اباي اسانكەلدىۇلى . وبلىس اكىمدىگىندە اۋدارماشى جوق پا؟
ايتپايىن دەسەڭ دە انا ءتىلىڭنىڭ اقىسى كەتەتىن جاعدايلار بولادى. جاقىندا ەلەكتروندى پوشتاما جامبىل وبلىسى اكىمدىگىنىڭ ءباسپاسوز قىزمەتىنەن «اقباقاي» كەنىشىنىڭ اشىلۋى تۋرالى ءباسپاسوز رەليزى كەلىپ ءتۇستى. شىنى كەرەك، بۇرىن رەسمي تىلدەن اۋدارىپ ۇيرەنىپ قالعان قايران باسىم وسى جولى ەكى تىلدە جىبەرىلگەنىن كورىپ قۋانىپ قالعانمىن. الايدا، ءباسپاسوز رەليزىن وقىعاننان كەيىن كومەيگە «بۇيتكەن قازاقشاسى بار بولسىن» دەگەن ءسوز تىرەلدى. جو-جوق، قازاق تىلىنە ەمەس، قازاقشا سويلەم قۇرا الماعاندارعا قارنىم اشتى. الاقانداي قاعازداعى ەكىنشى سويلەم:
«بۇل جوبانىڭ باستالۋ ساتىنە استانادان جۇرگىزىلگەن تەلەكوپىرگە مەملەكەت باسشىسىسىنىڭ ءوزى باستاۋ بەردى». وسىدان نە ءتۇسىندىڭىز؟ قازاق ءتىلىنىڭ گرامماتيكاسىن ءبىر ادامداي-اق بىلەمىن دەپ ويلاۋشى ەدىم. تۇسىنبەگەنىم - ەلباسى تەلەكوپىرگە رۇقسات بەردى مە، الدە «اقباقاي» كەن ورنىنىڭ اشىلۋىنا رۇقسات بەردى مە؟ «باستاۋى» مەن «باستالۋى» قاباتتاسقان بۇل نە جاڭىلتپاش؟
ول از دەسەڭىز. «يگىلىكتى مەتالل» دەگەن تەرمين بار ەكەنىن ءبىرىنشى رەت جامبىل وبلىسىنىڭ ءباسپاسوز قىزمەتىنەن ەستىپ بىلدىك: «اقباقاي كلاستەرى شيكىزات بازاسىنىڭ الدىن الا جاسالعان باعاسى 100 تونناعا دەيىن يگىلىكتى مەتالدان تۇرادى». وسى جولدى وقىپ وتىرىپ مەكتەپ بىتىرگەسىن مەندەلەەۆ كەستەسىندە جاڭا مەتالل پايدا بولعان ەكەن دەپ تاڭعالدىق. امال جوق، ورىس تىلىندەگى نۇسقاسىنا جۇگىنۋگە تۋرا كەلدى. سويتسەك، ءبىزدىڭ باسىمىزدى قاتىرعان تىركەستەردىڭ توركىنى مىناۋ ەكەن:
ايتپايىن دەسەڭ دە انا ءتىلىڭنىڭ اقىسى كەتەتىن جاعدايلار بولادى. جاقىندا ەلەكتروندى پوشتاما جامبىل وبلىسى اكىمدىگىنىڭ ءباسپاسوز قىزمەتىنەن «اقباقاي» كەنىشىنىڭ اشىلۋى تۋرالى ءباسپاسوز رەليزى كەلىپ ءتۇستى. شىنى كەرەك، بۇرىن رەسمي تىلدەن اۋدارىپ ۇيرەنىپ قالعان قايران باسىم وسى جولى ەكى تىلدە جىبەرىلگەنىن كورىپ قۋانىپ قالعانمىن. الايدا، ءباسپاسوز رەليزىن وقىعاننان كەيىن كومەيگە «بۇيتكەن قازاقشاسى بار بولسىن» دەگەن ءسوز تىرەلدى. جو-جوق، قازاق تىلىنە ەمەس، قازاقشا سويلەم قۇرا الماعاندارعا قارنىم اشتى. الاقانداي قاعازداعى ەكىنشى سويلەم:
