ساكەن سىبانباي. «جاستىق شاعىمىزدىڭ كومانداسى»
الماتىدا «قايراتتىڭ» ارداگەر ويىنشىلارى مەن كسرو فۋتبولىنىڭ اڭىزعا اينالعان تۇلعالارى ءوزارا جولداستىق ويىن وتكىزدى. «قايراتتىڭ» ساپىندا قالا اكىمى احمەتجان ەسىموۆ تە ونەر كورسەتتى.
اقساقالداردىڭ اتاۋسىز قالعانى-اي...
26 قىركۇيەكتىڭ كەشىندە ورتالىق ستاديوننىڭ اينالاسىندا ادام تىم از ەدى. بىرەر ساعاتتان سوڭ ايگىلى سپورت ساڭلاقتارىنىڭ كەزدەسۋى وسىندا بولادى دەگەنگە ەشكىم سەنبەستەي. «ەسىڭدە مە، 70-جىلدارى وسى جەردە بيلەت ساتۋمەن قوسىمشا پايدا تابۋشى ەدىك قوي؟ ول كەزدە فۋتبول بيلەتىن جۇرت ۇزىن-شۇباق كەزەككە تۇرىپ الۋشى ەدى-اۋ»» دەپ، ەكى ەگدە كىسى جاستىق شاعىن ەسكە الىپ تۇردى. «كىمدەر كەلىپتى، بىلمەيسىز بە؟ قولىڭىزداعى ماتچتىڭ باعدارلاماسى ەمەس پە؟» دەپ قىرماساقال قىرقىلجىڭنىڭ ءبىرى مەنىڭ وقىپ تۇرعان گازەتىمە ءۇڭىلدى. ءىشى پىسقان ءتارتىپ ساقشىلارى ءوزارا ءبىر قىزىق اڭگىمەگە كىرىسىپتى.
الماتىدا «قايراتتىڭ» ارداگەر ويىنشىلارى مەن كسرو فۋتبولىنىڭ اڭىزعا اينالعان تۇلعالارى ءوزارا جولداستىق ويىن وتكىزدى. «قايراتتىڭ» ساپىندا قالا اكىمى احمەتجان ەسىموۆ تە ونەر كورسەتتى.
اقساقالداردىڭ اتاۋسىز قالعانى-اي...
26 قىركۇيەكتىڭ كەشىندە ورتالىق ستاديوننىڭ اينالاسىندا ادام تىم از ەدى. بىرەر ساعاتتان سوڭ ايگىلى سپورت ساڭلاقتارىنىڭ كەزدەسۋى وسىندا بولادى دەگەنگە ەشكىم سەنبەستەي. «ەسىڭدە مە، 70-جىلدارى وسى جەردە بيلەت ساتۋمەن قوسىمشا پايدا تابۋشى ەدىك قوي؟ ول كەزدە فۋتبول بيلەتىن جۇرت ۇزىن-شۇباق كەزەككە تۇرىپ الۋشى ەدى-اۋ»» دەپ، ەكى ەگدە كىسى جاستىق شاعىن ەسكە الىپ تۇردى. «كىمدەر كەلىپتى، بىلمەيسىز بە؟ قولىڭىزداعى ماتچتىڭ باعدارلاماسى ەمەس پە؟» دەپ قىرماساقال قىرقىلجىڭنىڭ ءبىرى مەنىڭ وقىپ تۇرعان گازەتىمە ءۇڭىلدى. ءىشى پىسقان ءتارتىپ ساقشىلارى ءوزارا ءبىر قىزىق اڭگىمەگە كىرىسىپتى.
