باۋىرلاس تۇرىكتەردەن ۇيرەنەرىمىز كوپ
تۇرىكتەر جارادى.
كەشە ۋكراين اقپارات قۇرالدارىن قاراپ وتىرسام ولار ەردوعانعا ريزا بولىپ وتىر ەكەن.
"ەردوعان قاراباقتا پۋتينمەن ءوز تىلىندە سويلەسىپ وتىر" دەسىپ جاتىر ولار.
راس، رەسەي قازىر ارمەنياعا قاراپ ۇرەيى ۇشىپ وتىر. ارمەنيانىڭ ءجۇز پايىز اسكەري تەحنيكاسى - ەسكىرگەن رەسەي تەحنيكاسى. ءتىپتى ول تەحنيكانىڭ رەمونتىن دا ورىس جاساپ بەرۋى مۇمكىن، سەبەبى شاعىن ارمەنيادا ونداي زاۋىتتار دا جوق.
سول ارمەنيا اسكەرىن ەندى ەردوعاننىڭ درون "بايراقتارى" شەمىشكەدەي شاعىپ جاتىر.
الەمدىك قاۋىمداستىق "سوعىستى توقتاتىڭدار" دەگەندەي بوپ ەدى...
ەردوعان وعان بار بەدەلىن، ابىرويىن سالىپ ايبارلى داۋىسىمەن گۇر ەتە قالدى...
ەگەر رەسەي ءوز اسكەري تەحنيكاسىن سالدىر - گۇلدىر ەتكىزىپ ارمەنياعا كىرگىزەتىن بولسا، ول تەمىر - تەرسەكتەرى دەرەۋ كۇلگە اينالىپ ارمەننىڭ ارتىنان كەتۋى مۇمكىن. ولار دا سونى سەزىپ ۇندەمەي وتىر.
ءتىپتى رەسەيدىڭ ماقتاباس توك - شوۋلارى وزدەرىنىڭ قورىققاندارىن ارميانداردان كورىپ جاتقانداي ما، قالاي ءوزى...
"پاشينيان ءوزى ورىسشىل ەمەس", دەي مە..
قىسقاسى، "سوعىستى توقتاتۋ كەرەك" دەگەننەن اسپاي قالىپتى.. ۇندەرى ءپاس.
بايقاعانىم، ءازىربايجاننىڭ اسكەرى تۇرىكتىڭ اسكەرىنە ۇقساپ قاپتى. ال تۇرىكتىڭ اسكەرى - ناتو اسكەرى.
ال ناتو اسكەرى دەگەنىمىز...
كەزىندە اۋعانستانعا اقش اسكەرىن كىرگىزگەندە تالىپتەر "وو، ەندى ورىسپەن سوعىسقانداي كاپىرلەردى قىرامىز" دەپ ەنتەلەپ جەتىپ كەلگەن ەدى.
وعان امەريكاندار تەك قانا كنوپكانى باسىپ جابايى تالىپتەردى تاۋ ارقارىنداي قىردى دا وتىردى. ولار كنوپكانى باسىپ قانا سوعىس جۇرگىزدى.
ودان سوڭ تالىپتەرگە جان كەرەك، تاۋلارىنا قايتا تىعىلدى. ناتو اسكەرى دەگەنىمىز سول.
ەردوعان قازىر قاراباقتا سول تاسىلمەن جۇمىس ىستەپ وتىر.
جالپى، ءبىزدىڭ تۇرىكتەردەن ۇيرەنەرىمىز وتە كوپ.
تۇرىكتەردە ۇلتتىق سانا، مەملەكەتتىك سانا، تۇركىشىلدىك دەگەنىمىز كەرەمەت.
ءبىزدىڭ قازاق گاگاۋز دەگەن حالىقتىڭ قايدا تۇراتىنىن، ونىڭ قانداي حالىق ەكەنىن بىلمەۋى مۇمكىن، ال تۇرىكتىڭ مەملەكەتتىك ارنالارى قاي جەردە تۇركىلەر تۇرادى، سول جەردە جۇرەدى. گاگاۋىزىن كورسەتىپ ولاردى زەرتتەپ، كومەك كورسەتىپ دەگەندەي...
ءبىزدىڭ قازاق يراكتا تۇركىتىلدەس تۇركومان دەگەن حالىقتىڭ بارىن بىلمەۋى دە مۇمكىن، ال ەردوعان يراكقا ءوز اسكەرىن كىرگىزىپ سولار ءۇشىن سوعىس سالادى.
