بالا كەزىمدە اۋىلداعى اقساقالداردان «قازاقتىڭ جاقسىسى ورىستىڭ جامانىن الادى» دەگەن ءسوزدى ەستىپ تاڭ قالۋشى ەدىم، تۇسىنبەگەن سوڭ اسا كوڭىل اۋدارمايتىنمىن دا. ەسەيە كەلە، ءسوزدىڭ بايىبىنا بارىپ، نەگە بۇلاي دەيتىندەرىن ۇقتىم. سەبەبى سول كەزەننىڭ ءوزىن دە ءبىزدىڭ اتالارىمىز وزگە ۇلتتىڭ قىزدارىمەن باس قوسىپ جۇرگەن ەكەن. ول زاماندى تۇسىنۋگە دە بولار، وزگە ۇلتتىڭ قىزىمەن امالسىزدان باس قوسقاندارى دا قانشاما؟ سوناۋ قۋعىن-سۇرگىن زاماندا مۇحتار اۋەزوۆتىڭ امان قالۋىن تالاي ادام ونىڭ ورىس قىزىنا ۇيلەنۋىمەن بايلانىستىردى.

دەرەكتەرگە سەنسەك، 1940 جىلى كەڭەس وداعى ءوزىنىڭ قۇرامىندا ءومىر ءسۇرىپ جاتقان 130 ۇلتقا زەرتتەۋ جۇرگىزىپتى. «ورىستارمەن ۇيلەنگەن باسقا ۇلت وكىلدەرى قانشا ەكەن؟» دەپ، ساناپ كەپ جىبەرگەندە، ءبىرىنشى ورىنعا لاتۆيا سەكىرىپ شىققان دا، ەكىنشى ورىندا - قازاقستان. ەل باسقارعان ازاماتتاردىڭ قۋانىشتان بوركى قازانداي بولىپ، بىرەر جىلدا لاتۆيانى باسىپ وزۋعا ۇمتىلىس جاساعانى جاسىرىن ەمەس.

بالا كەزىمدە اۋىلداعى اقساقالداردان «قازاقتىڭ جاقسىسى ورىستىڭ جامانىن الادى» دەگەن ءسوزدى ەستىپ تاڭ قالۋشى ەدىم، تۇسىنبەگەن سوڭ اسا كوڭىل اۋدارمايتىنمىن دا. ەسەيە كەلە، ءسوزدىڭ بايىبىنا بارىپ، نەگە بۇلاي دەيتىندەرىن ۇقتىم. سەبەبى سول كەزەننىڭ ءوزىن دە ءبىزدىڭ اتالارىمىز وزگە ۇلتتىڭ قىزدارىمەن باس قوسىپ جۇرگەن ەكەن. ول زاماندى تۇسىنۋگە دە بولار، وزگە ۇلتتىڭ قىزىمەن امالسىزدان باس قوسقاندارى دا قانشاما؟ سوناۋ قۋعىن-سۇرگىن زاماندا مۇحتار اۋەزوۆتىڭ امان قالۋىن تالاي ادام ونىڭ ورىس قىزىنا ۇيلەنۋىمەن بايلانىستىردى.

دەرەكتەرگە سەنسەك، 1940 جىلى كەڭەس وداعى ءوزىنىڭ قۇرامىندا ءومىر ءسۇرىپ جاتقان 130 ۇلتقا زەرتتەۋ جۇرگىزىپتى. «ورىستارمەن ۇيلەنگەن باسقا ۇلت وكىلدەرى قانشا ەكەن؟» دەپ، ساناپ كەپ جىبەرگەندە، ءبىرىنشى ورىنعا لاتۆيا سەكىرىپ شىققان دا، ەكىنشى ورىندا - قازاقستان. ەل باسقارعان ازاماتتاردىڭ قۋانىشتان بوركى قازانداي بولىپ، بىرەر جىلدا لاتۆيانى باسىپ وزۋعا ۇمتىلىس جاساعانى جاسىرىن ەمەس.