ويىنشىلار ىشكە كىرەتىن ەسىكتىڭ الدىنا «قايراتتىڭ» كلۋبتىق اۆتوبۋسى كەپ توقتاعاندا، جاسى-جاسامىسى ارالاس ءبىر توپ ادامسوندا جۇگىردىك. ارينە، تەمىر باعانداردىڭ بەر جاعىنان تەلمىرىپ تۇرمىز. اۆتوبۋستان اۋەلى الەكساندر تارحانوۆ شىعىپ، وزدەرىن كۇتىپ العان قۇرالبەك ورداباەۆپەن قۇشاقتاسا كەتتى. ارتىنشا ەۆگەني ياروۆەنكو، گەورگي يارتسەۆ، ۆاگيز حيدياتۋللين، ت.ب. ءتۇسىپ جاتتى. ارامىزداعى اقساقال جانكۇيەرلەردىڭ كەيبىرى ولارعا ايعايلاي سالەمدەسۋمەن بولدى. ال كولىكتەن تاقىر باستارى كۇنگە جالتىراپ، دومالانعان قارىندارى سالبىراپ ەۆستافي پەحلەۆانيدي مەن يۋري گاۆريلوۆ تۇسكەن كەزدە، جانىمىزداعى جاستاردىڭ ءبىرى:
-نەمەنە، وسى شالدار ما وينايتىن؟ مەنى وسىلارعا بولا ەرتىپ كەلدىڭ بە سوندا؟ - دەپ كەيىدى سەرىگىنە.
جاس بالا قايدان ءبىلسىن. وسىدان 30 جىل بۇرىن جاڭاعى «شالداردىڭ» ويىنىن كورۋ ءۇشىن جانكۇيەر جۇرت الماتىعا جان-جاقتان اعىلاتىنىن. ستاديوننىڭ ماڭايى قالىڭ نوپىردەن كورىنبەي، جۇرت ءبىر-بىرىنەن ارتىق بيلەت سۇراپ، سابىلىپ جۇرەتىنىن. تريبۋنادا ينە شانشار ورىن بولمايتىنىن... ارينە، ۋاقىت ءوز ورنىندا تۇرمايدى. كەشەگى ەل ەركەسى، سپورت سەركەسى - بۇگىن «شال»، بۇگىن ارداگەر. ولاردىڭ ورنىن باسقا جۇلدىزدار باسىپ جاتىر.
جەڭىل كولىكتەن قازاق فۋتبولىنىڭ قوس اقساقالى - تيمۋر سەگىزباەۆ پەن دياس وماروۆ ءتۇستى. ءبىرىن-ءبىرى جەتەكتەپ، اياعىنان گورى تاياعىنا كوبىرەك سۇيەنىپ كەلە جاتقانداي. «بۇگىن وينايتىن شىعارسىزدار، ءا؟» دەپ ازىلدەپ قويادى ستاديون قىزمەتكەرلەرىنىڭ ءبىرى. ىشكەرى جاقتان «كوماندا مولودوستي ناشەي» («جاستىق شاعىمىزدىڭ كومانداسى») ءانى اۋەلەيدى.
ستاديونعا ەندىك. فۋتبول كەزدەسۋىنە قاتىسۋشىلار الاڭ ورتاسىندا ساپ تۇزەدى. تانىستىرۋ باستالدى. ەكى جۇرگىزۋشى اۋەلى كسرو قۇراماسىنىڭ مۇشەلەرىن، ودان سوڭ «قايراتتىڭ» ارداگەرلەرىن شەتىنەن ارنايى اتاپ، كەيبىرىنىڭ داڭق-دارەجەسىنە ەرەكشە توقتالىپ شىقتى. وكىنىشكە قاراي، قازاق فۋتبولىنىڭ اتىن باسقالاردان بۇرىن شىعارعان، جاستارى 70-تەن اسىپ وتىرعان قوس اقساقال - ت.سەگىزباەۆ پەن د.وماروۆ مۇلدە اتاۋسىز قالدى. راس، ولاردىڭ ويىنعا قاتىسپايتىنى بەلگىلى-ءتىن. بىراق ەكەۋى دە جاسىل الاڭ جيەگىندە وتىردى عوي، تىم بولماسا اتى-جوندەرىن اتاپ، ورىندارىنان تۇرعىزىپ، ءتىپتى قۇتتىقتاۋ ءسوز سويلەتۋگە بولار ەدى عوي! جانكۇيەرلەردىڭ ىشىندە وسى قاتەلىككە وراي ءوز نارازىلىعىن اشىق ءبىلدىرىپ، ايعايلاعاندار دا بولدى، الايدا داڭعازا ۋ-شۋدا ونى كىم ەستىپ جاتىر؟..
