قازاقستان اگرارلىق الەۋەتى مول ەل. الايدا سول مۇمكىندىكتى تولىقتاي پايدالانىپ وتىر دەپ ايتا المايمىن. ەگەردە ءبىز جاڭا ەكونوميكالىق ساياساتتى جۇزەگە اسىرعىمىز كەلسە، وندا تۇبەگەيلى رەفورما قاجەت.

قازاقستان 100% ءوزىن-ءوزى اسىراپ، ارتىلعانىن ەكسپورتقا شىعارۋعا قابىلەتتى مەملەكەت. اسىرەسە اۋىلشارۋاشىلىق سالاسىن دامىتۋدى باستى ماقسات ەتىپ العان ءجون. وكىنىشتىسى، بىزدە اگرارلىق سەكتور جالپى ىشكى ءونىمنىڭ 5-6 پايىزىن قۇراپ وتىر. بۇل ماردىمسىز. ونى قالاي ارتتىرۋعا بولادى؟ جولدارى كوپ.

ارينە جىل سايىن مەملەكەت اگروونەركاسىپ كەشەنىن (اوك) دامىتۋ ءۇشىن جۇزدەگەن ميلليارد تەنگە ءبولىپ جاتىر. جانە وسى سالانى دامىتۋدىڭ 2021 جىلعا دەيىنگى ارنايى باعدارلاما جۇزەگە اسىرىلۋدا. دۇرىس. قولدايمىز. الايدا ءبارى جاقسى دەۋگە بولماس. ەلىمىزدىڭ ءار ايماعىنىڭ ەرەكشەلىگى ەسكەرىلە وتىرىپ، سوعان ساي داقىلدار ءوسىرىلىپ جاتقانى بەلگىلى.

ماسەلەن، وڭتۇستىك جاقتا، كۇرىش، پياز، قىزىلشا، قيار-قىزاناق، قىرىقابات، قاۋىن-قاربىز، ماقتا دەگەندەي. ال سولتۇستىك ايماقتاردا نەگىزىنەن بيداي ونىمدەرى. مال شارۋاشىلىعى ءوز الدىنا. وكىنىشتىسى، بىزدە وسى وندىرىلگەن ونىمدەردى وڭدەۋ سالاسى جەتكىلىكسىز. دايار ءونىم شىعاراتىن زاۋىت - فابريكالاردىڭ كوبى قازىر توقتاپ تۇر. قارجى تاپشىلىعىن باستان كەشىرۋدە. نە بولماسا ءىلدالاپ جۇمىس ىستەپ تۇرعانداردىڭ وزىندە مىقتى مەنەدجمەنت جەتىسپەيدى.

ماسەلەن مەركى قانت زاۋىتىن الايىق. سول وڭىردە قىزىلشا وسىرەتىن 200 دەي فەرمەر قىزىلشاسىن وسى زاۋىتقا وتكىزەدى. ەگەردە زاۋىتتىڭ مەنەدجمەنتى مىقتى بولسا، ءوز ونىمدەرىن وتكىزۋ ءۇشىن جاڭا نارىق ىزدەپ، ءونىمدى ۇلعايتۋعا مۇمكىندىكتەر تۋار ەدى. 200 ەمەس، 2000 فەرمەردىڭ ءونىمىن ساتىپ الۋعا بولار ەدى. ارينە مۇنداي مىسالداردى جۇزدەپ كەلتىرۋگە بولادى. ەلدەگى ەت ونىمدەرىن وندىرۋدەدە وسىنداي كەمشىلىكتەر بار. ەت ونىمدەرىن وڭدەپ ىشكى جانە سىرتقى نارىققا شىعاراتىن قانشاما زاۋىتتار توقتاپ تۇر. بىرىنشىدەن قاراجاتتىڭ جەتكىلىكسىزدىگى، ەكىنشىدەن شيكىزاتتى زاۋىتقا جەتكىزۋدەگى كەمشىلىك.

سىرتتا قازاقستاننىڭ ەتىنە سۇرانىس كوپ. وكنىشكە وراي، اياققا ورالعى بولعان وسىنداي كەدەرگىلەردىڭ كەسىرىنەن كوپ پايدادان قاعىلۋدامىز.
ەلىمىزدە، ەكسپورتتى قولداۋعا باعىتتالعان 500 ملرد تەڭگەنىڭ 100 ملرد تەڭگەسى اۋىل شارۋاشىلىعى ەكسپورتىنا باعىتتالعان. بۇل ازداۋ. نەگە؟

ويتكەنى قازىرگى اوك ونىمدەرىڭ ەكسپورتىنىڭ 60%-دان استامى — شيكىزاتتىق ءونىم. بىزگە سىرتقا شيكىزات كۇيىندە ەمەس، تازا ءونىم تۇرىندە ەكسپورتتاۋ ءتيىمدى. تۇسەتىن پايدا دا ەكى ەسە بولماق. ەگەردە جاڭا ەكونوميكالىق ساياساتتى جۇزەگە اسىرامىز دەسەك، وندا شيكىزاتتىق ەكونوميكادان قۇتىلعانىمىز دۇرىس.

اسىرەسە ءونىمدى وڭدەۋ سالاسىنا كوبىرەك ءمان بەرگەن ءجون. ءبىز تەك مۇناي-گاز جانە ءتۇستى مەتالدار سالاسىنا عانا كوڭىل بولمەۋىمىز كەرەك. ويتكەنى ولاردىڭ الەمدىك باعامى ۇنەمى سەكىرىپ تۇرادى. سوندىقتان اۋىل شارۋاشىلىعى سالاسى قاشاندا باستى نازاردا بولعان ءجون.

ازاماتحان ءامىرتايدىڭ الەۋمەتتىك جەلىدەگى جازباسى

Abai.kz