كەيىن 1950 جىلدارى تىڭ يگەرۋ كەزىندە ەلىمىزدە ارالاس نەكە كۇرت وسكەن. 1940 جىلدارى 15 پايىزدىڭ شاماسىندا بولسا، 1950-ءشى جىلداردىڭ سوڭىندا 23 پايىزعا جەتكەن. 1979 جىلى دەگەندە ءاربىر بەسىنشى نەكە - ارالاس نەكە بولىپتى. بىرتاڭدانارلىقجاعداي، 1980 جىلداردىڭ اياعىندا ارالاس نەكە كۇرت تومەندەگەن. ءتىپتى 9,7 پايىزعا دەيىن قۇلدىراپ كەتكەن. بۇلاي بولۋىنا اسەر ەتكەن دۇنيە - ەلدەگى دەموكراتيالىق ورلەۋ جانە ۇلتتىق سانانىڭ ويانۋى سياقتى. ونىڭ سىرتىندا ورىستان قاتىن العان قازاققا كورسەتىلەتىن جەڭىلدىكتەر (پاتەرلى بولۋ، قىزمەتىن ءوسىرۋ) كەلمەسكە كەتىپ بارا جاتقانىن اڭعارعاندىقتان بولار ءبىزدىڭ الاقۇيرىق ازاماتتاردىڭ باسىن تارتا قويعان سىڭايلى.

ال قازىرگى ۋاقىتتا ارالاس نەكە ۇلكەن پروبلەماعا اينالدى. ماسەلەن، كسرو زاماندا قازاقستاندا ءاربىر 7-ءشى نەكە ارالاس جاعدايدا بولىپتى. تاۋەلسىزدىك العان ۋاقىتتان بەرى، ايتالىق: 2010 جىلى 90873 جاس شاڭىراق كوتەرسە، ونىڭ 18477 ارالاس نەكە ياعني 20 پايىز. 2011 جىل باستالعالى وتباسىن قۇرعان قازاقتار 52636 بولسا، ارالاس نەكەگە تۇرعاندارى 3927.

سەم حاريسون دەگەن بىلگىش: «ارينە، ادامنىڭ كىمگە ۇيلەنۋى - اركىمنىڭ ءوز ەركىندەگى شارۋا. الايدا، ارالاس نەكە - از حالىقتى جۇتۋدىڭ جاقسى جولى» دەپتى. شىنىندا دا بۇل ءسوزدىڭ جانى بار. ون ميليونعا جۋىق قازاعى بار قازاقستاندىقتار وسىلاي وزگە ۇلت وكىلدەرىمەن شاڭىراق كوتەرە بەرەر بولسا، جۇتىلىپ، نە ورىس، نە قىتاي بولۋى عاجاپ ەمەس. ءدال قازىرگى تاڭدا كورشىلەس رەسەيدىڭ ءوزى بۇل ماسەلەنى كوتەرىپ دابىل قاعۋدا. سەبەبى، رەسەيدە تازا ورىس حالقىنىڭ سانى ازايىپ بارادى. ول ەلدىڭ ءاربىر ءتورتىنشى سىلقىمى جاۋىرىنى قاقپاقتاي، جۇدىرىعى توقپاقتاي كاۆكازدىق جىگىتتەرگە تۇرمىسقا شىعۋعا قۇمار كورىنەدى. ەندى ءبىر 150 جىلدان سوڭ تازا ورىس قاندىلار تەك دەرەۆنيالاردا عانا قالادى. ۇلتتىڭ گەنافونى قاتتى وزگەرىسكە ۇشىرايدى دەپ شىرىلداۋدا.

ءبىزدىڭ دە جاعدايىمىز ءماز بولىپ تۇرعانى شامالى. قازاقتىڭ قاراكوز بويجەتكەندەرى وزگە ۇلت وكىلىنە تۇرمىسقا شىعىپ، قازاقىلىقتان اۋىلى الىس ۇرپاق اكەلۋدە ومىرگە. ارالاس نەكەنى قالايتىن ارۋلار كوبىنە-كوپ شەتەلدە شالقىپتاسىپ ءومىر ءسۇرۋدى كوزدەيدى.

رەسەيلىك "نتۆ" تەلەارناسىنىڭ بەتكەۇستار جۋرناليستەرىنىڭ ءبىرى چەشەن قىزى اسەت ۆاتسۋەۆا بولدى. ول جۇرگىزەتىن "سترانا ي مير"، "سەگودنيا" سىندى باعدارلامالاردىڭ رەيتينگى شارىقتاپ، چەشەن قىزى تەلەجۇلدىزعا اينالدى.سول اسەتتىڭ ءبىر سۇحباتىندا:

"ماحاببات دەگەن تاڭعاجايىپ سەزىمدى باستان وتكەرگىم كەلەدى. بىراق باسقا ۇلتتىڭ وكىلىن ءسۇيۋ ارقىلى ءوزىن تۋعان حالقىنان، ۇلتىنان، وتباسىنان، داستۇرىنەن اجىراتقان ادامنىڭ الدى - تۇنەك. ول قاراڭعىلىققا باتادى. شىنىمدى ايتسام، مەن مۇنداي نەكەلەردى قۇپتامايمىن دا، مويىندامايمىن دا"، دەگەنى بار.