شابۋىل وتىندە - شاھار باسشىسى!
ويىن باستالاردا «قايراتتىڭ» سيمۆولى - «جاسىل جاسىن» اتتى قىران ۇشىرىلدى. الاڭدى اينالا قالىقتاپ شىعىپ، قۇسبەگىنىڭ قولىن قايتا تاپقان بۇل قۇس كومانداعا ساتتىلىك اكەلەدى دەسەدى. ايتپاقشى، «قايراتتىڭ» قازىرگى ويىنشىلارى تۇگەل قۇرامىمەن كەلىپ، مىقتىلاردىڭ شەبەرلىگىن تاماشالادى.
ارداگەرلەردىڭ ىشىنەن كسرو قۇراماسى مەن ماسكەۋلىك «سپارتاكتىڭ» بايىرعى كاپيتانى، كەيىن بەلگىلى باپكەر بولعان ولەگ رومانتسەۆ جينالعان جانكۇيەرلەرگە ءوز لەبىزىن ارنادى:
- قىمباتتى دوستار! فۋتبول مەرەكەسى قۇتتى بولسىن! ءبىز بۇگىن «قايرات» كلۋبىنىڭ جاس جەتكىنشەكتەرىنە، بالالار ءۇيىنىڭ تاربيەلەنۋشىلەرىنە، سونداي-اق الماتى قالالىق جاسوسپىرىمدەر ليگاسىنىڭ بالالارىنا شەبەرلىك ساباعىن ۇيرەتتىك. بالاقايلاردىڭ، ارينە، ازىرگە شەبەرلىگى جەتىسپەيدى، بىراق جالىقپاي تاربيەلەي بەرسە، ەرتەڭ ولار شىڭدالادى، جوعارى دەڭگەيگە كوتەرىلەدى. ەڭ اۋەلى، باياعى «قايراتتىڭ» دەڭگەيىنە جەتۋدى ماقسات تۇتۋ كەرەك. ويتكەنى، 70-80-جىلدارى ءبىز قارسى ويناعان «قايرات» - وتە مىقتى كوماندا بولاتىن. ءبىزدى ۇمىتپاعاندارىڭىزعا، ارداگەر ويىنشىلارعا دەگەن قۇرمەتتەرىڭىزگە ريزامىز. ەڭ باستىسى، سىزدەر ءوز قاھارماندارىڭىزدىڭ قادىرىنە جەتىڭىزدەر!
ماسكەۋلىك قوناقتىڭ سوڭعى ءسوزى الاڭ جيەگىندە جامىلعى جامىلىپ، جابىعىپ وتىرعان الگى قوس اقساقالدى تاعى دا ويعا ورالتتى.
بۇدان كەيىنگى ءسوز تىزگىنىن الماتى قالاسىنىڭ اكىمى احمەتجان سماعۇلۇلى ەسىموۆ الدى:
-قادىرلى الماتىلىقتار! قازىر كسرو جوق، بىراق كسرو فۋتبول قۇراماسى بار. بۇل - كەزىندە ءوز ويىندارىمەن بۇرىنعى وداق كورەرمەنىنىڭ كوز قۋانىشىنا اينالعان، قازىر اتتارى اڭىز بوپ جۇرگەن ازاماتتار. بۇل ۇجىم قازىر تمد ەلدەرىن ارالاپ، ءوز ونەرلەرىن كورسەتىپ، اراداعى دوستىقتى نىعايتىپ، قارىم-قاتىناستى تەرەڭدەتۋگە اتسالىسىپ ءجۇر. بۇگىن ولارعا قارسى قازاق فۋتبولىنىڭ بايىرعى كوشباسشىسى رەتىندە كەزىندە بۇكىل وداققا تانىلعان اتاقتى «قايراتتىڭ» ارداگەرلەرى وينايدى. الداعى ۋاقىتتا «قايراتىمىزدىڭ» تاعى دا بيىكتەرگە كوتەرىلەتىنىنە سەنەمىن. مەن ءومىر بويى «قايراتتا» ويناۋدى اڭساپ كەلە جاتقان ادام ەدىم. بۇگىن سول ارمانىما قول جەتكىزگەلى تۇرمىن. جانە ناعىز جارىق جۇلدىزدارمەن قاتار الاڭعا شىعاتىنىما قۋانىشتىمىن!
