كوكتەمدە مەملەكەت شاعىن جانە ورتا بيزنەسكە 6-8 پايىزبەن كرەديت بەرەمىز، پاندەميا كەزىندە وسىلايشا بيزنەستى قۇتقارامىز دەگەن جەلەۋمەن قىرۋار قارجى بولگەن بولاتىن. اقشا بانكتەرگە جەتتى. بىراق 3-4 اي ءوتتى بانكتەر بۇل اقشانى بيزنەسكە بەرۋگە اسىقپايتىن سياقتى. بيزنەس جوسپارمەن، وتسەنكاسى جاسالعان زالوگپەن، كرەديت تولەۋگە قابىلەتتىلىكتى دالەلدەيتىن قارجىلىق ەسەبىمەن كرەديتكە تاپسىرىس بەرە الماي جۇرگەن تانىستارىم وتە كوپ. سوناۋ مامىر ايىنان باستاپ بانكتەردىڭ ايتاتىنى مىناداي: «بىزدە جۇمىس ىستەيتىن ادام جوق، بۇكىل وتدەلدا ءبىر-ەكى ادام عانا قالدى، ولار ۇلگەرمەيدى، ءبىز 80% جۇمىسشىلاردى ۋدالەنكاعا جىبەردىك. قاشان جۇمىسشىلار شىعاتىنى بەلگىسىز». بۇكىل جۇمىستى توقتاتىپ تۇرعان وسى ميعا سيىمسىز سىلتاۋ.

ءبىر تانىسىم تامىز ايىندا مال ساتىپ الماققا كرەديت السام دەگەن. تامىزدان كەيىن ساتىلىمدا اسىل تۇقىمدى مال قالمايدى ەكەن. تاعى ءبىر جىل كۇتۋ كەرەك كەلەسى ءتولدى. ول دا «مىنا بانكتەر زاياۆكامدى قاراماي وتىر، ۇلگەرمەيتىن بولدىم» دەپ زار جىلاۋدا.

ەندى ءبىر دوسىم كونديتەرلىك تسەح سالۋىم كەرەك، جابدىقتارىن تاۋىپ كەلىسىپ قويعام، كرەديت الىپ كۇن جىلىدا قىسقا دەيىن عيماراتىن سالىپ السام، جاڭا جىلدا بۇيىرسا وتىز ادامدى جۇمىسقا الىپ، ءونىم شىعارا باستايمىن دەپ جوسپارلاعان. ەندى ول دا قاۋقارسىز وتىر.

تاعى بىرەۋى كىشىگىرىم كۇركەتاۋىق فابريكاسىن اشۋعا كرەديت كۇتىپ ءجۇر. ول دا ەلۋگە جۋىق ادامعا جۇمىس تاۋىپ بەرەر ەدىم دەيدى. بۇلاردىڭ ءبارى مەنىڭ اينالامداعى مىسالدار عانا. وسىلاي بانكتەرگە تەلمىرىپ جۇرگەن كاسىپكەرلەر وتە كوپ. سوندا مەملەكەت بولگەن اقشانىڭ ارى قاراي كاسىپكەرلەرگە جىلدام جانە وڭاي جەتۋىن نەگە قاداعالامايدى؟!

كريزيستەن شىعاراتىن، جاڭا جۇمىس ورىندارىن اشاتىن، مەملەكەتكە سالىق تولەيتىن وسى شاعىن جانە ورتا بيزنەس وكىلدەرى. بانكتەر كەرىسىنشە ونداي كاسىپكەرلەرگە كرەديت بەرۋگە وزدەرى تاۋەلدى بولۋى كەرەك قوي. بيىل بولىنگەن اقشا كاسىپكەرگە كەلەسى جىلى جەتىپ، ول بيزنەسىن اياققا تۇرعىزعانشا تاعى ءبىر جىل وتسە، سوندا كريزيستەن قاشان شىعامىز؟! جوق جەردەن ۋاقىت سوزىپ، قولدان وزىمىزگە بوگەت جاساپ وتىرمىز. قازىر مەملەكەتتىك «دامۋ» قورى دا بانكتەرگە اۆتوريتەت ەمەس. ولاردىڭ بەرەتىن 70% گارانتياسىن ەشبىر بانك قابىلدامايدى. ءبارى قاعاز، ءسوز جۇزىندە. ۇلتتىق بانكتەن دە، "اتامەكەننەن" دە ءبىر قاۋقار جوق، بۇنىڭ ءبارىن ءوز باسىمنان وتكەرگەندىكتەن ايتىپ وتىرمىن.