قۇلانداعى «نۇر وتاننىڭ» فيليالى جىلىنا ءبىر-اق مارتە باس قوساتىن بولعانى ما؟ نەمەسە سەيىتبەكوۆ پارتيادان نەگە شىعارىلدى؟

اۋىلدارداعى اعايىندار ءۇشىن بىرنەشە كۇن بويى استا-توك «مەرەكەگە» ۇلاسقان (ولاي دەۋىمىزدىڭ ءبىر سەبەبى كوپ اۋىلداردا ىشىمدىكتەر، ازىق-تۇلىكتەر تاراتىلىپتى) قر پارلامەنتى ءماجىلىسى مەن ءار دەڭگەيدەگى ءماسليحات دەپۋتاتتارىنىڭ كەزەكتەن تىس سايلاۋىنىڭ وتۋىنە ءبىر-اق كۇن قالعاندا ت.رىسقۇلوۆ اۋدانىنا قاراستى اقىرتوبە سايلاۋ وكرۋگىنەن باق سىناپ جاتقان كانديدات الەن سەيتبەكوۆ حابارلاسىپ: «بيۋللەتەنىمىزدى تۇگەل بەرمەي جاتىر» دەدى. كانديدات حابارلاسقان سوڭ اتالمىش اۋىلعا باردىق، بارعان سوڭ ءبىراز جايتقا قانىق بولدىق.

قۇلانداعى «نۇر وتاننىڭ» فيليالى جىلىنا ءبىر-اق مارتە باس قوساتىن بولعانى ما؟ نەمەسە سەيىتبەكوۆ پارتيادان نەگە شىعارىلدى؟

اۋىلدارداعى اعايىندار ءۇشىن بىرنەشە كۇن بويى استا-توك «مەرەكەگە» ۇلاسقان (ولاي دەۋىمىزدىڭ ءبىر سەبەبى كوپ اۋىلداردا ىشىمدىكتەر، ازىق-تۇلىكتەر تاراتىلىپتى) قر پارلامەنتى ءماجىلىسى مەن ءار دەڭگەيدەگى ءماسليحات دەپۋتاتتارىنىڭ كەزەكتەن تىس سايلاۋىنىڭ وتۋىنە ءبىر-اق كۇن قالعاندا ت.رىسقۇلوۆ اۋدانىنا قاراستى اقىرتوبە سايلاۋ وكرۋگىنەن باق سىناپ جاتقان كانديدات الەن سەيتبەكوۆ حابارلاسىپ: «بيۋللەتەنىمىزدى تۇگەل بەرمەي جاتىر» دەدى. كانديدات حابارلاسقان سوڭ اتالمىش اۋىلعا باردىق، بارعان سوڭ ءبىراز جايتقا قانىق بولدىق.

الدىمەن «پالەنىڭ» ءبارى پرايمەريزدەن شىققانىن ايتا كەتەيىك. پرايمەريزگە اقىرتوبە اۋىلىنان 15 ادام ءتىزىم بويىنشا تاڭدالادى دا، جاقسىلىق اۋىلىنان 12 ادام سۇرىپتالادى. سونىمەن، اقىرتوبەلىك سايلاۋشىلاردىڭ سەسىنەن قورىقتى ما، الدە، قالايدا پارتيا اتىنان ءساتجان مامىرباەۆ دەگەن كانديداتتى وتكىزۋدى شەنەۋنىكتەر جاعى ماقسات ەتتى مە، ايتەۋىر، اقىرتوبەدەن بارعان سايلاۋشىلاردىڭ ءتىزىمىن كەنەتتەن وزگەرتىپ جىبەرەدى. دۇرىسى ولارعا پرايمەريزدىڭ بولاتىنى ەسكەرتىلمەيدى. ناتيجەسىندە، ە.داۋتاليەۆا، ە.ىڭكاربەكوۆا دەگەن «پودستاۆنوي» ادامدار پرايمەريزگە قاتىسقان. سونداي-اق، بىرنەشە دەلەگات پرايمەريزدەن حابارسىز بولىپ، ولاردىڭ ورنىنا وزگە ادامدار داۋىس بەرگەن. ارعى جاعىن ءوزىڭىز ءتۇسىنىپ وتىرعان شىعارسىز. سونداي-اق، ەكى سايلاۋشىعا بيۋللەتەن جەتپەي قالىپتى. سوندا ساناپ اكەلىنگەن بيۋللەتەندەر قايدا كەتتى؟ بۇل سۇراققا كىم جاۋاپ بەرەدى؟ اپام دا اڭ-تاڭ، جەزدەم دە اڭ-تاڭ. وسى زاڭ بۇزۋشىلىقتاردى رەتتەستىرۋدى سۇرانعان حات اۋدان اكىمىنە جولدانىپتى. بىراق، قولدانىلعان شارا قايدا؟ شارا قولدانباق تۇگىلى، الەن سەيىتبەكوۆتى ەكى جەلەۋ، ءبىر سىلتاۋمەن پارتيا قاتارىنان شىعارىپ تاستاۋدىڭ جوسپارى قۇرىلعان با دەپ تە ويلايسىڭ...