«بۇل جوبانىڭ باستالۋ ساتىنە استانادان جۇرگىزىلگەن تەلەكوپىرگە مەملەكەت باسشىسىسىنىڭ ءوزى باستاۋ بەردى». وسىدان نە ءتۇسىندىڭىز؟ قازاق ءتىلىنىڭ گرامماتيكاسىن ءبىر ادامداي-اق بىلەمىن دەپ ويلاۋشى ەدىم. تۇسىنبەگەنىم - ەلباسى تەلەكوپىرگە رۇقسات بەردى مە، الدە «اقباقاي» كەن ورنىنىڭ اشىلۋىنا رۇقسات بەردى مە؟ «باستاۋى» مەن «باستالۋى» قاباتتاسقان بۇل نە جاڭىلتپاش؟
ول از دەسەڭىز. «يگىلىكتى مەتالل» دەگەن تەرمين بار ەكەنىن ءبىرىنشى رەت جامبىل وبلىسىنىڭ ءباسپاسوز قىزمەتىنەن ەستىپ بىلدىك: «اقباقاي كلاستەرى شيكىزات بازاسىنىڭ الدىن الا جاسالعان باعاسى 100 تونناعا دەيىن يگىلىكتى مەتالدان تۇرادى». وسى جولدى وقىپ وتىرىپ مەكتەپ بىتىرگەسىن مەندەلەەۆ كەستەسىندە جاڭا مەتالل پايدا بولعان ەكەن دەپ تاڭعالدىق. امال جوق، ورىس تىلىندەگى نۇسقاسىنا جۇگىنۋگە تۋرا كەلدى. سويتسەك، ءبىزدىڭ باسىمىزدى قاتىرعان تىركەستەردىڭ توركىنى مىناۋ ەكەن:
«ستارت ەتومۋ پروەكتۋ دال گلاۆا گوسۋدارستۆا پوسرەدستۆوم تەلەموستا يز استانى».
«پرەدۆاريتەلنايا وتسەنكا سىرەۆوي بازى اكباكايسكوگو كلاستەرا سوستاۆلياەت دو 100 تونن بلاگورودنوگو مەتاللا». اكىمدىكتىڭ ءباسپاسوز قىزمەتىندەگى «ءتارجىماشىنىڭ» «يگىلىكتى مەتالل» دەپ جۇرگەنى «اسىل مەتالل» ەكەن. ءوزى اسىل مەتالل وندىرەتىن كومپانيا بولسا، اتى «التىنالماس» دەپ اتالسا، اسىل مەتالل وندىرەتىنى تۇسىنىكتى ەمەس پە؟! ءتارجىماشى مەتالدى «يگىلەندىرگەنشە»، سوزدىكتىڭ بەتىن ءبىر اشىپ قاراعانى الدەقايدا يگىلىكتى ءىس بولار ەدى-اۋ.
ودان ءارى قاتەلەردىڭ سانىن ساناپ، ءتۇسىن تۇستەمەي-اق قويالىق. كەلەسى ون جىلدا حالىقتىڭ ءجۇز پايىزعا جۋىعى مەملەكەتتىك تىلدە سويلەيدى دەگەن ەلباسىمىزدىڭ ءسوزى بار. مىناداي قارقىنمەن جامبىل وبلىسىنىڭ اكىمدىگى وسى ۇدەدەن شىعا الار ما ەكەن؟!
بالكىم، اكىمدىكتىڭ ءباسپاسوز قىزمەتى «جۋرناليستەرگە ماعلۇمات بولسا جەتكىلىكتى، قالعانىن وزدەرى دۇرىستاپ الادى» دەگەن شىعار. ونداي بولاتىن بولسا انا ءتىلىمىزدى بۇلدىرمەي، كەرەكتى قاعازىن ورىس تىلىندە-اق جىبەرە سالسا بولار ەدى.
اباي اسانكەلدىۇلى
http://nurastana.kz/?p=1792