سەنبى, 23 قاراشا 2024
جاڭالىقتار 2953 0 پىكىر 21 ماۋسىم, 2012 ساعات 10:08

قاجىمۇقان عابدوللا. «قازاق قورعانىن» قالاي قۇرامىز؟

ازۋلى امەريكانىڭ ءوزىن «Shaina taune» قالاسىمەن «تىزە بۇكتىرگەن» بۇل قاراقۇرىمىڭ «اقىر زامان بولعاندا، جەردىڭ بەتىن قارا قىتاي قاپتايدى» - دەپ، قازاق بابامىز ايتپاقشى، تىنشيتىن ەمەس-اۋ... سوعىس ونەرى تۋرالى قىتاي عۇلاماسى سۋنتسزى: «جاۋى مەن ءوزىن جاقسى بىلەتىن ەل - ءجۇز سوعىستا دا جەڭىلمەيدى. جاۋىن جاقسى بىلمەيتىن، بىراق، ءوزىن جاقسى بىلەتىن ەل - بىردە جەڭىپ، بىردە جەڭىلەتىن بولادى. ال، جاۋىن دا، ءوزىن دە جاقسى بىلمەيتىن ەل - ءاردايىم جەڭىلەتىن بولادى» - دەپتى...

جەر بەتىندەگى التى ادامنىڭ ءبىرى - قىتاي. وسىدان 25 جىلداي بۇرىن قىتايدا «بiر وتباسىعا - بiر بالا» ساياساتى قاتاڭ كۇشىنە ەنگىزىلگەنىمەن، مىنەكي، بۇگىندە سول «بالا شەكتەۋ رەفورماسىنىڭ پەرزەنتتەرi» وتباسىن قۇراتىن جاسقا تولدى. دەگەنمەن، ەلدە قىزدار اسا تاپشى. سوندىقتان، كورشى ەلدەرگە قاراي قىتايدىڭ دەموگرافيالىق تاسقىنى باستالعالى تۇر...

ازۋلى امەريكانىڭ ءوزىن «Shaina taune» قالاسىمەن «تىزە بۇكتىرگەن» بۇل قاراقۇرىمىڭ «اقىر زامان بولعاندا، جەردىڭ بەتىن قارا قىتاي قاپتايدى» - دەپ، قازاق بابامىز ايتپاقشى، تىنشيتىن ەمەس-اۋ... سوعىس ونەرى تۋرالى قىتاي عۇلاماسى سۋنتسزى: «جاۋى مەن ءوزىن جاقسى بىلەتىن ەل - ءجۇز سوعىستا دا جەڭىلمەيدى. جاۋىن جاقسى بىلمەيتىن، بىراق، ءوزىن جاقسى بىلەتىن ەل - بىردە جەڭىپ، بىردە جەڭىلەتىن بولادى. ال، جاۋىن دا، ءوزىن دە جاقسى بىلمەيتىن ەل - ءاردايىم جەڭىلەتىن بولادى» - دەپتى...

جەر بەتىندەگى التى ادامنىڭ ءبىرى - قىتاي. وسىدان 25 جىلداي بۇرىن قىتايدا «بiر وتباسىعا - بiر بالا» ساياساتى قاتاڭ كۇشىنە ەنگىزىلگەنىمەن، مىنەكي، بۇگىندە سول «بالا شەكتەۋ رەفورماسىنىڭ پەرزەنتتەرi» وتباسىن قۇراتىن جاسقا تولدى. دەگەنمەن، ەلدە قىزدار اسا تاپشى. سوندىقتان، كورشى ەلدەرگە قاراي قىتايدىڭ دەموگرافيالىق تاسقىنى باستالعالى تۇر...

...قىتايدىڭ ەكونوميكاسىنا «جان ءبىتىرىپ»، ينۆەستيتسيا تارتاتىن دا شەتەلدەگى قىتايلىقتار. مىسالى، استانانىڭ وزەگىندە قىتايدىڭ سۇستىلىعىن سوستيىپ دالەلدەيتىن «پەكين پالاس» قوناق ءۇيى قاقشيىپ، اسپانمەن تالاسىپ تۇر. مۇندا تاۋلىگىنە 1000-عا تارتا قىتاي ازاماتى قونىپ-تۇستەنەتىن كورىنەدى. الماتىدا بۇل دەرەكتى 5-6 ەسەگە كوبەيتۋگە بولادى. الماتى قالاسىندا قازىرگى كۇنى قازاقستاننىڭ تولقۇجاتىن العان 7000-نان اسا ازامات ەمىن-ەركىن تايراڭداپ  ءجۇر. الماتىدا ءزاۋلىم دە زاھارلى «التىن ايداھار» مەيرامحاناسى، جۇزدەن اسا قىتاي كافەلەرى مەن مەيرامحانالارى، 300-گە تارتا بىرلەسكەن كاسىپورىندار، 2 قىتاي بانكى، 50-دەي جانار-جاعارماي قۇيۋ بەكەتتەرى، مادەنيەت ورتالىعى، قازاق ۇلتتىق ۋنيۆەرسيتەتى جانىندا قىتاي ءتىلى ورتالىعى، كونفۋتسي ينستيتۋتى، ياليان ساۋدا ورتالىعى، سي سينحاي، بيانحۋ كوشەلەرى، باراحولكا جانە ساۋران ساۋدا ورتالىقتارىندا قىتايلىقتاردىڭ بىرنەشە جۇزدەگەن ساۋدا نۇكتەلەرى بار. ول-ول ما، قىتاي جانە ورىس تىلدەرىندە قازاقستانداعى قىتاي دياسپوراسىنا ارنالعان «حاساكەسىتان حۋاتسياو باو» دەگەن گازەت شىعا باستاپتى...

...تارامىس تاريح قاتال دا شىنشىل. ءبىر زاماندا قايسار كوشپەندىلەردەن قورىققان قىتايلىقتار «قىتايدىڭ ۇلى قورعانىن» سالعان ەدى. كۇن سايىن قۇمىرسقاشا كوبەيگەن قارا نوپىردەن قالاي قورعانساق ەكەن؟!.

«اباي-اقپارات»

0 پىكىر

ۇزدىك ماتەريالدار

سىني-ەسسە

«تالاسبەك سىيلىعى»: تالقاندالعان تالعام...

اباي ماۋقاراۇلى 1465
بىلگەنگە مارجان

«شىعىس تۇركىستان مەملەكەتى بەيبىت تۇردە جوعالدى»

ءالىمجان ءاشىمۇلى 3238
ءبىرتۋار

شوقاننىڭ ءازىل-سىقاقتارى

باعدات اقىلبەكوۆ 5379