ جاتقان جوق پا؟ ولاي بولماسا، نەگە بۇل سىناققا ەڭبەكتەگەن بالادان، ەڭكەيگەن قارتقا دەيىن قاتىسۋ كەرەك؟

ۇشىنشىدەن، بۇل ديكتانقا تاڭدالاتىن شىعارمالار قانداي كريتەريلەر بويىنشا تاڭدالادى؟

وتكەن تاريحىمىزدا ءدال وسى رەسەيدىڭ شولاق بەلسەندىلەرى ۇيىمداستىرعان ساۋاتسىزدىقتى جويۋ دەگەن جالاڭ يدەولوگيا جۇرگەنى بەلگىلى. ياعني، ولار ورىس ءتىلىن بىلمەيتىن جانە جازا المايتىن قازاقتىڭ ءبارىن ساۋاتسىز، نادان سانادى. جانە ءبىزدىڭ سانامىزعا قازاق مالدان باسقا ەشتەڭە كورمەگەن، بىلمەگەن جابايى حالىق، ولارعا مادەنيەتتى ۇيرەتكەن ءبىز دەگەن جالعان يدەولوگياسىن ءسىڭىردى. بىراق، وزدەرى ءبىزدىڭ باي تاريحىمىز بەن مادەنيەتىمىزدى قولدان تۇنشىقتىرىپ وتىردى. ال، رەسەي تاريحىنىڭ كۇلىن كوككە ۇشىرعان ولجاس سۇلەيمەنوۆتىڭ “ازيا” كىتابىن دۇكەن سورەلەرىنەن جاپپاي العىزىپ، ورتەۋگە دەيىن باردى. ءسويتىپ، ولجاستىڭ وزىنە قاستاندىق جاساۋعا تىرىستى.

قورىتا ايتقاندا، قازاقتىڭ ساۋاتىن رەسەيلىكتەر تەكسەردى دەگەن اسا ابىروي ەمەس. ءتىپتى، وركەنيەتكە ۇمتىلامىز دەسەك، مۇنداي ارەكەت ۇيات. سوندىقتان، بۇگىنگىدەي ۇلكەن مۇمكىندىكتەر كەزەڭىندە، كەرى كەتىپ بارا جاتقان ەلگە ەمەس، عىلىمى مەن ءبىلىمى دامىعان وركەنيەتتى ەلدەرگە قاراپ بوي تۇزەسەك، ءجون بولار.

نۇربيكە بەكسۇلتانقىزى

Abai.kz