قازاقستاندىق ماماندار مەكتەپ وقۋشىلارىنا ءۇشىنشى سىنىپتان باستاپ جىنىستىق قاتىناس تۋرالى وقىتۋدى ۇسىنىپتى. تengrinews.kz سايتى سولاي دەپ جازدى. 

باستاما كوتەرگەن بۇل توپتىڭ ءۋاجى - مەكتەپ جاسىنداعى قىزداردىڭ سۋيتسيدكە بارۋى ەكەن. ولاردىڭ ايتۋىنشا، ءجاسوسپىرىم قىزداردىڭ سۋيتسيدكە بارۋىنىڭ ءبىر سەبەبى - ەرتە جاستان جۇكتى بولۋ. سوندىقتان بالالارعا بۇل تۋرالى باستاۋىش سىنىپتان باستاپ ايتۋ كەرەك-مىس.

قر دەنساۋلىق ساقتاۋ مينيسترلىگىنىڭ مالىمەتىنشە، قازاقستاندا كامەلەتكە تولماعان جاسوسپىرىمدەر جىلىنا مىڭعا جۋىق تۇسىك جاساتادى. ال، ماماندار ەرەسەكتەردىڭ بۇل تاقىرىپتى اينالىپ وتەتىنىن ايتادى.

سونداي-اق، قولدانىستاعى زاڭعا سايكەس جۇكتى ءجاسوسپىرىم اناسى مەن اكەسىنىڭ قاتىسۋىنسىز مەديتسينالىق كومەك الا المايدى. سوندىقتان قىلمىستىق تۇسىك جاساتۋدىڭ سانى ارتىپ كەلەدى دەيدى. ال، 15 جاستا اياعى اۋىر بولعان بويجەتكەننىڭ قايتىس بولۋ قاۋپى ەرەسەكتەرگە قاراعاندا جيىرما ەسە كوپ بولاتىن كورىنەدى.

قازاقستان رەپرودۋكتيۆ مەديتسينا قاۋىمداستىعىنىڭ پرەزيدەنتى ۆياچەسلاۆ لوكشين بىلاي دەيدى: "سەگىزىنشى سىنىپتاعى اناتوميا دەڭگەيىندە ەمەس، ەرتەرەك، ءۇشىنشى-ءتورتىنشى سىنىپتان باستاۋ كەرەك. ونى تاجىريبەلى پەداگوگ جۇرگىزۋى قاجەت. بۇل تاقىرىپ جابىق كۇيىندە قالماۋى كەرەك. جابىق تاقىرىپ قارا بازارمەن تەڭ. بۇل "سەكس جوق" دەگەنمەن بىردەي. ول قالاي جوق؟ ول تاماق ءىشۋ، ۇيىقتاۋ، ءومىر ءسۇرۋ سەكىلدى عوي. وسىلاي ءتۇسىندىرۋ كەرەك".

سونىمەن، باستاماشىل توپتىڭ ايتارى - بالاعا جىنىستىق تاربيەنى ءۇشىنشى سىنىپتان باستاپ ايتىپ ءتۇسىندىرۋ كەرەك.

ۇلتتىق تاربيەگە كوڭىل ءبولۋ كەرەك!

ءبىز ارداگەر ۇستاز، ەڭبەك ەرى، قازاقستاننىڭ ەڭبەك سىڭىرگەن قايراتكەرى اياگۇل ميرازوۆاعا حابارلاسىپ، اتالعان باستاماعا قاتىستى پىكىرىن سۇرادىق.

اياگۇل تورەقىزى بالاعا ەرتە جاستان جىنىستىق قاتىناس تۋرالى ايتۋدىڭ قاجەت ەمەس ەكەنىن، كەرىسىنشە ۇلتتىق تاربيە بەرۋ كەرەكتىگىن ايتىپ وتىر.

- قازىر مەكتەپكە انا ساباقتى ەنگىزۋ كەرەك، مىنا ساباقتى ەنگىزۋ كەرەك دەيدى. بىراق، سول توپىرلاپ ەنگەن ساباقتاردان پايدا كورىپ جاتقانىمىز شامالى. سوسىن بالاعا جىنىستىق ساۋات تۋرالى كوپ ايتىپ، نەعۇرلىم تىيىمدى كوپ جاساساڭ، بالا سوعۇرلىم سوعان ىنتىق بولادى-اۋ دەيمىن.