ەندى مىنا «انەكدوتتى» قاراڭىز. «نۇر وتان» حدپ اۋداندىق فيليالىنىڭ تىزگىنىن ۇستاپ، «تەرلەپ-تەپشىپ» وتىرعان شەكپەندىلەر اعىمداعى جىلدىڭ 20 جەلتوقسانىندا بىرنەشە ازاماتتى پارتيا قاتارىنان شىعارىپ تاستاپتى. ولاردىڭ قاتارىندا الەن الىمقوجاۇلى دا بار. وسى جەردەن كەرى شەگىنىپ، حاتتاماعا كوز جۇگىرتەيىك. «نۇر وتان» حالىقتىق دەموكراتيالىق پارتياسى جارعىسىنىڭ 5 تاراۋى 5.2 بابىنىڭ 4 ابزاتسىنا سايكەس، پارتيالىق مىندەتتەرىن ورىنداماعان ازاماتتاردىڭ ماسەلەلەرىن تالقىلاي كەلىپ، پارتيا ت. رىسقۇلوۆ اۋداندىق فيليالى ساياسي كەڭەسىنىڭ بيۋروسى قاۋلى ەتەدى» ءارى قاراي «قارا ءتىزىم».

بايقادىڭىز با، پارتيالىق مىندەتتەرىن دەيدى دە، دالمە-ءدال قاي مىندەتتەر ەكەنىن ايتپايدى، ايتقىلارى دا كەلمەيدى. ءجاي عانا «...پارتياعا تيەسىلىلىگىن دالەلدەۋگە جانە ونىڭ حالىق اراسىنداعى بەدەلى مەن ىقپالىنىڭ ارتۋىنا اتسالىسپاعانى ءۇشىن» دەپ قويادى تاعى ءماتىننىڭ ءبىر بولىگى. كەشىرىڭىزدەر، ادام - تىرشىلىك يەسى. سول سەبەپتى ول پارتياعا تيەسىلى بولا المايدى. مۇشەسى بولادى سول پارتيانىڭ. تيەسىلى دەگەن ءسوز زاتقا، جانسىز دۇنيەگە عانا قاتىستى ايتىلسا كەرەك. سوسىن پارتيادان شىعارۋ ءۇشىن ناقتى قانداي ورەسكەل قاتەلىكتەر جىبەرگەندەرىن انىقتاۋ كەرەك ەمەس پە؟ مىنا ماتىندە ونداي دالەل جوق! ەندى جوعارىدا ايتقان «انەكدوتىمىزعا» قايتا ورالايىق. جيىرماسىنشى جەلتوقساندا تولتىرىلعان حاتتاما دەگەندى ايتىپ قالىپ ەدىك. سونى قايتا «قازبالايىق». پارتيانىڭ اۋداندىق فيليالى جىلىنا ءبىر-اق مارتە باس قوسادى ەكەن. ءسويتىپ، پارتيا مۇشەلەرىن قاتاردان شىعارۋدى دا جوسپارعا قويادى. ولاي دەپ وپىنا استارلاۋىمىزدىڭ ءبىر سەبەبى مىنادا. حاتتاما №1. ءيا، 20 جەلتوقسان كۇنى حالىقتىق پارتيانىڭ اۋداندىق فيليالىنىڭ ساياسي كەڭەسىنىڭ مۇشەلەرى «كەنەتتەن ويانىپ» ءنومىرى ءبىرىنشى حاتتاما تولتىرىپتى. جىل جابىلار تۇستا. مۇنىڭ ءمانىسىن كىم تۇسىندىرمەك؟ سوندا اۋدان اكىمى ابدالى نۇراليەۆ توراعالىق ەتەتىن فيليال ءبىر جىل بويى جۇمىس ىستەمەگەن بولىپ شىقپايدى ما؟ تاپ سولاي! الدە پارتيانىڭ اۋداندىق فيليالىندا ءىس-قاعازعا جاۋاپتى ماماندار ءبارىن «بارداك» قىلىپ جىبەرگەن بە؟ پارتيانىڭ اۋداندىق فيليالى توراعاسىنىڭ ءبىرىنشى ورىنباسارى بەرىك شاماەۆ قايدا قاراپ وتىرعان؟ ميعا قونبايدى ما، قونبايدى. وسىدان بارىپ، بۇلاردىڭ كوكسەگەنى الەن سەيىتبەكوۆتىڭ اياعىن «شىلبىرلاۋ» بولعان با دەگەن ويعا شوماسىڭ. ايتپەسە، ساۋاتتى، ءبىلىمدى، كوزى اشىق ازامات ولارعا كەرەك بولماي قالدى ما؟ جوق، ولاي ەمەس، الەكەڭ حالىق قالاۋلىسى بولعان كەزىندە تالاي مارتە ەلدىڭ جوعىن جوقتاعان. سول ءۇشىن «ايىپتى» بولعان شىعار بالكىم... بىراق، قازىر 37 - جىل ەمەس قوي...