شىنىندا دا، شاھار باسشىسى 10-ءنومىرلى جەيدەمەن «قايراتتىڭ» شابۋىل شەبىندە وينادى. بىردە وڭ قاناتتاعى ارىپتەسىنە اۋەلەتە ادەمى پاس شىعارىپ بەرسە، ەندى بىردە قورعاۋشىنى الداپ ءوتىپ، ورتا تۇستان قارسى قاقپاعا جاقسى سوققى باعىتتاپ ەدى، ءسال عانا بيىك كەتتى. جالپى، ا.ەسىموۆ ءبىرىنشى تايمدا «قايرات» ساپىنداعى ەڭ بەلسەندى ويىنشىلاردىڭ ءبىرى بولدى.
قايراتتىقتار... «قايراتقا» قارسى وينادى
«قايراتتىڭ» ساپىندا 70-80-جىلداردىڭ سايىپقىراندارى - قۇرالبەك ورداباەۆ، الەكساندر ۋبىكين، الەكساندر كۋكلەۆ، ۆيكتور كاتكوۆ، ميحايل گۋرمان، يۋسۋپ شاديەۆ، فاناس ساليموۆ، سەرگەي ۆولگين، سەرگەي كۋلينيچ، يۋري نايدوۆسكيلەرمەن قاتار 90-جىلداردىڭ وكىلدەرى - قايرات ايمانوۆ، قايرات سلامبەكوۆ، سەرگەي كليموۆ، سەرگەي جۋنەنكو، الەكسەي كليشين، عاني قاينازاروۆ، بولات ەسماعامبەتوۆ، مارات ەسمۇراتوۆ،نۋرەددين حاسانوۆ، نۇرجان دوسكەەۆ، ەدۋارد گلازۋنوۆ جانە رومان ۆوروگوۆسكي وينادى. ال گەورگي يارتسەۆ جەتەكشىلىك ەتكەن كسرو قۇراماسىندا ۆالەري نوۆيكوۆ، ۆاگيز حيدياتۋللين، يۋري گاۆريلوۆ، ولەگ رومانتسەۆ، الەكساندرتارحانوۆ، يگور بەلانوۆ، سەرگەي اگاشكوۆ، رينات اتاۋلين، ۆالەنتين كوۆاچ، الەكساندر دوزموروۆ، ۆالەري شماروۆ، ۆيكتور بۋلاتوۆ، يۋري كوۆتۋندارمەن قاتار داڭقتى قايراتتىقتار - سەيىلدا بايشاقوۆ، ەۆگەني ياروۆەنكو، ەۆستافي پەحلەۆانيدي جانە ۆاحيد ماسۋدوۆ تا ونەر كورسەتتى.
نەگە؟ ويتكەنى، س.بايشاقوۆ - كسرو قۇراماسىندا ويناعان تۇڭعىش قازاق فۋتبولشىسى (1977 جىلى). ە.ياروۆەنكو - كسرو قۇراماسى ساپىندا وليمپيادا چەمپيونى اتانعان قازاق فۋتبولىنداعى جالعىز ويىنشى (1988 جىلى). ال ە.پەحلەۆانيدي مەن ۆ.ماسۋدوۆ كەزىندە جاستار اراسىندا وداق قۇراماسىنىڭ جەيدەسىن كيگەن.مۇنىڭ ءبارى تۇسىنىكتى، بىراق «قايراتتىڭ» ناعىز مىقتىلارى نەگە ءوز كومانداسىنىڭ نامىسىن قورعامادى؟» دەگەن وي تالاي ادامنىڭ كوكەيىندە تۇرارى انىق. مەن بۇل ساۋالدى اتالعان قايراتتىقتاردىڭ ەكەۋىنە قويدىم.