سول اسەت ۆاتسۋەۆا كەيىننەن ءبىر-اق كۇندە تەلەجۇرگىزۋشى ماماندىعىن تارك ەتىپ، سەبەپ-سالدارىن ەشكىمگە ءتۇسىندىرىپ جاتپاستان چەشەنستانعا كەتىپ قالدى. ايگىلى تەلەجۇرگىزۋشىنىڭ قىزمەتتەن كەتۋ سەبەبىن سان-ساققا جۇگىرتىپ باققاندار كوپ بولعان. سوڭعى دەرەكتەرگە سۇيەنسەك، ول سوزىندە تۇرىپ، تاۋ حالقىنىڭ ۇلانىمەن شاڭىراق كوتەرگەن كورىنەدى.

چەشەن قىزىنىڭ باتىلدىعى، حالقىنا دەگەن سۇيىسپەنشىلىگى قازاق قىزدارىنىڭ بويىنا، ساناسىنا سىڭسە يگى. ارۋلارىمىزدىڭ اق بوزات مىنگەن حانزاداسىن وزگە ۇلتتان ىزدەۋى جانعا باتارلىق ءجايت. ولار ءدىنى، ءتىلى، سالت-ءداستۇرى بولەك اعىلشىن، ورىس، تۇرىك، قىتايعا شىعىپ، كەرەمەت ءومىر كەشەمىن دەپ ويلايدى. ءومىرىن ەرتەگىدەگىدەي ەلەستەتەدى. الايدا ولار، «وزگە ەلدە سۇلتان بولعانشا، ءوز ەلىڭدە ۇلتان بول» دەگەن اتالى ءسوزدى ۇمىتقانداي. سونىمەن قاتار وزگە ۇلتقا تۇرمىسقا شىققان قىزدارىمىزدىڭ بالالارى قازاق بولماسى انىق. ولار قازاقى ءداستۇردى بويىنا جيناپ، تاريح پەن مادەنيەتىمىزدى بىلمەي وسەدى. بىلمەگەن بالادا كىنا جوق، كىنا وزگە ۇلتتى سەرىك ەتكەن انادا.