ەندى بۇلبۇل ورنىنا قارعا قارقىلداپ، تاۋىق ورنىنا اتەش جۇمىرتقالاعانداي اسەر «سىيلايتىن» سايلاۋالدى ۇگىت-ناسيحاتتاعى وسپادار قىلىقتاردىڭ «مۇرتىن» الىپ، «ساقالىن قىرايىق». گازەت - قوعامدىق پىكىر قالىپتاستىرادى. وسى قاعيداتقا سۇيەنە وتىرىپ، تۋرا بيشە ءتىل قاتايىق. اقىرتوبە سايلاۋ وكرۋگىنەن الەن سەيىتبەكوۆكە قارسى تۇسكەن كانديداتتاردىڭ ءبىرى - جاقسىلىقتىق ءساتجان مامىرباەۆ بولاتىن. «قايقى» شارۋا قوجالىعىنىڭ تىزگىنىن ۇستاعان مامىرباەۆ ليزينگكە تەحنيكا الىپ، كاسىپكەر رەتىندە دە ءبىراز جەتىستىكتەرگە جەتكەن. ساكەڭنىڭ دە يگى تىرلىكتەرى جوق ەمەس، بار. بىراق، ءبىز ءوز پرينتسيپىمىزدە قالىپ، اڭگىمەنىڭ اۋانىن ناقتى-فاكتىگە بۇرايىق. ساكەڭنىڭ ۇگىت-ناسيحات جۇمىستارى جۇرگىزىلىپ جاتقان كەزدە قوساپان بولىمشەسىندەگى تۇرعىندارعا ۇن تاراتىپ، قاراعايعا جارىق تۇسىرگىش قوندىرعى (پروجەكتور) ورناتىپ بەرگەنىن ءۇش اۋىل تۇرعىنى راستاپ، ءوز قولىمەن قاعازعا ءتۇسىرىپتى. ول ماتىندەر قولىمىزدا تۇر... ارقايسىسىن جەكە-جەكە گازەت بەتىنە ءتۇسىرىپ، اڭگىمەنى سوزباي-اق قويالىق... ەندى سوعان قاتىستى پروكۋراتۋرانىڭ جاۋابىن وقىپ كورەلىك. «...ءوزىڭىز تاراپىنان بەرىلگەن قوساپان اۋىلىنىڭ ءۇش تۇرعىنىنىڭ تۇسىنىكتەمەلەرىن قاراۋ بارىسىندا، ولاردىڭ بىرەۋى - ك. باياگيزوۆا سىزدەردىڭ تاراپىنان الىنعان تۇسىنىكتەمەنى تولىق قولدامادى، ازاماتتار ب.انارباەۆ پەن ا.تاپاەۆتاردىڭ تۇسىنىكتەمەلەرى باسقا وبەكتيۆتى دالەلدەرمەن راستالمادى. سونىمەن، ارىز قاراۋ قورىتىندىسىمەن س.مامىرباەۆتىڭ ارەكەتتەرىندە رەسپۋبليكا ازاماتتارىنىڭ ءوز سايلاۋ قۇقىعىن ەركىن جۇزەگە اسىرۋىنا ساتىپ الۋ جولىمەن كەدەرگى كەلتىرگەنى تۋرالى وبەكتيۆتى دالەلىن تاپپادى» دەپتى اۋدان پروكۋرورى، كىشى ادىلەت كەڭەسشىسى س.تولەۋوۆ. دۇرىس قوي، كىشى ادىلەت كەڭەسشىسىنىڭ ءادىل بولعانى دا ءجون... بىراق، ءبىزدىڭ قولىمىزدا قاراعايعا ورناتىلعان قوندىرعىنىڭ سۋرەتى بار. ونى تۇسىنىك بەرۋشىلەر راستاپتى. سوندا قاراعايعا قوندىرعىنى كىم ورناتتى ەكەن؟ ميىمىز جەتپەي وتىر ءبىزدىڭ... جارايدى، ول ماسەلەگە باس اۋىرتپايىق، وقىرمان ءوزى وي ەلەگىنەن وتكىزە جاتار.