- تۇسىنەسىز بە، مەن كسرو ۇلتتىق قۇراماسىندا دا وينادىم، وليمپيادا چەمپيونى دا بولدىم، بىراق بىردە-ءبىر رەت سول قۇراما جەيدەسىن الماتىلىق جانكۇيەردىڭ كوز الدىندا كيمەگەن ەكەنمىن، - دەدى بۇگىندە ۋكراينادا ەڭبەك ەتىپ جۇرگەن ە.ياروۆەنكو.- بۇگىن سونىڭ ورايى كەلە قالدى، ءساتى ءتۇستى. ايتپەسە، «قايرات» - ماڭگى جۇرەگىمدە قالاتىن ءوز كوماندام عوي. الماتىعا قانداي كۇشتى قارسىلاس كەلسە دە، ەكى ەتىگىن ءبىر ەتىككە تىعاتىنىمىز ەستەرىڭىزدە شىعار؟ بەكەردەن-بەكەر «مىقتىلاردىڭ تاجالى» («گروزا اۆتوريتەتوۆ») اتاماعان بولار ءبىزدى؟..
- شىنىمدى ايتسام، بۇگىن ءبىرىنشى رەت «قايراتقا» قارسى وينادىم، ەندى ويتپەيتىن شىعارمىن، - دەپ كۇلدى قازىر گرەكيادا تۇراتىن ە.پەحلەۆانيدي.- ءبىرتۇرلى ەكەن... تولقىدىم. «كسرو قۇراماسىندا دا ويناپ كورسەڭشى» دەگەن ۇسىنىستى قابىل الا قويىپ ەدىم. جالپى، قازاقستان دەسە، ءالى ەلەڭدەپ تۇرامىن. كەلۋگە ايتەۋىر ءبىر سەبەپ ىزدەيمىن دە جۇرەمىن. تاريحي وتانىما كوشۋىم قاتە بولدى ما دەپ تە ويلايمىن كەيدە. سەبەبى، قازاق جەرىن، شىمكەنتىمدى، الماتىمدى قاتتى ساعىنامىن. ال «قايرات» - بۇكىل جاستىق شاعىمدى وتكەرگەن ءوز ءۇيىم عوي! جانكۇيەرلەر اراسىندا «پەحا» دەگەن اتتى قالىپتاستىرىپ بەرگەن وسى «قايراتتاعى» قايران جىلدارىم عوي! بىلۋىمشە، كوماندا قازىر جاڭا دامۋ جولىنا ءتۇسىپ جاتىر. ءساتتى بولسىن، قايتادان ۇزدىك ۇجىم اتانسىن دەپ تىلەيمىن. كەلەسى 2013 جىل - قازاق فۋتبولىنىڭ 100 جىلدىعى. بۇل مەرەيتويدى «قايرات» ەرەكشە تابىسپەن اتاپ وتۋگە ءتيىس!
«شالدار» ءالى شارشاي قويماپتى
ويىن تۋرالى از-كەم ءسوز. ماتچ ارقايسىسى 30 مينۋتتىق ەكى تايمنان تۇردى. العاشقىدا باسەكە تەڭ دارەجەدە ءوتتى. الماتىلىقتاردان وڭ قاناتتاعى شاديەۆ-گۋرمان-قاينازاروۆ ۇشتىگى تىزە قوسا قيمىلداپ، شابۋىل وتىندەگى شاھار باسشىسىنا دوپ اسىرىپ وتىردى. ورتاڭعى شەپتە ۆولگيننىڭ ويلىلىعى كوزگە ۇرىپ تۇردى. قوناقتاردان ويىن تىزگىنىن حيدياتۋللين مەن تارحانوۆ ۇستادى. اسىرەسە جاسى 53-كە كەلسە دە، 60 مينۋت بويى ءبىر تىنباعان ۆاگيزدىڭ مىقتىلىعى قايران قالدىردى. پەحلەۆانيدي مەن ياروۆەنكو دا ەرەكشە قايرات كورسەتتى. وسىلاردىڭ ارقاسىندا كوپ ۇزاماي كسرو قۇراماسى باسىمدىعىن بايقاتا باستادى. بەلانوۆ قاقپاشىمەن جەكپە-جەك شىعىپ ەدى، 1986 جىلعى «التىن دوپ» يەگەرىنىڭ سوققىسىن ورداباەۆ شەبەر تويتارا ءبىلدى. ءبىزدىڭ جۋنەنكو تۋرا وكپە تۇستا تۇرىپ ۇرىمتال ءساتتى ۇتىمدى پايدالانا الماعان سوڭ، كەلەسى قارسى شابۋىلدا ەسەپ اشىلدى. جەلاياق بەلانوۆ قاقپاعا قاراي دارا شاۋىپ، قۇرالبەك اعانى اقىرى قاپى قالدىردى - 0:1 (25-مينۋتتا).