بەكبولات تىلەۋحان ءبىر سۇحباتىندا: «جيەن دەيتىننەن قايىر جوق. مىسالى، ترويتسكىدە تۋعان ورىستىڭ اتاقتى فەدور نيكيفوروۆيچ پلەۆاكو دەيتىن ادۆوكاتى بولدى. شەشەسى - قازاق. سول پلەۆاكو قازاقتى قويانداي قىرىپ، دالاسىن قان ساسىتىپ جاتقان كەزدە بىرەۋگە ءبىراۋىز قارسى ءسوز ايتا المادى. قازاقتىڭ مۇددەسىن جاقتاپ، سول پلەۆاكونىڭ سويلەگەن جەرىن كورگەن ادام جوق. ارالاس نەكەنىڭ كوبەيۋى سالدارىنان ۇلت جانە ۇلتتىق مەملەكەت جويىلىپ كەتۋى مۇمكىن. تاريحتا بۇل سوزگە دالەلدى مىسالدار كوپ. تالاي ۇلتتاردىڭ ارالاس نەكەدەن تۋعان بالالارى ءوزارا قاقتىعىس كەزىندە ۇلتىن ساتىپ كەتىپ جاتقانىن تاريحتان دا، كۇندەلىكتى ومىردەن دە كورىپ ءجۇرمىز. ءورىستىلدى قازاقتاردىڭ ورىستار جاعىنا شىعىپ كەتەتىنى سياقتى. 70 جىلداردان باستاپ قىتايدا بالا شەكتەۋ باعدارلاماسى ءجۇردى. قىتاي وتباسىنا ءبىر بالا، قىتاي ەمەسكە ەكى بالا دەگەن ساياسات ەندى. قىتايلار جانە ول ءبىر بالانىڭ ەر بالا بولعانىن قالادى. ولاردا وسىلايشا ەر بالالار سانى كوبەيدى. ەندى ولارعا قىزداردى قايدان تابادى؟ ارينە، قازاقستان دەيتىن ەل بار. قازاقستاندا قىز كوپ. اعىلشىن كينوسىنداعى بورات دەيتىن كەيىپكەردى كورىڭىز، وندا دا قازاق قىزىن جاۋكەمدەۋدەن وڭاي ەشتەڭە جوق بوپ كورىنەدى. مىنا «يرونيا ليۋبۆي» دەگەن كينو ارقىلى قازاق قىزى ءوزىنىڭ جىگىتىن تاستاپ، باسقا ۇلتتىڭ جىگىتىنە تۇرمىسقا شىعۋعا دايىن تۇرادى. انا «قىز قىلىعى مەن بىلىعى» سياقتى باعدارلامالار ارقىلى، «قاراوي»، «يرونيا ليۋبۆي» سياقتى كينولار ارقىلى قازاق ساناسىنا تەرىس ساياساتتى ءسىڭىرىپ جاتىر. ولاردىڭ ۇستانىمىندا: «قازاقتىڭ قىزىندا نامىس جوق». حالىقتار دوستىعى دەيدى دە، كينودا قازاق قىزى ورىستىڭ جىگىتىنە نەمەسە باسقا ۇلتتىڭ ادامىنا عاشىق بولادى، تۇرمىسقا شىعادى. «نەرەالنايا ليۋبوۆ» دەيتىن دە كينو بار، وندا دا وسىنداي قۇبىلىس. بۇل ءبىزدىڭ عانا ەمەس، الەمدىك ساياساتتىڭ جەمىسى. بۇنداي ماسەلەلەرمەن ەندى مەملەكەت تە كۇرەسە المايدى. مۇنىمەن ءاربىر قازاق ءوزى كۇرەسۋى كەرەك»، - دەگەن ەكەن.

ۇلت جاناشىرىنىڭ شىرىلداۋى تەگىن ەمەس. وزگە ۇلتتان قازاق شىعۋى قيىن. ەلى ءۇشىن جانى اشىپ، جۇرەگى اۋىراعان بالا، ەرتەن وتانىنا وپاسىز، ۇلتىن ساتار ازامات بولارى انىق. عابيت مۇسىرەپوۆ ايتادى، قازاق ايەلىن "جان جولداسىم" دەيدى. ونىسى - جانى مەن جانى ۇندەس، وي-ارمانى ۇيلەس، ەگىز ادامبىز دەگەنى. ال وزگە ۇلتتىڭ ادامى، قازاق قىزىنا جانى ۇندەس، ەگىز ادام بولىپ ءجۇر مە ەكەن؟ جاۋابى تابىلماس سۇراق.

سونىمەن قاتار ارالاس نەكەنىڭ شامادان تىس كوبەيىپ كەتۋى جەكە ۇلت نەمەسە ۇلتتىق مەملەكەتتىڭ جويىلۋىنا اكەلىپ سوقتىرادى. تاريحتا ونداي وقيعالار جەتەرلىك. مىسالى: وتكەن عاسىردىڭ باسىندا يسپان وتارىنان ازات بولعان پەرۋ ەلىندە ءارتۇرلى ەتنيكالىق-الەۋمەتتىك توپتار پايدا بولدى. ءبىرىنشىسى - پەرۋدىڭ تيتۋلدى حالقى - كەچۋالار. بۇلار بارلىق حالىقتىڭ كوپ پايىزىن قۇرادى. ەكىنشىسى - وتارلاۋشى يسپاندىق كرەولدار. بارلىق بيلىك وسىلاردا بولدى. ءۇشىنشىسى - پەرۋلىك پەن يسپاندىق ارالاس نەكەدەن تۋعان - مەتيستەر..

تاۋەلسىزدىك العان سوڭ پەرۋدىڭ بايىرعى حالقى ءداستۇرلى ينك مەملەكەتى - ءتاۋانتينسۋيدى قايتا قالپىنا كەلتىرىپ، ينك يمپەرياسىن جاڭعىرتۋ يدەياسىن ۇسىندى. قىسقاسى بيلىكتەگى كرەولدار مەن حالىقتىڭ دەنىن قۇرايتىن كەچۋالارار اسىندا تارتىس پايدا بولدى. وسى تارتىستا ارالاس نەكەدەن تۋعاندار (بىزشەجيەندەر) وتارلاۋشى كرەولداردىڭ جاعىنا شىعىپ كەتتى (بىزدەگى ءورىستىلدى قازاقتىڭ ورىستارجاعىنا شىعىپ كەتكەنى سياقتى).