الەن الىمقوجاۇلى سايلاۋعا ءبىر كۇن قالعاندا اۋىلىنداعى سايلاۋشىلاردىڭ سانىنا 180-گە جۋىق بيۋللەتەندى جەتكىزبەي بەرگەنىن ايتىپ قالعان بولاتىن. ارتىنشا ول ولقىلىقتىڭ دا ورنى تولتىرىلعان بولار. ويتكەنى، وبلىستان كوميسسيا كەلە جاتقان. ال، جەتپەي قالعان بيۋللەتەن سول بويدا بەرىلمەسە، ول ەندى شەنەۋنىكتەردىڭ ازاماتتىعىنا، ار-ۇياتىنا سىن.

ايتەۋىر قاسيەتىڭنەن اينالايىن دەپ ماقتاناتىن قۇلاندا سايلاۋ سايىن شاتاق شىعادى. بيىل دا سولاي بولدى. اۋداندىق اكىمدىكتىڭ باس ورىنتاعىندا وتىرعاندار مەن سالىق باسقارماسىنىڭ باستىعى ن.تويباەۆتىڭ تىرلىكتەرى ءتىپتى كۇلكىڭدى كەلتىرەدى. سايلاۋدىڭ بولۋىنا ەكى-ءۇش اق كۇن قالعان كەزدە «نۇر وتاننىڭ» اتىنان سايلاۋعا ءتۇسىپ جاتقان، پرايمەريزدە جەڭىسكە جەتكەن، ەكى مارتە ءماسليحات حاتشىسى بولعان پازىل ءابىلداۇلى سۇلەيمەنوۆتىڭ دەكلاراتسياسىنان شي شىعا قالىپتى. ءسويتىپ، ءبىر كۇندە «كوممۋنيزم» ورناپ، قۇرىلىس سايلاۋ وكرۋگىنەن دەپۋتاتتىققا كانديدات پازىل ءابىلداۇلىنىڭ كانديداتۋراسى سىرعىتىلادى. قىزىق. تويباەۆ سايلاۋدىڭ تىرلىگى مۇرنىنىڭ ۇشىنا شانشىلعانشا تۇكتى كورمەي، بىلمەي كەلىپتى. ءارى-بەرىدەن كەيىن ءاربىر دەكلاراتسيا ءۇشىن سالىق باسقارماسى جاۋاپ بەرمەيدى مە؟ سوسىن، پازىل سۇلەيمەنوۆتىڭ پارتيا اتىنان سايلاۋعا تۇسكەنىن ايتتىق. سوندا اۋدانداعى پارتيانىڭ باسشىلىعى ءوز كانديداتتارىنىڭ دەكلاراتسياسىنان ءمىن شىقپاۋى ءۇشىن مۇددەلى بولماعانى ما؟ بۇل ءبىر قاراعان ادامعا پارتيانىڭ اتىنان ءتۇسىپ جاتقان كانديداتتى جاقتىرماعان الدەكىمنىڭ اياقتان شالعان پاسىق ساياساتى سياقتى كورىنەدى. ال، اياقتان شالعان كىم؟ ونى دا وقىرماننىڭ ءوزى توپشىلاسىن...