بۇدان سوڭ جۇلدىزدى قوناقتار ءتىپتى ويناق سالدى. اسىرەسە سول قاناتتا ويناعان دوزموروۆ ايرىقشا كوزگە ءتۇستى. الماتىلىقتاردىڭ دايىندىعى ناشارلاۋ ەكەنى اڭعارىلدى. ەكىنشى تايمدا بەلانوۆ تاعى قۇيىنداي شاۋىپ ءوتىپ ەدى، كەزىندە «راكەتا» اتانعان شاپشاڭ شابۋىلشىنى ايمانوۆ قۋىپ جەتىپ، قاۋىپتى سەيىلتە الدى. ەسەپتى تەڭەستىرۋگە بارىن سالعان الاڭ يەلەرى بىرنەشە رەت گول سوعار مۇمكىندىكتى ءمۇلت جىبەردى (حاسانوۆ، ەسماعامبەتوۆ). 40-قا ەندى كەلگەن كوۆتۋن مەن بۋلاتوۆ ءالى دە سپورتتىق بابىندا ەكەن. ال سوڭعى 10 مينۋتقا عانا الاڭعا شىققان 59 جاستاعى گاۆريلوۆ جۇگىرمەي-اق، دوپتى قاقپاقىلداۋدىڭ، پاس بەرۋدىڭ نەبىر ۇلگىلەرىن كورسەتتى. ويىن سوڭىندا قارسىلاس ەسەپتى ەسەلەي جازدادى: شماروۆتىڭ جويقىن سوققىسىن ۋبىكين ايتەۋىر قاقپاعا دارىتپادى. ماتچ سول 0:1 ەسەبىمەن اياقتالدى.
اڭعارىلعانى: كسرو قۇراماسى ويىنشىلارىنىڭ كوپتەن بەرى بىرگە ويناپ جۇرگەنى، سەبەبى، ءوزارا تۇسىنىستىگى، جالپى شەبەرلىك دەڭگەيى اسا جوعارى. «قايراتتىڭ» ارداگەرلەرى دە سولار سياقتى جيىرەك باس قوسىپ، ويناپ تۇرسا ءجون بولار ەدى. ال جەڭىمپازدار ساپىندا ءتورت بىردەي الماتىلىقتىڭ ءجۇرۋى «سىزدەر «قايراتتىڭ» ءوز جىگىتتەرى كومەكتەسپەسە، جەڭە الماس ەدىڭىزدەر!» دەگەن ازىلگە دە سەبەپ بولدى. جالپى العاندا، ىشتەرىندەگى ەڭ جاسى 40-قا كەلىپ، ەڭ اقساقالى پايعامبار جاسىنان اسقان ارداگەرلەردىڭ اسا جىلدام بولماسا، ايرىقشا تارتىمدى ويىنى ءسۇيسىنتتى.«شالدار» ءالى شارشاي قويماعان ەكەن.