تۇركيادا تۇرىك پاسپورتى بار ۇلىستاردىڭ ءبارى - تۇرىك. ول جاقتا گرەك تە - تۇرىك، پارسى دا - تۇرىك، نوعاي دا - تۇرىك. بولدى.
تۇرىك مەملەكەتىنىڭ كەڭدىگىن وسىدان كورۋگە بولادى.
ال كەزىندە سوۆەت پەن قىتايدان قاشقان قانشاما تۇركى حالىقتارى سول تۇركيادان پانا تاپتى، ول ءوز الدىنا بولەك اڭگىمە.
ال بىزدەگى قازاقتا سىرت تۇرماق ءوز جەرىندەگى ۇلىستارعا قاتىستى ونداي تۇسىنىك جوق، شىرت ەتسە ء"بىزدى سىيلامايدى","كەلىمسەكتەر باسىنىپ جاتىر" دەپ لەگ لەگىمەن اتقا قونىپ، تومپەشتەي جونەلەدى.
ال انا انادولى تۇرىكتەرىنىڭ قاراپايىم ستاتيستيكالىق ازاماتى، تۇركىلەرىم دەپ سىرتتاعى باۋىرلارىنا ەلجىرەپ تۇرادى.
وكىنىشكە وراي ءبىز ءالى ونداي ساناعا جەتكەن جوقپىز. ەتنو ۇلتشىلدارىمىز بار، رۋشىلدارىمىز بار، تاعى باسقا فاكتورلار بىزدە ونداي سانا قالىپتاستىرماي وتىر.
قازىر تۇركى تۇگەل قازاقتىڭ باسىن بىرىكتىرۋ قيىن بولىپ وتىر.
سوسىن تۇرىكتەر مەكتەپتىڭ قانداي قۇدىرەتتى قارۋ ەكەنىن جاقسى بىلەدى. ولار بۇرىڭعى وسمان يمپەرياسى عوي، تاجىريبەلەرى جەتەدى.
ءبىز ازاتتىق العان جىلدارى ەلىمىزگە وسى تۇرىكتەر مەكتەپ - ليتسەيلەرىن الا جۇگىرگەن ەدى. اقشا ەمەس، باسقا ەمەس، مەكتەپ الىپ كەلدى.
نەگە؟ (مەن بۇنى ءجۇز رەت ايتقان شىعارمىن، تاعى ايتايىن).
سەبەبى، مەكتەپ دەگەن نارسە جاڭا ۇلت قۇرايدى، ال جاڭا حالىقتار ءوز كەزەگىندە جاڭا مەملەكەت قۇرادى. تۇرىكتەر سول ليتسەيلەرىمەن ءبىزدىڭ سول كەزدەگى سوۆوك قوعامدا تۇركىشىلدىكتىڭ ءدانىن سەۋىپ ۇلگەردى.
ودان سوڭ بىزدەگى قازاق كەم دەگەندە "ويپىراي سىرتتا وسىنداي ءتىلى بىزگە ۇقساس باۋىرىمىز بار ەكەن عوي" دەگەن وي قالىپتاستىرىپ قالدى.
تۇرىكتەردىڭ سول ليتسەيلەرى سول كەزدەگى ءار قازاق بالاسىنىڭ ارمانى ەدى.
سوندا تۇرىك ليتسەيلەرىن بىتىرگەن ءبىزدىڭ ءورىستىلدى قانداستارىمىز ءوز انا تىلدەرىن بىلمەسە دە تۇرىك ءتىلىن جاقسى ءبىلىپ شىعاتىن.
سەنەسىزدەر مە، ءبىز وتىز جىل قاقساپ ءوز قانداستارىمىزعا انا ءتىلىن ۇيرەتە الماي جۇرگەندە، تۇرىكتەر اينالدىرعان ون جىلدىڭ ىشىندە ىڭ — شىڭسىز ءورىستىلدى قازاقتاردى تۇرىكشە سايراتىپ جىبەرەتىن.
جالپى، باۋىرلاس تۇرىكتەردەن مەملەكەت قۇرۋ جاعىنان ۇيرەنەرىمىز وتە كوپ...
ولجاس ءابىلدىڭ جازباسى
Abai.kz