بۇل ماسەلەنى ءۇشىنشى كلاسستىڭ بالاسى ارينە قابىلدامايدى. وعان قىزىق كورىنۋى مۇمكىن. بىراق، مەنىڭ ويىمشا، بالاعا ەرتە باستان ونداي دۇنيەنى ايتۋ - پايدا بەرمەيدى كەرىسىنشە، بالانى بۇزادى.

بۇل دۇنيەدە وزگە ەلدەردىڭ تاجىريبەلەرىنە سۇيەنەدى عوي. بىراق، ءار ۇلتتىڭ وزىنە ءتان ۇلتتىق قاسيەتى بار. مۇنداي نارسە ءۇشىنشى كلاستاعى بالانىڭ ويىنا دا كىرمەيدى. بىراق، ولارعا ەرتە باستان نەشە ءتۇرلى نارسەنى ۇيرەتەتىن دۇنيەلەرگە شەكتەۋ قويا الماي جاتىرمىز عوي. بالا ونداي نارسەلەردى كورە المايتىن بولسا. باسقا ەلدەردەگى سەكىلدى بالا كورۋگە بولمايتىن فيلمدەردى شەكتەسە.

ال، جاڭاعى جىنىستىق قاتىناس دەگەن تابيعات ءوزى-اق ۇيرەتىپ قوياتىن دۇنيە عوي. باياعى كەزدە ەشكىم ەشكىمدى ۇيرەتكەن جوق قوي. ونداي دۇنيەنى بىلمەيتىن كەزدىڭ وزىندە قىزدار ءوز ارلارىن ساقتاپ، ەس بىلگەننەن باستاپ-اق ءوزى قىز ەكەنىن ءتۇسىنىپ، ۇلدار ۇل ەكەنىن ءبىلدى. مەنىڭشە، بۇل جان-جاقتان كەلىپ جاتقان، ءبىز ۇيرەتپەسەكتە قولىنداعى تەلەفون ارقىلى اسەر ەتىپ جاتقان نارسە. سودان پايدا كەلىپ جاتقان جوق، كەرىسىنشە زيان بولىپ جاتىر.

بۇل ءبىزدىڭ ۇلتتىق بولمىسىمىزعا سايكەس ەمەس. بايقاساڭىز، بىزدە تاربيە دەگەن قۇلدىراپ بارا جاتىر. ول جانۇيادان باستالۋى كەرەك. ودان سوڭ مەكتەپتە ارى قاراي ءوزى جالعاسا بەرەدى.

ءال-فارابي تاربيەسىز بەرىلگەن ءبىلىمنىڭ قاۋىپتى ەكەنىن ايتتى عوي. دەمەك، تاربيە بار جەردە عانا ءبىلىم بولادى.سوندىقتان بۇل ماسەلەدە ۇلتتىق تاربيەگە باسا كوڭىل ءبولۋ كەرەك.

ايتا كەتەيىك، وسى ۋاقىتقا دەيىن قر دەنساۋلىق ساقتاۋ مينيسترلىگى مەكتەپتەردە تەگىن مۇشەقاپ تاراتۋ تۋرالى ۇسىنىس ايتقان بولاتىن. ءسويتىپ شەنەۋنىكتەر جوسپارسىز جۇكتىلىكتىڭ الدىن الماقشى بولعان. ءتىپتى بۇل نورمانى دەنساۋلىق ساقتاۋ جۇيەسى تۋرالى كودەكسكە ەنگىزۋ جوسپارلاعان بولاتىن.

ءتۇيىن. مەكتەپ - تاربيە مەن ءبىلىمنىڭ وشاعى. ول كەز-كەلگەن ادام سىناق جاسايتىن الاڭ ەمەس. مەكتەپتەردە مۇشەقاپ تاراتۋ، جاسى 10-عا تولماعان بالاعا جىنىستىق ساۋات تۋرالى ساباق ءوتۋ -  بالا پسيحولوگياسىنا جاسالعان شابۋىل ەمەس پە؟ شىن مانىندە، دابىل قاعىپ وتىرعان ماسەلەنىڭ ءتۇپ توركىنى ۇلتتىق تاربيەدە جاتقانىن تەگىن مۇشەقاپ "تاراتقىش" شەندى-شەكپەندىلەر نەگە تۇسىنبەيدى؟

نۇربيكە بەكسۇلتانقىزى

Abai.kz