«قايراتتىڭ» داڭقىن قايتا قالپىنا كەلتىرۋ قاجەت
ماتچتان كەيىنگى ءباسپاسوز ءماسليحاتىندا كسرو قۇراماسىن باپكەر رەتىندە باستاپ كەلگەن گەورگي يارتسەۆ بىلاي دەدى:
- الماتىعا داڭقتى قاقپاشىمىز رينات داساەۆ تا كەلۋگە ءتيىس ەدى، وتباسىلىق سەبەپتەرگە بايلانىستى شىعا الماي قالدى، سول ءۇشىن كەشىرىم ءوتىنىپ، مەن ارقىلى قازاق فۋتبول اۋەسقويلارىنا ارنايى سالەم جولدادى. ويىن تۋرالى ايتسام، مەنىڭشە، ول وتە تارتىستى ءوتتى. ءبىز ءاۋ باستان وسىنداي ىمىراسىز باسەكەگە بەل بۋىپ كەلدىك. بۇرىن «ارداگەرلەردىڭ وتكەن جىلداردى ساعىنا ەسكە الىپ، ەلدى دە ەلجىرەتۋگە ارنالعان ەرەكشە شوۋى عوي» دەگەن كوڭىلجىقپاستىقپەن، ەكى جاقتى دا ىرزا قىلىپ، 2:2, 3:3, كەيدە ءتىپتى 5:5 ەسەبىمەن ادەيى تەڭ ويناعان دا كەزىمىز بولدى. سوسىن تۇسىندىك: بۇل - كورەرمەندى الداۋ عوي، جانكۇيەردىڭ سەزىمىن قۇرمەتتەمەۋ عوي! ءسويتىپ، قازىر ويىن سايىن بارىمىزدى سالا قيمىلداپ، قالايدا ۇتۋعا تىرىساتىن بولدىق. «قايراتتىڭ» ارداگەرلەرى، راس، بۇل جولى جەڭىلدى، بىراق جاقسى ويىن كورسەتتى ەمەس پە؟ دەمەك، كەلەسى جولى ۇتۋعا تىرىسىپ كورۋىنە بولادى.
جالپى، مۇنداي باسقوسۋلار، جولداستىق كەزدەسۋلەر ءجيى بولىپ تۇرۋى كەرەك. كەزىندە بىرگە ونەر كورسەتكەن، ءبىر-بىرىنە قارسى ويناعان ارداگەر ارىپتەستەرىمىزبەن قۋانا جولىعىسىپ، قۇشاقتاسا سىرلاسىپ، ماۋقىمىزدى باسامىز. بۇگىن كوپتەن كورمەگەن بايشاقوۆپەن، ورداباەۆپەن، ۋبىكينمەن، شاديەۆپەن، ت.ب. ساعىنىسا تابىستىق. ايتپەسە جات بوپ كەتەر ءتۇرىمىز بار. ءوز باسىم بۇكىل تمد ەلدەرىنىڭ سپورتتىق ناتيجەلەرىن قاداعالاپ جۇرەمىن. قازاقستان بيىلعى وليمپيادادا 7 التىن العاندا، ءبىز قۋانبادى دەيسىز بە؟ قۋاندىق. لوندونداعى تابىستارىڭىز - تاماشا ناتيجە! كەرەمەت بوكس كورسەتكەن سەرىك ساپيەۆ ماعان ءوزىنىڭ باياعى اتتاسىن - قوناقباەۆتى ەلەستەتتى. الگى اۋىر اتلەتتەرىڭىز، يلين- ناعىز باتىر ەكەن!
