وتكەن عاسىردىڭ 80-جىلدارى جازىلعان مارقۇم ومارعازى ايتانۇلىنىڭ:
«كورىپ كەلەمىن پويىز تەرەزەسىنەن
كىم ەكەن ول
قوسار ات جەتەلەپ
بارا جاتقان سۋىت ەن دالادا توتەلەپ؟!

كىم ەكەن ول
تاعدىر ونى جازمىشتا
وسى اتقا مىنۋگە بۇيىرعان؟!
بەيىت پە، جوق ،الدە ەسكى مۇنارا ما،
ەلەستەيدى ءبىر بەلگى
سوناۋ الىس قيىردان...» دەپ كەلەتىن «قوسار ات» اتتى ولەڭى بار ەدى. جاڭا زاماننىڭ جۇردەك كولىگىندە اۋىر ويدا وتىرعان اقىن ارى قاراي:
«ەسىڭە تۇسەدى ەجەلگى
ەرلەر مەن سەرىلەر
بارا ما ەكەن، الدە، قىز الىپ قاشقالى؟!
ايتەۋىر ءبىر اسىعىستىق
بۇلدىرايدى الىستان
بۇلاڭ قۇيرىققا باسقانى...

قايىرىلىپ بايلانعان قوس تارالعى
جارقىلدايدى كۇمىس ەر مەن پىستان.
دەر ەدىك قوي
زامانى بولسا ەگەر جورىقتاردىڭ
قايسى باتىر ەكەن وققا ۇشقان؟!» دەپ ات جالىندا وتكەن بابالار ءومىرىن كوز الدىعا ەلەستەتىپ، ساعىنىشتى قوزعايدى. ولەڭىن:
«قايىرۋلى كەتەر مە
قوس تارالعى سول كۇيى؟!
ات ساعىنعانداي تاقىمىم
ويعا باتتىم ۇزىندى كۇن وسىمەن.
ۇلكەن قالاعا كىرىپ
ساۋلەتتى سارايعا تۇسكەنىمدە
ۇمىتىلىپ كەتتى، بىراق، ءبارى ەسىمنەن» دەپ اياقتايدى. كوپ وتپەي قۇداي وڭداپ قازاق ەلى ەگەمەندىك الدى. قوسار ات يەسىز قالمادى. ونىڭ ايعاعى قىركۇيەكتىڭ 17-كۇنى ەل ورداداعى «قازانات» بايگە الاڭىندا پارلامەنت توراعاسى ەرلان قوشانوۆتىڭ، مادەنيەت جانە سپورت ءمينيسترى داۋرەن اباەۆتىڭ، استانا قالاسىنىڭ اكىمى التاي كۇلگىنوۆتىڭ قاتىسۋىمەن اشىلۋ پاراتى وتكەن «ۇلى دالا جورىعى» مارافون بايگەسى دەر ەدىك. پرەزيدەنت توقاەۆتىڭ قۇتتىقتاۋ ءسوزى ەلىمىزدىڭ ءار وڭىرىنەن جينالعان 12 كۇندە 1200 شاقىرىمدى باعىندىرىپ، سوڭعى مارە – كيەلى تۇركىستانعا جەتۋدى كوزدەگەن تاقىمى بەرىك شاباندوزدارعا، وكپەسى تەسىك ارعىماقتارىنا ەرەكشە قۋات بەرگەندەي. كۇللى ەل كوز تىككەن مارافون بايگە ەرتەسى استانا ىرگەسىندەگى قاراجار اۋىلىنان باستالدى. تاڭعى ساعات جەتىدە شاباندوزدار تىزگىندى قويا بەردى. العاشقى ءۇش كۇننىڭ قورتىندىسى بويىنشا ماڭعىستاۋ وبلىسى كومانداسى 27 ساعات19 مينۋت ناتيجەمەن العا شىقسا، شىمكەنت كومانداسى 27 ساعات 40 مينۋتپەن ەكىنشى ورىندا، اقتوبە كومانداسى 27 ساعات 49 مينۋتپەن ءۇشىنشى ورىندا كەلەدى ەكەن. قازىرگى باسقان-تۇرعانىڭ قالتاعا سالماق سالاتىن نارىقتىق زاماندا مۇنداي اۋقىمدى شارانى ۇيىمداستىرۋدىڭ، ۇدەسىنەن شىعۋدىڭ وڭاي ەمەس ەكەنى بەلگىلى. «The Great Steppe Tour» ۇيىمداستىرۋ القاسىنىڭ مۇشەسى عاني دۇيشەنوۆتىڭ ايتۋىنشا ولاردىڭ 30 ۇيلەستىرۋشىسى 15 جۇمىسكەرى بار. كوشپەلى قىزمەت كورسەتەتىن 35 تەحنيكا 15 اسپاز بار. ءار 50 شاقىرىم سايىن سالبۋرىنمەن كەلە جاتقان شاباندوزداردى تۇستەندىرىپ، ءار 100 شاقىرىم سايىن بوز دالادا 200 ادامدىق شاتىر تىگەدى ەكەن. بۇدان بولەك تۇلپارلاردىڭ تۇياعى تيگەن وڭىرلەردىڭ اتقا مىنەرلەرى مەن اتىمتاي جومارتتارى دا قولداۋ بىلدىرۋدە.

ۇلىتاۋدا «ۇلتتىق قۇرىلتاي» وتكەندە شىن قۋانعان حالىق، مىنە ەندى كەڭ بايتاق قازاق جەرىن دۇبىرلەتكەن «ۇلى دالا جورىعىنا» كۋا بولىپ وتىر. قىزىل يدەولوگيانىڭ كەسىرىنەن استىنداعى اتىنان، اۋزىنداعى اعىنان ايىرىلىپ، اشارشىلىقتى، قاندى سوعىستى كورىپ، وتىرىقشى ومىرگە ەرىكسىز بوي ۇيرەتكەن حالقىمىزدىڭ ۇلتتىق رۋحى قايتا ويانعانداي. تۇلپارلار دۇبىرىنە قيقۋ قوسقان جۇرتتىڭ ىستىق ىقىلاسى سونى اڭعارتادى. الاماننىڭ بەلورتاسىندا جۇرگەن ابىز اقىن سۆەتقالي نۇرجاننىڭ جازبالارى كورىندە ءبىر اۋناپ ءتۇسىپ كۇڭىرەنگەن اتا-بابا ارۋاعىنىڭ سالەمىندەي ەستىلەدى. شاباندوزدارعا قايرات، تۇلپارلارعا شابىس تىلەيمىز. «ۇلى دالا جورىعى» جاڭا اسۋلاردى باعىندىرادى دەپ سەنەمىز.

ەسبول ۇسەنۇلى

Abai.kz