مەتيستەر ءيسپانتىلى ديالەكتىسى ­مەن سويلەدى. ولاردىڭ تەك تۇرمىسىن­دا، كيىمىندە، ءجۇرىس-تۇرىسىندا عانا ازداعان بايىرعى سيپاتتار بولدى. اقىرى بۇل مەتيستەر ءبارىن ىعىستىرىپ بيلىكتى قولىنا الدى. بۇلاردىڭ ىقپالىنىڭكۇشەيگەنى سونشالىق قىتاي مەن ۇندىەلىنەن، كورشىلاتىنامەريكاسىمەملەكەتتەرىنەنكەلىپقونىستانعانقاۋىممەتيستەردىڭجاعىناشىعىپكەتتى. ولارمەتيستىڭتىلىندەسويلەدى، سولاردىڭ مادەنيەتىن قابىلدادى.شەتەلدىك الپاۋىتتار ارالاسنەكەدەن تۋعانتاسجۇرەكمەتيستەردى پەرۋ حالقىنىڭبولاشاعى، ۇلت­تىڭرۋحىدەپكوتەرمەلەدى. اينالاسىجۇزجىلعاجەتپەيبايىرعىحالىقپەرۋاندار (كەچۋالار) قۇرىپكەتتى. قۇرىماۋعا بەت العاندارىالىس-شال­عاي تاۋ-تاس، ورمان-توعايعا­با­رىپ­تى­عىلدى. قالالىقجەردەگىلەروزدەرىنكەچۋالىقتارمىز دەپ ايتۋعا ارلاندى.

مىنە، پەرۋدىڭ تاعدىرى وسىنداي، قازاقتىڭ باسىنا تۇسپەسىنە كىم كەپىل. مىنا جاعىمىزدا اجداقاداي قىتاي، مىنا جاعىمىزدا الپاۋىت ورىس. بىرەۋى باياۋ ساياساتىمەن جاۋلاسا، بىرەۋى جالعان دوستىعىمەن جاۋلاۋدا. حاكىم اباي «قازاقتىڭ دوسى دا، جاۋ دا قازاق» دەگەن. سوندىقتان ورىسقا سەنىپ، «قازاق بولعانىمىز» ءۇشىن ارلانىپ جۇرمەيىك.

ءدىن نە دەيدى

يسلام - جاراتۋشى اللاھ تاعالادان بارشا ادامزاتقا جىبەرىلگەن حاق ءدىن. ول ادام بالاسىنا كەلگەننەن كەيىن، ونداعى كەز كەلگەن ۇكىم ونىڭ يگىلىگى ءۇشىن بەرىلەدى، ءارى ونىڭ تابيعاتى ەسكەرىلۋسىز قالمايدى. سول ۇكىمدەردىڭ ءبىرى - نەكە. الايدا يسلام دا قىز بالا مەن ەر بالانىڭ نەكەلەسۋڭندە ايىرماشىلىق بار. شاريعاتتا ءمالىم بولعانىنداي، مۇسىلمان ايەلدىڭ، مۇسىلمان ەمەس ەركەكپەن ۇيلەنۋى ەگەر ءدىنى، نانىم-سەنىمى قانداي بولسا دا، كىتاپ يەلەرى، ياعني، ەۆرەي نەمەسە حريستيان بولسا دا مۇلدە مۇمكىن ەمەس. ەگەر وسىنداي بولىپ قالعان جاعدايدا، بۇنداي نەكە بوس، بەكەر بولىپ تابىلادى. بۇنداي نەكەگە ەشقانداي ۇكىمدەر جۇرمەيدى. بۇل ەركەكتەن تۋىلعان بالا، ونىڭ تەگىنە جاتپايدى. سونداي-اق ولار قايتىس بولسا، ءبىر-بىرىنەن ميراس المايدى. اللاھ تاعالا ايتقان: «ەي، مومىندار! سەندەرگە مومىن ايەلدەر قونىس اۋدارىپ كەلسە، ولاردى سىناڭدار. ولاردىڭ يماندارىن اللاھ جاقسى بىلەدى. سوندا ەگەر ولاردى مومىن ايەل ەكەندىگىن بىلسەڭدەر، وندا ولاردى كاپىرلەرگە قايتارماڭدار. بۇل ايەلدەر ولارعا حالال ەمەس، ولار دا بۇلارعا حالال ەمەس...». (مۋمتاحانا، 10).