بۇدان كەيىن ءسوز العان الەكساندر تارحانوۆتا(70-80-جىلدارداعى ماسكەۋلىك تسسكا-نىڭ شابۋىلشىسى، بۇگىنگى بىلىكتى باپكەر) اعىنان جارىلدى:
- قازاقستانعا ات باسىن بۇرۋعا مۇمكىندىك تۋسا، ءمۇلت جىبەرمەۋگە تىرىسامىن، - دەدى ول. - كەلگەن سايىن كەۋدەمدى قۋانىش كەرنەيدى. ويتكەنى، مەنىڭ 12 جىل ءومىرىم وسىندا ءوتتى. جانە ەڭ بالعىن، ەڭ ءتاتتى شاقتارىم! مەن باتىس قازاقستان وبلىسى، ءبورىلى اۋدانىندا تۋعانمىن. كەيىن كراسنويارسكىگە كوشىپ كەتتىك. قارىنداسىم الماتىدا تۇرادى، بۇل قالاعا سوندىقتان دا الابوتەن بۇيرەگىم بۇرادى. بۇگىنگى ويىنعا دا، بىزگە جانكۇيەرلەر كورسەتكەن ىستىق ىقىلاسقا دا ىرزامىن. بۇكىل سانالى عۇمىرىم رەسەيدە ءوتىپ كەلە جاتسا دا، ءوزىمدى قازاقستاندىقپىن دەپ ەسەپتەيمىن، سوندىقتان قاشاندا قازاقستان فۋتبولىنىڭ تىلەۋىن تىلەپ جۇرەمىن. ونىڭ ىشىندە، ارينە، «قايراتتىڭ» ورنى ەرەكشە. كەزىندە بۇكىل وداققا تانىلعان كوماندا كەيىنگى جىلدارى ءبىراز قيىندىقتاردى باسىنان وتكەردى. قايبىر جىلى ءتىپتى ءبىرجولا قۇرىپ تا جازدادى ەمەس پە؟ ايتەۋىر جاناشىر جاندار تابىلىپ، قالا باسشىلىعىنىڭ قامقورلىعىنىڭ ارقاسىندا ساقتالىنىپ قالدى. وسىنىڭ ءبارىن ءبىلىپ وتىرعانىما قاراپ، قازاق فۋتبولىن قالاي قاداعالايتىنىمدى بايقاي بەرىڭىزدەر. شىنىندا دا، ءار ەلدىڭ بەتكە ۇستار كومانداسى بولۋى كەرەك قوي. رەسەيدە - «سپارتاك»، ۋكراينادا - «دينامو» (كيەۆ), ارمەنيادا - «ارارات» بولسا، قازاقستاندا باستى فۋتبول كلۋبى - «قايرات» بولۋعا ءتيىس. ياعني، كوماندانىڭ بۇرىنعى داڭقىن قايتا قالپىنا كەلتىرۋ قاجەت.
* * *
«نەگە سەن كسرو كەزىندەگى فۋتبولدى، سول كەزەڭ فۋتبولشىلارىن ماقتاي بەرەسىڭ؟ نەگە سول زامانعا اڭسارىڭ اۋادى دا تۇرادى؟ الدە كەڭەس ءداۋىرىن ءالى دە كوكسەيسىڭ بە؟» دەپ سۇرايتىن مەنەن ءبىر دوسىم. ويلانىپ قالاتىنمىن. كەيىن كوزىم جەتتى: مەن ول زاماندى اڭسامايدى ەكەنمىن. مەن ول ۋاقىتتىڭ فۋتبولىن ەسكە الۋ ارقىلى سول جىلداردا وتكىزگەن بالالىق بالعىن داۋرەنىمدى، قايتا ورالماس جاستىق شاعىمدى ساعىنادى ەكەنمىن. ءبارىمىز دە. فۋتبول - تەك سول ساعىنىشتىڭ سيقىرلى كىلتى عانا...
شاۋ تارتىپ، قيمىلدارى شابانداپ قالعان گاۆريلوۆ پەن بايشاقوۆقا، بەلانوۆ پەن ورداباەۆقا، حيدياتۋللين مەن ۆولگينگە، رومانتسەۆ پەن پەحلەۆانيديگە قاراپ وتىرىپ، وسى بايلامعا تاعى دا بەكىدىم. كوز الدىما ولاردىڭ جىپتىكتەي جىگىت شاعى، جاسىل الاڭدا ويناق سالعان قايتا ورالماس جىلدارى ەلەستەدى. ستاديون اسپانىندا «كوماندامولودوستيناشەي» («جاستىق شاعىمىزدىڭ كومانداسى») ءانى اۋەلەدى.
«Abai.kz»