جالپى، «نۇر وتان» حدپ اۋداندىق فيليالى بولسىن، وبلىستىق فيليالى بولسىن ءبىرىنشى كەزەكتە پارتيا اتىنان باعىن سىناپ جاتقان كانديداتتىڭ شاشباۋىن كوتەرىپ ءجۇرۋشى ەدى. ويتكەنى، ول - ەلباسىنىڭ پارتياسى. حالىقتىڭ پارتياسى. الايدا، قۇلانداعى كەيبىر بىلىق-شىلىققا قاراپ، بۇلار ولاي ويلاماي ما دەپ تە ويلايسىڭ. ايتالىق، №5 كوگەرشىن سايلاۋ وكرۋگىنەن اۋداندىق ءماسليحاتتىڭ دەپۋتاتتىعىنا كانديدات (ول دا پرايمەريزدە جەڭگەن) سەيىتجان وسكەنباەۆتىڭ كانديداتۋراسىن قولداپ-قولپاشتاپ جۇرگەن بىردە-ءبىر «نۇر وتاننىڭ» شتابىنداعى ازاماتتى كورە المادىق. ول ول ما، سايلاۋدا شامامەن 190 داۋىسپەن جەڭىسكە جەتكەن وسكەنباەۆتىڭ اياعىنا جارماسىپ، جارامسىزداردىڭ قاتارىن تولىقتىرعان 390-عا تارتا بيۋللەتەندى «ۋرنوعا» سالىپ جىبەرگەندەرگە نە دەيسىڭ؟ ول تۋرالى ءتيىستى اكتىلەر، حاتتامالار تولتىرىلىپتى. پروكۋراتۋرا وسكەنباەۆتىكى زاڭدى ەكەنىن دە جازدى ءوز حاتىندا.

كوكدونەن اۋىلىنداعى سايلاۋ كوميسسياسىنىڭ توراعاسى سايلاۋشىعا بيۋللەتەندى بەرگەندە ءتيىستى جەرگە كوميسسيانىڭ قول قويماعانىن قالاي تۇسىندىرەمىز؟ زاڭدى بىلمەيدى دەپ پە؟ زاڭدى بىلمەسە ول جەرگە نەگە وتىردى؟ قۇقىق قورعاۋ ورگاندارى الدىمەن جارامسىز دەپ تاپقان بيۋللەتەندەر نەگە ساناق بىتەر تۇستا «ۋرنوعا» سالىندى؟ ەسەپكە الىندى؟ جاۋاپ جوق. بۇگىنگى كۇنى بىلىكتى پەداگوگ سەيىتجان وسكەنباەۆ ءوزىنىڭ زاڭدى قۇقىعىن ءادىل سوت ارقىلى قورعاپ جاتقان بولار. ال، مىنانداي وسپادار ارەكەتتەر، قولىڭنان كەلسە قونىشتان باستىڭ كەرىن كەلتىرگەن كەبەنەك تىرلىكتەر اۋداننىڭ تىزگىنىن ۇستاپ وتىرعان شەنەۋنىكتەر ءۇشىن ابىروي اپەرە قويماس.

«ار-اي» گازەتى