بۇل ورىندا مۇسىلمان قىزداردىڭ اتا-انالارىنا، اسىرەسە قىزداردىڭ وزدەرىنە كۇيەۋ تاڭداۋدا اسا اقىلدى بولۋ كەرەكتىگىن ەسكەرتىپ قويۋمىز اسا ماڭىزدى. ويتكەنى، قىزدىڭ وزىنە كۇيەۋ تاپقاندىعى ماڭىزدى ەمەس. نانىمى، پىكىرى، سۇراستىرىلماعان، مومىن با، كاپىر مە، مۇسىلمان با، حريستيان با، ەۆرەي مە، مۇسىنگە سيىنۋشى، نە بۋدديست ەكەندىگىن بىلمەي تۇرىپ تابىلعان كۇيەۋ - قانداي كۇيەۋ؟!

ءمالىم بولعانىنداي، نەگىزىندە مۇسىلمان ەركەكتىڭ مۇسىلمان ەمەس ايەلگە ۇيلەنۋى مۇمكىن ەمەس. بىراق ەگەر كىتاپ يەلەرىنەن، ياعني ەۆرەي نەمەسە حريستيان دىنىندە بولسا، ۇيلەنۋگە بولادى. بۇل تۋرالى كەڭىنەن تارقاتىپ ايتاتىن بولامىز. وسى، كىتاپ يەلەرىنەن باسقا ايەلدەرگە ۇيلەنۋ حارام. سوندىقتان ءدىنسىز، بۋدديست، يندۋس، بۇتپاراس، وتپاراس جانە يسلامنان قايتقان ايەلگە ۇيلەنۋگە بولمايدى. اللاھ تاعالانى، ەلشىسىن، ءدىنىن، ۇكىمدەرىن جاقسى كورمەگەن ايەل، مۇسىلمان وتباسىندا دۇنيەگە كەلگەن بولسا دا، ەشقاشان مۇسىلمان بولىپ ەسەپتەلمەيدى. نەگىزىندە شاريعات مۇسىلمان ەمەس ايەلدەرگە ۇيلەنۋگە بۇيىرمايدى. كەرىسىنشە، قانداي بولعاندا دا، مۇسىلمان ايەلدەرگە ۇيلەنۋگە بۇيىرادى. ويتكەنى، مۇسىلمان ايەل كۇيەۋىنە وپالى، بالالارىنا جان كۇيدىرۋشى بولىپ كەلەدى. اللاھ تاعالا ايتقان: «يمان كەلتىرگەنشە مۇشرىك ايەلدەرگە ۇيلەنبەڭدەر! شىندىعىندا ازات مۇشرىك ايەلدەن، ءتىپتى ول ساعان ۇناسا دا، يماندى كۇڭ ايەل جاقسىراق...».(باقارا، 221)

قورىتا كەلگەندە مۇنداي نەكە، جاقسىلىققا الىپ بارمايدى. تىپتەن دىندە دە قارسىلىقتار كەزدەسەدى. ايتا كەتەرلىك تاعى ءبىر ماسەلە، ەكى ۇلتتان دۇنيەگە كەلگەن بالانىڭ كىم بولارىن ويلانعان دا ءجون. بۇل دەگەنىمىز ءبىر ادامنىڭ بويىندا ەكى ەلدىڭ مادەنيەتى، ءداستۇرى مەن تاربيەسى بولادى دەگەن ءسوز. ياعني بالا ءوزىنىڭ كىم ەكەنىن بىلمەي دال بولادى دەگەن ءسوز. قوعامدىق ورىنداردا ولارعا دەگەن كوز قاراستا وزگەشە بولماق. «تەڭ تەڭىمەن، تەزەك قابىمەن» دەگەن، ءار ۇلتتىڭ ءوز ءداستۇرىن بويىنا سىڭىرگەن ۇرپاق تاربيەلەگەنىنە نە جەتسىن.

گۇلنۇر دوسبول

http://www.qazaquni.kz/8126.html