گورباچەۆ جاقسى ادام با، جامان ادام با؟
كەشە 92 جاسىنا قاراعان شاعىندا كسرو-نىڭ اقىرعى پرەزيدەنتى، مەڭدى باس ميحايل گورباچەۆ دۇنيەدەن ءوتىپتى. ونىڭ قازاسىنا قاتىستى ورىستىڭ ءوز ىشىندە ەكىۇشتى پىكىرلەر ايتىلۋدا.
باتىس ليدەرلەرى ءبىرىنىڭ ءىزىن الا ەكىنشىلەرى گورباچەۆتىڭ قازاسىنا كوڭىل ايتىپ، جىلى سوزدەرىن ارناپ جاتقاندا، رەسەيلىك Z پروپوگانداشىلار بار جاماندى ءۇيىپ-توگىپ، قارالاۋعا كىرىسىپ كەتكەن. رەسەي جۇرتى گورباچەۆتى «سوۆەتتىك يمپەريانىڭ قۇلاۋىنا» سەبەپكەر دەپ ەسەپتەيدى.
راس، گورباچەۆتىڭ ساياساتكەر رەتىندەگى تۇلعاسى كىسى قىزىعارلىق ەمەس. ونىڭ ۇستانىم-ساياساتى دا كوپ قۇپتارلىق بولعان جوق. سول سەبەپتەن دە «گورباچەۆ جاقسى ادام با، جامان ادام با؟» دەگەن سۇراق قىزۋ تالقىعا ءتۇسىپ جاتىر. ءتىزىپ ايتار مينۋستار از ەمەس...
ءپوزيۆتيۆتى پىكىرلەر: گورباچەۆتىڭ قايتا قۇرۋىن، كسرو-نى دەموكراتيالاندىرۋ ارەكەتىن، قىرعي-قاباق سوعىستىڭ اياقتالۋى مەن بەرلين قابىرعاسىن قۇلاتۋعا قوسقان ۇلەسىن ەسەپكە الادى.
نەگاتيۆتى پىكىرلەر: چەرنوبىل اپاتى كەزىندەگى ارەكەتسىزدىگىن، ۆيلنيۋس پەن الماتىداعى كوتەرىلىستەر كەزىندەگى قىلمىسى مەن قىرىم اننەكتسياسىن مويىنداۋىن تىلگە تيەك ەتەدى.
سونىمەن گورباچەۆتىڭ قازاسى تۋرالى وزگە جۇرت نە دەپ جاتىر؟ قاراڭىز:
يەنس ستولتەنبەرگ: «ميحايل گورباچەۆتىڭ تاريحي رەفورمالارى سوۆەت وداعىىن ىدىراتتى. قىرعي-قاباق سوعىسقا نۇكتە قويىپ، ناتو مەن رەسەي ارىپتەستىگىنە جول اشتى»، - دەپتى.
انتونيۋ گۋتەرريش: «تاريحتى وزگەرتە العان مەملەكەتتىك قايراتكەر. قىرعي-قاباق سوعىستى توقتاتۋدا گورباچەۆتەن اسىپ ەشكىم ۇلەس قوسقان جوق»، - دەپتى.
ۋرسۋلا فون دەر ليايەن: «گورباچەۆتىڭ قىرعي-قاباق سوعىستى توقتاتۋداعى تاعدىرشەشتى شەشىمى ەۋروپا ەركىندىگىنە جول اشتى. ءبىز مۇنى ۇمىتپايمىز»، - دەپتى.
ول تۋرالى تەرىس پىكىردەگىلەر دە بار. مىسالى:
ارۆيداس انۋشاۋسكاس، ليتۆا قورعانىس ءمينيسترى: «ول قىلمىسكەر! ۆيلنيۋستەگى، الماتىداعى، تبليسي مەن باكۋدەگى حالىقتىق نارازىلىقتاردى جاپپاي جانىشتاپ، باسۋعا بۇيرىق بەرگەن قىلمىسكەر! ول قىلمىسى ءۇشىن كەشىرىم سۇراعان جوق. ولگەن ادامنىڭ ارتىنان جامان ايتپايدى دەسە دە، گورباچەۆتىڭ قىلمىسكەر ەكەنى انىق! ونىڭ جالعىز ءپۇلىسى – سوۆەت وداعىنىڭ كاپيتۋلياتسياسىنا قول قويۋى»، - دەپتى.
مىنە، سولاي! ال ءسىز قالاي ويلايسىز؟ گورباچەۆ جاقسى ادام با، جامان ادام با؟
Abai.kz